HAFTANIN VAAZI REGAB KANDL SUNUM VAAZI Hazrlayan Salim

HAFTANIN VAAZI REGAİB KANDİL SUNUM VAAZI Hazırlayan: Salim SELVİ

REGAİB KANDİLİ 2 Kameri aylardan Recep, Şaban ve Ramazan, manevi bereketi bol olan zamanlardır. Sevgili Peygamberimiz (s. a. v. )’in mübarek dualarıyla şereflenmiş olan Recep, Şaban ve Ramazan ayları, İslâm ümmetinin bir nebze olsun kendini bulduğu, manevi inşanın daha bir ivme kazandığı mümtaz vakitlerdir. Kandil geceleri, Yüce Rabbimizin biz günah işleyen kulları için vermiş olduğu bir fırsat zamanıdır. Bu mübarek gün ve geceler çölde yolculuk yapan kişinin su bulduğu gözeler misalidir. Kandil geceleri de işte böyle gözelerdir. Manevi hayatımızda çekmiş olduğumuz susuzluğumuzun giderildiği ve uzun bir müddet manevi âlemde rahatlık getiren gecelerdir kandil geceleri.

REGAİB KANDİLİ 3 Mübarek zaman dilimleri Hz. Peygamber efendimiz kimi zaman dilimlerinin özel olduğundan bahsetmektedir. Aslında biz, zamanın bizzat kendi varlığından kaynaklanan bir değeri olmadığını bilmekteyiz. Allah Resûlü’nün bu bağlamda haber verdiği özel zaman dilimlerini hikmet boyutu çerçevesinde değerlendirerek, insanlar için günahlarının affına vesile kılınmış ilâhî lütuf zamanları olarak görmek yerinde olacaktır. Bu gecelerin bir başka güzelliği ise mevlit programları, hatim programları vesilesi ile camilerde, mescitlerde birlik ve beraberlik içerisinde bir araya gelmemizdir.

REGAİB KANDİLİ Mübarek zaman dilimleri Ebû Hüreyre’den gelen bir rivayette Allah Resûlü cuma gününden bahsetmekte ve ﻳ ﺍ “Onda öyle bir an vardır ki ﻻ ﺍﺍ şayet bir Müslüman kul namaz kılarken o âna rastlar da ﺍﻟ Allah’tan bir şey isterse, ﻻ ﺍ ﺍ (Allah) ona dilediğini mutlaka verir. ” buyurmaktadır. Müslim, Cum’a, 13 4

REGAİB KANDİLİ Mübarek zaman dilimleri Öyle anlaşılıyor ki, bu zaman dilimlerinin kutsallığı, Allah’ın onlara yüklediği değere dayanmaktadır. Örneğin Kur’an’ın Ramazan ayında ve Kadir gecesinde indirildiği, Kadir gecesinin, bin aydan daha hayırlı bir gece olduğu Kur’an’da ifade edilmektedir. Hadisler ise ﺍ ﻳﺍﺍ ﺍ Kadir gecesini ihya edenin geçmiş günahlarının bağışlanacağını haber vermektedir. 2 -Buhârî, Îmân, 25. 5

REGAİB KANDİLİ Mübarek zaman dilimleri Allah Resûlü, üç aylardan Recep ve Şâban ayına, bu ayların sonuncusu ve tüm senenin sultanı olan Ramazan’a hazırlayıcı olmaları bakımından değer vermiş ve bu aylarda bulunan birtakım geceleri ise özellikle ibadetle geçirmiştir. Bu gecelerden biri olan Şâban ayının on beşinci gecesiyle ilgili olarak Allah Resûlü şöyle buyurmaktadır: ﺍﻟ ﺍ ﻯ ﺍﻟ ﺍ ﻷ “Allah Teâlâ, Şâban’ın on beşinci gecesi dünya semasına iner (rahmet nazarıyla bakar) ve Kelb kabilesine ait koyunların kıllarının sayısından daha fazla kişiyi bağışlar. ” Tirmizî, Savm, 39 6

REGAİB KANDİLİ Mübarek zaman dilimleri Recep ayı, içinde Regâib ve Mi’rac gecelerini saklarken, Şâban ayı Berât gecesi ile taçlanmaktadır. Böylesi zamanların değerini iyi bilinmeli ve değerlendirilmelidir. Allah Resûlü’nün, ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺑﺎﺭﻙ ﻟﻨﺎ ﻓﻲ ﺭﺟﺐ ﻭﺷﻌﺒﺎﻥ ﻭﺑﻠﻐﻨﺎ ﺭﻣﻀﺎﻥ “Allah’ım! Recep ve Şâban aylarını hakkımızda mübarek eyle, bizi Ramazan ayına ulaştır. ”[4] diye ettiği duanın arkasında da inananları Kur’an ikliminin egemen olduğu Ramazan ayına hazırlama arzusu yatmaktadır diyebiliriz. 7

