Hastane Sendromu Hasta Bina Sendromu Bir binann hem

Hastane Sendromu Hasta Bina Sendromu

Ø Bir binanın hem dış ortam hem de iç ortam kaynaklı kirleticiler tarafından sarılması ve bu kirliliğin binaya yerleşmesi sonucu bina hastalanır.

Ø Hastalanan bina içinde çalışanların ve/veya yaşayanların sağlık durumlarının olumsuz yönde etkilenmesi ile de hasta bina sendromu görülür.

Hasta bina sendromunun oluşmasını hazırlayan faktörler dört ana başlık da toplanır. Birinci grup: Hava kaynaklı kirleticilerdir. Ø İkinci grup : Havalandırmayı sağlayan iklimleyici sistemlerin yetersizliğidir Ø Üçüncü grup : Kapalı ortam atmosferi olarak tanımlanan solunan havanın kalitesi ile ortamdaki sıcak havanın konforudur. Ø Dördüncü grup: Ortamda yaşanılan stresdir. Ø

Ø Dış ortam kaynaklı kirleticilerin başında HAVA KİRLİLİĞİ gelir. Ø Binaların havalandırma biçimi ve havalandırma sistemlerinde meydana gelen sorunlar ise iç ortam atmosferindeki kirleticilerin birikimine neden olur.

Binanın kendisinden kaynaklanan faktörler altı başlıkda toplanır.

1)Bina içindeki yüksek sıcaklık (23 derece üzerinde oda ısısı) 2)Temiz hava ile havalandırmanın az olması(kişi başına /saniyede/10 litreden az) 3)Sıcaklık ve ışıklandırmanın bireysel kontrolünün düşük olması 4)İklimlendirme sistemi olan binadaki hizmetin bakımının zayıf olması 5)Binanın temizliğinin zayıf olması 6)Su tüketiminin sorunlu olması

Hastalanmaya başlayan bina: nem/ısı/basınç/HAVALANDIRMA faktörlerinden hızla etkilenerek dış ortamdan bina içine taşınan her türlü mikro_ organizmanın yerleşebileceği bir ortam oluşturur

Bioaeresoller denilen bu dünyanın içinde : atmosfere karışarak havada asılı kalabilen mikrocanlılar(bakteriler, mantarlar, viruslar, polenler, toz keneleri, böcek leşleri, kanat kol parçaları, hayvanlara ait tüy kıl artıkları) yer alır.

İç ortam atmosferi kirleticileri olarak da: Uçucu organik bileşikler, gazlar, is, kir, toz, mikro organizmalar, toz akarlar ile asbest, cam, elyaf gibi maddelerin tozları gösterilmektedir.

Çevreye ait kirleticiler arasında bioaeresoller, açık alan baca kirleticisi olarak : araçların ve/veya endüstriyel ekzos çıktıları , fiziksel faktör olarak : ışık, titreşim, gürültü , rutubetli binalarda ki küfler ve toksin oluşumları yer alır.

Hasta Bina Sendromu veya Binaya Ait Hastalık kapalı ortam atmosferinin solunmasına bağlı olarak ortaya çıkan, kişinin kendisine ait hiçbir enfeksiyon söz konusu edilmeksizin kişilerin hastalanması olarak tanımlanır.

Ø Klinik tablo ev tozuna yada polen ve küf mantarlarına karşı oluşan allerjik hastalık tablosuna benzer.

Semptomlar dört ayrı kategoriye ayrılır. 1)Deri, gözler, burun ve/veya boğazda kuruluk 2)Gözde sulanma veya burunda akıntı gibi allerjik semptomlar 3)Göğüste daralma, tıkanıklık, sıkışma hissi gibi asemptomatik semptomlar 4)Devamlı yorgunluk hissi, başağrısı yada keyifsizlik, kırgınlık gibi genel semptomlar

Ø Burada üzerinde durulması gereken ve dikkatle izlenmesi gereken en önemli konu: ciltte meydana gelen semptomlar hariç, tüm semptomların sorunlu binadan ayrıldıktan sonra birkaç saat içinde iyileşmesidir. Kuru cildin iyileşmesi birkaç gün alabilir.

Kapalı alan atmosferinin sağlık üzerine etkileri arasında Kakosmi Sendromu nun ayrı bir yeri vardır. Ø Yaşanılan ve/ veya çalışılan ortam havasında bulunan ksenobiyotik maddelerin oluşturduğu kokudan ötürü kişinin kendini hasta hissetmesi tıbben Kakosmi Sendromu olarak adlandırılır. Ø Rutubet ve/veya küf kokusuda Kakosmi Sendromu nedeni olabilmektedir. Ø

Hastalanan bina hastane binası olarak tanımlanınca hastane binası Ø HASTANE (HH) OLARAK adlandırılır. Ø Hasta hastanelerde hasta bina sendromlarına ilaveten( iç ortam havasındaki hava döngüsü ile birlikte temiz hava değişimi sağlanmadığı takdirde)yoğun ve istenmeyen ağır bir koku olur.

Hastanelerde 1)Ameliyathanelerde ve yoğun bakım ünitelerinde atmosfere yayılan, bu ünite çalışanlarının kullandığı kimyasallar 2)Anestezistlerin cerrahi müdahele sırasında kullandığı uçucu organik bileşikler

3)Radyoloji bölümlerinde film banyo odalarındaki uçucu kimyasallar 4)Teşhis ve tedavi için patoloji, biyokimya , klinik mikrobiyoloji labratuarlarında kullanılan miyarlar, çözeltiler, ve diğer uçucular 5)Sterilizasyon ünitelerinde uçucu sterilizan gaz ve dumanlar

6)Temizlik ve dezenfeksiyon amaçlı kullanılan kimyasallar ve çözeltiler ile maruziyet Ø Hasta hastanelerde çalışanları vede hastaları ile refakatçilerini de içine alan Kakosmi sendromunun sorumlusudur.

Ø Dünya Sağlık Örgütünün 1984 yılında yayımlanan raporunda: Dünyadaki yeni ve yenilenen binalarda dahil olmak üzere hasta bina sayısı yüzde 30 dur. Ø Hasta hastanelerin denetimi her ne kadar Hastane İnfeksiyon Komitelerince yürütülmekte ise de zaten ağır iş yükleri olan bu grub istismar edilmektedir. Hastane Güvenliği Komiteleri ile sorunların boyutları saptanmalı ve hastane çalışanlarının güvenliği için yeni projeler üretilmelidir.

Prof. Dr. Rengin ERDAL