HO GELDINIZ YANGIN ETM Temel Yangn Bilgisi Yangn
HOŞ GELDINIZ. YANGIN EĞİTİMİ Temel Yangın Bilgisi Yangın Güvenlik Esasları Murat SARIBAŞ İş Güvenliği Uzmanı- İl Koordinatörü Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi TEMEL YANGIN BİLGİSİ Yanma Nedir? OX Y - Yangın : Kontrolden çıkan yanmadır. A HE T birlikte oluşturduğu zincirleme kimyasal reaksiyondur. GE N( O₂ ) - Yanma : Ortamdaki yanıcı maddenin havada bulunan oksijen ve ısıyla Chemical Reaction FUEL (oil) Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Isı Kaynakları T AT EA H HE En az %16 gerekli Normal havada %21 O 2 Yanmayı sürdürecek kadar bazı yakıtların bünyesinde bulunur OX YG EN (O₂ ) Oksijen Kaynakları Chemical Reaction FUEL (oil) Tutuşma sıcaklığına ulaştırır. Açık alev – Güneş Sıcak yüzeyler Kıvılcım ve ark Sürtünme – Elektrik Kimyasal Aksiyon FİZİKSEL DURUM Gazlar Sıvılar Katılar Metan, Etan, Propan, Bütan, Hidrojen, Benzin, Tiner, Gazyağı, Mazot, Toluol, Odun, Kömür, Kağıt, Kumaş, Plastik, Asetilen, Arsenik, Amonyak, Butanol, Boyalar, Katran, Neft, Motor Deri, Şeker, Tahıl, Saman, Mantar, Mum, Karbonmonoksit Yağları, Zeytinyağı, Balıkyağı, Alkol Gres, Lityum, Sodyum, Kalsiyum, Potasyum, Magnezyum
Yangın Eğitimi ISI YANICI MADDE KATI SIVI Proliz; sıvılaşma, buharlaşma Buharlaşma OKSİDASYON Kendiliğinden Tutuşma YANMA ISI GAZ
Yangın Eğitimi Oksijenle reaksiyonun olduğu bölge Reaksiyon ısısıyla mum erir Yakıt buharı sıcaklıkla serbest radikallerin bulunduğu gaz haline dönüşür Fitil sıvı yakıtı emer. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi OKSİJEN ? - O 2 hava değildir. - O 2, havada doğal olarak bulunur ve yaklaşık oranı % 21’dir. - Saf O 2 yanmaz ve patlamaz. - O 2 bir hızlandırıcıdır. Temas ettiği her şeyin daha sıcak ve hızlı yanmasına neden olur. - Havanın buhar yoğunluğu 1. 000’dir. O 2 Havadan ağırdır. (yoğunluğu 1. 105) - Ortamdaki % 30 O 2 , maddelerin 8 kat daha hızlı yanmasına neden olur.
Yangın Eğitimi Sıcaklık ve Etkileri Derece ( ºC) Tepki Derece ( ºC) Tepki 37 İnsan vücut ısısı 44 İnsan derisi acı hisseder 250 Pamuk tutuşmaya başlar >300 Giysi kumaşları tutuşmaya başlar 48 İnsan derisinde 1. derece yanık >600 Tutuşan bir odadaki yangın sıcaklığı 55 İnsan derisinde 2. derece yanık 400 Çelik taşıyıcılığını yitirir 62 İnsan derisi hissini kaybeder 72 İnsan derisi tahrip olur 100 Su kaynar 230 Polikarbonatın erimesi >2000 660 Alimünyum erir 800 Cam erir 1275 Demir döküm erir Çekirdek yangını Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Isı Yayılımı ve sıcaklık karşılaştırması : Bir mum ile 10 mumun sıcaklığı aynı fakat ısı yayılımı 10 kat fazladır. Isı Yayılım : ~ 80 W Sıcaklık : 500 °C – 1400 °C Isı Yayılım : ~ 800 W Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI Yangının yayılması ısı iletimiyle olur. Sıvı yakıt (hidrokarbon) yangınlarında sıcaklık 5 dakikada 1000 °C’ye katı madde (selülozik) yangınlarında ise 10 dakikada 600 °C’ye kadar yükselir. ISI İLETİMİ (TRANSFERİ) Isı : Cisimlerin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel bir etki, enerji şeklidir. Maddeleri oluşturan molekül ve atomların kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. Isı İletimi : Yangının başlaması, büyümesi, yayılması ve söndürülmesinde ana etkendir. Isı daima sıcak ortamdan soğuk ortama iletir ve iletildiği yeri ısıtır.
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI • Yangının yayılması ısı transferi yoluyla olur. • Isı transferi 3 şekilde meydana gelir. Convection • Kondüksiyon : Temasla Conduction Radiation • Konveksiyon : Akımla • Radyasyon : Işımayla Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI Temas Yoluyla (Kondüksiyon) : Katı madde içinde ve katı maddeler arasında ısı iletimi temasla olur. İletimle ısı transferinde arada iletken olan beton ısıyı üst kata yada yan odaya ileterek oradaki objeleri tutuşma sıcaklığına ulaştırır ve ayrı bir bölümde olsa orada da yangın başlar.
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI Akım Yoluyla-Taşınımla (Konveksiyon) : Sıvı veya gazlarda ısı iletimi akım yoluyla olur. Isınan hava ve sıcak gazlar yükselir, yerine taze soğuk hava gelir. Yangın ürünü olan kızgın duman bina yapısından yararlanarak üst kattaki objeleri tutuşma sıcaklığına çıkarır ve üst katlarda da yangın başlar. Bu şekilde ısı hızla yayılır ve ortama gelen havanın taşıdığı oksijen ile yangın beslenir. Bazı maddelerin ısı iletim sabiti Bakır Çelik Cam Tuğla Su = = = 387 = 45. 8 0. 76 = 0. 69 0. 58 Alçı Meşe Çam = = 0. 48 = 0. 17 0. 14 Hava Ppolipropilen = = 0. 026 0. 034 – 0. 036
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI Katlı binalarda yangının yayılması sıcak hava ve duman yoluyla dikine olur. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGININ YAYILMASI Işıma yoluyla-Isı transferi (Radyasyon) : Isı enerjisi, elektromanyetik dalgalarla kızıl ötesi ışıma olarak iletilir. Çarptığı yüzeylerde sıcaklığın artmasına neden olur. Işınımla ısı transferinde arada iletken veya akışkan olmadığı halde, Güneş örneğinde olduğu gibi ısı, ışın olarak yayılmakta ve rastladığı objeyi tutuşma sıcaklığına getirerek yangını başlatmaktadır. Yangın civarındaki objeleri mutlaka soğutmak gerekir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi ALEV DİLİ (FLAME-OVER) Başlangıç safhasında oksijen yeterli ama ısı yetersiz olduğundan tam yanma olmaz. Yarım yanmış gazlar sıcaklıklarından dolayı yükselip dolaşırken , uygun oksijen ve sıcaklık oranını buldukları yerde kısa süreli olarak alev dili şeklinde yanar. İtfaiyeciler başlangıç evresinde eğilerek hatta çömelerek çalışırlar. Yukarıda her an alev dili oluşturacak yarım yanmış gazlardan oluşan , zehirli duman gezinir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi KORLAŞMA – SICAK TÜTME YANGIN PATLAMASI(BACKDRAFT) Sobanın gece uyutulmasına benzeyen ve korlaşma safhası da denilen bu safhada ısı yüksek, ilerleyen yangın oksijeni azalttığından oksijen yetersiz. Yarım yanma oluyor. Odayı basınçlı bir şekilde bu yarım yanmış gazlar dolduruyor. Kapı ve pencere açıldığında içeriye oksijen giriyor ve oda patlıyor.