REGAİB KANDİLİ Mübarek zaman dilimleri Önem atfedilen bazı gecelerin ise, özel bazı olaylarla ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Söz gelimi İsrâ gecesi, asıl kutsallık ve değerini mi’racın ilk basamağının bu gecede gerçekleşmesinden almaktadır. Bu gecelerde bulunan ortak özellik, insanları dünyevî bağlardan kopararak semavî yüceliklere götüren olayların meydana gelmiş olmasıdır. İsrâ ve Mi’rac gecesinde Hz. Peygamber’in şahsında, insanoğlu Rabbine erişmiş, Kadir gecesinde ise, ilâhî akış tersine döndürülerek semadan insanlığa Kur’an inmiştir. 8

REGAİB KANDİLİ Muhasebe Yapılmalı Hadislerde bu gecelerin önemli olduğu vurgulanmak suretiyle, zaman şeridinde insanlar için tüm yılı kaplayacak olan rahmet menfezleri oluşturulmuş olmaktadır. Dolayısıyla değerli ve kutsal olan bu geceler bağışlanma dileyen insanların, içe dönerek hayatlarını gözden geçirdikleri ve hayatın koşuşturmasından biraz olsun kendilerini soyutlayarak yaratılış amaçlarını sorguladıkları zaman dilimleridir. Ben kimim, beni kim yarattı ve benden ne istiyor. 9

REGAİB KANDİLİ Her gece değerli bilinmeli Aslında insanlar senenin tamamında tüm geceleri değerli görerek ibadet ve tefekküre davet edilmekte; ﺍﺍ ﻭﺍ ﺍ ﻩﺍ ﻯ “Gecenin bir kısmında da uyanarak sana mahsus fazla bir ibadet olmak üzere teheccüd namazı kıl ki, Rabbin seni Makâm-ı Mahmûd’a (övgüye değer bir makama) ulaştırsın. ”[5] âyeti bunu dile getirmektedir. 10

REGAİB KANDİLİ Gecelerin İhyası çok önemli Kur'an'ın ilk inen sûrelerinden olan Müzzemmil sûresindeki ilk âyetler de, Hz. Peygamber'e gece kalkmasını ve gelecek vahiy için hazırlık yapmasını emretmektedir. Aynı âyetlerde ﺍ ﻕﻳﺍ ﺍﺍ “ Gerçekten gece kalkışı hem daha etkili, hem de söz bakımından daha sağlam (berrak) olur. ” denilmekte ve geceleyin yapılan ibadetlerin ve edilen duaların, gece uykudan kalkmanın tüm meşakkatine rağmen çok daha tesirli olduğu anlatılmaktadır. 11

REGAİB KANDİLİ Gecelerin İhyası çok önemli Amr b. Abese “Allah'a biri diğerinden daha sevimli gelen zaman var mıdır? ” diye sorduğunda Hz. Peygamber'in ﺍ ﺍﻟ ﺍﻵ ﺍ ﻭ ﺍﻟ “Rabbin kuluna en yakın olduğu vakit gecenin son yarısıdır. Eğer o saatlerde Allah'ı zikredenlerden olmaya gücün yeterse, sen onlardan ol. ” şeklindeki cevabını da gece yapılan ibadetlerin daha tesirli oluşu hakkındaki Kur'an ifadeleri ışığında değerlendirmek uygun olacaktır. Nesâî, Mevâkît 35 12

REGAİB KANDİLİ 13 İnsanoğlunun dünyaya gönderiliş amaçlarından birisi de ticarettir. İnsan fânî hayatta fânî şeyleri verip bâkî bir âlemde bâkî şeyleri satın almakla vazifelendirilmiş. Ahirette lazım olacak şeylerin hepsinin tedârik alanı bu âlemdir. Kur’an-ı Kerim’de bu ticareti vurgulayan bir çok ayet-i kerime mevcuttur: “Allah, karşılık olarak cenneti verip müminlerden canlarını ve mallarını satın almıştır. ”, “Ey iman edenler! Sizi gayet acı bir azaptan kurtaracak, üstelik size çok kârlı bir ticaret sağlayacak bir iş bildireyim mi? . . ”,

