Harmonizacja systemw emerytalnych w krajach UE czy jest

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Anna Siporska Departament Współpracy Międzynarodowej Warszawa, 7 grudnia 2011 r.

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Mobilna Europa – a harmonizacja systemów emerytalnych • migracje zarobkowe wewnątrz Unii Europejskiej • zróżnicowanie systemowe • system prawny Unii Europejskiej Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 2

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Podstawowe typy systemów emerytalnych – Bank Światowy Obowiązkowe (powszechne) systemy emerytalne • oparty na zamieszkaniu – emerytura obywatelska • repartycyjny ze zdefiniowanym świadczeniem – PAYG DB • repartycyjny ze zdefiniowaną składką – PAYG NDC • kapitałowy (ze zdefiniowaną składką) – FDC Dobrowolne (uzupełniające) systemy emerytalne • pracownicze (Polska – PPE) • indywidualne (Polska – IKE) Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 3

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Podejście do emerytury a wybór systemu emerytalnego państwo opiekuńcze liberalne solidaryzm społeczny odpowiedzialność zdefiniowane świadczenie składka państwo indywidualna zdefiniowana • ubezpieczenie od ryzyka niemożności wykonywania pracy zarobkowej ze względu na wiek • forma oszczędzania • minimalne świadczenie dla każdego Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 4

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Różnice w modelach zabezpieczenia społecznego • różne uwarunkowania historyczne • różny poziom rozwoju gospodarki • różnice w postawach społecznych • różne oczekiwania w stosunku do relacji państwo obywatel Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 5

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe System emerytalny w wydatkach publicznych System emerytalny Gospodarka Świadczenia emerytalne Wydatki publiczne Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 6

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Indywidualne podejście do modelu systemu emerytalnego • aspekt historyczny, religijny, kulturowy i społeczny • polityka społeczna • gospodarka narodowa Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 7

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Istota funkcjonowania systemów emerytalnych w UE państwo A państwo B Systemy zabezpieczenia społecznego na poziomie krajowym państwo A państwo B Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego oparta na podstawowych zasadach swobodnego przepływu: osób, kapitału, towarów i usług Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 8

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe EESSI – system elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego Celem tego projektu jest wzmocnienie ochrony praw obywateli poprzez skomputeryzowanie stosowania prawa UE dotyczącego koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Elektroniczna wymiana danych: • ułatwi i przyspieszy proces podejmowania decyzji w sprawie obliczania i wypłacania świadczeń z tytułu zabezpieczenia społecznego; • umożliwi skuteczniejszą weryfikację danych; • zapewni dokładne gromadzenie danych statystycznych dotyczących wymiany informacji Europie. Warszawa, 7 grudniaw 2011 r. 9

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Główne cele polityki społecznej UE Gwarantowanie: • stabilności systemu emerytalnego • adekwatności świadczeń Wspieranie wysokiego poziomu zatrudnienia poprzez zapewnianie: • odpowiedniej ochrony socjalnej • wysokiego poziomu kształcenia i szkolenia • ochrony zdrowia Zwalczanie: • wszelkiej dyskryminacji • wykluczenia społecznego Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 10

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Europejski Model Społeczny (2002 r. ) Wspólne standardy • równouprawnienie kobiet i mężczyzn • swobodny przepływ pracowników Wspólne wartości • solidarność społeczna • dialog społeczny • związek pomiędzy polityką społeczną a gospodarką Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 11

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Przepisy wspólnotowe dotyczące systemów emerytalnych w UE • „twarde” ustawodawstwo – rozporządzenia dotyczące koordynacji zabezpieczenia społecznego • „miękkie” ustawodawstwo – - dyrektywy wyznaczające ogólne, fundamentalne zasady funkcjonowania systemów emerytalnych - inne dokumenty zawierające rekomendacje Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 12

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Rekomendacje UE (1) White Paper on Pension - Draft – Biała Księga dotycząca systemów emerytalnych - projekt Laszlo Andor, Komisarz UE ds. zatrudnienia zawiera rekomendacje naprawy europejskich systemów emerytalnych w krajach UE między innymi: • podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego • podwyższenie rzeczywistego wieku emerytalnego rzeczywisty wiek emerytalny UE 27 – 61, 4 (Polska – 59, 3) Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 13

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Rekomendacje UE (2) White Paper on Pension - dalsze rekomendacje • doradztwo zawodowe dla starszych pracowników • wzmocniona kontrola kapitałowych funduszy emerytalnych • równe traktowanie kobiet i mężczyzn – kompensacja niższych wynagrodzeń kobiet oraz utrata możliwości zarobkowania z tytułu wychowywania dzieci • rozszerzenie Rozporządzenia 883/2004 na pracownicze systemy emerytalne Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 14

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Podsumowanie Harmonizacja systemów emerytalnych – czy jest to celowe ZA: • uproszczenie procedur administracyjnych • podniesienie konkurencyjności rynków pracy / wyrównanie warunków zatrudnienia PRZECIW: • utrata przez ubezpieczonych dotychczasowych korzyści • koszty transformacji Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 15

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Podsumowanie Harmonizacja systemów emerytalnych – czy jest to możliwe • zrównanie warunków życia i poziomu gospodarczego we wszystkich krajach UE • wspólne cele polityki społecznej • jednolity zakres podmiotowy i przedmiotowy systemów emerytalnych • jeden docelowy system emerytalny Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 16

Harmonizacja systemów emerytalnych w krajach UE - czy jest to celowe i możliwe Jeden uniwersalny system emerytalny - ? Nie ma jednego uniwersalnego modelu systemu emerytalnego, który by był idealnym i realnym rozwiązaniem dla każdego kraju. Prof. Nicholas Barr Warszawa, 7 grudnia 2011 r. 17

Dziękuję za uwagę www. zus. pl