Hazrlad 264 sayl mktbliseyin 8 a sinif agirdi

Hazırladı: 264 saylı məktəb-liseyin 8 a sinif şagirdi

Mövzu: Mexaniki rəqslər və dalğalar

Mexaniki rəqslərin növləri � � � Xassəsindən asılı oaraq müxtəlif rəqs növləri fərqləndirilir: Fiziki təbiətinə görə: mexaniki (səs, titrəmələr), Elektromaqnit (işıq, radio dalğalar), Yuxarıdakıların kombinasiyası, Təsir qüvvəsinə görə: məcburi, xarici qüvvələrin təsiri nəticəsində yaranır, Sərbəst, heç bir xarici qüvvə təsir etmədən, ilkin qüvvənin təsirindən sonra öz-özünə həyacanlanır.

Mexaniki rəqslər � Mexaniki rəqs- verilmiş sistemin hər hansı bir təsir sayəsində tarazlığının pozulması və onu əvvəlki vəziyyətə qayatrmağa məcbur edən qüvvə nəticəsində yaranan hal dəyişməsidir. Sistemin yəırğalanması iki enerji froması arasında çevrilməyə əsaslanır. Hal dəyişməsi periodik baş verə bilər. Mexaniki rəqsin başqa tərifi, fiziki hal parametrlərinin vaxtdan asılı olaraq təsvir edən funksiyadır.

Mexaniki rəqslərin xassələri Amplitud (m)— rəqs ölçüsünün sistemin orta qiymətindən meyillənməsi. � Period -sistemin halının dəyişdiyi hər hansı bir vaxt aralığına deyilir. � Tezlik -vahid zamanda baş verən rəqslərin sayına deyilir. O Hç (Herç, alman fizikinin şərəfinə) ilə ölçülür. � Period və tezlik bir-birin əksinə olan ölçülərdir. � n= 1/T və T=1/n Çevrəvi hərəkətdə tezlik əvəzinə çox vaxt çevrəvi və ya tsiklik tezlik işlədilir (Hç, san-1, dövr/san), ərzində baş verən yırğalanmaları göstərir:

Dalğalar Dalğa — rəqslərin mühitdə yayılması prosesidir. Mexaniki dalğa mexaniki rəqslərin elastik mühitdə yayılmasıdır. Mexaniki dalğalarin yaranması ve yayılması üçün ən vacib şərt elastik mühütün olmasıdır. Ümumi dalğa tənliyi budur: Burada x-nöqtənin tarazlıq vəziyyətindən olan yerdəyişməsi, a-rəqsin amplitutudu, t-rəqsin başlanması anından hesablanan zaman, v-dalğanın yayılma sürəti, r-rəqsin koordinat başlanğıcından t müddətinə yayıldığı məsafədir.

Dalğanın növləri Dalğanın 2 növü vardır: Uzununa dalğa – rəqs istiqamətində yayılan dalğaya deylir. Eninə dalğa – rəqslərə perpendikulyar istiqamətində yayılan dalğaya deyilir. �

Eninə dalğa Uzununa dalğa

Diqqətinizə görə təşəkkürlər!