Het fenomeen kroongetuige Dilemma rechtsstaat en actualiteit Inleiding

Het fenomeen kroongetuige Dilemma, rechtsstaat en actualiteit

Inleiding: kroongetuigen en dilemma’s • Het fenomeen kroongetuige: actueel, interessant én complex! • Meer dan één dilemma • Verschillende perspectieven → voor deze presentatie zijn gesprekken gevoerd met - mr. Frits Lauwaars – rechter in het liquidatieproces Passage - mr. Betty Wind – officier van justitie in het liquidatieproces Passage; sloot eerder dit jaar als criminele inlichtingenofficier de deal met kroongetuige Fred Ros - mr. Willem Jan Ausma – advocaat van kroongetuige Fred Ros - mr. Sander Janssen – advocaat van Jesse R. (in het liquidatieproces veroordeeld tot levenslang voor diverse huurmoorden)

De kroongetuige: hét dilemma • Mag de overheid een deal sluiten met criminelen? • De wet zegt “ja”, maar wat staat er in de wet? • - Artikel 226 g en 226 h Wetboek van Strafvordering → Geen immuniteit Wel strafvermindering Kroongetuige blijft verdachte • Daarnaast → regeling getuigenbescherming • Opvallend → financiële vergoeding, nieuwe identiteit

De kroongetuige: veel meer dilemma’s! • Dilemma’s op verschillende niveaus: OM, advocatuur, verdachten en kroongetuigen • Ethische en praktische dilemma’s • Tip: laat leerlingen vooraf nadenken over de verschillende belangen van de betrokken partijen.

Kroongetuige • • Wie? Waarom? Wanneer? Tegen welke prijs? • Italiaanse toestanden of polderdeals? • Eerst straffen, dan pas een deal sluiten? • De kroongetuige als mediahype.

De andere verdachten • Liquidatieproces Passage het proces van de eeuw? • Leiderschap in de onderwereld → iedereen kent zijn plek • Dodenlijsten, taakverdeling en de omertà. • Van kwaad tot erger → van pistolen tot oorlogsmaterieel en pantserdoorborende munitie • Waarom er nog meer ‘monsterprocessen’ zullen volgen…

Openbaar ministerie • Willen of moeten we met criminelen samenwerken? • Wat is de noodzaak en wat zijn de alternatieven? • Betrouwbaarheid kroongetuige: beloning én stok achter de deur! • Doel: “Niet alleen met een kleine vis een grote vis vangen, maar ook met een grote vis een grote groep vissen vangen. ” • Complexe materie: “De kroongetuige legt talloze verklaringen af over een hele lange periode over een reeks van feiten en een reeks van verdachten. ”

Advocatuur • Advocaten van de kroongetuige enerzijds en advocaten van de andere verdachten anderzijds → gevaar voor de één en complimenten voor de ander • Verdachten lappen elkaar er voortdurend bij versus het OM moet magistratelijk blijven. • De kroongetuige moet wel eerlijk zijn versus de kroongetuige kan flink overdrijven. • De kroongetuige heeft geen andere keus versus de kroongetuige is ook een verdachte.

Rechter • Beperkte en te algemene wetgeving → grote invloed van de rechtspraak in de geschiedenis van Nederlandse kroongetuigen • Een pratende kroongetuige, zwijgende verdachten en minimale bewijslast → welke keuze maakt de rechter? • Onderwereld en rechtspraak → gezag

Het fenomeen kroongetuige in de klas • Grote misdaadzaken doen het altijd goed in de klas. • Laat een leerling zich inleven in een bepaalde rol (na enige voorkennis over het onderwerp) → Wat zou hij (als advocaat) zijn cliënt adviseren? → Waarom zou hij een kroongetuige wel of juist niet verdedigen? → Wat zou je als officier van justitie doen, wel of geen deal sluiten met een moordmakelaar? → Hoe moet een rechter omgaan met pratende kroongetuigen enerzijds en zwijgende verdachten anderzijds? → Hoe geheim mag een deal met een kroongetuige zijn en wat mag er zoal in staan?