HERIOTZA ZELULARRA Egileak Leire Unamuno eta Irati Omagoieaskoa

HERIOTZA ZELULARRA Egileak: Leire Unamuno eta Irati Omagoieaskoa

DEFINIZIOA eta MOTAK: Heriotza zelularra bizi-prozesu guztien etendura eta zelulako materialen sakabanaketa da. � Bi heriotza mota bereizten dira: nekrosia � eta apoptosia. Nekrosia: Zelulek lesio bat jasan eta ezin ditzakete kalteak konpondu. Apoptosia: Une jakin batean zenbait entzima aktibatzen ditu zelulak autosuntsipenaz ardura daitezen.

NEKROSIA � Istripu motako heriotza zelular itzulezina. Pasiboa. � Agente kaltegarri batek sortutako lesio larria eta sendaezina. � Zelula multzo bat kaltetu. � Kanpotik beltz kolorekoa.

Prozesua: Organuluak handitu. � Zelula mintza ere handitu. � Inflamazioa eta zelula lehertu zitoplasmaren edukia isuriz. � Hantura eta orbaintze lanak hasi. �

Noiz gertatzen da? Zelulek lesio bat jasan eta kalteak konpontzeko ahalmena gainditzen denean. � Zaurien, infekzioen edo agente kimikoen erasoaren ondorioz. � � Odol zirkulazioa eten eta ehunak oxigenorik gabe geratu.

APOPTOSIA � � � Genetikoki programatutako heriotza. Prozesu aktiboa. Oker funtzionatzen duten edo beharrezkoak ez diren zelulak suntsitu. Mutatutako zelulen suntsipenerako ohiko bidea da. Autosuntsipena. Proteinak zelularen nukleoraino iritsi eta bere burua suntsitu.

Prozesua: Zelulak zatitzeari utzi. Zelula txikitu, organuluak txikitu. Zelula besikuletan banatu, gorputz apoptotikoetan. Solte dauden organuluek beharrezkoak diren beste zelula batzuk eratu.

Noiz gertatzen da? Apoptosia era naturalean edo berez jasotzen da organismoen bizitzan. Adibidez: � Gure espeziean, garapenaren lehen fasean, hatzak banatzen dira. � Dermisean keratinozitoak sortzen dira, kanporen dagoen geruzara iritzi eta zelula hilez osatutako azala eratzen da. �

� Apaburuek isatsa galtzen dutenean. � Landareek hosto hilak askatzen dituztenean.

Laburbilduz:

BIDEOAK � http: //www. youtube. com/watch? v=7 WRk. Y 8 q _F 3 k&feature=related