Hanife zelik 1 Zleyha Kl 2 Seluk zmen

Hanife Özçelik 1, Züleyha Kılıç 2, Selçuk Özmen 3, Serpil Çaymaz 4, Ertan Değirmencioğlu 4, Selime Samıt 4, Bilgehan Öztürk 4 1 Niğde Üniversitesi, Zübeyde Hanım Sağlık Yüksekokulu, Hemşirelik Bölümü, Niğde 2 Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Kayseri 3 T. C. Sağlık Bakanlığı, Niğde İli Halk Sağlığı Müdürlüğü, 5. Nolu Aile Sağlığı Merkezi, Niğde 4 T. C. Sağlık Bakanlığı, Niğde İli Halk Sağlığı Müdürlüğü, Niğde Giriş: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH); tam olarak geri dönüşümlü olmayan, ilerleyici hava akımı kısıtlanması ile karakterize, önemli mortalite ve modbitide nedeni Tablo 2. Hastaların Hastalık Özelliklerine İlişkin Bilgiler Özellikler n % 78 51 24 23 44, 3 29, 0 13, 6 13, 1 33 41 32 5 29, 7 37. 0 28. 8 4. 5 56 43 21 14 41, 8 32, 1 15, 7 10, 4 70 73 33 39, 8 41, 5 18, 8 74 102 42, 0 58, 0 olan ve bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen bir hastalıktır. Bu araştırmanın amacı, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı Olan Bireylerin Yaşam Kalitelerinin İncelenmesidir. Materyal Yöntem: KOAH olan bireylerin yaşam kalitelerini belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma, Niğde İli Halk Sağlığı müdürlüğü kapsamında yer alan Aile sağlığı merkezlerine başvuran KOAH tanısı olan toplam 176 bireyle yürütülmüş olup tanımlayıcı niteliktedir. Çalışmanın verileri literatür taranarak hazırlanan Hasta tanıtım formu ve Saint George’s Solunum Anketi kullanılarak elde edilmiştir. Bu anket KOAH ve astımda kullanılan yaşam kalitesi ölçeği olup, Türkçe geçerlilik ve güvenirliği Özkan ve arkadaşları tarafından yapılmıştır. Ölçek semptomlar(sıklık ve ciddiyet), aktiviteler (nefes darlığına sebep aktiviteler) ve etkiler (sosyal fonksiyon yetersizlikleri ve psikolojik rahatsızlıklar) olmak üzere üç alt gruptan oluşmaktadır. Ölçekten 0 - 100 arasında puan alınmakta ve puan artıkça yaşam kalitesi düzeyi kötüleşmektedir. Araştırma için İl Halk sağlığı Sağlık Müdürlüğü’nden kurum izni ve çalışmaya katılan bireylerden bilgilendirilmiş onam formu alınmıştır. Araştırma verileri SPSS 15. 00 girilmiş ve anlizde Mann-Whitney U, Kruskal. Wallis ve korelasyon testi kullanılmıştır. Çalışmada p<0. 05 değeri istatistiksel olarak Tanı Süresi 5 yı l ve altı 6 -10 11 -15 16 yılveüstü KOAH Evresi Hafif Orta Ağır Çok ağır Yıllık Atak Sayısı 1 -2 3 -5 6 -10 11 ve üstü Sigara Kullanımı Kullanmayan Bırakmış Kullanan Pasif İçicilik Var Yok Tablo 3. Hastaların Sosyo-Demografik Özelliklerine Göre Yaşam Kalitesi Puan Ortalamalarının Dağılımı anlamlı kabul edilmiştir. Tablo. 1 Hastaların Sosyo-demografik ve Çalışma Durumları ile İlgili Özellikler Yaş 49 ve altı 50 -59 60 -69 70 ve üstü Cinsiyet Kadın Erkek Eğitim. Durumu Okur-yazar değil Okur-yazar İlkokul Ortaokul-lise Yüksekokul - fakülte Medeni Durum Evli Bekâr Yerleşim Yeri Köy Kasaba Kent Gelir düzeyi Çok kötü Kötü Orta İyi İş (n=176) Ev hanımı Emekli Çiftçi İşçi Memur Diğer n % 27 36 58 55 15, 3 20, 5 33, 0 31, 2 73 103 41, 5 58, 5 36 28 81 21 10 20, 5 15, 9 46, 0 11, 9 5, 7 149 27 84, 7 15, 3 31 67 78 17, 6 38, 1 44, 3 12 30 113 21 6, 8 17, 0 64, 3 11. 9 62 54 27 11 9 13 35. 3 30. 7 15. 3 6. 2 5. 1 7. 4 Bulgular: KOAH’lı bireylerin yaş ortalaması 62. 26 ± 12. 80, %58, 5 i erkek, %46’sı ilkokul mezunu, %84, 7’si evil olduğu belirlenmiştir. Katlımcıların hastalık tanı yılı ortalaması 8. 