Hoe werkt het Bijengezondheidsteam Brabant BTB Datum 10

Hoe werkt het Bijengezondheidsteam Brabant ? (BTB) Datum: 10 -11 - 2018 Bron van foto’s : Bram Cornelissen.

Werkgroepen Diagnose en Bijengezondheid • Provinciale werkgroepen met bijengezondheidsexperts en andere vrijwilligers. • De deelnemers worden regelmatig bijgeschoold door Bijen@Wur. • De werkgroepen • • zijn getraind in het analyseren van bijen- en broedmonsters. kunnen advies geven bij problemen met de gezondheid van volken. zijn op de hoogte van potentiële nieuwe ziekten en plagen. kunnen voorlichting geven in de afdelingen. • De werkgroepen rollen de “service diagnose bijenziekten” van bijen@wur uit naar de praktijk.

Het Bijengezondheidsteam Brabant (BTB) • Alle Brabantse NBV-groepen zijn vertegenwoordigd in de BTB. • Deelnemers: Mieke Bankers, Chrys Charpentier, Paul van Doremalen (penningmeester), Joke van Gils (secretaris), Toon de Groot, Hans. Jochem de Klein, Bert Lemmens, Roel Paauwe, Aat Rietveld, Jos Römgens en Wim van den Oord (voorzitter). • Alle onderzoek wordt volgens een vast protocol uitgevoerd; het protocol is ontwikkeld door de Plant Research International, onderdeel van de WUR. • E: joke. vangils@home. nl • App: 06 526 255 16.

Wanneer stuur je een bijenmonster op? • Niet bij spuitschade! • neem contact op met de NVWA T: 045 546 62 30, W: www. nvwa. nl • Niet bij Amerikaans Vuilbroed! • neem contact op met de NVWA Tel: 045 546 62 30, Website: www. nvwa. nl • Niet bij een verhongerd volk. • In alle andere gevallen wel. • Bij twijfel, raadpleeg de Bijengezondheidscoördinator (BGC) van je groep. • Zie de website NBV

Normale bijensterfte Spuitschade NVWA

Amerikaans Vuilbroed • • • Bijen sterven in popstadium Veel open cellen tussen gesloten broed Ingezonken celdeksels Celdeksels met openingen Leemachtige geur bij ernstige aantasting Draadproef positief Verplicht: • Melden bij NVWA • Neem contact op met bijengezondheidscoördinator

Verhongerd volk De bijen zijn diep in de cellen gekropen en daar verhongerd.

Hoe verloopt het proces? Een imker constateert sterfte of vermoedt dat ziekten een rol spelen. • Is het spuitschade? → NVWA (Tel: 045 546 62 30, Website: www. nvwa. nl) • Is het Amerikaans Vuilbroed? → NVWA Bijengezondheidscoördinator. • Bij twijfel: neem contact op met een bijengezondheidscoördinator of een lid van het BTB. • Is het geen spuitschade of A. V. ? → Maak een monster van minimaal 100 bijen of een broedmonster.

Hoe maak je een bijenmonster? • Verzamel circa 100 dode bijen van de raten of de kastbodem in een goed afsluitbaar bakje (10 x 10 cm) • Bijen in vergaande staat van ontbinding of sterk ingedroogde bijen zijn niet met een betrouwbaar resultaat op ziekte te onderzoeken • Bij sterfte van enkele tientallen bijen is er geen aanleiding tot onderzoek • Noteer je naam, kastnummer en datum op het bakje en doe het bakje in een luchtdicht plastic zakje • Vul ook het inzendformulier in • te vinden op de sites van de NBV-groepen in Brabant. • Maak een postpakketje: • • • luchtdicht ingepakte monster. ingevuld formulier. Indien mogelijk een kopie van de kastkaart. Zorg ervoor dat het pakket niet geplet kan worden. Vermeld ‘Diagnose bijenziekten’ op de verpakking.

Wanneer stuur je een broedmonster op? • Bij een abnormaal broedpatroon: • sterfte van larven. • verwijderde larven en/of poppen • hagelschot patroon ontstaan • Niet bij: • acute broedsterfte! • in korte tijd worden de larven door de werksters massaal verwijderd. • Neem contact op met de NVWA! • Verdenking van Amerikaans Vuilbroed • Neem onmiddellijk contact op met: • een bijengezondheidscoördinator (BGC) • NVWA!

Hoe maak je een broedmonster? Neem een raam met deels open en deels verzegeld broed uit de kast. Schud de bijen van de raat. Snijd met een mes of beitel een stuk van 10 x 10 cm met alle broedstadia uit. Doe het monster in een goed afsluitbaar bakje. Noteer je naam, kastnummer en datum op het bakje en doe het bakje in een luchtdicht plastic zakje. • Vul ook het inzendformulier in. • • • te vinden op de sites van de NBV-groepen in Brabant. • Maak een postpakketje: • • luchtdicht ingepakte monster. ingevulde formulier. Indien mogelijk een kopie van de kastkaart. Zorg ervoor dat het pakket niet geplet kan worden.

Het inzendformulier • Nodig om een waarschijnlijkheidsdiagnose te kunnen stellen • Vul de gevraagde gegevens van de bijenhouder in • Teken akkoordverklaring voor het bewaren van de gegevens • Beschrijf het probleem • Vul de vragenlijst over de varroabestrijding in • Foto’s ter ondersteuning van de waarschijnlijkheidsdiagnose zijn welkom, app deze naar 06 526 255 16. • Vooraf overleg met een BGC kan nuttig zijn

Bijen- en/of broedmonster opsturen naar: Dierenkliniek Diessen Beekseweg 11 A 5087 KA Diessen

Bijen- en/of broedmonster inleveren bij: • Leden van het BGT. • Imkercafés van de Brabantse NBV-groepen. • Midden Brabant • Chrys Charpentier, Joke van Gils • Noordoost Brabant • Paul van Doremalen, Toon de Groot • West Brabant • Hans-Jochem de Klein, Aat Rietveld • Zuidoost Brabant • Mieke Bankers, Bert Lemmens, Wim van den Oord, Roel Paauwe en Jos Römgens

Uitslag van het onderzoek • Het team onderzoekt eens in de twee maanden de monsters • Na het onderzoek krijgt u een mail met de onderzoeksbevindingen • De uitslag van het onderzoek geeft de waarschijnlijkheidsdiagnose, er kunnen geen rechten aan worden ontleend • Geen diagnose is ook een diagnose

Welke ziekten/afwijkingen worden gevonden? • Varroa destructor • Meiziekte • Deformed Wing Virus • Nosema • Chronic Bee Paralysis Virus (CBPV) • Europees Vuilbroed • Kalkbroed • Algemene afwijkingen: uitgestoken tongen, korte abdomen, muizenvraat

Enkele onderzoeksresultaten Deformed Wing Virus Nosemasporen (400 x vergroot) Kalkbroed

Varroa destructor

Nieuwe bedreigingen: Aziatische Hoornaar

Nieuwe bedreigingen

Nieuwe bedreigingen Kleine Bijenkastkever.

Discussie • Heb jij zelf voldoende kennis om ziektes tijdig te onderkennen in je bijenvolk? • Wat zou je nodig hebben om ziektes tijdig waar te nemen? • Wat is het belang van het insturen van een monster? • Is het bijengezondheidsteam Brabant een organisatie die jou daarbij zou kunnen ondersteunen? • Heb je tips voor het bijengezondheidsteam Brabant?

Zijn er misschien nog vragen? Dank voor uw aandacht!