Historia propagandy wczesne cywilizacje O Thomson Historia propagandy

Historia propagandy (wczesne cywilizacje) O. Thomson, Historia propagandy, Książka i Wiedza 2001.

Ø Propaganda: wykorzystanie umiejętności upowszechniania informacji i wiedzy pewnej grupy społecznej do ukształtowania stanowiska i uzyskania oczekiwanych działań innej grupy. Walter Lippmann Noam Chomsky

Oddziaływanie propagandy poprzez: Ø poezję, Ø literaturę, Ø rzeźbę, Ø obrazy, Ø utwory muzyczne, Ø dzieła architektury.

Typy propagandy Ø racjonalna; Ø częściowo racjonalna, częściowo emocjonalna; Ø emocjonalna.

P. racjonalna Ø Dominuje zasada opierania się na faktach i kryterium racjonalności oraz logiki. Ø Taktyka opiera się na wyborze faktów odpowiadających celowi, a pomijaniu tych, które termu nie służą.

P. recjonalno-emocjonalna Ø Częściowo racjonalne podejście do zagadnienia, korzystanie z aluzji i podobnych im technik mających na celu wzmocnienie słabej argumentacji. Ø Zaczyna się od stosunkowo niezbyt istotnych faktów, które rozdmuchiwano, prowadząc do powstawania uprzedzeń.

P. emocjonalna Ø Opiera się wyłącznie na emocjach i ma charakter subiektywny. Ø Ważnym elementem są obietnice i przemówienia obliczone na wywołanie silnych emocji – nienawiści, strachu, wiary, uprzedzeń rasowych.

Żydzi Ø Całkowite lekceważenie mediów wizualnych przy jednoczesnym mistrzowskim opanowaniu języka i struktury przekazu.

Jedyne wizualne symbole: Ø Arka Przymierza Ø sześcio- lub siedmioramienny świecznik

Ø Pięcioksiąg (Tora –pięć pierwszych ksiąg Starego Testamentu) – jedno z najgelnialniejszych dzieł propagandowych, odczytywany publicznie, szczególnie w trakcie obrzędów. Ø Docenili znaczenie poezji i muzyki.

Ø Koncepcja odczytywania dawnych i zapowiadanych katastrof jako kary za nieposłuszeństwo stała się techniką stosowaną przez całe stulecia. W dodatku proroctwa miały na ogół formę rytmicznej poezji.

Egipt Ø Egipcjanie rozwinęli na wyjątkową skalę talent propagandowy i począwszy od trzeciego tysiąclecia p. n. e. przez trzy kolejne milenia potrafili utrzymać ścisłą kontrolę nad zachowaniami społecznymi dość licznej ludności.

Ø Płaskorzeźby w kamieniu i cegle od 3100 r. p. n. e. ukazywały zwycięstwa królów oraz jeńców prowadzonych do niewoli na postronkach przeciągniętych przez nosy. Faraon Ramzes II zabija jeńców po bitwie z ludami morza, relief z Medinet Habu

Ø Za panowania Jahmesa (panował 1550 - 1525 p. n. e. ) rozwinął się kult boga słońca – Amona. Ø Identyfikacja boga z faraonem, publiczne głoszenie, że bóg podejmuje najważniejsze decyzje wspólnie z władcą, rozwinięcie kampanii propagandy wizualnej ukazującej symbole boskie razem z symbolami faraona

Ø We wszystkich wielkich miastach Egiptu umieszczano na ścianach rysunki lub płaskorzeźby, co spełniało ogromną rolę propagandową.

Ø Przebieg syryjskiej kampanii Ramzesa II Wielkiego (panował 1290 -1224 p. n. e. ) wyryty został na murach świątyń w całym Egipcie, a obok zamieszczono tekst epickiego poematu opiewającego zwycięstwo faraona. Ø Jego posągi były większe od dotychczasowych.

Ø Charakterystycznymi elementami egipskiej propagandy była znaczna liczba czytelnych symboli. Ø Wyobrażenia zwierząt używano chętnie jako metafor do ukazania woli i siły boskiej. Horus to jedno z głównych bóstw egipskich, przedstawiane pod postacią sokoła,

Ø Dominującym tematem egipskiej propagandy było umacnianie aktualnie panującej dynastii.

Mezopotamia Ø Stałym elementem propagandy Sumerów były napisy sławiące aktualnie panujących, a potępiające dawne dynastie, umieszczane w miejscach publicznych. Pismo klinowe przejęli Babilończycy po podbiciu Mezopotamii w II w. p. n. e. Używali go jej dawni mieszkańcy Sumerowie

Ø Technika kreowania opinii wielkiego bohatera i zwycięzcy – czyny Gilgamesza, legendarnego króla miasta Uruk. Teksty ryto w kamieniu, a więc miały charakter kamiennych plakatów.

Asyryjczycy Ø Ambicje utworzenia imperium miał król Assurnazirpal II (panował 883 -859 p. n. e. ), który uczynił państwo Asyryjczyków potęgą. Jego pałac otaczały posągi uskrzydlonych byków i lwów.

Ø Sargon II (722 -705 p. n. e. ) kazał ściany pałacu pokryć malowidłami ukazującymi zwycięstwa króla, podkreślającymi jego związek z bogami i przedstawiającymi wymordowanych lub wziętych do niewoli wrogów.

Ø Sanherib wzniósł nowy pałac w Niniwie. Przed pałacem ciągnęła się trzykilometrowa aleja, wzdłuż której ustawiono kamienne płyty pokryte płaskorzeźbami sławiącymi podboje króla. Niniwa, rekonstrukcja bramy dawnej stolicy Asyrii (Irak)

Chiny Propaganda opierała się głównie na: Ø mitach, Ø pomnikach, Ø rytuałach. Sławiono przodków i korzystano z propagandy strachu (dostojnicy odwiedzający cesarza musieli uklęknąć i trzykrotnie skłonić głowę do samej ziemi; należało to powtórzyć trzy razy).

Ø Szczególną siłę oddziaływania miała literatura propagandowa. Ø Pierwszym i najbardziej wpływowym dziełem był Pięcioksiąg Konfucjusza (551479 p. n. e. )

Ø Autor doskonale zdawał sobie sprawę z wagi procesu kształtowania człowieka i władzy. Twierdził: „Edukacja rozpoczyna się od poematu, kontynuowana jest tekstami napisanymi, a wzmacniana muzyką. ”

Ø Inny chiński system filozoficzny, taoizm, wykształcił symbolikę, która, ze względu na powszechność użycia, reprezentowała społeczną jedność.