Yangın Eğitimi YANGININ GELİŞMESİ Başlangıç : Yangının başlangıç safhasında ısı unsurunun yetersizliğinden dolayı yarım yanma olur. Bu nedenle bol duman çıkar. Yayılma : Denge safhasında yanmanın unsurları yeterli olup ideale yakın yanma Isı gözlenir. Genelde tam yanmanın söz konusu olduğu bu aşamada duman azdır, sıcaklık hızla yükselir. Korlaşma : Kapalı hacimde yangının oksijeni tüketmesi ile oluşur. Yangının son safhasında olan sıcak tütme safhasında oksijen unsurunun yetersizliğinden dolayı yoğun duman vardır. flash-over Tutuşma sınırı 1. Aşama Kıvılcım ve yanıcılar 2. Aşama Ortaya çıkmakta olan yangın 3. Aşama Zaman Tam gelişmiş yangın Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Yangının Gelişmesi : Yakıt özellikleri, yakıt miktarı, havalandırma, hacim geometrisi (taban alanı, yükseklik), yangının yeri ve çevresel özellikler (sıcaklık, rüzgar) gibi değişken etkenlere bağlıdır. YANGININ GELİŞMESİ Yangın Tehlikeleri Oksijen Geleneksel yangın gelişme eğrisi yakıt miktarı ve zamanla ilişkilidir. Yangının gelişmesinde oksijen azalmasıyla ilişki kurulmaz. Tutuşma Algılama Sağlık tehlikesi Yaşam tehlikesi Ölüm Ne kadar çok yakıt varsa enerji yükselir. Yakıt bitince enerji düşmeye başlar. Yanma için gerekli oksijenin var olduğu kabul edilir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANMA ÜRÜNLERİ • Partiküllerden oluşan karışım • Duman • Gaz • Buhar • Katı • Yanma gazları (CO 2 – CO) • Yanıcı madde cinsine göre çıkan gazlar • Solunum havasındaki Karbonmonoksit (CO) miktarı % 0, 7 (7000 ppm) iken • Dinlenme halinde bulunan bir kişi 5 saatte • Yürüyen bir kişi 2. 5 saatte • Çalışan bir kişi ise 10 – 15 dakika içinde ölür.
Yangın Eğitimi KARBON MONOKSİT (CO) • Bütün yanmalarda eğer tam yanma olmazsa (Oksijen azsa) karbon monoksit çıkar. • Karbon monoksit zehirleyici bir gazdır. • Oksijene olan ilgisi hemoglobinden 250 kat daha fazladır. Kandaki hemoglobini bloke ederek oksijenin hücrelere taşınmasını önler. • Karbon monoksit renksiz, kokusuz ve toksik bir gazdır. • Ağız içi ve solunum yolları gibi yumuşak dokulardan doğruya kana geçebilir. • Atmosferde kalma süresi 2 -4 aydır. KÜKÜRT DİOKSİT (SO₂) • Yanmaz, zehirli ve tahriş edici bir gazdır. Bağıl yoğunluğu 2. 364’tür. • Kuvvetli sülfür kokusu vardır. Solunmamalıdır. • Bronşlardan başlayıp akciğerlere yayılan iltihaplanmaya ve çabuk ölüme neden olur.
Yangın Eğitimi HİDROJEN SÜLFÜR (H₂S) • Karbon monoksitten daha zehirli bir gazdır. • Havadan daha ağırdır. • Karakteristik tanınması çürük yumurta kokusu iledir. • Konsantrasyonu 0. 04 -0. 07 iken baş ağrısı, solunum rahatsızlıkları ile konsantrasyonlarda merkezi sinir sistemini etkileyerek felce neden olur. AMONYAK (NH₃) • Yanar, renksiz, çok keskin kokulu, zehirli ve havadan hafiftir. • Yoğunluğu 0. 9597 olan gazdır. %15 -26 oranında havada yanar. • 25 -65 ppm konsantrasyonlarında yarın saatte öldürücü olabilir. • Gaz, burun ve boğaz tahrişleri yapar. • Suya eğilimi fazla olduğundan amonyak buharı su spreyi ile atmosferden emilir.
