Hemostaz Prof Dr Asuman Glgeli Elemanlar Vaskler faktrler

Hemostaz Prof. Dr. Asuman Gölgeli

Elemanları • • • Vasküler faktörler Trombositler Koagülasyon proteinleri Fibrinolitik mekanizma Koagülasyon inhibitörleri

Olaylar zinciri • • Vasküler spazm Trombosit tıkaçının oluşması Kan pıhtısının oluşması Fibröz doku pıhtı içinde büyür ve damardaki açıklığı kapatır

Primer hemostaz Trombositlerin; • Adezyonu • Aktivasyonu • Granül içeriğinin salınımı • Agregasyonu

Sekonder hemostaz Pıhtı meydana delmesidir • Faktör X ‘un aktivasyonu • Protrombinden, trombin yapımı • Trombinin, fibrinojeni fibrine dönüştürmesi

Koagülasyon • Fibrin ağının şekillenmesinden sorumlu kimyasal reaksiyonlar kaskadıdır. • 12 farklı pıhtılaşma faktörünü içerir • Kritik basamaklar –Protrombin aktivatörünün şekillenmesi (Ca 2+/TF veya PF 3). – Protrombinin (faktor II) Trombine dönüşümü. – Fibrinojenin (faktor I) fibrine dönüşümü.

Koagülasyon yolları 1. Extrinsic yol 2. Intrinsic yol 3. Ortak yol

EXTRINSIC YOL 1. “Doku Faktörü” (bir protein-phospholipid kompleksi, damar hücrelerinde ve aktive monositlerde bulunur) , kalsyum varlığında faktor VII ile karşılaştığında koagulasyon hızla başlar 2. Aktive olan doku faktörü-Faktör VII kompleksi, faktör IX ve X u aktive eder (Faktor IXa , Xanın yapımını özellikle co-enzim VIIIa varlığında artırır). Bu yolla pıhtılaşma çok hızlı (10 - 13 secs).

EXTRINSIC YOL Doku veya endotel hasarlandığında, doku faktörü salınır, Doku tromboplastin enzimini oluşturmak için iki koagulasyon faktörü ile kompleks yapar

INTRINSIC YOL Her iki yoldaki merkezi molekül thromboplastin dir. intrinsic yol trombositlerden thromboplastin salınınca tetiklenir ve Yolun ara ürünleri trombosit yüzeyinde aktive olur. Her iki yol da Ca 2+ ihtiyaç gösterir birseri prokoagulanın aktivasyonu Daha sonra gelen koagulanın aktivasyonuna neden olur. Her iki yolda da ara basamaklar arabulucu faktör X a dönüşür.

INTRINSIC PATHWAY Kümeleşmiş trombosit tıkacı trombosit faktör 3 salar , bu da iki pıhtılaşma faktörü ile kombine olur ve trombosit tromboplastin enzimini oluşturur

COMMON PATHWAY Ortak yol tromboplastinin iki tipinden biri şekillenince başlar. bu olduğunda protrombin enzim trombine dönüşür. Thrombin fibrinojeni fibrine çevirerek koagulasyonun son basamağında yer alır.

Protrombin • • • MW: 68 700 Alfa 2 -globulin KC de sentezlenir Sentez için K Vit. Eihtiyaç var Trombine parçalanır

Koagülasyon faktörleri • • I. . . Fibrinojen II. . Protrombin III. . Tromboplastin IV. . Kalsiyum V. . Proakselerin VII. . . . Prokonvertin VIII. . . Antihemofilik faktör A IX. . Plazma tromboplastin komponenti

Koagülasyon faktörleri • • X. . . Stuart-prower faktör XI. . . Tromboplastin antesedan XII. . Hageman faktör XIII. . . Fibrin stabilleştirici faktör HMW-K. . . Yüksek mol. Ağırlıklı kallikrein Pre-K. . . . Prekallikrein Ka. . . Kallikrein PL. . . Trombosit fosfolipidi

Pıhtı • • Fibrin iplikcikleri Trombositler Kan hücreler plazma

Koagülasyon

Üretim yerleri • Endotelde; Fak. VIII v. WF • Fibroblast ve sub endotel hücrelerde; Faktör. III • Hepatositte; diğerleri

Pıhtı oluştuktan sonra • Fibroblast istilası ve trombositten salınan PDGF ile pıhtı fibröz dokuya dönüşür (1 -2 hafta) • Pıhtının erimesi (fibrinolizis)

Kan ve dokularda • Prokoagülan • Antikoagülan (normalde baskın) damar duvarı düzgünlüğü Glikokaliks tabaka trombomodulin proteini Normal damarda pıhtı oluşmasını engeller

Trombomodulin • Trombin bağlar • Protein C yi aktive eder FVa, FVIIa yı inaktive eder Plazmada bulunan antitrombinler aktive olmuş koagülasyon faktörlerini inh. Eder.

PIHTININ BÜZÜLMESİ Trombositler thrombostenin ler denilen kontraktil propteinler içerirler. Trombositler kasıldığı zaman pıhtının hacmini azltırlar, damarın iki ucunu birbirine yaklaştırarak, hasarlı bölgenin hacmını azaltırlar ve daha kolay iyileşme sağlarlar.