HISTOLOKE TEHNIKE 12032021 alen vukeli dr 1 l

HISTOLOŠKE TEHNIKE 12/03/2021 alen vukelić, dr 1

l HISTOLOŠKA tehnika podrazumijeva uzimanje malih dijelova tkiva ili organa, fiksaciju i sve oblike pripreme histološkog preparata. 12/03/2021 alen vukelić, dr 2

Cilj histološke tehnike l Napraviti kvalitetan histološki preparat u svrhu mikroskopske analize tkiva. l Najčešće se koristi u patohistologiji, gdje se žele proučiti patološke promjene tkiva na mikroskopskoj razini. 12/03/2021 alen vukelić, dr 3

l Većina bolesti zahtjeva patohistološku analizu i njihova konačna dijagnoza postavlja se tek nakon nalaza patologa. l Ovo se prvenstveno odnosi na neoplazme, autoimune bolesti. . . 12/03/2021 alen vukelić, dr 4

Uzimanje materijala l Kada govorimo o uzimanju materijala najčešće mislimo na BIOPSIJU. l Grč. bios = život, opsis = gledanje. l 12/03/2021 alen vukelić, dr 5

l Kliničari govore o biopsiji kao o određenom operativnom zahvatu i to uglavnom u histološke svrhe. l Definicija : Biopsija je medicinska analiza oboljelog tjelesnog organa na temelju uzorka izrezanog iz živog organizma. 12/03/2021 alen vukelić, dr 6

l Možemo reći da je biopsija specijalni dijagnostički pregled komadića živoga tkiva koji se izvodi u svrhu utvrđivanja njegove građe, sastava i naravi. 12/03/2021 alen vukelić, dr 7

Vrste biopsija l Bioptička punkcija Bioptička aspiracija Probatorna ekscizija l Sternalna ili zdjelična punkcija l l 12/03/2021 alen vukelić, dr 8

Izvedba biopsije l l Biopsija se vrši kao i svaki drugi operativni zahvat pod najstrožim mjerama asepse u lokalnoj ili općoj anesteziji. Za bioptički pregled uzima se komadić tkiva ili iz sredine ili iz mjesta gdje su uočene promjene. 12/03/2021 alen vukelić, dr 9

l Dobiveni komadić tkiva uroni se sterilno u alkohol ili formalin, da se sačuva i da nepromijenjen dođe na histološku obradu. 12/03/2021 alen vukelić, dr 10

Fiksacija l Je postupak kojim se nastoji očuvati struktura tkiva, morfološke značajke i lokalizacija kemijskih tvari u stanju kakvo je bilo “in vivo” l Fiksacija sprečava nekrozu stanice, odnosno autolizu i djelovanje mikroorganizama 12/03/2021 alen vukelić, dr 11

l l Autoliza je proces autodigestije ili “samoprobave”stanice uslijed djelovanja enzima. To su lizosomski enzimi – hidrolaze, koji se oslobađaju nakon pucanja membrane lizosoma 12/03/2021 alen vukelić, dr 12

l Fiksacija se može postići : 1. fizikalnim putem 2. kemijskim putem 12/03/2021 alen vukelić, dr 13

Fizikalna fiksacija tkiva Ne upotrebljava se često. . . To može biti toplina, kao suha pri sušenju preparata Može biti hladnoća, koja sprečava autodigestiju i nekrozu, ali i oštećuje tkivo stvaranjem kristala i volumnim povećanjem vode. 12/03/2021 alen vukelić, dr 14

Kemijska fiksacija tkiva l Najviše se koristi. . . l To su najčešće : pikrinska , octena i kromna kiselina , metalne soli , bikromati , sublimat , alkohol i formaldehid. 12/03/2021 alen vukelić, dr 15

Fisacijom postižemo : l Brzu smrt stanice, da se struktura ne promijeni l Osigurava se mofologija stanice l Priprema se objekt za bojanje 12/03/2021 alen vukelić, dr 16

l Fiksativ mora sačuvati unutarnju strukturu , osobito bjelančevine. l SOL – stanje prelazi u ireverzibilno GEL – stanje, ali tako da po mogućnosti poredak koloidnih čestica ostane nepromijenjen. 12/03/2021 alen vukelić, dr 17