Yangın Eğitimi HİDROJEN SİYANÜR (HCN) • Çok zehirli yanabilen gazdır. • Yoğunluğu 0. 697’dir. Badem kokulu ve havadan hafiftir. Yanabilme oranı havada %5 -40’tır. • % 0. 3 konsantrasyonu öldürücüdür. AKRİLİK ALDEHİT (C₃H₄O) • Petrol ürünlerinin yanması sırasında çıkan zehirli gazdır. • Havadan ağırdır. • Yoğunluğu 1. 9 gr/ml’dir. • Yanabilme sınırı havada % 2. 8 -31’dir. • 10 ppm konsantrasyonda öldürücü olabilir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi TANIMLAR • Parlama noktası : Sıvı yanıcı maddelerin buhar vermeye başladığı en düşük sıcaklık. • Kaynama noktası : Buhar basıncıyla atmosferik basıncın eşitlendiği ve sıvının tamamen gaz fazına geçtiği sıcaklık. • Tutuşma noktası : Kıvılcım veya alev gibi harici ısı kaynağına gerek olmadan yanmanın kendiliğinden başladığı sıcaklık. • Minimum tutuşma enerjisi : tutuşma için gereken en az enerji. Buhar + oksijen Buhar Sıvı
Yangın Eğitimi TUTUŞMA KAYNAKLARI EN 1127 -1 standartlarına göre işyerlerindeki tutuşturucu kaynaklar: • Sıcak yüzeyler • Alev veya sıcak gazlar • Mekanik işlem sonucu oluşan kıvılcımlar • Elektrikli aletler • Statik elektrik • Aydınlatma • 9 k. Hz ile 300 GHz veya dalga boyu 1. 000 – 0. 1 mikron olan elektro manyetik radyasyon • İyonlaştırıcı radyasyon • Adiabatik sıkıştırma, şok dalgaları, gaz akımı • Yıldırım • Kimyasal reaksiyonlar Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGIN GÜVENLİĞİ 1. Yangın Önleme : Tehlike belirleme, risk analizi, risk yönetimi olarak tanımlanan «proaktif» çalışmalar. İşyeri çalışma yönergelerinin hazırlanması, depolama koşullarının belirlenmesi, işyeri düzen ve temizliği, periyodik bakımlar, denetim, raporlama, eğitim, düzeltici çalışmalar… 2. Yangın Koruma Önlemleri • Yangın uyarı sistemleri . Otomatik söndürme sistemleri • Yangın anında ısı ve duman yayılmasını engelleyecek yapısal önlemler, kaçış yolları, acil ışıklandırma • Yangın su tesisatı, depo, pompa, hidrant, hortum dolapları , söndürme cihazları
Yangın Eğitimi YANGIN GÜVENLİĞİ 3. Yangın Söndürme : Yangına müdahale ederek söndürme yapılması ; ayrı bir meslek grubu olan özel eğitim ve araç-gereç, kişisel koruyucu donanımı gerektiren itfaiye organizasyonlarının görevidir. Söndürme işleminin prensipleri : Soğutma, oksijeni kesme, yakıtı uzaklaştırma metotlarını uygulamaktır. PLANLAMA • Yangın tehlikelerinin belirlenmesi . Yanıcı, parlayıcı sıvılar dahil tehlikeli kimyasalların kontrolü . Potansiyel tutuşma kaynaklarının kontrolü • Yangın söndürme araç ve donanımlarının belirlenmesi • Düzenli inceleme, periyodik kontrol ve bakım sistemi oluşturulması • Planlanan işlerle ilgili sorumluların belirlenmesi Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi İSTATİSTİKLERE GÖRE YANGIN NEDENLERİ Kaza Oranları Elektrik Sigara Sürtünme Aşırı Isınma Sıcak Yüzeyler Açık Alev (brülor, burner) Elektrostatik ark Kesme, kaynak, mekanik kıvılcım Diğerleri
Yangın Eğitimi YANGIN SINIFLARI ( A ) sınıfı : Katı yanıcı maddeler yangını ( B ) sınıfı : Sıvı yanıcı maddeler yangını ( C ) sınıfı : Gaz yanıcı maddeler yangını ( D ) sınıfı : Metal yangınları ( F ) sınıfı : Mutfak ( kızartma yağı ) yangınları Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi • Yanıcı Katı Maddeler TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Kağıt, karton, tahta ve bunlardan yapılmış eşyalar. Bol duman ve karbon monoksit gazı çıkarırlar. • Plastik eşya, PVC eşya ve doğramalar, poliüretan köpüklerden yapılmış malzemeler. Kolayca yanar ve ortama yoğun, koyu, renkli ve zehirli duman verir. • Tutuşabilen Maddeler : Bez, üstüpü, kağıt gibi malzemeler yağ emdirilmiş ise hava akımının olmadığı kapalı sıcak yerlerde toplandığında kendiliğinden tutuşabilir. • Katı maddelerin ısı enerjisi ile yanıcı gazlar çıkarmaya başladığı sıcaklık derecesi «tutuşma noktasıdır. • Yanma, gaz fazında meydana gelir. • Maddenin değişmeyen kütlesine göre yüzeyi arttıkça tutuşma daha kolay olur. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Parlayıcı sıvıların güvensiz koşullarda kullanılması, taşınması, depolanması yangın ve patlamaların birincil nedenidir. • Üzerinde kırmızı alev etiketi olan aerosol kutuları (spreyler) içindeki madde tehlikeli Buhar + oksijen olmasa da itici gaz olarak kullanılan butan ve propan nedeniyle tehlikelidir. Buhar Sıvı yanıcı maddelerin buhar vermeye başladığı sıcaklık derecesi «Parlama Noktası» dır. 38 ºC’de kerosin (gaz yağı) parlar • Parlayıcı sıvıların buharları çok ciddi tehlike yaratır. 0 ºC’de su donar • Buharlar, kolaylıkla alevlenir veya patlar. • Buharlar, havadan ağır olması nedeniyle çukurlarda birikebilir veya kaynağından uzak yerlere yayılabilir. -42 ºC’de benzin parlar
Yangın Eğitimi TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Yanıcı Gazlar • LPG, asetilen, hidrojen gibi tüplerde veya tanklarda depolanan gazların belli oranda havaya yaptıkları karışımlar patlamaya ve yangına neden olurlar. • Bu gibi gazların depolanması ve kullanılması özel kurallara uyularak güvenlikli koşullarda yapılmalıdır. • Yanıcı Gazlar • Basınçla sıvı haline dönüşebilir. Hava 1 Doğal gaz tavanda, LPG tabanda birikir • Havadan ağır veya hafif olabilir. • Hava ile patlayıcı karışım meydana getirir. Doğal gaz 0. 7 LPG 1. 9 Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi PATLAMA LİMİTLERİ • Parlayıcı sıvı buharlarının/gazların havayla yaptığı karışımlar belli oranlarda patlama tehlikesi yaratır. • Tutuşabilir en düşük karışım oranı Alt patlama limiti (Lower Explosive Limit) LEL • Tutuşabilir en yüksek karışım oranı Üst patlama limiti (Upper Explosive Limit) UEL * Buhar yoğunluğu alt ve üst limitleri arasında ise yangın ve patlama tehlikesi vardır. Üst patlama limitinden fazla ise : «ZENGİN KARIŞIM» Gazların alt patlama limitleri «explosimeter» ile ölçülür. Üst Patlama Limiti (Upper Explosive Limit) PATLAYICI BÖLGE Alt Patlama Limiti (Lower Explosive Limit) Alt patlama limitinden az ise : «FAKİR KARIŞIM»
Yangın Eğitimi DOĞAL GAZ (CH 4 – METAN)’IN ALT VE ÜST YANMA (PATLAMA) LİMİTLERİ • Doğal gaz zehirli değildir. Ancak oksijeni (O 2) azalttığı için boğucudur. • Esas tehlike ise yanıcı ve patlayıcı olmasından ileri gelir. • Doğal gazın patlama limitleri % 5 – 15 arasındadır. • Havadaki doğal gaz konsantrasyonu % 5 – 15 arasında ise patlama olabilir. • En tehlikeli konsantrasyon % 9’dur. Gazın patlama nedenleri ise: • Açık alev ve yangınlar • Elektrik arkları • Metalin metalle sürtünmesi sonucu çıkan kıvılcımlar • Çok ısınmış yüzeyler
Yangın Eğitimi GAZLARLA İLGİLİ BİLGİLER LPG Gazı • Tüplerde sıvı halde depolanır. Isıyla genleşerek gaz haline geçtiğinde hacmi 300 kez artar. • Hava ile % 2. 3 ile % 9. 6 arasında karışım yaptığında patlayıcıdır. • LPG’nin yoğunluğu 2’dir. Havanın yoğunluğu 1 olduğundan herhangi bir sızıntı anında yere çöker ve çukurlarda birikir. Bu nedenle havalandırma yerden yapılmalıdır. Doğal Gaz • İçerisinde % 95 metan, % 5 diğer gazlar bulunur. Boru tesisatı içerisinde gaz halinde nakledilir. • Havadaki patlayıcı karışım sınırları % 5 ile % 15 arasındadır. Doğal gazın yoğunluğu 0. 68’dir. Havadan hafif olduğundan herhangi bir sızıntı tavanda birikir. Havalandırma yukarıdan yapılmalıdır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi GAZ KAÇAĞI OLDUĞUNDA 1) Tüpün veya borunun vanası kapanır. 2) Pencere ve kapılar açılarak havalandırma yapılır. 3) Sigara içilmez, ateş yakılmaz. 4) Kıvılcıma neden olabilecek hiçbir şey yapılmaz, elektrik düğmeleri hatta buzdolabı kapağı dahi açılmaz. 5) Kapalı yerde LPG varsa tabandan, doğal gaz varsa tavandan süpürülmelidir. 6) Gaz kaçağı kontrolleri daima sabun köpüğü ile yapılmalıdır. Kibrit veya ateşle kontrol kesinlikle yapılmaz. 7) Piknik tüpleri üzerindeki ocaklarda kazan veya büyük tencere konulmaz. Bunların geniş tabanları ısıyı alta doğru yayarak tüpün ve valfin ısınmasına, gazın genleşerek tüpün patlamasına neden olur.
