HEMODYALZ NTELERNDE HJYEN UYGULAMALARI Hemodiyalizde enfeksiyon sebebiyle hastaneye

HEMODİYALİZ ÜNİTELERİNDE HİJYEN UYGULAMALARI

Hemodiyalizde enfeksiyon sebebiyle hastaneye yatış ve mortaliteler kardiyovasküler hastalıklardan sonra 2. sıradadır. Hastadan kaynaklanan faktörlerin yanı sıra çevre faktörleri sürekli hastane ve hemodiyaliz üniteleri ile temas nedeniyle bu risk hastanın yaşam kalitesini etkilemektedir

Hemodiyaliz kliniklerinde hijyen uygulamalarında amaç; Hastalar ve sağlık çalışanları arasında enfeksiyon ajanlarının üremesinin ve taşınmasını önlemek amacıyla belirlenen hijyen uygulamaları, enfeksiyon varlığına bakılmaksızın her hasta için uygulanabilir olmalıdır.

CDC (Centers for Disease Control) tarafından yapılan bir çalışmada; Hastane enfeksiyonlarının %30’unun temel enfeksiyon korunma yöntemleri uygulandığı zaman önlenebileceği gösterilmiştir. Hastane enfeksiyonlarını önleme çalışmaları içerisinde önemli koşullarından biri de her hastanede dezenfeksiyon, sterilizasyon ve hijyen uygulama politikası oluşturmaktır.

SPAULDİNG SINIFLANDIRMASI SINIFLAMA TANIM Dezenfeksiyon/ sterilizasyon önerisi Kritik araç gereçler Steril dokulara temas eden veya vasküler sisteme giren, araç gereçler (cerrahi aletler, kardiak kateterler, bazı endoskoplar, protezler vb. ) Mutlaka steril olmalıdır Yarı kritik araç gereçler Mukoza ve bütünlüğü bozulmuş deri ile temas eden araç gereçler (solunum ekipmanları, gastroenterolojik endoskoplar, larengeskoplar, bronkoskoplar vb. ) Sterilizasyon veya yüksek düzey dezenfeksiyon gerektirir Kritik olmayan Vücut bütünlüğü bozulmamış, sağlam deri ile temas eden araç gereçler ( tansiyon aleti kılıfı, steteskop, vb. ) Orta veya düşük düzeyde dezenfeksiyon veya sadece su ile basit temizlik önerilir

TEMİZLİK Kir ve organik atıkların ortamdan fiziksel olarak uzaklaştırılmasıdır.

Dezenfeksiyon Ortamdaki mikroorganizmaların azaltılmasından sterilizasyona kadar giden işlemleri kapsar. Patojen bakterilerin Mantar enfeksiyonlarının Sporların Virusların İnaktive edilmesi veya tamamen ortadan kaldırılması işlemi

Dezenfeksiyon İyi Dezenfeksiyon; § Etkin olmalıdır § Malzemelerle uyumlu olmalıdır, § Zaman konusunda en iyi şartları sağlamalıdır.

STERİLİZASYON Herhangi bir maddenin, cismin yada suyun tüm mikroorganizmaların, her türlü canlı ve aktif şekillerin arındırılması işlemidir.

Sağlık çalışanı Hasta Çevre

Hemodiyalizde enfeksiyon kaynağı oluşturmada risk faktörleri belirlenmiştir ve genel olarak: • • • Su arıtma sistemi Su dağılım sistemi HD cihazı Kullanılan ekipman ve malzemeler Sağlık çalışanı uygulamaları ve elleri Kaynak ve kontaminasyon sebebidir.

Su sisteminin takip-bakım-dezenfeksiyon politikası arıtma sistemi kaynaklı bakteri geçişini önleyecek tek yöntemdir.

HEMODİYALİZ CİHAZ DEZENFEKSİYONU • Her seans sonu hidrolik sistem dezenfeksiyonu • Her seans sonrası yüzey dezenfeksiyonu • Haftada 1 gün periyodik olarak yüksek etkinlikli dezenfektan ile sıcak dezenfeksiyon

Hemodiyaliz Cihazı Cihaz yüzeyinde kontaminasyon durumunda tek adımlık temizlik dezenfeksiyon sağlamaz, yüzeydeki kirlilik dezenfetanı inaktive eder. 1. Kontaminasyon temizlenir, 2. Temizlenen yüzey dezenfektan ile silinerek dezenfekte edilir.

Hemodiyaliz Cihazı * Her seans sonunda, her cihaz için farklı dezenfektan mendiller yada farklı silme bezleri kullanmalıdır. Bir başka makinada ya da seansta kullanılmamalıdır *

Kullanılan ekipman Hasta Bakımında kullanılan malzemeler hastaya kontaminasyonu önleyecek şekilde hazırlanmalıdır; Klinikte Steril edilmesi açısından problem olacak malzemeler yerine tek kullanımlık malzemeler tercih edilmelidir. Her seans sonrası ortak kullanımda olan hasta malzemeleri(TV kumandası, yemek masası, yatak kenarlıkları. . )dezenfektan ile silinmelidir. Hastadan hastaya bulaşı önlemek için hastaya özel yada tek kullanımlık malzeme kullanılmalıdır. Steril edilecek her malzemede, steril olmayan paketlerin birbirinden ayrılabilmesi için mutlaka her paket üzerinde işlem indikatörü kullanılmalıdır

