Hareket etd Blm 10 konular 1 Temel hareket
Hareket etüdü Bölüm 10 konular: 1. Temel hareket kalıpları ve iş analizi 2. Hareket ekonomisi prensipleri Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Tanımlar § Hareket Etüdü – Bir işçinin işini yaparken yaptığı el kol ve vücut hareketlerinin analiz edilmesidir. § İş dizaynı – bir işin yapılması için gereken işlerin ve hareketlerin dizayn edilmesi işi § Hem iş ortamının dizaynı hem de ekipman ve araçların tanımını da içerir Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Temel hareket kalıpları § Therbligs (Gilberth ailesinin bulduğu bir terim) – 17 temel hareket kalıbı tanımlanmıştır § Bedensel işlerin temel yapı taşlarıdır § Belli değişikliklerde günümüzde bazı iş ölçümleme sistemilerinin temelini oluşturmaktadır: Maynard Operation Sequence Technique (MOST) gibi § Zamanla ilk kullanımlarına göre bazı temel kalıpların ismi değişmiştir. § Metot mühendisliği temel seviyede verimli olmayan hareketlerin elimine edilmesini öngörmektedir. (mikro hareket analizi de denir) Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
17 Therblig 1. 2. 3. 4. 5. 6. Boş taşıma (TE) – bir objeye uzanma Kavrama– Bir objeyi kavrama Dolu taşı (TL) – Bir objeyi taşıma Tutma (H) – bir objeyi tutma Bırakma (RL) – bir objeyi bırakma Kullanma (U) – bir aracı kullanma Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
17 Therbligs 7. Ön hizalama (PP) – bir sonraki işlem için objeyi hizalama 8. Hizalama (P) – Belirlenen noktada objenin hizalanması 9. Montajla (A) – iki parçayı montajla 10. Ayırma (demonte etme) (DA) – iki veya daha fazla parçayı ayırma 11. Arama (Sh) – Bir aracı veya objeyi arama Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
17 Therbligs 12. Seçme (St) – birden fazla obje arasında seçim yapma 13. Planla (Pn) – plan yapma 14. Kontrol (I) – Bir objenin kalitesini denetleme 15. Engellenemez gecikme (UD) – işçinin kontrolü dışında gerçekleşen gecikme 16. Engellenebilir gecikme (AD) – işçinin beklemesi 17. Dinlenme (R) – işçinin dinlenmesi Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Sınıflandırma Verimli therbligs: § boş taşıma § kavrama § dolu taşıma § bırakma § kullanma § montaj § demonte § kontrol § dinlenme Verimsiz therbligs: § tutma § ön hizalama § arama § seçme § Planlama § engellenemez gecikme § engellenebilir gecikme Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Micro hareket analizi § Tekrarlı bir işte kullanılan temel iş kalıplarının incelenmesi § Temel kurallar: § Mümkünse efektif olmayanların elenmesi § Elle ürünü tutmamak gerekir § Temel hereket kalıplarının kombine edilmesi gerekir § Bir hareket için zamanı azaltmaya çalış: örneğin mesafeyi kısalt Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Hareket ekonomisi prensipleri § Uzun yıllar süren iş etüdü çalışmalarının sonucu olarak geliştirilen prensipler vardır. § Amaç: verimliliği artırmak ve işçinin yorulmasını önlemek § Genelde çok basit olduğu düşünülen bu kurallar atlanıyor ve gözden kaçıyor. Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Üç grup 1. 2. 3. İnsan bedeni ile alakalı olanlar İş ortamı ile alakalı olanlar Araç ve ekipmanların dizaynı ile alakalı olanlar Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İnsan vucudu ile alakalı olanlar 1. 2. 3. 4. 