REGAİB KANDİLİ 14 İnsanoğlunun dünyaya gönderiliş amaçlarından birisi de ticarettir. Dünyevî ticaretlerde şüphesiz zaman ve mekan unsurlarının büyük önemi vardır. Kârlı bir iş yapmak isteyen insan bu unsurları göz önünde bulundurmak zorundadır. Ahirete ait işlerde ise bu unsurlar daha çok önemi haizdirler. İnsan, sınırlı yanlarıyla sınırsıza; altmış-yetmiş senelik bir ömre bedel ebedi cennet hayatına, cemâlullaha, rıdvana talib olmuş. Rabbimiz (c. c) de, bazı zaman dilimlerini öteleri kazandıracak fırsatlar vardır. Cuma geceleri, bayram gün ve geceleri, seksen seneye mukabil olabilen kadir gecesi gibi anlar zamanın altın dilimleri olarak görülebilirler. Bu altın dilimlerden biri de üç aylar dediğimiz zamanlardır.

REGAİB KANDİLİ İnsanoğlunun dünyaya gönderiliş amaçlarından birisi de ticarettir. Diğer zamanlarda okunan her bir Kur'ân harfi için on sevap yazılmaktadır. Receb ayında bu sevap yüz olarak yazılır, Şaban'da üç yüzü aşar, Ramazan'da bine çıkar. Cuma gecelerinde binleri bulur. Kadir Gecesinde de otuz bine ulaştığını düşünürsek, üç aylardaki mübarek vakitlerin âhiret ticareti bakımından ne kadar kıymetli bir fırsat olduğunu anlayabiliriz. 15

REGAİB KANDİLİ Recep Ayı nasıl değerlendirilmeli. Receb ve Şâban ayları, Peygamber Efendimizin oruç tutmaya büyük önem verdiği aylardır. Hz. Peygamber, bütün ayı oruçlu geçirmenin Ramazan'ın şerefine özel bir durum olarak kalmasını istediğinden olsa gerek, Receb ayı orucundan bahsettiği bir hadisinde bu ayın tamamının oruçlu geçirilmesini hoş görmediğini belirtmiştir. İbn Hanbel, I, 27 İnanan insanlar, Kur'an ve sünnet ölçüsüne göre zamanını şekillendirmeli ve değerlendirmelidir. 16

REGAİB KANDİLİ 17 Üç aylar özel çabayla elde edilecek bir zaman dilimidir. Bazı vakitlerin, kendilerinde cereyan eden hâdiseler sebebiyle diğer vakitlerden daha mübarek oldukları Kur'an ve sünnetin bizlere bildirdiği bir gerçektir. Ancak bu vakitlerin insanlar için de bereketli olabilmesinin en temel şartı; Allah'a kulluk bilinciyle geçirilmeleridir. Nice mübarek vakitler vardır ki, değerini bilmeyip gafil olanlar için ancak bir kayıptır. Kutsal değil çünkü kutsal Allah’a ait olanı ifade eder. Mübarek ise özel çaba ile kazanılan bereket ve verimliliğe işaret eder.

REGAİB KANDİLİ 18 Bütün vakitler, Allah'ın insanlara sunduğu birer nimettir. İnsan değerlendiremediği müddetçe vaktin mübarek olmasının ona bir fayda sağlamayacağı da bilinmesi gereken bir gerçektir. Bu vakitlerin huzur, bereket, af ve mağfiretinden yararlanabilmenin yolu; Peygamber Efendimizin öğrettiği gibi, Allah'ın rızasına erişebilmek için az da olsa devamlı ibadet etmektir. Her ânında Allah'ın hoşnutluğunu gözeten bir kul, hangi gün olduğu tam olarak bilinemeyen Kadir gecesine de erişecek, diğer mübarek vakitleri de hakkıyla ihya edebilecektir. Tirmizî, Edeb, 73

19 Regaip Kandili Günlük hayatımızda her an gördüğümüz trafik ikaz levhaları gibi insan hayatında da belirgin işaretler ve dönüm noktaları vardır. Kandiller, belirli günler ve bayramlar ahiret yolcusuna, yol gösteren işaretlerdir. Şayet bu işaretler iyi okunup anlaşılamaz vede değerlendirilemezse, ömür ziyan olur.

