HADS TARH SON DNEM DR R YES YUSUF

HADİS TARİHİ SON DÖNEM DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF AKGÜL

SON DÖNEMİN TEMEL ÖZELLİKLERİ • Miladi XIX. asırdan günümüze kadar geçen süreyi kapsamaktadır. • Bu dönemin temel özelliği, oryantalistlerin geliştirdikleri yöntemlerle hadis tarihi, hadis usulü ve hadis literatürü hakkında yaptıkları çalışmalarıdır. • İkinci ayırıcı özelliği, İslâm dünyasında hadisle ilgili farklı yaklaşımların ortaya çıkmasıdır. • Bir diğer özellik ise hadis tarihi, hadis usulü ve hadis literatürü hakkında yapılan akademik çalışmalardır.

Son Dönemin Siyasi Olayları • Bu dönemde geniş coğrafyaya yayılmış olan Osmanlı Devleti zayıflayarak yıkılmış yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Bu dönemde emperyalist güçler İslam dünyası üzerinde etkili olmuştur. • Osmanlı Devleti’nin hakim olduğu topraklar sömürgeci güçler tarafından işgal edilmiş, daha sonra XX. Yüzyılda İslam ülkelerinin gösterdikleri uzun mücadeleler sonucu bağımsızlıklarını ilan eden küçük krallıklar ve

SON DÖNEM SİYASİ TARİH • XIX. Yüzyılda hilafetin kaldırılmasının Türkiye ve dünyada geniş etkileri olmuştur. • 1970’li yılların sonuna doğru bütün sömürgeler bağımsızlığını kazanmalarına rağmen bazı ülkelerde eski sömürgeci devletlerin uzun süre ekonomik denetimi devam etmiştir.

DÖNEMİN FİKRÎ CEREYANLARI • Avrupa’da aydınlanma çağıyla birlikte rasyonel düşünce ön plana çıktı. Kilise önemli ölçüde itibar kaybetti. • XIX. Yüzyılda Auguste Comte (ö. 1857) pozitivizm felsefesini kurdu. Deneyime ve somut kanıtlara dayalı bilim anlayışı gelişti. Beşir Fuad(ö. 1887), Ziya Gökalp(ö. 1924), Rıza Tevfik(ö. 1949), Hüseyin Cahid Yalçın(ö. 1957) gibi bazı Osmanlı aydınları pozitivizmden etkilenmişlerdi. Bunlara göre geri kalmışlığın sebebi bilimsel zihniyete sahip

DÖNEMİN FİKRİ AKIMLARI • Tarihi süreç içinde siyasî açıdan zayıflayan Osmanlı devletini bu durumdan kurtaracak Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Garpçılık(Batıcılık) adıyla dinî-siyasî fikrî cereyanlar oluşmuştur. • İslam’ın ilmî ve fikrî gelişmeye engel olduğu görüşünün yanlışlığını ortaya koymaya çalışan İslamcılar arasında; Namık Kemal(ö. 1888), Said Halim Paşa(ö. 1921), İskilipli Mehmet Atıf(ö. 1926), Elmalılı M. Hamdi Yazır(ö. 1942)vd. yer almaktadır.

İSLAM DÜNYASINDAKİ FİKRİ YAPI • Batının felsefi ve kültürel üstünlüğüne karşı mücadele veren üç ayrı anlayış oluşmuştur: • GELENEKÇİLER • MODERNİSTLER • SELEFİLER

İSLAM GELENEKÇİLERİ • Kur’an, sünnet ve bunların geçmişteki alimlerce yapılan yorumlarıyla oluşan geleneği esas kabul ederler. Dolayısıyla bunlara göre Batı kültürüne karşı İslam kaynaklarından beslenen projeler üretilmelidir.

İSLAM MODERNİSTLERİ • İslam Modernistlerine göre, İslam hayatın her alanında ihtiyacı karşılayacak evrensel genel-geçer bir siyasal ve sosyal kuram olup dinle karışmış ve kutsiyet izafe edilmiş gelenekler, İslam’ın doğru anlaşılmasına engeldir. • İslam modernistleri İslam’ın akla verdiği önemi ön plana çıkarıp akla uygun yorumları esas almıştır.

SELEFİLER • Selefi görüşe göre, dine çeşitli hurafeler karışmış, taklit yaygınlaşmış, alimlerin görüşleri Kur’an ve Sünnetin yerini almış, tasavvuf ve tarikatlar halkı miskinleştirmiştir. Bu dönemde Vehhabilik kendini selefi olarak tanıtmaktaydı. Bu hareket Hanbeliliğin literal yorumuna dayalı ve Batının fikri ve kültürel birikimini reddetmekte İslam’ın temel kaynaklarına dönmeye çağırmaktadır.

ÖDEV • ORYANTALİZM’İN DOĞUŞU • ORYANTALİSTLERİN AMAÇLARI VE HADİS FAALİYETLERİ NELERDİR? • KAYNAKLAR: • AHMET YÜCEL, ORYANTALİSTLER VE HADİS • İSLAM ANSİKLOPEDİSİ, ORYANTALİZM MADDESİ