Dobar fiksativ mora : l l l Imati prodornu snagu Djelovati kao dezinficijens Postići da materijal otvrdne Očuvati tkivu afinitet za boje Proizvesti što manje artefakata 12/03/2021 alen vukelić, dr 18

l Fiksacija je proces pri kojem se zbivaju fine kemijske reakcije u tkivu i o tome ovisi kvaliteta histološkog preparata. . . l To može uvelike utjecati na očitavanje histološke slike , a onda i same dijagnoze za pacijenta. 12/03/2021 alen vukelić, dr 19

12/03/2021 alen vukelić, dr 20

HISTOLOŠKE TEHNIKE 12/03/2021 alen vukelić, dr 21

l Prije uzimanja materijala moramo izabrati fiksativ, a izbor ovisi o vrsti histološke pretrage i o “prirodi” tkiva. l Izbor fiksativa je velik. . . 12/03/2021 alen vukelić, dr 22

l Najčešće je u uporabi – formalin i to kao 10% otopina l To je jednostavan i jeftin fiksativ l Ovo razrijeđenje(10%) dobije se tako da se 1 dio koncentriranog 35 -40%tnog formalina razrijedi s 4 dijela obične vode 12/03/2021 alen vukelić, dr 23

Za složenije postupke upotrebljavaju se mješavine različitih kemikalija l Za histokemijska istraživanja , za masne supstance , upotrebljavaju se fiksativi s vodom. . . l Histokemija istražuje kemiju živih bića na razini mikroskopske struktura l 12/03/2021 alen vukelić, dr 24

l l l Za histokemijska istraživanja, za ugljikohidrate upotrebljavamo fiksative bez vode Za određivanje nuklearnog spola koristi se fiksativ po Barr-u Finija citohistološka i histokemijska istraživanja zahtijevaju mješavine s pikrinskom kiselinom, sublimatom i kloroformom 12/03/2021 alen vukelić, dr 25

l l Osobito je delikatan postupak uzimanja i fiksiranja objekata za elektronsku mikroskopiju. Objekt se neposredno nakon uzimanja stavlja u prefiksativ, pa zatim u fiksativ. Materijal mora biti vrlo malen (glava šibice) Nakon natapanja u prefiksativu izreže se još na manje komadiće 12/03/2021 alen vukelić, dr 26

l Fiksacija se vrši na temperaturi hladnjaka +4 C l Transport materijala od mjesta uzimanja do laboratorija vrši se u termos bocama s ledom. 12/03/2021 alen vukelić, dr 27

12/03/2021 alen vukelić, dr 28

Ispiranje nakon fiksacije l Ispiranje se vrši vodom ili alkoholima različite koncentracije l Npr. nakon fiksacije solima kroma ili osmijevim tetroksidom koristimo vodu l Npr. nakon fiksacije mješavinama s pikrinskom kiselinom, ispiremo sa 70 -80 % alkoholom 12/03/2021 alen vukelić, dr 29

Dekalcinacija l Je postupak uklanjanja anorganskih soli iz tkiva kao što je kost ili zub, da bi se mogli rezati l Metode su : 1. elektrolitska 2. kemijska (češće se provodi) l 12/03/2021 alen vukelić, dr 30

Smrzavanje tkiva l l Fiksativi štetno djeluju na enzime i još neke supstancije Da bi se takvo tkivo moglo rezati , mora se smrznuti i takva metode se upotrebljava za prikaz enzima , masti , lipoida , u metodama fluorescencije i imunocitokemije(imunofluorescencije) 12/03/2021 alen vukelić, dr 31

Za smrzavanje i rezanje koristimo ; Ø Gefrier – mikrotom Ø Kriostat 12/03/2021 alen vukelić, dr 32

LIOFILIZACIJA Ø L IOFILIZACIJA je tehnika brzog smrzavanja i sušenja tkiva. Ø U tom postupku tkivo se brzo smrzava na -160° C 12/03/2021 alen vukelić, dr 33