Het complexe Belgi Het complexe Belgi Deel 1

Het complexe België

Het complexe België Deel 1: Overstromingsproblematiek

Inleiding • Artikel ‘Gevaar voor overstroming dreigt’ (2010) – 11 -14 nov. 2010: 40 -50, zelfs 60 mm neerslag • Ter info: gemiddelde voor hele maand november: 76, 4 mm (Bron: KMI) – Grote overstromingen dreigen: • • • Denderbekken Bovenscheldebekken Zennebekken Pajottenland Vlaamse Ardennen

1. Lokalisatie overstromingsgebied?

Aantal schadeclaims na de overstromingen

Oorzaken van de overstroming? • Reportage Panorama: ‘Verdronken land’, http: //deredactie. be/permalink/1. 1161607 – Verouderde sluizen in Vlaanderen ; te weinig investeringen – Water kan niet in de grond dringen door betonering, erosie, bebouwing – Slecht ruimtelijk beleid: veel huizen in overstromingsgebied – ‘Watertoets’ wordt niet gevolgd – Veel instanties zijn bevoegd

2. Wat zijn de oorzaken voor dit probleem? • Samenvatting – Slecht ruimtelijk beleid toelating te bouwen in overstromingsgebied (tot 1997) – Goed waterbeleid: vasthouden, bergen, afvoeren – Vasthouden: probleem betonering, verharding, erosie akkers – Bergen (opvangen): geen ruimte, oude sluizen, ‘watertoets’ wordt nauwelijks gevolgd… – Afvoeren: verschillend beleid: te veel instanties

2. Wat zijn de oorzaken voor dit probleem? • Vele oorzaken • Wat vaak terugkomt: verschillende overheden, verschillend beleid • Waarom? Complexiteit van de Belgische staat Probleem van ruimtelijke ordening in Vlaanderen

Het complexe België Deel 2 Oorzaak: complexe staatsstructuur (pp. 5 -7)

Historisch overzicht • WO I: ‘Hier ons bloed, wanneer ons recht? ’ – Radicalisering binnen Vlaamse Beweging vanaf WO I • De communautaire breuklijn na WO II (zie bron 1) – Vlaamse Beweging eist culturele autonomie – Waalse Beweging eist economische autonomie • 2 de helft 20 ste eeuw: naar een federaal België – 1962: vastlegging taalgrens (p. 5) – Opkomst communautaire partijen: FDF, Rassemblement Wallon (RW), Volksunie (VU)

Het federale België: staatshervormingen • 1970: basis federale België • Staatshervormingen (vanaf jaren ’ 70) – Einde unitaire staat (Eyskens, 18/02/1970: bronnen 2 en 3) – Gewesten: ‘plaatsgebonden’ (vooral economie) • Vlaamse Gewest, Waalse Gewest, Brusselse Hoofdstedelijke Gewest – Gemeenschappen: ‘persoonsgebonden’ (vooral taal / cultuur) • Vlaamse Gemeenschap, Franse Gemeenschap (Fédération Wallonie-Bruxelles), Duitstalige Gemeenschap

Gemeenschappen in België

Gewesten in België

“O, dierbaar België…”: de federale staat (p. 7) • FEDERALE STAAT – Uitvoerende macht: Koning + federale ministers (max. 15) en staatssecretarissen – Wetgevende macht: Kamer (150 leden) + Senaat (hervormd in 2014, 60 leden) – Bevoegdheden: Defensie, justitie, buitenlands beleid, deel van het monetair beleid (Nationale Bank van België), binnenlandse zaken (o. a. federale politie), sociale zekerheid, Grondwet

De federale uitvoerende macht: de Koning, de ministers en de staatssecretarissen

De gefedereerde entiteiten (1) • GEMEENSCHAPPEN – Uitvoerende macht: Vlaamse Regering (11), Franse Gemeenschapsregering (8), Duitstalige Gemeenschapsregering (4) – Wetgevende macht: Vlaams Parlement (124), Parlement van de Franse Gemeenschap (84), Parlement van de Duitstalige Gemeenschap (25) – Bevoegdheden: Persoonsgebonden (gezondheidszorg, persoonsbijstand), cultuur (in brede zin), onderwijs / wetenschappelijk onderzoek, taal

De gefedereerde entiteiten (2) • GEWESTEN – Uitvoerende macht: Vlaamse Regering (11), Waalse Regering (9), Brusselse Hoofdstedelijke Regering (8) – Wetgevende macht: Vlaams Parlement (124), Waals Parlement (75), Brussels (Hoofdstedelijk) Parlement (89) – Bevoegdheden: Ruimtelijke ordening / huisvesting, milieu, landbouw, energie, economie, buitenlandse handel, openbare werken / vervoer, provincies / gemeenten, wetenschappelijk onderzoek

Belangrijke opmerkingen – Federale staat: • Koning: weinig echte macht, wel ‘levend symbool’ van Belgische natie + rol bij regeringsvorming • Senaat: minieme rol vooral ‘ontmoetingsplaats’ van deelstaten (‘bemiddelen’, ‘adviseren’, …) – Gewesten en gemeenschappen: • Eén Vlaamse Regering en één Vlaams Parlement voor Gewest en Gemeenschap • De Franse Gemeenschap noemt zich sinds 21/05/2011 ‘Fédération Wallonie-Bruxelles’ (Grondwettelijk? )

Belangrijke opmerkingen (2) – Federale regelgeving = wetten – Regelgeving van deelstaten = decreten – MAAR: regelgeving van Brusselse Hoofdstedelijke Gewest = ordonnanties

Belangrijke opmerkingen (3) – Rechterlijke macht: Hoven en rechtbanken niet geregionaliseerd: geen aparte rechtbanken voor federale / regionale niveaus

Niveau Uitvoerende macht Wetgevende macht FEDERALE STAAT Koning + Federale Regering Kamer + Senaat VLAAMS GEWEST Vlaamse Regering Vlaams Parlement WAALS GEWEST Waalse Regering Waals Parlement BRUSSELSHOOFDSTEDELIJK GEWEST Brusselse Hoofdstedelijke Brussels Hoofdstedelijk Regering Parlement VLAAMSE GEMEENSCHAP Vlaamse Regering Vlaams Parlement FRANSE GEMEENSCHAP (Fédération Wallonie. Bruxelles) Franse Gemeenschapsregering Parlement van de Franse Gemeenschap DUITSTALIGE GEMEENSCHAP Duitstalige Gemeenschapsregering Parlement van de Duitstalige Gemeenschap