Het kan wl Verslavingszorg voor mensen met een

Het kan wél Verslavingszorg voor mensen met een LVB Joanneke van der Nagel

Belangen… (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Andere relatie, namelijk …

Het kan wél • Verslavingszorg voor mensen met LVB • Eenvoudige oplossingen • Standaardisatie • Quick fixes • Monodisciplinair uitgevoerd

Take home messages • In de behandeling van LVB en verslaving loopt Nederland voorop • Er zijn methodieken beschikbaar, maar nog onvoldoende gebruikt • Ketenzorgpartners hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid hierin verandering te brengen

Het kan wél • Terugblik • Wat is er aan methodieken? • Aandachtspunten • Vooruitblik

Juni 2007

LVG en Verslaving “double trouble”

Wat is er nu? Sinds 2008… • Wetenschappelijk onderzoek • Lokaal zorgaanbod • Landelijke Methodiekontwikkelingen • Consultatiemogelijkheden • Trainingen

Wetenschappelijk onderzoek • Epidemiologie van gebruik bij LVB – Minder drinkers – Meer rokers, meer cannabisgebruikers – Vergelijkbaar overig druggebruik • Risicofactoren – Man, jong – Gebruik in omgeving – Niveau: maakt niet uit – Woonsetting: maakt niet uit

Gebruik in kaart brengen Wetenschappelijk onderzoek • Op cliëntniveau goed in kaart te brengen – Zelfrapportage Sum. ID-Q – Rapportage begeleiders – Urine, pleister en Haar onderzoek • Op team niveau minder betrouwbaar • Op instellingsniveau… • In data bases… Joanneke Van. Der. Nagel (2016) Is it just the tip of the iceberg? Substance use and misuse in Intellectual Disability

Wetenschappelijk onderzoek • Informatieverwerking bij mensen met LVB en verslaving – Computertaakjes minder geschikt – Woordassociaties mogelijk wel: “Je bent op een feestje, iedereen is aan het …. ” Neomi van Duijvenbode (2016), "It's all between my ears!" Deficiencies in information processing in problematic drinkers with mild to borderline intellectual disability

Wetenschappelijk onderzoek • Onderzoek naar interventies voor LVB en verslaving – Preventie met ‘Op tijd voorbereid’ – Interventies, o. a. CGT+ • Voorlopige conclusie: het kan! Kiewik, M. , Van. Der. Nagel, J. E. L. , Kemna, L. E. M. , Engels, R. C. M. E. , & De. Jong, C. A. J. (2016). Substance use prevention program for adolescents with intellectual disabilities on special education schools: a cluster randomised control trial. Journal of Intellectual Disability Research, 60(3), 191– 200.

MMethodiekeng • Voorlichtingsmateriaal ontwikkeld in samenwerking LVB/Verslavingszorg – Voor cliënten

MMethodiekeng • Voorlichtingsmateriaal ontwikkeld in samenwerking LVB/Verslavingszorg – Voor begeleiders www. trimbos. nl

Methodieken • Motivatietraining Sterker dan de Kick – 10 individuele bijeenkomsten – Extern (meer) intern gemotiveerd http: //www. sterkerdandekick. nl/

Methodieken • Sum. ID-Q – in gesprek over gebruik http: //webwinkeltactus. nl

Methodieken • Handreiking aangepaste intake – Bevordering samenwerking in keten: • Taken/rollen voor alle partijen • Samenwerkingsafspraken • Tools voor communicatie en indicatiestelling www. resultatenscoren. nl

Methodieken • Voorbeelden uit aangepaste intake – Voor intake: • Informatie opvragen (aanmeldbureau) • Betrekken LVB ketenpartner – Eerste intakegesprek • Probleemverkenning • Hoop + Zorgaanbod • Brief aan huisarts + ketenpartner! – Tweede intakegesprek • Pas nu ‘verplichte’ vragenlijsten etc. • Check of zorgaanbod begrepen is

Methodieken • Cognitief gedragstherapeutisch aanbod – CGT+ (individueel)* – Minder drank of drugs (groep) • Doel: vergroten zelfcontrole** – Intensieve samenwerking systeem – Aangepaste registratie-opdrachten – Eenvoudige analyseschema’s – Veel praktische opdrachten * www. bol. com **Al dan niet met externe hulp

Methodieken Cgt aanbod • Aangepaste registraties – Stapsgewijs – Plaatjes –…

Methodieken Cgt aanbod • Zelfcontroletechnieken – 6 Atjes • ‘Mijn plan’ – Signaleren – Terugvalpreventie – Afspraken

Methodieken Klinische afdelingen • • Meer homogene groep Meer ondersteuning en toezicht Aangepast, gestructureerd programma Pictogrammen, visuele ondersteuning, oefenen…

Succesfactoren • Verslavingszorg/GGZ = complexe zorg – Soms eerste lijn – Vaak specialist nodig • Multidisciplinaire keten benadering – Inspanningsverplichting alle partijen – Ieder zijn eigen deelverantwoordelijkheid • Rol Vertrouwenspersoon – Praktische hulp – Sociale ondersteuning & Rolmodel – Gesprekspartner voor verslavingszorg

Kennisdeling • Handboek / Casusboek • 3 -daagse cursus • Kenniscentrum

Dus?

Aandachtspunten • Methodieken zijn er, echter… – implementatiekloof – Vooroordelen • Why don’t you research something useful? This is a non-existent problem! (Anonymous, NADD conference 2014) • We vinden niet dat patiënten met een lager IQ té snel worden afgeschoven, … De juiste expertise is niet altijd in voldoende mate voorhanden (NVVP januari 2017)

Vooruitblik • Signaleren & diagnostiek LVB in verslavingszorg • Aandacht voor roken in de VB zorg • Integrale zorgketens – LVB / SGLVB zorg – Verslavingszorg / Psychiatrie / Forensische zorg • Doorontwikkeling methodieken – Preventie – Triple behandeling – e. Health • Interventie onderzoek

Take home messages • In de behandeling van LVB en verslaving loopt Nederland voorop • Er zijn methodieken beschikbaar, maar nog onvoldoende gebruikt • Ketenzorgpartners hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid hierin verandering te brengen

VRAGEN? ? ? Joanneke van der Nagel Psychiater www. lvbenverslaving. nl