HEMOFL REHABLTASYONU Fzt Glten etik Hemofilide Rehabilitasyon Kanamadan

HEMOFİLİ REHABİLİTASYONU Fzt. Gülten Çetik

Hemofilide Rehabilitasyon Ø Kanamadan koruyucu yöntemler Ø Kanama sonrası uygulanacak tedavi yöntemleri

Aile Eğitimi

Kanama olacak korkusuyla çocuğun hareketleri kısıtlanmamalıdır.

Ø Spor yapmak çocuğun güven duygusunu geliştirir. Ø Sosyal hayata katılımı artar. Ø Eklemleri çevreleyen kaslarımız ne kadar güçlü olursa eklemlerimiz de o kadar iyi korunur.

Hemofilili çocuklar erken yaşlarda uygun egzersiz ve sporla tanıştırılmalıdır. Yürüyüş, yüzme ve su içi egzersizler her yaşta yapılabilen, düşük riskli, güvenilir egzersizlerdir.

Su içi egzersizlerin avantajları Ø Suyun kaldırma kuvveti güvenli egzersiz ortamı oluşturur. Ø Suyun hidrostatik basıncı eklemleri stabilize eder. Ø Eklemlere binen yük ve yaralanma riski azalır Ø Kan dolaşımı artar, buna bağlı olarak ta iyileşme hızlanır. Ø Su tüm hareket açıklığı boyunca, yaptığımız hareketin hızına göre bize direnç sağlar.

Ailenin özen göstermesi gereken diğer bir önemli konuda uygun ayakkabı seçimi olmalıdır.

Yürüme yaşına gelen bebeklerde Ø Malleolar seviyeyi içine alan Ø Medial duvarı ve arkı destekli Ø Esnek tabanlı

Spor ve oyun sırasında Ø ayak bileğini içine alan Ø esnek ve kalın tabanlı Ø Burnu hafifçe yukarıya kalkık

Bununla birlikte sportif faaliyetler sırasında veya kanamayı önlemek amacıyla eklemleri destekleyen ve hareket kabiliyetini azaltmayan koruyucu atellerde kullanılmalıdır.

Kanama sonrası fizyoterapi (İlk 48 saat) • Faktör replasmanı • Uygun pozisyonlama • Ekstremitenin elevasyonu • Buz uygulama(saat başı 15 dk)

Bu dönemde ekleme binen yükü azaltmak için kanedyen, baston veya omuz askısı gibi yardımcı cihazlar kullanılabilir.

Kanama sonrası, hastalar eklemlerini kısmi olarak fleksiyonda tutma eğilimindedirler. Bu şekilde, fonksiyon anında ortaya çıkacak olan ağrıyı da engellemiş olurlar. Bu durum ortadan kaldırılmazsa, kalıcı eklem hasarları meydana gelebilir.

Egzersizlere mümkün olan en erken dönemde başlanmalıdır.

Neden Egzersiz Yapmalıyız? • Dokuların kullandığı oksijen miktarı artar. • Artan oksijen miktarını karşılamak için kan dolaşımı artırılır. • Dokunun beslenmesi artar ve iyileşme hızlanır.

İzometrik quadriceps egzersizleri

Ağrı ve efüzyon azalmaya başladığında

Elektrik Stimülasyonu

Sürekli Pasif Hareket Cihazı

Kalça- diz flexionu

Ø Egzersizlere düşük yoğunluk ve az tekrarla başlanır. Egzersiz toleransı arttıkça tekrar sayısı ve direnç artırılır.

Düz Bacak Kaldırma Egzersizi

Terminal Diz Ekstansiyonu

Omuz Egzersizleri

Egzersiz programı sırasında bir kanama olursa programın başına dönülür.

Kuvvetlendirme Fazı Ø Kum torbaları Ø Dirençli band egzersizleri Ø Propiosepsiyon egzersizleri

Dirençli Bant Egzersizleri

Dorsi ve Plantar Fleksiyon Egzersizleri

Kondüsyon Bisikleti

Egzersiz sonrası buz uygula !!!

Germe Egzersizleri Ø Eklem hareket açıklığında kayıp varsa germe egzersizleri de programa eklenir. Ø Fizyoterapist tarafından veya hastanın kendine yapabileceği zorlayıcı egzersizlerdir. Ø Kanama riski yüksek Ø Hematoloğu ile görüş Ø Şiddetli germelerden kaçın Ø Buz uygula

Propriosepsiyon Egzersizleri Ø Propriosepsiyon eklemlerin boşluktaki pozisyonunu, konumunu ve hareketini algılama duyusudur. Ø Kişinin hareketi doğru, sağlıklı ve koordineli bir şekilde yapabilmesini sağlar. Ø Eklemde bir yaralanma olduğu zaman propriosepsiyon duyusunda azalma olur.

Hemofilik artropatilerde eklem pozisyon hissi oldukça zayıflamıştır. Proprioseptif duyu uygun bir rehabilitasyon programı ile güçlendirilebilir. Propriosepsiyonun güçlenmesi ile denge ve koordine hareketlerin yapılması da kolaylaşmaktadır. İyi bir denge düşmelere bağlı gelişebilecek kanamaları da önlemede avantaj sağlar.

Ø Gözler kapalı 20 sn. ayakta durma Ø Gözler açık tek bacak üzerinde 20 sn. durma Ø Topuk- parmak ucu duruşu Ø Tek bacak üzerinde öne, arkaya ve yanlara eğilme Ø 10 m. geri yürüme Ø Adım alarak yürüme Ø Denge tahtaları gibi sabit olmayan yüzeylerde dengeyi koruma

Egzersize Uyum Ø Hastalıklarda egzersize uyum ve devamlılık önemli bir sorundur. Ø Zaman ve motivasyon eksikliği Ø Etkinliğine inanmama Ø Yeterince bilgilendirilmeme Ø Ağrı Ø Yeniden kanama korkusu

Çözüm Ø Hasta ve fizyoterapist işbirliği önemli Ø Başlangıçta egzersizler gözlem altında yapılmalı Ø Sık aralıklarla kontrole çağrılmalı Ø Hasta yakınları programa dahil edilmeli

Hemofilide elektroterapi ve egzersizleri içeren fizyoterapi tekniklerinin kullanımı kanamaların ve buna bağlı oluşabilecek sakatlıkların önlenmesinde son derece önemlidir. Ancak unutmamak gerekir ki fizik tedavi sabır işidir ve kasların kuvvetlenmesi zaman alır. Bu nedenle spor ve düzenli egzersize, günlük yaşamımız içinde mutlaka yer vermeliyiz.

Teşekkürler…