halinin mullunun sviyysi v onun ykslmsi nsann kemid

Əhalinin məşğullunun səviyyəsi və onun yüksəlməsi

İnsanın keçmişdə, hazırda və gələcəkdə real və ya potensial olaraq qazanc və ya gəlir əldə etmək üçün nəzərdə tutulmuş fəaliyyətinin istənilən növüdür. Məşğulluqun əsasını ixtisas (peşəkar ustalıq) və ya peşəkar ixtisaslaşma təşkil edən, yerinə yetirilən və ya yerinə yetirilməli olan funksyalardan aslı olaraq təsnifləşdirilir. (II)- Avropa Milli Hesablar Sisteminə (AMHS) görə, məşğulluq hər hansı istehsal fəaliyyəti ilə məşğul olan həm muzda işləyənləri, həm də muzdsuz işləyənləri, özüməşğulları ifadə edən kateqoriyadır.

Əmək bazarındakı vəziyyət haqqında mühüm informasiya mənbələrindən biri də Məşğulluq Xidməti orqanlarıdır. Məşğulluq Xidməti orqanlarına müraciət edən işaxtaran vətəndaş ixtisası, peşəsi, əmək vərdişi, bacarığı, işsizliyin səbəbi, hansı sahədə işləmək istəyi, yeni peşələrə marağı barədə məlumat verməklə şəxsiyyətini, ixtisas və ya peşəsini, təhsilini təsdiq edən sənədini təqdim edir. .

Məşğulluq xidməti orqanları tərəfindən göstərilən xidmətlər Vətəndaşlara münasib iş yerlərinin axtarılmasında, işəgötürənlərə lazımi kadrların seçilməsində köməklik. Gənclərin peşə seçiminə köməklik məqsədilə peşəyönümünün təşkili. İşsiz və işaxtaran vətəndaşların peşə hazırlığı, yenidən hazırlığı və ixtisaslarının artırılması. Haqqı ödənilən ictimai işlərin təşkili. Əmək yarmarkalarının təşkili. İşsiz statusunun verilməsi, işsizlik müavinətinin təyin olunması və ödənilməsi. Əmək birjaları vasitəsilə vətəndaşların müvəqqəti məşğulluğunun təşkili.

Statistik araşdırmalar nəticəsində aydın oldu ki , Azərbaycan Respublikasında və onun əksəriyyət regionlarında son 8 il ərzində işsizliyin dərəcələri get-gedə azalmışdır.

Dövlət Statistika Komitəsinin 2012 -ci ilin məlumatına görə, Azərbaycanın 4 milyon 688 min nəfər iqtisadi fəal əhalisindən 4 milyon 445 min nəfəri işləyir, 243 min nəfərsə işsizdir. İşləyənlərin böyük əksəriyyəti – 3 milyon 287 min nəfəri özəl sahədə çalışır. 2013 -cü ilin yanvar-iyun aylarında muzdlu işçilərin orta aylıq maaşı əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 6. 8 faiz artaraq 410 manat olub. Əməkhaqqı neft sektorunda 1550 manat, qeyri-neft sektorunda 380 manat, dövlət bölməsində 330 manat, özəl bölmədə 535 manat göstərilir.

2014 -cü ilin fevral ayının əvvəlinə olan rəsm statistikaya görə Azərbaycanda iqtisadi fəal əhalinin sayı 4 761 300 nəfər olub, onlardan 4 525100 nəfərini iqtisadi əmək fəaliyyəti ilə məşğul olan əhali təşkil edib. Bu halda işsiz əhalinin sayı 236 200 nəfər təşkil edir. Müəssisə və təşkilatlarda muzdla çalışan işçilərin 23, 0%-i məhsul istehsalı sahələrində, onlardan 7, 1%-i tikintidə, 6, 7%-i emal sənayesində, 2, 9%-i kənd təsərrüfatı, meşə təsərrüfatı və balıqçılıq sahəsində, 2, 5%-i mədənçıxarma sənayesində, 2, 1%-i elektrik enerjisi, qaz və buxar istehsalı, bölüşdürülməsi və təchizatı sahəsində, 1, 7%-i su təchizatı, tullantıların təmizlənməsi və emalı sahəsində məşğul olublar

MƏŞĞULLUQ SƏVİYYƏSİNİN YÜKSƏLMƏSİ ÜÇÜN ƏSAS ŞƏRT ÖLKƏDƏKİ İŞ AXTRANLARIN SAYINI AZALTMAQDIR

İş axtaranlarının sayının azalmasında əsas məqsədlərdən biri ölkədəki “İşsiz” anlayışının aradan qaldırılmasıdır. Bunun üçün də iş yerlərinin sayını artırmaq , sahibkarlığı genişləndirmək , işə qəbullarda məsuliyyətli olmaq tələb olunur. Düzdür heç bir ölkədə tam məşğulluq mövcud olmasada qismən buna nail olmaq mümkündür.

2015 -2016 -ci illəri əhatə edən fəaliyyət istiqaməti, əsasən, işçi qüvvəsinə tələbatın stimullaşdırılmasını təmin edən, yüksək beynəlxalq standartlara uyğun işgüzarlıq mühitinin formalaşmasına, struktur islahatlarının dərinləşdirilməsinə, investisiya fəallığının daha da artırılmasına və insan kapitalının yüksək inkişaf səviyyəsinin təmin edilməsinə yönəldiləcəkdir. Ümid edək ki ölkədəki işsiz ordusu məşğulluq ordusu ilə əvəz olunacaq

Nəticə Məşğulluğun artması işsizliyin azalması demək idi. İşsizlik qolobal bir problem olub olkənin ən başlıca sosial və siyasi faktorlarındandır. Elə bu baxımdan da, işsizlik probleminin həlli və məşğulluğun artırılması oz vacibliyini bir daha subut edir. İşsizlik səviyyəsi yuksək olan olkələr cox zaman siyasi və sosial problemlərlə qarşılaşırlar. Bu problemlərin həlli elə də asan olmur, cox uzun vaxt muddəti tələb edir. Eyni zamanda onu da qeyd etmək lazımdır ki, yuxarıda gostərilən iki faktor ilə yanaşı Azərbaycan hokuməti əmək quvvəsinin qabiliyyətini artırmaq məqsədi ilə muxtəlif treninq və ixtisasartırma kursları kecirmiş və əmək quvvəsinin daha asan iş tapa bilməsi ucun əmək yarmarkaları təşkil etmişdir. Qeyd olunanlar ilə yanaşı, məşğulluq sahəsində olan inkişafın baris faktorlarından biri kimi də “Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dovlət Proqramları” cıxış etmişdir. Bu proqramlar olkənin butun regionlarında məşğulluğun yuksək səviyyədə olması ucun munbit şərait yaratmışdır. Umumilikdə bu proqramların məşğulluğun yuksək səviyyədə olması ucun gostərdikləri təsir danılmazdır. Dovlət Proqramlarının nəticəsində əmək bazarının sabit şəkildə yeni-yeni iş yerləri ilə təmin edilməsi mumkun olmuşdur. Azərbaycan Respublikasında movcud olan əmək bazarının XX əsrin ilk onilliyindəki strukturuna baxsaq, burada məşğulluğun surətlə artdığını, işsizliyin azaldığını və umumiyyətlə, əmək bazarının musbət inkişafını gorərik.

Ədəbiyyat siyahısı 1. Azərbaycan Respublikası Dövlət Məşğulluq Xidməti: http. : //www. ses. gov. az/ 2. Dövlət Statistika Komitəsi. : http: //www. azstat. org