HAPPY EASTER Wielkanocne zwyczaje w Polsce i w

„HAPPY EASTER” Wielkanocne zwyczaje w Polsce i w Wielkiej Brytanii Opracowała: M. Basiak-Stręk

EASTER IN POLAND WIELKANOC W POLSCE

NIEDZIELA PALMOWA Wielki tydzień Wielki Tydzień rozpoczyna się Niedzielą Palmową (symbolizuje uroczysty wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy). Tradycyjne palmy robione są z wikliny , ozdabia się je baziami, bukszpanem, kwiatami i wstążkami z bibuły. Co roku w Polsce odbywa się wiele konkursów na najpiękniejsze palmy. Biorą w nich udział zarówno dzieci jak i dorośli. W niektórych miejscowościach np. Lipnicy Murowanej w Małopolsce odbywają się konkursy na najdłuższą palmę. Osiągają one wysokość nawet kilkunastu metrów. Dawniej po poświeceniu w kościele wieszano palmę przy drzwiach frontowych aby chroniła dom i jego mieszkańców przed nieszczęściami. .

MALOWANIE JAJEK Wielki Tydzień to również czas porządków, przygotowywania potraw wielkanocnych oraz malowania i ozdabiania jajek. Jest to zwyczaj , na który dzieci czekają z wielką niecierpliwością. Kolorowe jajka nazywamy Pisankami. Można je malować woskiem, ozdabiać na wiele sposobów albo pofarbować gotowymi barwnikami. Kraszanki – nazwa pochodzi od słówka „krasić”, czyli „barwić”, są to jajka gotowane w barwnym wywarze – dawniej uzyskiwanym tylko z naturalnych składników, takich jak łupiny cebuli, łupiny włoskiego orzecha, sok z buraka. Często wydrapuje się na nich przeróżne wzory. Oklejanki – spotykane w części mazowieckiej, to wydmuszki oklejone rdzeniem sitowia i kolorową włóczką, co tworzy piękne ornamenty. Nalepianki – to jaja zdobione kolorowymi wycinankami z papieru.

Wielkanocne Potrawy Wielkanoc poprzedzona jest starannymi przygotowaniami potraw. Po długim okresie postu wszyscy chcą zadbać o bogactwo dań na polskim stole. Ozdobione migdałami, bakaliami keksy, mazurki i baby wielkanocne piecze się na kilka dni przed świętami. Gospodynie muszą zadbać aby na wielkanocnym śniadaniu nie zabrakło jajek, ćwikły z chrzanem, wędlin. Przygotowuje się żur lub barszcz biały, który podawany jest tradycyjnie z jajkiem i kiełbasą.

Wielkanocny koszyczek Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota to ostatnie trzy dni Wielkiego Postu, które nazywamy Triduum Paschalnym. W kościele odbywają się wtedy wielkie uroczystości. W Wielką Sobotę dokonywany jest obrzęd poświęcenia pokarmów spożywanych w Niedzielę Wielkanocną. Pokarmy przynoszone są w wiklinowych koszyczkach przyozdobionych bukszpanem, baziami, białymi koronkowymi serwetkami. W koszyczku nie może zabraknąć jajek jako symbolu życia i baranka symbolizującego Zmartwychwstanie Chrystusa. Do koszyczka wkładamy również chleb, sól, mięso, chrzan i babkę wielkanocną.

Świętowanie NIEDZIELA WIELKANOCNA PONIEDZIAŁEK WIELKANOCNY Zwany Lanym Poniedziałkiem ( Śmigus Dyngus). W Polskiej tradycji polewa się tego dnia wodą inne osoby. W Wielką Niedzielę o świcie dźwięk dzwonów obwieszcza Zmartwychwstanie Chrystusa. Dzień dla wielu osób rozpoczyna się od uczestnictwa w mszy świętej. Polacy zasiadają do uroczystego śniadania wielkanocnego, składają sobie życzenia i dzielą się święconką. Na stole znajdują się pokarmy które zostały poświęcone w Wielką Sobotę.

EASTER IN GREAT BRITAIN WIELKANOC W WIELKIEJ BRYTANII

HOLY WEEK WIELKI TYDZIEŃ Brytyjczycy obchodzą Święta Wielkanocne nieco inaczej, niż my. Brytyjskie świętowanie Wielkanocy rozpoczyna się w Wielki Piątek (Good Friday) i trwa aż do poniedziałku (Easter Monday). Wszystkie cztery świąteczne dni są wolne od pracy dlatego Brytyjczycy często planują wyjazdy na długi weekend lub spędzają święta w gronie rodzinnym. Nazwa Easter wzięła się od anglosaskiej bogini wiosny EOSTRE , której symbolem jest odradzające się po zimowym uśpieniu życie.