REGAİB KANDİLİ 20 "Reğîb" kelimesi kendisine rağbet edilen, arzulanan, talep edilen şey demektir. Kandiller zincirinin ilk halkası olan Regaip Kandilindeki “Regâip” kelimesi, Arapça bir kelime olan "re-ğa-be" kökünden gelmektedir. "re-ğa-be", kelime olarak, elde edilmesi arzu edilen değerler, herhangi bir şeyi istemek, arzulamak, ona karşı meyletmek ve onu elde etmek için çaba sarf etmek demektir. "Reğîb" kelimesi ise, "reğabe"den türemiş olan bir isimdir ve kendisine rağbet edilen, arzulanan, talep edilen şey demektir.

21 Regaip Kandili Regâib, Türkçe’de kandil dediğimiz mübârek gecelerden biridir. Vakti: Hicrî takvime göre, yedinci ay olan Recep ayının, Müslümanlar arasında kutsal kabul edilen ilk cuma gecesi Regaib Kandilidir.

REGAİB KANDİLİ 22 Zamanın her anı değerlidir ve boşa harcanan zamanın telafisi mümkün değildir. İnsan ömrünün bazı zamanlar vardır ki onların kıymeti diğer zamanlardan daha fazladır. Regaip gecesinin içinde bulunduğu Recep ayı da bunlardan biridir. Halk dilinde "üç aylar" olarak anılan rahmeti, bereketi ve mağfireti bol olan manevi bir mevsime girişimizin habercisidir. Milletimizin “kandil” olarak adlandırdığı bu geceler, gönül evlerimizi aydınlatan ışıklardır. Rağbet göstermeden, Regâib’e erilmez, Regâibleşilmez.

REGAİB KANDİLİ 23 Receb ayının ilk cuma gecesi olan Regâib, beş derece fazilete sahiptir. 1. Her normal gecede bulunan bir icabet saatini içermesi bakımından sahip olduğu kıymet. 2. İçinde bulunduğu Receb ayının, “mübarek üç aylar”ın bir ayı olması itibarıyla, o üç aylardan devşirdiği mübarekiyet. 3. Receb ayının aynı zamanda “hürmetli/haram aylar”dan olması açısından, gelen bir muhteremlik. 4. Cuma gecesi olması itibarıyla, hadd-i zatında mukaddes olan cumadan gelen bir kutsiyet. 5. Bizzat Regâib gecesi olması noktasında, kendi zâtî kutsiyeti ve hususiyeti.

REGAİB KANDİLİ Hem Kandil ve Hemde Cuma Gecesi Regaibin diğer kandillerden farklı oluşu hem Recep ayında bulunması hem de Cuma gecesi oluşudur. Ayrıca Recep ayının hususiyetlerinden birisi de Regaib Kandili ve Mirac Kandili olarak bilinen iki kandilin bu ayda bulunmasındandır. İnsan, melek olmak için var değildir; ama melekleri geçebilecek donanıma sahiptir. 24

REGAİB KANDİLİ 25 Mübarek günler ve geceler. ﻭﻟﻴﻠﺔ ﺍﻟﻨﺼﻒ ، ﺃﻮﻝ ﻟﻴﻠﺔ ﻣﻦ ﺭﺟﺐ : ﻻ ﺗﺮﺩ ﻓﻴﻬﻦ ﺍﻟﺪﻋﻮﺓ ﺧﻤﺲ ﻟﻴﺎﻝ ﻭﻟﻴﻠﺔ ﺍﻟﻨﺤﺮ ، ﻭﻟﻴﻠﺔ ﺍﻟﻔﻄﺮ ، ﻭﻟﻴﻠﺔ ﺍﻟﺠﻤﻌﺔ ، ﻣﻦ ﺷﻌﺒﺎﻥ "Beş gece vardır ki onlarda yapılan dualar geriye çevrilmez. Recebin ilk (Cuma) gecesi, Şabanın ortasında bulunan gece, Cuma gecesi, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı geceleridir. Bu sebeple Müslümanlar bu geceyi hep ihya etmişlerdir. Beyhaki, Sünen, Şuabül-İman,

REGAİB KANDİLİ 26 Hz. Peygamberin Duası: Sevgili Peygamberimiz (s. a. v. ) Recep ayı girdiği zaman : ﻭ ﺑﺎﺭﻙ ﻟﻨﺎ ﻓﻲ ﺭﻣﻀﺎ ، ﺍﻟﻠﻬﻢ ﺑﺎﺭﻙ ﻟﻨﺎ ﻓﻲ ﺭﺟﺐ ﻭﺷﻌﺒﺎﻥ. "Allahım Recep ve Şaban'ı bize mübarek eyle ve bizi Ramazan ayını bize mübarek eyle (Ramazan'a kavuştur) " diye dua etmişlerdir “Duanız olmasa Rabb’im size ne diye değer versin!”