Yangın Eğitimi TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Yanıcı Metaller • Sodyum, potasyum, alüminyum, magnezyum gibi metaller ile çalışan işyerlerinde, döküm atölyelerinde, metalürji sanayinde metal yangınları çıkabilir. • Bu tip yangınlarda mücadele özel teknik ve malzeme gerektirir. • Mutfak Yangınları • Sanayi tipi mutfaklarda ocakta ve davlumbaz içinde meydana gelen yağ yangınları ayrı yangın sınıfı olarak tanımlamıştır.
Yangın Eğitimi • Elektrik başlangıçlı yangınlar TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ Elektrik enerji kaynağı olarak ısı üretir, bu özelliğiyle bir yangın nedenidir. • Uzatma kabloları, çoklu prizler sadece geçici olarak kullanılabilir. Devamlı kullanılması tehlikelidir. • Aşırı yüklenmiş devreler, hasarlı kablolar ve fiş prizler elektrik yangınlarına neden olur. • Elektrik Yangınları • Taşınabilir fanlar, oda ve su ısıtıcıları, seyyar aydınlatmalar yangın tehlikesi oluşturur. • Seyyar ısıtıcıların yakınlarındaki veya temas ettikleri yanıcı maddeleri tutuşturmaları yangın tehlikesi yaratır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Kaçak akım sigortası, hayat kurtarır.
Yangın Eğitimi TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Statik Elektrik • Parlayıcı sıvı yangınlarının başlıca nedenlerinden biri; dolum, karışım ve taşıma sırasında sürtünmeyle meydana gelen statik elektrik yükünün boşalması sırasında oluşan ark atlamasıdır. • Sıvı yakıtların hortum, boru içindeki akışı veya boşaltılması sırasında bir kaptan diğerine aktarılırken statik elektrik oluşur. • Sıcak Çalışma • Üretim dışında yapılan kaynak, kesme, taşlama, delme gibi ateş veya ısı çıkaran her türlü çalışma yangın tehlikesidir. • Sıcak çalışmalar özel talimat ve izinle yapılır.
Yangın Eğitimi TEHLİKELERİN BELİRLENMESİ • Sigara Yasağı • Sigara içme yasağı kapalı sahalarda kesinlikle uygulanmalı, sadece belirlenmiş yerlerde ve açık havada içilmesine izin verilmelidir. • Sigara yasağına uyulmaması sonucunda işten çıkarmaya kadar giden ağır yaptırımlar olmalıdır. • Atık madde, çöp, kırpıntı, tozların birikmesi yangın riskini arttırır. • Tahta, kağıt, plastik ve bazı metal tozları uygun koşullarda patlama yaratır. • Düzensiz ve karışık depolama yangın tehlikesidir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi KORUNMA • Yangın algılama ve uyarı sistemleri • Yangını en erken safhada haber verecek otomatik veya elle çalışan uyarı sistemleri kurulmalıdır. Uygun zaman Savunulamaz Koşullar Kaçış süresi Alarm Tepki süresi Tutuşma Yangın gelişimi Algılama Zaman
Yangın Eğitimi KORUNMA • Otomatik söndürme sistemleri • Yangın anında otomatik olarak devreye giren suyla çalışır sprinkler veya gazlı söndürme sistemleri korunacak yerlerin özelliği ve riskine göre projelendirir ve tesis edilir. Sprinkler Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi KORUNMA • Aşağıdaki yerler «sprinkler sistemi» ile korunmak zorundadır. • Büro ve konut haricindeki bütün yüksek binalar • Yapı yüksekliği 30. 50 m’den fazla büro binaları • Yapı yüksekliği 51. 50 m’yi geçen apartmanlar • Araç kapasitesi 20’den fazla olan veya birden fazla bodrum katı kullanılan kapalı otoparklarda • Yatak sayısı 200’ü geçen otel, pansiyon ve misafirhanelerde • Toplam kullanım alanı 2. 000 m²’nin üzerinde olan katlı mağazalar, avm, ticaret, eğlence ve toplanma yerleri Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi OTOMATİK SÖNDÜRME SİSTEMLERİ Yangın anında otomatik olarak devreye giren suyla çalışan sprinkler veya gazlı söndürme sistemleri korunacak yerlerin özelliği ve riskine göre projelendirir ve tesis edilir. • Yangın Su Şebekesi • Yangın söndürmek için kullanılacak su için özel depo, pompa istasyonu, yeraltı boru şebekesi, hidrant ve hortum dolapları ile bina dışında ve içinde yangın su tesisatı kurulması gerekir.
