Havuzlama rtme Bitki saplarnn d yzeyi ktikula ve

Havuzlama (çürütme)

• Bitki saplarının dış yüzeyi kütikula ve epidermisten oluşur. kutikula mumsu madde, epidermis kalın duvarlı hücrelerden oluştuğu için bu iki yapı bitkide terlemeyi önler. stomalar saplardan lif demetlerinin elde edilmesinde önemli rol üstlenirler. Havada bulunan bakteriler stomalardan giriş yapar ve iletim demetleri arasındaki pektin maddeleri ile beslenir. • Bunun sonucunda sapın kabuk kısmındaki lif hüzmeleri açığa çıkar. Bu olaya havuzlama veya çürütme denir.

Havuzlama işlemine Ege bölgesi’nde limanlama , bazı yerlerde de çaylama denir. • Havuzlama, genellikle liflerin elde edilmesinde kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem esas itibariyle suda ve çiğde olmak üzere iki şekilde yapılır.

• Keten, kenevir, jüt gibi lifi elde edilen bitki saplarının durgun veya akarsuya batıralarak anaerobik bakterilerin sap üzerindeki kolonizasyonu sonucu pektin ve diğer matriks bileşiklerinin çürümelerini ve sonuçta liflerin öz dokulardan ayrışmalarını sağlayan bir yöntemdir.

• Suda havuzlama; durgun sularda , akarsularda, sıcak suda ve buhar uygulaması olmak üzere dört şekilde uygulanır.

Durgun suda havuzlama • Durgun suda havuzlama su gecirgenliği az olan bir toprakta 1. 0 -1. 5 m derinliğinde açılan bir kuyuya bitki saplarının konması ve üzerinin su ile doldurulmasıdır. • Daha temiz lif elde edebilmek için kuyunun kenarları taşla örülebilir veya harçla sıvanabilir.

Akarsuda havuzlama • Bitki sapları , akarsu ve çay yataklarında oluşturulan havuz veya göletlere demetler halinde yerleştirilir ve üzerlerine ağırlıklar konur. • Sığ ve yavaş akan çaylar hızlı akan sulara tercih edilmelidir. • Havuzlama için 15 C dolaylarındaki su sıcaklığının uygun olduğu düşünülür.

Sıcak suda havuzlama • Bu yöntemde havuzlama sabit bir sıcaklıktaki (29 C) suda , kısa sürede (100 saat)tamamlanır.

Buhar uygulaması ile havuzlama • Sıcak suda havuzlamanın başka bir şekli de su buharı ile yapılan havuzlamadır. Birkaç atmosfer basınç altında yapılan havuzlama işlemi 3 -4 saat gibi kısa bir sürede tamamlanır.

• Nisbi nemi yüksek ve düzenli yağış alan (karadeniz gibi) yerlerde uygulanabilen bir yöntemdir. • Bu yöntemle bitki sapları anızlı bir tarlaya serilir. Bitki saplarındaki lifler , aerobik mikroorganizma faaliyetleri ve çevre koşullarının etkisiyle parankimadan ayrılır.