5. İşi iki eli de tam olarak kullanabilecek şekilde dizayn etmeliyiz. İki elin de çalıştığı durumlarda iki elde anda işe başlamalı ve bitirmeli İki ele verilen işler birbiri ile simetrik omalı böylece yapılan el ve kol hareketleri simetrik olmalı Çoğunlukla kullanılan elin öncelenmesi gerekir. (örneğin bir montaj hattında ürün sık kullanılan elin olduğu taraftan istasyona girmeli) İşcinin iki eli de aynı anda boşta olmamalı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İnsan vucudu ile alakalı olanlar Fizik kurallarından faydalanmalıyız n İş metodu keskin hareketler yerine sürekli ve yuvarlak hareketler şeklinde dizayn edilmeli n İşi yaparken mümkünse ivmelenme ve moment gibi kurallar uygulanmalı n Yerçekiminden yararlanmalı – Gerekmedikçe yerçekimine karşı iş yapmamalı n Metot, işi belli bir doğal ritimde yapmaya uygun olmalı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İnsan vucudu ile alakalı olanlar 10. En düşük seviyeden başlayarak işi dizayn etmeli 1. Parmak 2. Parmak ve el 3. Parmak, el ve dirseklere kadar kol 4. Parmak, el, dirseklere kadar kol ve omuza kadar kol 5. Parmak, el, dirseklere kadar kol, omuza kadar kol ve omuz Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İnsan vucudu ile alakalı olanlar 11. Gözle odaklanma ve gözü dolaştırma işini minimize etmeli 12. Mümkünse ayakları ve bacakları kullanabilecek şekilde dizayn yapılmalı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar § Normal ve maksimum çalışma alanı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar 1. 2. 3. Malzeme ve iş aletlerini sabit yerlere koyun Yine iş alet ve malzemeleri normal iş alanı içinde kullanıldıkları yerelere yakın koyun İş aletlerini ve malzemeleri işin sırasına uygun şekilde yerleştirin Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar Kötü bir ortam dizaynı örneği Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar İyi bir dizayn örneği Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar 4. Küçük parça vesarf malzemlerini koymak için yerçekimini de kullanan kutular ve besleme üniteleri kullanın (a) Yerçekimli kutu (b) Basit kutu Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar 5. Biten parçaları kutulara yerleştirmek için yerçekiminde kontrollü olarak faydalanmanızı sağlayacak ara iletici ve taşıyıcı elemanlar geliştirin ve kullanın Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş ortamı ile alakalı olanlar 6. Yeterli ve düzgün ışıklandırma sağlayın 7. Uygun ergonomik bir sandalye kullanılmalı § İşçinin boyuna göre ayarlanabilir. § Yükselik ve arka destek ayarları § Yeterli yumuşaklıkta oturak ve sırt yüzeyi Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş araç ve ekipmanları ile ilgili olanlar 1. İşlenen ürünü tutmak için araçlar dizayn edilmeli 2. Ayaklar ile pedallar vasıtası ile yapılan işlerde eller ürünü tutmak zorunda kalmamalı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş araç ve ekipmanları ile ilgili olanlar 3. 4. Mümkünse çok fonksiyonlu ürünler kullanılmalı. Mümkünse birden fazla işi aynı anda yapmalı Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş araç ve ekipmanları ile ilgili olanlar 5. Mümkünse birden fazla ürünü aynı anda işlemeli (kumaş keserken ) 6. Bir ekipmanın kontrol panosu ve düğmeleri hata önleyici şekilde ve kullanıcının kolaylığı için dizayn edilmeli (bir panoda bir sürü küçük düğme- tombul parmak sendromu) Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
İş araç ve ekipmanları ile ilgili olanlar 7. 8. El aletleri de aynı şekilde kullanım kolaylığı ilkesine göre dizayn edilmeli Mümkünse manuel yapılan işleri otomatize etmeli Work Systems and the Methods, Measurement, and Management of Work by Mikell P. Groover, ISBN 0 -13 -140650 -7. © 2007 Pearson Education, Inc. , Upper Saddle River, NJ. All rights reserved.
- Slides: 26