Yangın Eğitimi • Acil Çıkış Yolları KORUNMA ü sör n a s la a a! m n a kull As • Bütün binalarda acil durumlarda kullanılacak kaçış yolları, kapılar bulunmalı, işaretlenerek çizim yapılmalı ve acil ışıklandırma sistemi kurulmalıdır. • Yangın Söndürme Cihazı • Yangın söndürme cihazları uygun cins ve yeterli sayıda bulundurulmalı, kolayca erişilebilir ve önleri açık tutulmalıdır. • Yangın tehlike sınıfına bağlı olarak; ortalama 250 m² veya 25 m için 6 kg kapasiteli söndürücü öngörülmelidir. • Bu cihazların kullanma şekli hakkında eğitim ve tatbikat yapılmalıdır.
Yangın Eğitimi YANGINDA HAREKET TARZI ALARM (DUYURMA) İTFAİYE (TEL : 110) İLK MÜDAHALE BOŞALTMA 1) Alarm: En yakın yangın ihbar düğmesine basın • Veya 110’u arayarak haber verin 2) En yakın yangın söndürme cihazı ile ilk müdahaleyi yapın. Görevliyseniz acil durum ekiplerine katılın. 3) Çalıştığınız makineyi durdurun. En yakın çıkış kapısına yönelin. 4) Belirlenmiş toplanma noktasına giderek yoklama verin. Talimat bekleyin TOPLANMA ALANI
Yangın Eğitimi ALARM • Yangının duyurulması (Alarm) • Duman, sıcaklık veya alev ışığını algılayan yangın uyarı dedektörleri, ihbar butonları veya telefonlar vasıtasıyla yapılır. BOŞALTMA • Bütün binalarda acil durumlarda kullanılacak kaçış yolları, kapılar bulunmalı, işaretlenmeli ve acil ışıklandırma sistemi kurulmalıdır. • Boşaltmayı takiben çalışanların toplanacakları güvenli yerler işaretlenmelidir.
Yangın Eğitimi İTFAİYE (TEL: 110) • Yangınla mücadele ederek söndürmek, mesleği bu iş olan, özel eğitim gören ve özel donanımları, koruyucuları bulunan itfaiye teşkilatları tarafından yapılır. İtfaiye en kısa yoldan ve yangının başlangıcında çağrılmalıdır. ACİL DURUM EKİPLERİ YAPILANMASI Acil Durum Ekipleri Arama- Söndürme Koruma İlkyardım Kurtarma Ekibi İşyerlerinde çalışanlar arasından ilk yardım ekipleri eğitilirler.
Yangın Eğitimi YANGINA İLK MÜDAHALE Yangını söndürmek için yanma üçgenindeki üç kenardan birini ortadan kaldırmak gerekir. ij s Ok e sij n Isı Yanıcı Madde en Isı n is je Ok Ok Yanıcı Madde
Yangın Eğitimi YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI 1. Kuru Kimyasal Tozlu (KKT) 2. Karbondioksit Gazlı (CO 2) 3. Halojenlendirilmiş Hidrokarbon Gazlı (Halokarbon) 4. Köpüklü YANGIN SINIFLARI SINIF A ( Tahta, Kömür, Kağıt, Kumaş) B ( Akaryakıt, solvent, alkol, boya) ETKİLİ SÖNDÜRME MADDESİ Su, Kuru Kimyasal Toz (KKT) KKT, Köpük, CO 2 C (Doğalgaz, LPG, asetilen, oksijen) KKT, CO 2 D (Alüminyum, magnezyum, sodyum) KKT (D tipi)
Yangın Eğitimi KURU KİMYASAL TOZLU YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER • Amonyum fosfat esaslı kimyasal tozlar içerirler. Tozun püskürmesi cihaz içindeki azot gazı basıncı ile sağlanır. • (A-B-C) sınıfı yangınlarda etkilidir. • Elektrikten kaynaklanan yangınlar üzerinde de kullanılabilir. • Ancak röle ve benzeri önemli elektriksel kontakların bulunduğu noktalarda kuru kimyasal toz kullanılmamalıdır. Çünkü yalıtkan madde elektrikli sistemlerin çalışmasını aksatabilir. Ayrıca kuru kimyasal tozlar bir miktar aşındırıcı olduklarından yangın söndürüldükten sonra en kısa süre içinde temizlik yapılmalıdır. Kuru kimyasal toz zehirli değildir. • 6, 12 kg kapasiteli taşınabilir veya daha yüksek kapasitede arabalı olabilir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi CO 2 GAZLI YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER • Karbondioksitin etkili bir söndürme maddesi olmasının nedeni oksijen miktarını yanmaya izin vermeyecek bir miktara düşürmesidir. Ayrıca doğrudan yanan madde üzerinde uygulanıyorsa soğutucu etkisi de önemli ölçüde yardımcı olur. • Karbondioksitli söndürücüler, elektrikten kaynaklanan ve elektrik tesisatını etkileyen yangınlar üzerinde etkilidir. • Bu cihazlar daima güneşten ve sıcaktan uzakta yerlere yerleştirilmeli, kapalı yerlerde kullanılmaları söz konusu olduğunda oksijen azalmasına karşı önlemler alınmalıdır. Okullarda kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. • Açık saha yangınlarında ve rüzgarda CO 2 gazı dağılarak fazla etkili olmaz.
Yangın Eğitimi HALON GAZLI YANGIN SÖNDÜRÜCÜLER • İçerisinde halon gazı bileşiği bulunan cihazlardır. Havadan ağır gazlardır, kimyasal reaksiyonla yangını söndürür. • Söndürme işleminden sonra herhangi bir temizlik işlemine gerek kalmaz. Özellikle hassas makine ve elektronik cihaz yangınlarında tercih edilir. • Halojenli gazların ozon tabakasına zararları sonucu yasaklanmasıyla taşınabilir söndürme cihazlarında halon gazı kullanılmamaktadır. KÖPÜK • Yangın söndürme için kullanılan köpük yapıcı madde su ile basınç altında karışarak meydana gelen köpük, yanan yüzeyi kaplayarak hava ile temasını keser. • Özellikle akaryakıt tank yangınlarında kullanılır. • Taşınabilir söndürme cihazlarında kullanılması sınırlı ve yaygın değildir.
Yangın Eğitimi YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI NASIL KULLANILIR ? İLK MÜDAHALE (PASS) YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI Kuru Kimyasal Tozlu Pimi Çek Tetik Hortum Ateşe Yönelt Basınç Göstergesi Sık Toz Sifonu Toz Süpür Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGIN SÖNDÜRME CİHAZI Kuru Kimyasal Tozlu • Yangında kullanılan portatif kuru tozlu yangın söndürücülerde 6 kg kuru kimyasal toz içerirler ve etkili püskürtme mesafesi 3 – 4 m’dir. • Cihazdan en iyi toz bulutunu elde edebilmek için operatör şu şekilde hareket etmelidir. 1) Yangına rüzgarı arkanıza alarak ve söndürücünün hortumunu 45 derecelik bir açıyla tutarak yaklaşınız. 2) Kuru tozu yangını size en yakın tarafından başlayarak havadan değil örtü yapacak şekilde yerden sektirerek püskürtünüz. 3) Söndürme işlemine hortumu yangın cephesi boyunca süratle sağa sola yönlendirerek devam ediniz. 4) Yangının ön cephesindeki alevler sönüp yangın geriledikçe sizde ilerleyerek işlemi sürdürünüz.
