Hcre Biyolojisi Do Dr engl Tural 1 Giri

Hücre Biyolojisi Doç. Dr. Şengül Tural 1

Giriş • Hücre; Canlıların, canlılık özelliği gösteren en küçük yapı birimleridir. • Hücreler biararya gelerek organizmayı oluşturur. 2

Hücre • Robert Hooke in 1665 • Hücre Teorisi 1839 →Matthias Jakob Schleiden and Theodor Schwann 3

İlk Hücre • • • Yaşam ilkmolarak 3. 8 milyar yıl önce Yer kürenin oluşumundan 750 milyon yıl sonra 1920’li yıllarda; İlkel atmosfer -> Basit oganik mol. -> makromol. 1950 Stanley Miller!! 4

İlk Hücre 5

İlk Genetik Sistem RNA • 1980’li yılların başında RNA’nın nükleotid polimerleşmesi de dahil bazı kimyasal reaksiyonları katalizleyebildiği gösterildi. • Daha sonraki çalışmalar, RNA’nın bilinen katalitik aktivitelerinin alanını genişletmiş, bir RNA kalıbından yeni bir RNA ipliğinin sentezini yöneten RNA molekülleri tanımlanmıştır. • Böylece RNA benzersiz şekilde, hem kendi replikasyonunu katalizleyip hem de kendi sentezine kalıplık yapabilmektedir. • Sonuç olarak RNA ilk genetik sistem! • RNA ile aminoasitlerin kurala bağlı etkileşimleri daha sonraları günümüz genetik şifresine gelişmiş, nihayet genetik madde olarak DNA, RNA’nın yerini almiştır. 6

İlk Hücre • İlk hücrenin, kendini eşleyen RNA’nın fosfolipidlerden oluşan bir zarla kuşatılmasıyla ortaya çıktığı varsayılmaktadır. 2016 by Geoffery M. Cooper Robert E. Hausman; The Cell 7

8

Prokaryotik ve Ökaryotik Hücreler 2016 by Geoffery M. Cooper Robert E. Hausman; The Cell

Günümüz Prokaryotları

Günümüz Prokaryotları • Termoasidofiller; *p. H değeri 2’ye kadar düşen ve sıcaklığı 80˚C’ye kadar yükselen sıcak sülfür kaynaklarında yaşarlar. • Bakteri h. leinin çoğu; * 1 -10µm çapında küresel, çubuk şeklinde veya spiral şeklindedir. DNA içerikleri (0. 6 5 milyon bç. ) 14

Prokaryot Hücre Yapısı • Tipik bir prokaryot hücre yapısı, insan bağırsak kanalında doğal olarak bulunan Escherichia coli(E. coli) ile simgelenmiştir. • Hücre, yaklaşık olarak 1µm çapında ve 2µm uzunluğunda bir çubuk şeklindedir. • Polisakkarid ve peptidlerden oluşan sert bir hücre duvarı ile çevrilidir. • Hücre duvarının hemen altınde plazma zarı 15

Ökaryot Hücreler • Ökaryotlar 1000 kat daha büyük! • Ökaryotların kökeni → Endosimbiyotik köken (Ökaryotik organellerin bir hücrenin başka bir hücre içinde yaşaması ile geliştiğini öne sürer) • Ökaryotik organeller ökaryotların atalarının içinde yaşamış prokaryotik hücrelerden geliştiği düşünülmektedir. 16

Endosimbiyotik Hipotez • Endosimbiyoz hipotezine göre mitokondri ve kloroplastın oluşumu prokaryot hücrenin ökaryot hücre içine girerek birlikte yaşamasıyla açıklanmaktadır. Bu iki organelin benzer özellikleri (çift zar, özel DNA vs. )

Çok Hücreli Organizmaların Gelişimi • En basit ökaryotlar mayalar! (S. cerevisiae) • Paramecium genomu hemen insan genomunun iki katı kadar fazla gene sahiptir! • Algler hem tek hücreli hem çok hücreli türler içermekteidir. • Çok hücrelilere geçişin bir diğer örneği Dictyostelium discoideum, besinin varlığına bağlı olarak tek hücreli ve çok hücreli form arasında geçiş göstirir. • Basit çok hücreli organizmaların hücreleri arasındaki görülen artmış hücre özelleşmesi ve iş bölümü, sonrasında günümüz çok çeşitli hücre tiplerinde gözlenen kompleksliğe ve farklılığa yol açmaktadır. 18

Çok Hücreli Organizmaların Gelişimi 19 2016 by Geoffery M. Cooper Robert E. Hausman; The Cell

Deneysel Model Olarak Hücreler Molecular Cell Biology Palme; Lodish 2018 20

21 Molecular Cell Biology Palme; Lodish 20

Kaynaklar 1 -The cell A molecular Approach, 2016, 7 th edition. Geoffrey M Cooper. 2 - Molecular Biology of the cell, 2015, sixth edition. Bruce Alberts. 3 - Molecular cell biology, 2016, 8. th edition, H. Lodish. 22

• Molecular Cell Biology Palme; Lodish 2018 23

Hücrenin Bölümleri 24

Hücre Çeşitliliği 25

Canlıların Ortak Özellikleri • • • Hücrelerden oluşurlar Solunum yaparlar Beslenirler Hareket ederler Boşaltım yaparlar Uyarılabilirler Tepki verirler Büyür ve gelişirler Ürerler 26