Hersenletsel En wij dan Anneloes Romeijnders psycholoog Sophia

Hersenletsel………. En wij dan? Anneloes Romeijnders, psycholoog Sophia Revalidatie Gouda Regionaal Neurologie Symposium Concentratie & Geheugen 2016

De impact van concentratie en geheugenproblematiek op partners en kinderen

Wat komt aan bod • De betekenis van hersenletsel: • Identiteit • Acceptatieproces • Wat kunnen jullie betekenen? • Is er genoeg aandacht voor partner en kinderen?

Mijn vader is dement http: //www. npo. nl/zapp-echt-gebeurd/21 -092013/VPWON_1208720

Wat betekent hersenletsel voor iemand? • Identiteit: wat is dat? • Zelfbeeld, waarden • Welke rollen vervul ik?

Hersenletsel & identiteit? Bateson

En de partner dan? • “Mijn partner is mijn partner niet meer” • Angst • Niet kunnen plaatsen: wat gebeurt er? ! • Voor de toekomst en prognose: degeneratief beeld? • Eenzaamheid • Moeite er met anderen over te praten: “hij ziet er zo goed uit!” • Moeite er met elkaar over te praten: “wat hebben we gisteren besproken? ” • Er alleen voor staan. Dagbesteding? Woonboerderij? • Relatie • Rollen: vader / moeder / partner / kind / werknemer / … • Gelijkwaardigheid: partner als mantelzorger. • Spanningen. Getroffene voelt zich betutteld: “ik kan ook nog wel wat zelf” • Schuldgevoelens • Mag ik verdriet hebben? “Mijn partner is degene met het letsel, niet ik. . . ” Vermoeidheid, overbelasting !! Geen tijd meer nemen voor zichzelf.

Intimiteit en seksualiteit Marja heeft behoefte aan intimiteit, maar Henry is afwezig en heeft weinig oog voor haar. Zij voelt niet meer de connectie met Henry die zij voorheen samen hadden. Daarnaast voelt het ook vreemd om intiem te zijn. Ze zorgt voor hem, alsof hij haar kind is. Ze heeft hem immers trouw gezworen voor het leven.

En kinderen dan? • Verantwoordelijkheidsgevoel • Nieuwe papa of mama • Veranderde rollen • Angst en verdriet

Ondersteuning 1. Maak het bespreekbaar (Schuld)gevoelens, veranderde rollen, grenzen Rouwproces 2. Informeren NPO: compenseren mogelijk? Betekenis? Sociaal netwerk bijeenkomst Begrip, grip en controle 3. Communicatie Concentratie/geheugen/tempo (Ver)oordelend, betuttelend verwachtingen 4. Zorg voor jezelf !!!

Wat kun je aanreiken? • • • Ondersteuning voor mantelzorgers: www. paletwelzijn. nl www. hersenletsel. nl www. hersenz. nl NAH café Change Nazorgpoli Sophia Revalidatie Den Haag NAH netwerk • E-health / apps : www. revalidatieapps. nl • • Hersenletsel heb je niet alleen - Jenny Palm Mag ik ook ff? - Martine Kapitein & Rita van der Horst in samenwerking met Hanneke van der Werf. Communicatie bij hersenletsel. Begrijpen we elkaar? - E. Witteveen, L. Admiraal, H. Visser en J. P. Wilken Heb ik een probleem dan? Ziektebesef en interventies bij hersenletsel - Arno Prinsen • • •

Hersenletsel…. . en wij dan? • Is er op genoeg aandacht voor naasten? • Wat zou anders/beter kunnen?

Tot slot • Iedere persoon en iedere aandoening is anders ! Nooit eenduidig beeld, ook al valt het letsel onder eenzelfde noemer. • Dit maakt jullie werk des te meer van belang. • • Begrijpt iemand waar het vandaan komt? Hoe gaat iemand emotioneel om met het letsel? Wat betekent het voor iemand? Kan iemand compensatiestrategieën toepassen?

Dank voor uw aandacht ! www. Sophia. Revalidatie. nl