Yangın Eğitimi Tatbikat • Yangın söndürme cihazı içindeki basınç azaldıkça menzili azalır ve operatör yangın cephesine 3 m’den daha yakın mesafede durmak zorunda kalır. Ama bu mesafeyi iyi ayarlamalıdır. • Operatör kendisini tehlikeye atmamalıdır. • Özellikle gaz yangınlarında kesinlikle unutulmaması gereken nokta ; yangını söndürmeye girişmeden önce gaz kaynağının o sistem üzerindeki vana vb. kapatılarak kesilmesi gerektiğidir. Tatbikat
Yangın Eğitimi YANGIN ÖNLEME ESASLARI 1) YÖNETİM ASLA !!! 2) BAKIM – ONARIM 3) ELEKTRİK 4) TEMİZLİK , TERTİP, DÜZEN 5) SİGARA 6) YANICI VE PARLAYICI MADDELER • Büyük yangına yaklaşma • Yardım çağır, tek başına müdahale etme 7) DEPOLAR 8) KONTROL Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi 1. YÖNETİM • İşyerinde yönetimin yangın güvenliğine önem vermesi, talimatların uygulanması, standartlara uygun korunma önlemlerinin alınması ve denetimin yapılması öncelikli koşullardır. • Yangın çıkışlarının bloke edilmesi veya kilitli olması gibi durumlarda yönetim zafiyeti belirgin olarak anlaşılır. 2. BAKIM - ONARIM • Makine ve donanım; Periyodik bakımları, onarımı düzenli yapılmayan, yağlamaları eksik olan makinalar ısınır ve yangına neden olur. • Elektrik problemleri ve arızalar yangın nedenidir. • kaynak, kesme, taşlama, delme gibi ateş veya ısı çıkaran her türlü «sıcak çalışma» yangın tehlikesidir, özel izinle yapılır. • Makine ve tesisatın bakım onarımları yetkili firmalar tarafından orijinal şartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Yetkisiz kimselerce yapılan işler yangına neden olabilir.
Yangın Eğitimi 3. ELEKTRİK • Elektrik enerji kaynağı olarak ısı üretir, bu özelliğiyle bir yangın nedenidir. Uzatma kabloları, çoklu prizler sadece geçici olarak kullanılabilir. Devamlı kullanılması tehlikelidir. • Aşırı yüklenmiş devreler, hasarlı kablolar ve fiş prizler elektrik yangınlarına sebep olur. • Her türlü elektrik tesisatı ; kablo, fiş, prizler, sigorta kutuları, topraklama sağlam olmalı, onarımı yetkili elektrik teknisyenleri tarafından yapılmalıdır. • Isıtma ve aydınlatma tesisatlarındaki arızalar derhal rapor edilmelidir. • Uzatma kabloları, çoklu prizler geçici olarak kullanılır. Aşırı yüklemeye dikkat edilmelidir.
Yangın Eğitimi STATİK ELEKTRİK ÖNLEME • Benzin, toluen, ksilen gibi akaryakıt ve solventler taşınır ve boşaltılırken sürtünmeyle statik elektrik meydana gelir, uygun şekilde önlenmesi gerekir. BAĞLAMA TOPRAKLAMA BAĞLAMA VE TOPRAKLAMA
Yangın Eğitimi 4. TEMİZLİK, TERTİP, DÜZEN • Çalışma günü sonunda her türlü çöpler toplanarak atık sahasına götürülmeli, zemindeki toz ve yağ birikintileri alınmalıdır. • Karton, kağıt, plastik, ahşap gibi yanıcı, kullanım dışı malzemeler düzenli bir şekilde birikmeden atılmalıdır. • Elektrikle çalışan makine ve motorların düzenli temizliği yapılmalıdır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi DIŞ SAHA TEMİZLİĞİ
Yangın Eğitimi Tehlike : Uygun olmayan yerde ve kaplarda parlayıcı sıvı (tiner) depolanması, elektrik tesisatı Önlem : Uygun depolama koşulları ve elektrik tesisatının ortam koşullarına göre çekilmesi Tehlike : Kullanılmayan karton kutu ve plastik ambalaj Önlem : Temizlik ve düzen en önemli yangın güvenlik önlemidir. Kullanılmayan her türlü atık malzeme iş ortamında tutulmaz.
Yangın Eğitimi Tehlike : Işınla ısı transferi yapan ısıtma cihazları Önlem : iş yerlerinde hareketli ısınma cihazları kullanılmaz. Önceden izin alınarak ve belli koşullarda elektrik yağlı radyatör gibi cihazlar geçici olarak kullanılabilir. • Çalışma günü sonunda her türlü çöp toplanmalı. • Her türlü enerji kaynağı (hidrolik, pnömatik, elektrik, mekanik) çalışma bitiminde kapatılarak güvenceye alınmalıdır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi OKULLARDA YANGINLAR ÇATI VE DEPOLARDA ÇIKAR. TEMİZLİK, DÜZEN, ÖNLEME • Koridor vb. geçişler, acil çıkış yolları, yangın kapıları önleri açık ve temiz olmalıdır. • Çatılara, merdiven altları, küçük odalar, dolap arkaları gibi görülmeyen yerlere malzeme konulması kesinlikle önlenmelidir. • Karton, kağıt, plastik, ahşap gibi yanıcı ambalaj artıkları bekletilmeden toplanmalı ve tesis dışına atılmalıdır. • Kullanım dışı malzemeler düzenli bir şekilde hurdaya atılmalıdır.
Yangın Eğitimi 5. SİGARA • Sigara içme yasağı kapalı sahalarda kesinlikle uygulanmalı, sadece belirlenmiş yerlerde veya açık havada içilmesine izin verilmelidir. 6. YANICI VE PARLAYICI SIVILAR • Boya, tiner, solvent gibi yanıcı, parlayıcı sıvılar daima ağızları kapalı özel kaplarda kullanılmalı ve madeni dolaplarda saklanmalıdır. • Cam, plastik, teneke kapların kullanılması tehlikelidir. • Parlayıcı ve yanıcı sıvılar, bulundukları her işyerinde yangın için tehlike kaynağıdır. • Gerçekte yangını başlatan bu maddelerin buharlarıdır. • İş yerlerinde bu özellikteki maddelerin cins ve miktarlarının bilinmesi, uygun ve kapalı yerlerde depolanması gerekir.
