HADS KTAPLARI 1 RVAYET KTAPLARI 2 HADS ERHLERFIKHULHADS

HADİS KİTAPLARI 1 -RİVAYET KİTAPLARI 2 -HADİS ŞERHLERİ/FIKHU’L-HADİS KİTAPLARI 3 -USUL KİTAPLARI 4 -İSNAD İNCELEME KİTAPLARI 5 -MEVZUAT KİTAPLARI 6 -KONULU HADİS KİTAPLARI 7 -POLEMİK KİTAPLARI

RİVAYET KİTAPLARI 1 -CÜZ VE SAHİFELER 2 -CAMİ’LER 3 -SÜNENLER 4 -MÜSNEDLER 5 -MU’CEMLER 6 -MUVATTA’LAR 7 -MUSANNEFLER 8 -MÜSTEDREKLER

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) 1 -GELENEKSEL HADİS ŞERHLERİ 2 -İHTİLAFU’L-HADİS KİTAPLARI/MUHTELİFU’L-HADİS 3 -MÜŞKİLU’L-HADİS KİTAPLARI 4 -GARİBU’L-HADİS KİTAPLARI 5 -NASİH VE MENSUH KİTAPLARI

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI 1 -TARİH KİTAPLARI 2 -TABAKAT KİTAPLARI 3 -CERH VE TADİL KİTAPLARI 4 -İLEL KİTAPLARI 5 -TAHRİC KİTAPLARI 6 -ZEVAİD KİTAPLARI

RİVAYET KİTAPLARI CÜZ VE SAHİFELER Kitabet döneminde genellikle sahabiler tarafından veya onların öğrencileri olan tabiiler tarafından yazılan küçük çaplı «kitapçıklardır» . Örnek: es-Sahifetu’s-Sahiha, Hemmam b. Münebbih’in Sahifesi, Neşreden: Prof. Dr. Muhammed Hamidullah, çev: Prof. Dr. Talat Koçyiğit

RİVAYET KİTAPLARI CAMİ’LER Konulara göre tasnif edilmiş eserlerdir. Tüm konuları ihtiva eden, genellikle sahih hadisleri toplamayı amaçlayan, geniş kapsamlı rivayet eserleridir. 90’dan fazla kitaptan meydana gelirler. Örnek: Buhari (256), el-Câmiu’s-Sahih Müslim (261), el-Câmiu’s-Sahih

RİVAYET KİTAPLARI SÜNEN’LER Konulara göre tasnif edilmişlerdir. Daha çok ahkam hadislerini ihtiva ederler. Câmi’lere göre daha dar kapsamlıdırlar. Örnek: Ebu Davud (275), es-Sünen Tirmizi (279), es-Sünen Nesâi, (303), es-Sünen İbn Mâce (273) es-Sünen

RİVAYET KİTAPLARI MÜSNED’LER Raviler esas alınarak tasnif edilmiş eserlerdir. İki çeşit ravi tasnifi vardır: 1) Sahabi ravi 2) Müellifin şeyhi olan ravi denir. Müsnedler «sahabiler» esas alınarak yapılan tasniflemelere Örnek: Ahmed b. Hanbel (241), el-Müsned

RİVAYET KİTAPLARI MUCEM’LER Müsnedler gibi ravi esas alınarak yapılan tasniflere örnektirler. Fakat müsnedler «sahabi» ravi esas alınırken, Mu’cem’lerde müellifin/musannıfın/yazarın «şeyhi» esas alınır. (Bazen sahabi esas alınarak tasnif edilen Mu’cem’ler de vardır) Örnek: Taberani (360), el-Mu’cemu’s-Sağir el-Mu’cemu’l-Evsat el-Mu’cemu’l-Kebir

RİVAYET KİTAPLARI MUVATTA’LAR Konularına göre tasnif edilmiş, fıkhi konuları ihtiva eden eserlerdir. Örnek: Malik b. Enes (179), el-Muvatta’

RİVAYET KİTAPLARI MUSANNEF’LER Her konuyu içine alan, geniş kapsamlı ve Câmi’lerden daha hacimli eserlerdir. Örnek: Abdurrezzak (211), el-Musannef