6± 6. 5 yıl, yıllık ortalama atak sayısı 4. 9± 5. 7 şeklinde olup ve sigara kullanma süreleri 29. 86± 13. 33 yıl saptanmıştır. Katılımcıların yaşam kalitesi toplam puanı 59. 33± 24. 11, semptom alt boyut puanı 61. 42± 20. 87, aktivite alt boyutu 68. 98± 27. 31 ve etki alt boyutu puanı 53. 17± 27. 51 olarak belirlenmiştir. Araştırmada nefes darlığına sebep olan aktivitelerin yer aldığı aktivite alt boyutu puanının en yüksek olduğu saptanmıştır. Katlımcıların yaşam kalitesinin cinsiyet, yaş, hastalık tanı süresi, hastalık evresi, atak sayısı, sigara kullanma süresinden etkilendiği tespit edilmiştir (p<0. 005). Sosyo-Demografik Özellikler Yaş 49 ve altı 50 -59 60 -69 70 ve üstü P= Cinsiyet Kadın Erkek Eğitim Durumu Okur-yazar değil Okur-yazar İlkokul Ortaokul-Lise Yüksekokul- fakülte P= Medeni Durum Evli Bekar P= Yerleşim. Yeri Köy Kasaba Kent P= Tanı Süresi 5 yı l ve altı 6 -10 11 -15 16 yıl ve üstü P= KOAH Evresi Hafif Orta Ağır Çok ağır P= Yıllık Atak Sayısı 1 -2 3 -5 6 -10 11 ve üstü P= Semptom Alt Boyutu Puanı ± SS Aktivite Alt Boyutu. Puanı ± SS Etki Alt Boyutu. Puanı ± SS Yaşam Kalitesi Puan Ortalaması ± SS 52, 23 ± 17, 96 62, 14 ± 19, 86 65, 24 ± 21, 90 61, 44± 20, 89 0, 058 46, 13 ± 33, 04 63, 15 ± 27, 08 74, 21 ± 24, 13 78, 48± 19, 92 0, 000 37, 77 ± 27, 75 50, 24 ± 26, 87 57, 99± 28, 74 57, 56 ± 23, 93 0, 007 42, 71 ± 25, 45 56, 13 ± 23, 00 64, 11 ± 24, 48 64, 54 ± 19, 97 0, 001 56, 73 ± 20, 45 64, 75 ± 20, 63 68, 48 ± 27, 18 69, 32 ± 27, 53 51, 20 ± 27, 65 54, 57 ± 27, 45 57, 36 ± 24, 19 60, 73 ± 24, 07 62, 32± 21, 25 58, 78 ± 22, 21 64, 35 ± 19, 93 54, 99 ± 20, 19 55, 37± 23, 69 0, 399 75, 39 ± 25, 60 69, 57 ± 25, 65 71, 36 ± 27, 11 53, 01 ± 28, 31 58, 40 ± 27, 02 0, 028 57, 78 ± 27, 51 53, 30 ± 25, 95 55, 46 ± 27, 56 43, 01± 26, 08 39, 03 ± 29, 86 0, 135 63, 87 ± 23, 70 59, 14 ± 22, 91 61, 75 ± 23, 84 48, 03 ± 23, 36 47, 61± 26, 30 0, 074 61, 35 ± 21, 56 61, 81 ± 16, 93 0, 956 69, 36 ± 27, 98 66, 86 ± 23, 66 0, 399 53, 92 ± 28, 28 49, 04 ± 22, 79 0, 380 59, 83 ± 24, 78 56, 57 ± 20, 14 0, 434 66, 80± 19, 28 61, 08 ± 21, 77 59, 58 ± 20, 59 0, 240 72, 81 ± 27, 81 75, 08 ± 24, 50 62, 21 ± 28, 19 0. 009 60, 61 ± 25, 72 58, 51 ± 26, 01 45, 63 ± 27, 88 0. 005 65, 34 ± 22, 04 63, 96 ± 22, 74 52, 97 ± 24, 78 0. 011 56, 08± 20, 97 67, 49 ± 20, 25 61, 13± 20, 94 66, 40 ± 17, 99 0. 17 49, 18± 19, 22 57, 12 ± 17, 86 75, 71 ± 15, 90 74, 53 ± 11, 14 59, 68 ± 31, 01 76, 13 ± 20, 63 71, 71 ± 25, 53 81, 80 ± 17, 73 0. 00 56, 43 ± 29, 27 70, 01 ± 26, 80 76, 98± 21, 86 85, 31± 19, 36 43, 15 ± 26, 88 62, 80 ± 25, 43 58, 98 ± 25, 78 59, 73± 25, 92 0. 00 39, 68± 27, 97 55, 05 ± 27, 75 64, 68± 21, 10 67, 99 ± 25, 74 50, 3± 1 24, 80 67, 62± 20, 94 63, 20 ± 22, 83 67, 53 ± 19, 84 0. 00 46, 33± 25, 18 59, 93± 23, 40 70, 24 ± 18, 77 74, 33± 20, 50 0 , 000 0 , 015 0, 002 0, 001 51, 42± 17, 32 65, 79 ± 20, 25 79, 67 ± 14, 05 77, 54± 16, 05 0. 00 61, 97± 25, 17 76, 63± 24, 35 86, 64± 13, 11 78, 96 ± 27, 08 0. 00 45, 26± 28, 07 61, 97± 26, 04 68, 14 ± 17, 15 68, 08± 24, 86 0. 001 51, 35± 23, 11 67, 05 ± 22, 18 75, 66± 11, 75 73, 27 ± 22, 64 0. 00 Sonuç: Araştırmaya katılan bireylerin genel olarak yaşam kalitesi düzeylerinin düşük olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların yaşam kaliteleri yaş, cinsiyet, hastalık tanı süresi ve evresi, atak sayısından etkilendiği bulunmuştur.