Hazrlayan Dilara AYDIN FLLERN ANLAM ZELLKLER Fiillerin Anlam

Hazırlayan : Dilara AYDIN

FİİLLERİN ANLAM ÖZELLİKLERİ • Fiillerin Anlam Özellikleri Fiiller anlam özelliklerine göre iş, oluş ve durum bildirirler. Fiiller üçe ayrılır ; FİİLLER İş (kalış) fiilleri Durum(hareket)fiilleri Oluş fiilleri

1 - İş (Kılış) Fiilleri Öznenin iradesiyle, bir nesne üzerinde gerçekleşen, öznenin nesneyi etkilediğini ve o nesnenin de etkilendiğini gösteren fiillerdir. Örnek: Bilgisayarı çocuklar bozdu. Fiil “bozdu”dur. “Kim bozdu? ” dersek “çocuklar” cevabını alırız, “Neyi bozdu? ” sorusuna da “bilgisayarı” cevabını alırız. Yapılan iş bilgisayar nesnesi üzerinden gerçekleşmiştir. İş fiilleri “kimi” ve “neyi” sorularına cevap verir. Ör: taşıyor, yazdık, açmalıyız, anlatsak, görelim, bilmişler, siliyordu. . .

• 2 - Durum (Hareket) Fiilleri Eylemde nesnenin etkilenmediği fiillerdir. Durum fiilleri “kimi” ve “neyi” sorularına cevap vermezler. Öznenin süreklilik gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir. Ör: Sınıfın ortasında durmuş. Fiil “durmuş”tur. “kimi” ve “neyi” sorularına cevap alamayız. “Durma” belli bir süre devam etmektedir. Ör: Uyumak, uyanmak, ölmek, susmak, oturmak, yatmak, uzanmak. . .

• 3 - Oluş Fiilleri: Bunlar da bir nitelik değişikliği, yani bir durumdan başka bir duruma geçildiğini veya geçilmekte olduğunu bildirirler. Gerçekleşmelerinde öznenin doğrudan etkisi yoktur. Daha çok “kendiliğinden olma” söz konusudur. Ör: Bahçedeki ağaçlar yeşermiş. “yeşerme” ağacın bir etkisi yoktur. Yeşerme kendiliğinden olur. Ör: Solmak, büyümek, bayatlamak, yeşermek, uzamak. . .

SORULAR • 1)Aşağıdaki cümlelerde geçen hangileri iş fiili olanlara çarpı atınız. • Nazlı , kimse uyanmadan çeşmeye gelirdi. • Bakraçlarla doldurduğu suyu annesine yetiştirdi. • Kimse yokken bana şarkılar söylerdi. • Güneş , her gün o tepeden doğardı. • Ayşe , örgülü saçlarından çıkardığı boncukları, dallara dizerdi.

• 2)Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları verilen durum fiilleri ve kişilere göre tamamlayınız. • uyanmak • gülmek • kalkmak • susmak • • Saatin sesini duyunca hızla yatağından ………………… • Nasrettin hoca fıkralarına hepimiz ……………………. • Sabahları kuşların cıvıltısıyla …………………………. . • Öğretmen sınıfa girince herkes ………………………

AFERİN TÜM SORULARI DOĞRU BİLDİN. Ama bunları unutmamak için bol test çözüp , sürekli tekrar etmen gerekir. Ders başarının artması için ise derse hazırlanarak gelmelisin.