Herschel Space Observatory HIFI Ryszard Szczerba CAMK PAN
Herschel Space Observatory – HIFI Ryszard Szczerba (CAMK PAN) Toruń, Rabiańska 8 1
Herschel i Planck- zostały wystrzelone 14 V 2009 o 15. 12 2
Herschel – największy (3. 5 m. ) teleskop 3
Herschel – największy (3. 5 m. ) teleskop 4
Herschel – największy (3. 5 m. ) teleskop 5
6
7
Herschel – największy (3. 5 m. ) teleskop 8
Herschel – detektory będą chłodzone do około 2 K (-271 K). SPIRE ~0. 293 K Do chłodzenia zostanie zużyte ponad 2500 l nadciekłego helu. Wystarczy na 3 -4 lata misji. 9
10
Instrumenty naukowe HSO 11
• Herschel obserwuje (w większości) po raz pierwszy w zakresie 57 -670 m: – pył o T=5 -50 K & gaz o. T=10 – kilkaset K – największy teleskop w przestrzeni kosmicznej (3. 5 m) schłodzony pasywnie do (~80 K) – 2300 l nadciekłego helu – 3 instrumenty chłodzone do około 2 K – czas „życia” 3 -4 lat • Planck pierwsza Europejska misja do badania mikrofalowego promieniowania tła – pozostałości po Wielkim Wybuchu. Zakres od 1 cm do 350 m: – 1. 9 x 1. 5 m teleskop – 2 instrumenty - najchłodniejsze we Wszechświecie (0. 3 K !!!) – Czas życia 15 miesięcy 19/02/2021 12
Herschel Space Observatory i Planck: - to dwie najambitniejsze i najbardziej skomplikowane misje ESA Misje te będą badały: - najciemniejsze; najzimniejsze; i najstarsze składowe Wszechświata 13
HSO będzie badał: HSO posiada najefektywniejsze (jak dotychczas) urządzenie do badania wody (ale też i innych mlekuł) we Wszechświecie: HIFI 14
Wkład Polski do instrumentu HIFI 15
HIFI LOCAL OSCILLATOR CONTROL UNIT Space Research Center of Polish Academy of Sciences in Warsaw is responsible for delivery of the HLCU block. This will be 15 kg weight, microprocessor based unit dedicated for controlling, testing and supplying of whole of the Local Oscillator Subsystem of HIFI Local Oscillator group: • Max Planck Institut für Radioastronomie, Bonn, • Jet Propulsion Laboratory, • Canadian Space Agency and COM DEV • Space Research Center PAS, Warsaw 16
HERSCHEL / HIFI / LO / LCU team 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1. Ryszard Szczerba, NCAC PAS 8. Malgorzata Michalska, SRC PAS 2. Piotr Orleanski, SRC PAS 9. Wieslawa Winek, SRC PAS 3. Wojciech Wasilewski, SRC PAS 10. Orest Czerwinka, SRC PAS 4. Wlodek Wojda, MK Design group 11. Witek Nowosielski, SRC PAS 5. Michal Kobylecki, MK Design group 12. Jerzy Roman, SRC PAS 6. Ludmila Czerwinka, SRC PAS 13. Stanislaw Gadomski, SRC PAS 7. Marek Winkler, SRC PAS 14. Mirek Rataj, SRC PAS 13 14 17
Wkład finansowy i przyznany czas gwarantowany. 18
Polski czas gwarantowany na HIFI (72 godz. = 60 + 12 na obserwacje dodatkowe) • Atmosfery planet i komet: (20 hrs; CBK PAN) • Obserwacje H 20, CO i HCN w wypływach z gwiazd kończących życie (20 hrs; CAMK PAN) • Badanie molekuł w ośrodku międzygwiazdowym Drogi Mlecznej (10 hrs; CAMK PAN + UMK) • Badanie molekuł w innych galaktykach(10 hrs; CAMK PAN) 19
HSO – pierwsze wyniki 20
Obserwacje HIFI - DR 21 21
22
23
R – 160 G – 100 B – 70 24
25
26
PROBLEM. . 27
- Slides: 27