Yangın Eğitimi ÖNLEME • Parlayıcı sıvıların güvensiz şekilde kullanımı, depolanması, dağıtımı veya atılması birinci derecede yangın ve patlama kaynağıdır. • Plastik kapların topraklaması olmadığından kullanımları 4 lt ile sınırlıdır. • Sprey kutularının etiketlerini okuyarak itici olarak parlayıcı gaz (butan, propan) kullanıldığından dikkat edin.
Yangın Eğitimi ÖNLEME 7. DEPOLAR • Parlayıcı sıvılar; havalandırması olan, serin, korunmalı ve diğer alanlardan tecrit edilmiş özel depolarda muhafaza edilmelidir. • Aşırı miktarda yanıcı, parlayıcı sıvıların işletme içinde depolanması tehlikelidir. Depolarda aydınlatma armatürleri etanj veya ex-proof olmalıdır. Tehlike : Uygun olmayan yerde yanıcı ve parlayıcı madde depolanması Önlem : Koşulların uygun hale getirilmesi, havalandırması olan bölüm, uygun elektrik donanımı vd. Tehlike : Yanıcı ve patlayıcı gazların kullanılması Önlem : Yanıcı ve patlayıcı gazların kullanımı ve depolanması özel koşullara uygun olmalıdır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi ÖNLEME • Basınçlı Gaz Tüpleri • Tüplerdeki basınçlı gazlar; zehirli olabilir, yangın veya patlama tehlikesi yaratabilir. • Tüpler içindeki gazın özelliğine göre açık sahada ayrı kabinlerde depolanır. • Tüplerin valfleri sağlam ve kullanılmadığı zaman koruyucu kapakları takılı, düşmeyecek şekilde sabitlenmiş olmalıdır. • Tüplerin göz kontrolü ile sağlamlığı ve periyodik basınç testlerinin yapıldığı anlaşılmalıdır. • Basınçlı gaz tüpleri ısıtma kaynaklarından pencere ve yaya yollarından uzakta bulundurulur.
Kazan Daireleri Kalorifer kazanları ateşçi ehliyetli kişiler tarafından işletilmelidir. Kazan yılda bir defa yetkili kişilere kontrol ettirilmelidir. Kazan dairesini çalıştıracak personel yetkili kuruluş tarafından eğitime tabi tutulup sertifikalandırılmalıdır. Bacanızı senede en az bir defa temizletin, duman boruları ve duman kanalı haftada en az iki defa temizletiniz. Katı yakıtlı kazanda; Elektrikler kesilirse By-Pass vanası açık konuma getirilir pompalar çalışırken kapatılır. Eğitim Eğitim Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi 8. KONTROL • Yangın söndürme cihaz ve tesisatının çalışır olması, yangın çıkışlarının açık tutulması belirlenen yangın önlemlerine uyulduğu düzenli olarak kontrol edilerek yönetime raporlanmalıdır. Tehlike : Yangın söndürme cihazları ve hortum dolaplarının önlerinde engelleyici eşya, malzemelerin konulması Önlem : Düzenli kontroller ile her türlü yangın malzemesi kolay erişilir ve kullanılmaya hazır tutulmalıdır. Tehlike : Dış saha yangın hidrantları önü kapatılmıştır. Önlem : Acil durumlarda itfaiye ve kurtarma araçlarının işyerine girmesi engellenmemeli.
Yangın Eğitimi YASAL ZORUNLULUK Türkiye’de ülke genelinde geçerli olan, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları ile gerçek kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerin tasarımı, yapımı, işletimi, bakımı ve kullanımı aşamalarında herhangi bir şekilde çıkan yangının can ve mal kayıplarını en aza indirerek söndürülmesini sağlayacak, yangın öncesinde ve sırasında alınacak tedbirler ile organizasyon, eğitim ve denetimi sağlayacak kuralları açıklayan temel yasal döküman Bakanlar Kurulu’nca kabul edilen “BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK” dir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi ACİL EYLEM PLANININ AMACI: Planın amacı; acil bir durumda, can güvenliğini korumak, mal ve bilgi kayıplarını önlemektir. Mevzuatta acil durum ekipleri, “Yangın, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, aramakurtarma ve söndürme olaylarına katılan ekip” olarak tanımlanmıştır. Buna göre; Yapı, bina, tesis ve işletmelerden; 10 bağımsız bölümü olan konutlar ile 50 kişiden fazla insan bulunan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur. Ekiplerin Oluşturulması : Söndürme Ekibi, Kurtarma Ekibi, Koruma Ekibi, İlkyardım Ekibi.
Yangın Eğitimi Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er, koruma ve ilk yardım ekipleri ise en az 2'şer kişiden oluşur. SÖNDÜRME EKİBİNİN GÖREVLERİ: Yangın haberi ulaştığında, yangın yerine gelerek yangının ne tür yangın olduğunu belirleyerek iş yerindeki yangın söndürme malzemelerini kullanarak yangını söndürmeye ve kontrol altına almaya çalışmak. Yangın içerisinde kalmış herhangi bir canlı belirlediklerinde kurtarma ve tahliye ekibine bildirerek kurtarılmasını sağlamak. Yangın çeşidine göre uygun söndürücüleri kullanmak. KURTARMA EKİBİNİN GÖREVLERİ: En hızlı şekilde teçhizatları ile birlikte yangın yerine ulaşır ve yangın söndürme ekibinden alınacak bilgiler ışığında kurtarma ve tahliye çalışmalarına başlarlar. Kendi can güvenliklerini tehlikeye atmadan yangın içerisinde kalan canlılara gerekli teçhizatını kullanarak ulaşmaya çalışırlar.
Yangın Eğitimi KORUMA EKİBİNİN GÖREVLERİ : Yangın çıktığını öğrenir öğrenmez ekip komutanı yangını itfaiyeye ve ilgili kişilere en kısa zamanda telefonla haber verecektir. İtfaiyeye yangın yerini tam adresini çıkış saatini ve yangının türünü bildirecektir. Yangın bölgesine ilgisiz şahısların girmesini engelleyecektir. Bu şahıslar kötü niyetli olabilirler, ya da bilgisizlikleri ve tecrübesizlikleri nedeniyle yangından zarar görebilirler. Gelecek itfaiye ve ambulans araçlarına yardımcı olmak amacıyla güzergah üzerindeki araçların ve diğer engellerin kaldırılmasını sağlayarak yol gösterirler. • Yangın söndürüldükten sonra da çevre güvenlik önlemlerini sürdürürler.