RİVAYET KİTAPLARI MÜSTEDREK’LER Daha önce yazılmış bir hadis kitabının eksik bıraktığı hadisleri bir araya toplamayı hedefleyen, daha çok tamamlayıcı özelliği olan kitaplardır. Örnek: Hakim Neysaburi (405), el-Müstedrek ale’s-Sahihayn

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) GELENEKSEL HADİS ŞERHLERİ Rivayet türü eserlerdeki hadisleri isnad, metin, gramer, fıkhi hüküm vb. yönlerden açıklamak için yazılmış kitaplardır. Yazılış gayeleri hadisleri anlama (yani fıkhu’l-Hadis) üzerinedir. Örnek: Hattabi (388), İ’lamu’s-Sünen (İ’lamu’l-Hadis) Buhari Şerhi Hattabi, Mealimu’s-Sünen (Ebu Davud Şerhi) İbn Hacer el-Askalani (852), Fethu’l-Bari Ayni (855), Umdetu’l-Kaari

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) MUHTELİFU’L-HADİS/İHTİLAFU’L-HADİS Hadislerin hem kendi aralarında, hem de diğer şer’i deliller arasındaki çatışma ve çelişkileri çözmeyi amaçlayan kitaplardır. Örnek: İbn Kuteybe (276), Te’vilu Muhtelifi’l-Hadis

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) MÜŞKİLU’L-HADİS Hadislerde hem isnad hem de metin yönünden görülen problemlerin çözümüne ilişkin yazılmış kitaplardır. Örnek: Tahavi (321), Şerhu Müşkili’l- sâr, İbn Fûrek (406), Müşkilu’l-Hadis ve Beyanuhu Suyuti (911), Ehadisu’l-Mûhime li’t-Teşbih

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) GARİBU’L-HADİS KİTAPLARI Hadislerde geçen anlaşılması zor kelime ve deyimleri açıklayan sözlük tarzı kitaplardır. Örnek: İbn Kuteybe (276), Garibu’l-Hadis

HADİS ŞERHLERİ (FIKHU’L-HADİS) NASİH VE MENSUH KİTAPLARI Hadisler arasında vuku bulan nesh olayını araştıran ve bazı durumlarda ihtilafu’l-Hadis’in bir çözüm yöntemi olarak ta karşımıza çıkan eserlerdir. Örnek: İbn Şaheyn (385), Nâsihu’l-Hadis ve Mensuhuhu

USÛL KİTAPLARI Usûl/Metodoloji kitaplarını üç kısımda ele almak mümkündür, bunlar: 1 -Mütekaddimun’a ait usûl kitapları 2 -Müteahhirun’a ait usûl kitapları 3 -Modern dönem usûl tartışmaları dır.

USÛL KİTAPLARI Sema MÜTEKADDİMÛN’A AİT USÛL KİTAPLARI İbn Salah (643) öncesinde yazılan usûl kitaplarıdır. Bunlar: 1 -Ramehurmuzi (360), el-Muhaddisu’l-Fasıl beyne’r-Ravi ve’l-Vâî 2 -Hakim Neysaburi (405), Ma’rifetu Ulûmi’l-Hadis 3 -Hatib Bağdadi (463), el-Kifaye fi İlmi’r-Rivaye 4 -Kaadı İyaz (544), el-İlmâ ila Ma’rifeti Usûli’r-Rivaye ve Takyidi’s-

USÛL KİTAPLARI MÜTEAHHİRUN’A AİT USÛL KİTAPLARI İbnu’s-Salah ‘tan (643) sonra yazılan usûl kitapları: Eser 1 -İbnu’s-Salah (643), Mukaddimetu Ulûmi’l-Hadis 2 -İbn Hacer el-Askalani (852), Nuhbetu’l-Fiker fi Mustalahi Ehli’l 3 -Kasimi (1332), Kavaidu’t-Tahdis