REGAİB KANDİLİ 27 “Duanız olmasa Rabb’im size ne diye değer versin!” Regâib gecesi, seccâdelerin kanatlarında mi’raca yükselinecek “istisnâ ânlâr”dır. “Kulun Allah’a en yakın olduğu an, secde ânıdır. O halde bu aylarda secdeleri çoğaltalım ve dua edilim!”

REGAİB KANDİLİ 28 ﻳﺎ ﺍﺑ آﺪ ﻟ ﻭ ﺍ ﺍﻟ ﺍ. ﺇ ﻣﺎ ﺩﻋﻮﻧﻲ ﻭﺭﺟﻮﻧﻲ ﻏﻔﺮ ﻟ ﻯ ﺍ ﺍ ﻓﻴ ﻭﻻ ﺑﺎﻟﻲ ﻳﺎ ﺍﺑ آﺪ ﺇ ﻟ ﺃﺘﻴﺘﻨﻲ ﺭﺍ ﺍﻷ ﺍﻳﺎ ﻳﻧﻲ ﻻ ﺷ ﺑﻲ. ﺍﺳﺘﻐﻔﺮﻧﻲ ﻏﻔﺮ ﻟ ﻭﻻ ﺑﺎﻟﻲ "ﺷﻴﺌ ﻷﺘﻴ ﺭﺍﺍ ﻏﺭ. Enes b. Malik (r. a. ) Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken dinledim dedi: “Allah Teâlâ şöyle buyurdu: Ey demoğlu! Sen bana dua ettiğin ve benden affını umduğun sürece, işlediğin günahlar ne kadar çok olursa olsun, onların büyüklüğüne bakmadan seni bağışlarım. Ey demoğlu! Günahların gökyüzünü kaplayacak kadar çok olsa, sonra da benden affını dilesen, seni affederim. Ey demoğlu! Sen yeryüzünü dolduracak kadar günahla karşıma gelsen; fakat bana hiçbir şeyi ortak koşmamış olsan, şüphesiz ben de seni yeryüzü dolusu bağışla karşılarım. ” Tirmizî, Sünen Daavât 98, (V, 458) Hadis No: 35

REGAİB KANDİLİ 29 Regaip Kandilinde işlediğimiz güzel amellere kandil sonrasında da devam etmeliyiz. ﺍ ـ ﺭﺿﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻬﺎ ـ ﺍ ﺍ ﻯ ﺍﻟ ﺻﻠﻰ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﺍ ﺍﻟ ﺍﺍ ﻳ ﺍ ﻭ ﺍ ﺍﻟ ﺍ "Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) 'ye sordum: "Resullullah (aleyhissalâtu vesselâm) 'a göre hangi amel efdaldi ? '' Bana: "Devamlı olan !"diye cevap verdi. “ Buhari, Rikâk 18, (VII, 181)

REGAİB KANDİLİ 30 Bu gece, üç aylık mübarek ahiret pazarının ilk sergisi. Her kandil gibi bir arınma, aklanma, paklanma, yunup yıkanma fırsatı. İbadet, dua ve istiğfar zamanı. Ahirete yatırım vakti. Mü’minler için bir fuar, bir panayır, bir çarşı; her türlü sevap ticaretinin yapıldığı bir pazar yeri. Bir kalemin ifadesiyle: “Ölmüş ve çatlamış olan bir toprak için su ne ise, ölmüş ve çatlak kalbler için de bu gecenin ehemmiyeti odur. ”

REGAİB KANDİLİ 31 Ey gönül! Bir gece yaşa ki, bir ömre bedel olsun! Menâzil b. Lâhik’a babasının dediği gibi: “Allah’a sakın asi gelip onun cezasına çarpılmayasın. Mübarek geceler senden daha ne kadar şikayet edecekler? Melaike-i kiram, mübarek günler ve geceler, senden hep şikayet etmektedirler. ” Sakın Regâib kandili de bizi Allah’a şikayet edecek olmasın!. . Hani “Ebu Bekir’in bir gecesi var ki, Ömer’in bütün ömrüne bedel!” dediği gibi. Ey gönül! Bir gece yaşa ki, bir ömre bedel olsun! Bu yaşayacağın son Regâib gecesi olabilir, elvedâ Regâib’i. . .