Uygulanan dezenfeksiyon işlemlerinin etkili olabilmesi için Her ünite için dezenfektan değil Her seviye için hastane genelinde dezenfektan alınmalıdır Dezenfektan kullanım özellikleri çalışanlara öğretilmeli, hazırlık için uygun ortam bulundurulmalı Hizmet içi eğitimler verilmelidir. Uygun ortamlar sağlanmalıdır Yapılan her işlem mutlaka kayıt altına alınmalıdır

Kirli yüzey dezenfeksiyonunda; Gözle görülür yüzey kontaminasyonunda (kan sıçraması gibi) öncelikle yüzey temizliği yapılmalı ve sonrasında tekrar dezenfektan madde ile dezenfekte edilmelidir.

Sağlık çalışanı uygulamaları ve elleri

EN ÇOK KULLANDIĞIMIZ MALZEME

Sağlık EL’ lerimizde ANCAK! Türkiye’de El Hijyenine Uyum Oranları %12 -34

El Hijyenine Uyum; ABD’de yapılan bir çalışmada, hastaya temas öncesi el yıkama alışkanlığının %30’larda olduğu gözlenmiş olmasına rağmen, Hekimlerin %15 -45’inin Hemşirelerin ise %25 -45’inin temas sonrası ellerini yıkadıkları ortaya konmuştur.

El Hijyenine Uyum; Uyumsuzluk nedenleri: Uyumun artırılması: Lavabo yetersizliği Lavabonun uygunsuz yerde olması Sabun-havlu dezenfektan eksikliği Kayıtsız kalmak Deride allerji zaman yetersizliğinden şikayet Çalışma alanında yeterli lavabo yapılması Muslukların işlevsel olması Sıvı sabun, kağıt havlu ve el dezenfektanların kolay ulaşılır olması Eğitimler ile önemin anlatılması.

Elde görünür kir veya sekresyon varsa eller yıkanmalı, daha sonra el dezenfektanı kullanılmalı Hastaya temas öncesi ve sonrası el dezenfektanı kullanılmalı

1 2 3 4 5 6

Tedavi bölgeleri ve alanları

Koruyucu ekipman kullanımı üÖnlük üMaske üBone üGözlük-Yüz koruyucu üEldiven

ÖNLÜK KULLANIMI; Kan, vücut sıvısı, sekresyon ve idrar bulaşma olasılığı yüksek olan hasta bakım aktiviteleri sırasında sıvı geçirmez bir koruyucu önlük giyilmesi üniformanın kirlenip kontamine olmasını oradan cilde geçmesini engeller.

MASKE KULLANIMI; üKan ve vücut sekresyonlarına karşı korunmak üHastayı korumak (açık yara pansumanlarında, invazif girişimlerde, üst solunum yolu enfeksiyonlarında)

BONE KULLANIMI; Kateterli hasta giriş - çıkış işlemi ve manipülasyonlar sırasında lümenlerin etrafa açık olmasından dolayı, Kateterli hasta giriş çıkış işlemi sırasında bone mutlaka kullanılmalıdır. Kullanılmadığı durumlarda, kontaminasyonu önlemek için saçlar omuz hizasının üstünde sıkıca toplanması uygun olacaktır.

GÖZLÜK-YÜZ KORUYUCU KULLANIMI; Hemodiyaliz ünitelerinde bütün invaziv girişimlerde (AVF, AVG, Venöz Katater girişimlerinde) koruyucu gözlük kullanılması gerekmektedir. Mukoz membrandan temas ile patojenlerin çok daha hızlı ve kolay penetrasyonu gerçekleşir. .

ELDİVEN KULLANIMI; Eldiven giymeden önce eller yıkanmalı veya el dezenfektanı ile ovalanmalı Cerrahi müdahaleler, vasküler girişimler santral venöz kateterin giriş-çıkış uygulamalarında. Ayrıca sentetik greft giriş-çıkış uygulamaları sırasında steril eldiven kullanılmalıdır.

Hastaya temas haricinde dezenfektan madde hazırlama esnasında da kimyasal maddenin solunması, vücuda ve yüze sıçraması tehlikeli olduğu düşünülerek çalışan personelin koruyucu ekipman kullanması gerekmektedir.

Diyaliz ünitelerinde Diyaliz Salonu dışında ki alanlarda yüksek etkili dezenfektan kullanımı gerekli değildir. Standart deterjan ve su ile temizlik yapılması ve rutin aralıklarla dezenfekte edilmesi kabul edilir bir işlemdir. Bir alanda dezenfeksiyona ihtiyaç olup olmamasına kan ile temas durumuna göre karar verilebilir.

Solunum yolu enfeksiyonları risk önlemleri; Solunum Yolu ile bulaşan enfeksiyon açısından, sağlık çalışanı, hasta ve refakatçiler gözlenmelidir. Öksürük ve aksırıklarda damlacık ile kontaminasyon yönünden kişiler eğitilmeli, el dezenfeksiyonu, tek kullanımlık mendil kullanımı, maske kullanımı hakkında eğitim ile bulaş riski azaltılabilmektedir. Mümkün ise sağlık çalışanı hasta bakımından uzak tutulmalıdır.