HISTOLOKA ORGANIZACIJA ULA ZA RAVNOTEU I ULA SLUHA

HISTOLOŠKA ORGANIZACIJA ČULA ZA RAVNOTEŽU I ČULA SLUHA

auditorni sistem - prijem zvuka vestibularni sistem - održavanje ravnoteže i položaja tela spoljašnje uvo srednje uvo unutrašnje uvo

Spoljašnje uvo Ušna školjka - koža - elastična hrskavica Spoljašnji slušni kanal - koža (dlake, lojne i ceruminozne žlezde) - elastična hrskavica / temporalna kost koža hrskavica Timpanična “membrana” - pars tensa - pars flaccida (Šrapnelova “membrana”)

Spoljašnji slušni kanal

Ceruminozne žlezde Ø izuvijane tubularne žlezde (izmenj. apokrine znojne žlezde) Ø žlezdane, izvorne i mišićno-epitelske ćelije Ø kanal – višeslojni epitel Ø lipidi, vosak, antibakterijske supstance

Timpanična “membrana” pars flaccida pars tensa epiderm kolagena vlakna (spolj. zrakasti i unutr. kružni) jednoslojni pločasti epitel + elastična vlakna, kapilari, fibrociti pars flaccida (Šrapnelova “membrana”) istanjeni epiderm redukovan vlaknasti sloj jednoslojni pločasti epitel

Srednje uvo ovalni prozor kružni prozor timpanični prostor Timpanični prostor - ispunjen vazduhom - jednoslojan pločasti/kockasti (ili pseudostratif. ) epitel - tanko podepitelsko vezivo - koštano tkivo Timpanična membrana Ovalni i kružni prozor Slušne koščice Eustahijeva tuba Konverzija zvučnih talasa u mehaničke vibracije

Slušne koščice Rast završavaju u prenatalnom periodu. Međusobno uzglobljene; sk. mišići, ligamenti. Prekrivene jednoslojnim pločastim epitelom

Unutrašnje uvo - koštani lavirint - u petroznom delu temporalne kosti vestibulum polukružni kanali kohlea - membranski lavirint (prati koštani lavirint) vestibularni deo – utriculus i sacculus (otolitski organi ) polukružni kanali kohlearni deo polukružni kanali koštani lavirint utriculus membr. lavirint sacculus cochlea vestibulum cochlea

Prostori u unutrašnjem uvu ispunjeni tečnošću - perilimfni prostor - između membranskog i koštanog lavirinta perilimfa (slična vanćelijskoj tečnosti) - endolimfni prostor - u membranskom lavirintu endolimfa (slična unutarćelijskoj tečnosti) - kortilimfni prostor - unutar Kortijevog organa, međućelijski prostor kortilimfa (slična vanćelijskoj tečnosti)

Koštani i membranski lavirint 1, 7 -8. polukružni kanali 2, 3, 9. ampule 4. sacculus 5. kohleina cev 6. helikotrema 10. ovalni prozor 11. okrugli prozor 12. scala vestibuli 13. scala tympani 14. utriculus

koštani lavrint membranski lavirint neuroepitel funkcija vestibulum sacculus i utriculus macula (2) ravnoteža (linearno ubrzanje) polukružni kanali crista ampullaris (3) ravnoteža (ugaono ubrzanje) cochlea Kortijev organ sluh

Čulo za ravnotežu Vestibulum: utriculus sacculus polukružna kanali (prednji, zadnji, bočni) - jednoslojni pločasti/kockasti epitel - rastresito neorgan. vezivo - neuroepitel (maculae, cristae) - vestibularne ćelije II - potporne ćelije - želatinozni vanćelijski materijal (proteinsko-polisaharidni) - aferentni i eferentni nervni završeci Registruje rotacione i pravolinijske pokrete glave i osetljivost na silu zemljine teže

Vestibularne ćelije - flašolikog oblika - gr. EPR, mitohondrije - euhromatski nukleus - kinocilija - stereocilije - kutikularna ploča - cilindričan oblik - gl. EPR - euhromatski nukleus - kinocilija - stereocilije - kutikularna ploča Mehanička E se konvertuje u električnu, a ona se preko vestibulo-kohlearnog nerva prenosi do mozga.

crista ampullaris

Detektovanje rotacionih pokreta

Otolitski organi – sacculus i utriculus macula otoliti - kristali kalcijum-karbonata 3 -5 μm

macula utriculus-a 1. čulne ćelije 2. potporne ćelije 3. vezivno tkivo 4. otolitska “membrana” 5. epitel utriculus-a 6. vezivno tkivo 7. otolitska komora 8. lobanjska kost

macula sacculus-a

Detektovanje pravolinijskih pokreta otolitskim organima - kada osoba stoji, macula utriculi je horizontalna, a macula sacculi je vertikalna

Čulo sluha - kohlein kanal – koštani deo - kohleina cev – membranski deo - modiolus (koštana osovina sa spiralnom ganglijom) - scala vestibuli (ispunjena perilimfom) - scala media (kohleina cev; ispunjena endolimfom) - scala tympani (ispunjena perilimfom) - scala vestibuli i scala tympani komuniciraju preko otvora koji se zove helikotrema

Delovi scala media: 1. Vestibularna (Reissner-ova) membrana - 2 sloja pločastih ćelija 2. Bazilarna membrana (2 sloja vezivnog tkiva; potpora Kortijevom organu) sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media bazilarna “membrana” sc. tympani

Delovi scala media: 3. Stria vascularis (atipični epitel, sadrži krvne sudove) 4. Spiralni ligament sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media stria vascularis sp. ligament bazilarna “membrana” sc. tympani

Delovi scala media: 5. Spiralni limbus - ispust periosta u scala media 6. Tektorijska membrana - proteoglikanski sloj+fibrili slični keratinskim sc. vestibuli Rajsnerova “membrana” sc. media spir. limbus stria vascularis tektorijska membr. sp. ligament bazilarna “membrana” sc. tympani

sc. vestibuli m o d i o l u s Rajsnerova “membrana” tektorijska “membrana” str. vascularis sc. media sp. limbus Kortijev organ spiralna ganglija koštana spir. lamela bazilarna “membrana” sc. tympani sp. ligament

interdentatne ćelije tektorijska “membrana” retikularna “m”. spoljašnje čulne unutrašnji spiralni tunel Nilsovi prostori unutrašnja čulna spoljašnje falangne modiolus Kortijev tunel unutrašnja falangna stubolike Kortijev organ sp. ligament

Kortijev organ Klaudijusova Hensenova Bečerova

IP – unutrašnja stubolika IPH – unutrašnja falangna NE – eferentni nervni završeci AF – aferentna nervna vlakna ACP – retikularna membrana OPH – spoljašnja falangna EF – eferentni nervni završeci Spoljašnja vlatasta ćelija Unutrašnja vlatasta ćelija Structure of Outer Hair Cell Stereocilia Side and Attachment Links in the Chinchilla Cochlea. Vladimir Tsuprun and Peter Santi, The Journal of Histochemistry & Cytochemistry 50(4): 493– 502, 2002

Stria vascularis kont. kapilar - atipični višeslojni epitel sa kapilarima - održavanje jonskog sastava endolimfe

Percepcija zvuk visoke frekvencije zvuk niske frekvencije