MAUNDY THURSDAY WIELKI CZWARTEK Królowa Elżbieta II bierze udział w ceremonii Royal Maundy podczas której zasłużeni obywatele ( jest ich tyle ile lat ma monarcha)otrzymują czerwone i białe portfeliki ze specjalnie na tę okazję wybijanymi monetami w nagrodę za służbę społeczeństwu.

Wielki Piątek –„GOOD FRIDAY” Tradycją w Wielki Piątek jest wypiekanie i spożywanie przez Brytyjczyków bułeczek „HOT CROSS BUNS”. Drożdżowe bułeczki z rodzynkami i skórką pomarańczową mają na wierzchu wypieczony lub polukrowany krzyż na pamiątkę ukrzyżowania Pana Jezusa- stąd pochodzi nazwa tego smakołyku. Bułeczki najlepiej smakują z masłem i konfiturą. Wielki Piątek to Good Friday, kiedyś nazywany God's Friday. W trakcie tego dnia również odbywają się msze i ceremonie w kościołach.

HOLY SATURDAY WIELKA SOBOTA W Wielkiej Brytanii nie ma tradycji święcenia potraw tak jak w Polsce. Wielka Sobota, to dzień, który spędza się z rodziną i przyjaciółmi i przygotowuje na niedzielę. Dawniej , podobnie jak w Polsce dekorowano jajka wielkanocne, obecnie zastąpiły je jajka i zajączki z czekolady (Easter Bunny).

EASTER SUNDAY NIEDZIELA WIELKANOCNA Brytyjczycy w niedzielę wielkanocną spotykają się z rodzinami i przyjaciółmi, udają się do kościołów na uroczyste msze , w Londynie odbywa się wielkanocna parada. Niedziela Wielkanocna jest przede wszystkim dniem rodzinnym ze wspólnym uroczystym posiłkiem. Tradycyjne potrawy to ROAST LAMB - pieczona jagnięcina podawana z sosem miętowym, zapiekanymi ziemniakami i warzywami. Wśród słodkości pojawia się SIMNEL CAKE , czyli ciasto z masą marcepanową(na wierzchu jest 11 kulek, które symbolizują jedenastu apostołów -bez Judasza) oraz EASTER PUDDING, czyli babeczka polana sosem, który przypomina budyń waniliowy. .

EGG HUNT Ciekawymi zwyczajami w Wielkiej Brytanii są uwielbiane przez dzieci zabawy wielkanocne. Do najbardziej popularnych zabaw należy EGG HUNT, czyli polowanie na czekoladowe jajka. Polega ona na tym, że w Niedzielę Wielkanocną dzieci szukają czekoladowych jajek (schowanych wcześniej przez rodziców )w ogrodzie lub w domu. Wygrywa to dziecko, któremu uda się znaleźć najwięcej. Poszukiwanie jajek odbywa się w poranek niedzieli Wielkanocnej. .

EGG ROLLING Egg rolling - to zabawa , która polega na toczeniu jaj z górki a wygrywa ten, którego jajko stoczy się najszybciej ale w całości, bez stłuczenia. O ile zabawa Egg Hunt dotyczy głównie dzieci, w Egg Rolling bawią się już wszyscy, również starsi.

EGG TAPPING Dzieci stukają jajkami o jajka swoich przeciwników tak, aby je stłuc. Wygrywa ta osoba, której jajko po zakończonej rozgrywce zostaje w całości. Wszystkie zabawy wielkanocne, mimo upływu lat wciąż cieszą się sporym powodzeniem – przede wszystkim dlatego, że mogą brać w nich udział całe rodziny i spędzić wspólnie więcej czasu.

EASTER MONDAY PONIEDZIAŁEK WIEKANOCNY Niewiele ceremonii religijnych odbywa się w tym dniu, natomiast organizowanych jest wiele imprez rozrywkowych. Polski zwyczaj Śmigusa-Dyngusa nie jest tam znany. Anglicy spędzają Easter Monday na odwiedzinach u znajomych i rodziny, zakupach , różnych pracach domowych i ogrodowych. Jako, że jest to ostatni dzień przedłużonego weekendu, wielu wraca wtedy z krótkich wakacji. Święta Wielkanocne w Wielkiej Brytanii różnią się od tych u nas w Polsce zwyczajami, sposobem spędzania, spożywanymi potrawami. Niezależnie od tego jednak gdzieci spędzają Święta Wielkanocne powinny być one radosne, kolorowe i smaczne. Takich Świąt życzę również Wam Wszystkim HAPPY EASTER! Wesołych Świąt Wielkanocnych!