Yangın Eğitimi Kurtardıkları canlıların ilk yardımı için ilk yardım müdahale bölgesine taşınması sağlarlar. Yangın içerisinde kurtarılması öncelikli (1. Derece) malzemeler ve eşyalar varsa bunların yangın dışına çıkarılması çalışmalarını yaparlar. n İtfaiye ekibi geldikten sonra itfaiye ekibine tahliye kurtarma çalışmalarında yardımcı olurlar. “Ekipte olanlar kendi can güvenliklerini kesinlikle tehlikeye atmamalıdırlar. ” İLK YARDIM EKİBİNİN GÖREVLERİ: Kurtarma ve tahliye ekibi tarafından yangından zarar görmüş olarak kurtarılan insanlara gereken ilk yardım müdahalesini yaparak durumuna göre en seri şekilde en yakın sağlık merkezine gönderilmelerini sağlar. Yangın yerine gelecek olan ambulansa, ilkyardım ekibi yardımcı olur.
Yangın Eğitimi TOPLANMA ALANLARI : Olası bir acil durumda insanların hangi noktada toplanacaklarının belirlenmesi, insanların dağılmaması ve kişilerin sayımı vb. faaliyetlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için toplanma bölgeleri belirlenmelidir. TAHLİYE PLANLARI: İnsanların çabuk ve kolay bir şekilde tahliyesinin sağlanması amacıyla hangi noktalara doğru hareket edip, hangi noktalardan çıkacaklarını belirten tahliye planları işletmenin vaziyet planlarında gösterilir.
YANGIN TATBİKATLARI En az yılda bir yangın tatbikatı yapılmalıdır. Binadan nasıl kaçacağımı biliyorum. Nereye gitmem gerektiğini biliyorum. Yangın söndürücüyü nasıl kullanacağımı biliyorum. Panik yapmamam gerektiğini biliyorum.
Yangın Eğitimi Yangın ve Yangına Karşı Alınacak Önlemler Acil durum planı yapın. Küçük çocuklarına, ateşle oynamamaları gerektiğini öğ retmeliyiz. Evde, okulda veya iş yerinde yangın söndürme tüpü bu lundurmalıyız. Bu tüplerin çalışıp çalışmadıklarını kontrol etmeliyiz, çalıştırmayı öğrenmeliyiz, Yanıcı ve tutuşucu maddeleri ısıtıcılardan uzak yerlerde tut malıyız. Yıpranmış veya arızalı kabloları değiştirmeliyiz. Kabloları halıların altından geçirmemeliyiz. Çok sayıda elektrik aletini tek prize bağlamamalıyız. Yangın merdiveni ve yangın acil çıkış kapılarını daima açık tutmalıyız. Yangına karşı uyarıcı duman dedektörü edinmeliyiz. Tatbikat
Yangın Eğitimi Yangın ve Yangına Karşı Alınacak Önlemler -Çatlak, hatalı inşa edilmiş veya dolmuş bacalar yangın nedeni olabilir. Her yıl baca temizliği yaptırılmalıdır. -Tavan arası ve bodrumlar temiz tutulmalıdır. -Yanıcı maddeler evinizin veya işyerinizin uygun bir yerinde saklanmalıdır. -Soba, kalorifer ve mutfak ocaklarından çıkabilecek yangınlara dikkat edilmelidir. -Sigara içilmemesi gereken yerlerde bu kurala uyulmalıdır. -Kaynak ve kesme işlerinde çok dikkatli olunmalıdır. -Elektrik donanımı ehliyetli kişilerce yılda bir kontrol edilmelidir. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Yangın ve Yangına Karşı Alınacak Önlemler a-) Sakinlerin yapacağı işler: Yangın ’da; duman, yanık kokusu, alev gibi anormal bir durumla karşılaşan kişiler soğukkanlılığını muhafaza etmeli ve paniğe sebebiyet vermeden çevresindeki personeli uyarmalı, Eğer varsa hemen yangın butonuna basarak alarm sistemini devreye sokmalı, Yöneticileri olaydan haberdar etmeli ve İtfaiye ’ye ihbar yapmalı, Yangın yerini terk ederken imkan varsa kapı ve pencereler kapatılmalı, Yangın her tarafı sarmış ve kaçış yolları dumanla kaplı ise, muhafazalı bir yere sığınıp kapıyı kilitlemeden kapatarak, battaniye ve ıslak bezle kapı kenarlarından içeriye duman girişini önlemeli ve mevcut imkanlarla durumdan yangın merkezi veya çevredekileri haberdar ederek kurtarılmayı beklemelidir.
Yangın Eğitimi YANGIN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER b-) Görevlilerin Yapacağı işlemler: İlgililere ve koruma amirine durum derhal bildirilmeli, Tüm görevli ekipler harekete geçirilmeli, Yangın söndürme ekibi yangın söndürme cihazları ile ilk müdahaleyi yapmalı, Kurtarma ekibi yaralıların tahliye edilmesine yardım etmeli, İlkyardım ekibi yaralananlara gerekli müdahaleyi yapmalı, Koruma ekibi harekete geçmeli ve güvenliği sağlamalı, İtfaiye yangın mahalline geldiğinde; görevi İtfaiye ’ye devretmeli, Yangın Amir'inin istediği bilgiler açık ve net bir şekilde verilerek amire yardımcı olunmalıdır. Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi YANGIN İHBARININ BİLDİRİLMESİ TAHLİYE ESNASINDA ÖNERİLER Asla asansörü kullanmayınız. Paniğe kapılmayınız, kapı ve pencereleri kilitlemeden kapatınız, Çıkış levhalarını takip ederek yangın kaçış yollarını ve merdivenlerini, sıkışıklığa meydan vermeden düzenli bir şekilde kullanınız. Binayı terk ettikten sonra hiç bir surette binaya geri dönmeyiniz. Yangın emniyet alanında dolaşmayınız, yetkililer sizden bilgi istediğinde bildiklerinizi sakin bir şekilde; kısa, açık ve net olarak aktarınız… Toplanma yerine gidiniz. Çalışma arkadaşlarınızı kontrol ediniz. Tatbikat Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Yangına karşı korunmak ucuzdur. Evinizde ve işyerinizde yangına karşı önlemler almak sanıldığı gibi pahalı değil, tam tersine ucuzdur. Üstelik yangına karşı korunma cihaz ve donanımları yüksek nitelikte ve sağlam olarak üretildikleri için uzun ömürlüdür ve yıllarca hizmet verebilirler. Devamlı kontrol altında olması koşuluyla «Ateş» en iyi hizmetkardır, isyan ederse vay halimize ! Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
Yangın Eğitimi Önlem alın, risk almayın. SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM. Murat SARIBAŞ İş Güvenliği Uzmanı- İl Koordinatörü Malatya MEM İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi
- Slides: 85