USÛL KİTAPLARI MODERN DÖNEM USÛL TARTIŞMALARI Bu dönemde yeni usûl/metodoloji arayışları ortaya çıkmıştır. Geleneksel usûl kriterleri tartışmaya açılmıştır. Örnek: 1 -Hayri Kırbaşoğlu, İslam Düşüncesinde Hadis Metodolojisi 2 -Yusuf Karadavi, Sünneti Anlamada Yöntem 3 -Mehmet Görmez, Hadis ve Sünnetin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI TARİH KİTAPLARI Bu kitaplar daha ziyade kronolojik tarih kitapları dışında, şahısların hayatını ele alan eserlerdir. Bunlar rical kitabı olarak da kabul edilebilirler. Örnek: 1 -Hatip Bağdadi (463), Tarihu Bağdad (Şehir tarihi) 2 -İbnu’l-Faradi (403), Tarihu Ulemâi’l-Endülüs 3 -Buhari (256), Tarihu’l-Kebir

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI TABAKAT KİTAPLARI Genel olarak İslam tarihinde yaşamış önemli kişilerin (raviler, ulema vs. ) hayat hikayelerini ele alan ve özelde hadis ravileri üzerinde duran eserlerdir. Örnek: 1 -İbn Sa’d (230), et-Tabakatu’l-Kübra 2 -İbnu’s-Salah (643), Tabakatu’l-Fukahai’ş-Şafiiyye 3 -İbn Hacer el-Askalani (852), el-İsabe fi Temyizi’s-Sahabe

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI CERH VE TADİL KİTAPLARI Ravilerin cerh ve tadil yönünden durumlarını tespit eden eserlerdir. Örnek: 1 -İbn Ebi Hatim (327) el-Cerh ve’t-Ta’dil 2 -İbn Hibban (354), es-Sikat 3 -İbn Hibban, el-Mecruhin 4 -Nesai (303), ed-Duafa ve’l-Metrukun

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI İLEL KİTAPLARI İlletli hadisleri bir araya toplayan ve illetlerine işaret eden kitaplardır. Örnek: 1 -Ahmed b. Hanbel (241), Kitabu’l-İlel

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI TAHRİC KİTAPLARI Bir hadisin hangi eserlerde geçtiğini tespit eden ve hakkındaki değerlendirmeleri kısaca veren kitaplardır. Örnek: 1 -Mizzi (742), Tuhfetu’l-Eşraf bi Ma’rifeti’l-Etraf 2 -Iraki (806), Tahricu Ehadisi’l-İhya (el-Muğni…) 3 -Sehavi (902), Mekasidu’l-Hasene… 4 -Acluni (1161), Keşfu’l-Hafa…

İSNAD İNCELEME KİTAPLARI ZEVAİD KİTAPLARI Bir esere veya eser grubuna nispetle, o eser veya eserlerde olmayan fazla hadisleri bir araya getiren kitaplardır. Örnek: 1 -Heysemi (807), Mecmau’z-Zevaid ve Menbeu’l-Fevaid

MEVZÛ T KİTAPLARI Uydurma hadislerin tespit edilip toplandığı kitaplardır. Örnek: 1 -İbnu’l-Cevzi (597), Kitabu’l-Mevdûâti’l-Kübra 2 -Suyuti (911), el-Leâliu’l-Masnûa fi Ehadisi’l-Mevdûa 3 -Aliyyu’l-Kaari (1014), el-Masnû fi Ma’rifeti’l-Hadisi’l-Mevdû

KONULU HADİS KİTAPLARI Belirli konudaki hadisleri bir araya toplamayı amaçlayan kitaplardır. Örnek: 1 -Abdullah b. Mübarek (), Kitabu’z-Zühd ve’r-Rekâik 2 -Yahya b. Adem (203), Kitabu’l-Harac 3 -ibn Dukeyn (219), Kitabu’s-Salat

POLEMİK KİTAPLARI Hadis alimlerinin muhaliflerini eleştirmek, hadisleri savunmak, bir görüşü başka gruplara ispatlamak ya da Hz. Peygamber’in peygamberliğini ve mucizelerini göstermek veya ehl-i kitabı ya da bid’atçıları eleştirmek gibi amaçlarla kaleme aldıkları eserlerdir. Örnek: 1 -Beyhaki (458), Şuabu’l-İman 2 -Suyuti (911), el-Hasâisu’l-Kübra 3 -Ebu Said ed-Darimi (280), er-Red ala’l-Cehmiyye 4 -İbn Kuteybe (276), Hadis Müdafası (bkz. İhtilafu’l-Hadis) 5 -İbn Ebi Asım (287), Kitabu’s-Sünne