GZT 404 Medya Etii 3 Hafta Medya Etiinin

GZT 404 Medya Etiği 3. Hafta: Medya Etiğinin Tanımı, Felsefi Temeli ve Temel Konuları Dr. Öğr. Üyesi Nurhayat Yoloğlu Ondokuz Mayıs Üni. Gazetecilik Böl.

Medya nedir? • 1 - iletişim ve yayın organlarının bütününe verilen ad • 2 - iletişim ortamı, iletişim araçları, kitle iletişim araçlarının tümü • 3 - basın-yayın 2/15/2022 2

İLETİŞİM NEDİR? Dar anlamda: Gönderici ve alıcı arasında düşünce birliği, ya da ortaklığı kurma sürecidir. Geniş Anlamda: Duygu, düşünce, bilgi, davranış ve tutumların bir kaynak tarafından kodlanarak mesaj haline getirilip, bir araç vasıtasıyla hedefe iletilmesine iletişim denir. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 3

Genel İletişim Modeli Gürültü Düşünce Duygu Bilgi Davranış Tutum Kodlama mesaj Kanal Anlama mesaj Kod Açma Algılama Değerlendirme Filtre Alıcı Kaynak Geri Besleme 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 4

İletişim Süreci -İletişim süreci, kaynağın düşüncesini kendinin ve alıcının anlayabileceği bir biçimde kodlamasıyla başlar, -Kodlama eylemi ile düşünce sembolik hale getirilir. -Kodların alıcı tarafından çözülüp anlaşılması ve geri bildirilmesi ile süreç tamamlanır. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 5

İLETİŞİM ÖGELERİNE VE UZAKLIĞA GÖRE İLETİŞİM BİÇİMLERİ 1 Kaynağa göre -Birey -Örgüt -Grup 2/15/2022 2 3 Mesaja göre -Yazılı -Sözlü -Sözsüz 4 5 6 Uzaklığa göre -Yüzyüze -Uzaktan Alıcıya göre -Birey -Grup -Örgüt Kanala göre Geri bildirime göre -Görsel ve işitsel -Tek yönlü - Dokunma iletişim -Çift yönlü - Telekommunikasyon -Asimetrik - Kitle iletişim -Simetrik Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 6

İletişimin Temel Kültürel Dönemleri 1 - Sözlü Kültür Dönemi: yazının bulunmasından önceki dönem 2 - Tipografik Kültür (Chirografik Dönem M. Ö. 4. y. y): Yazının bulunmasını izleyen, el yazmalı dönem) 3 - Basılı Kültür (Gutenberg Dönemi 15. y. y. ) matbaanın bulunmasını izleyen dönem) 4 - Elektrik ve Elektronik Kültür Dönemi: Telgraf, Radyo, Televizyon, Yeni Medya Araçları 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 7

İletişim Tarihi Kronolojisi M. Ö. 3500 Sümerlerin Yazıyı icadı 1454 Matbaanın Gutenberg tarafından icadı 1618 -1631 Amsterdam, Viyana, Londra ve Paris’de ilk gazetelerin yayınlanması 1793 Cloude Choppe’nin ilk optik telgrafı icadı 1832 Samuel Morse’un telgrafı icadı 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 8

1892 1927 1936 1940 1946 2/15/2022 Kronoloji Lumiere kardeşlerin sinematografı icadı İlk sesli film gösterilmiştir (Londra) Londra’da BBC nin ilk televizyon yayını Towa Üni. İlk Bilgisayar sisteminin kuruluşu ENIAC tarafından ilk hesap makinasının üretilmesi Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 9

KİTLE İLETİŞİMİ • Kitle Nedir? Toplumsal bakımdan farksız heterojen, birbiriyle ilişkili olmayan, sınıf, cinsiyet ve ırk bakımından kesin farkları olmayan geniş bir nüfus demektir. Bireyselliğin kaybolduğu topluluktur. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 10

KİTLE İLETİŞİMİ Radyo, Televizyon, Gazete Gibi Yazılı ve Sözlü Kitle İletişim araçları ile yapılan iletişime Kitle İletişim denir. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 11

Kitle İletişimi • Kitle İletişiminde iletişim yüze değil, geniş bir insan topluluğu ile gerçekleşir. Belirli bir kaynaktan hedef kitleye yöneltilen ileti tek yönlüdür. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 12

Kitle İletişimin İşlevleri Sosyal Politik Ekonomik Sosyalleştirme Sosyal yönlendirme Eğlendirme/Dinlendir me Uyumlaştırma Kamuoyu oluşturma Düşünce ifadesi Politik yönden sosyalleştirme Eğitim Eleştiri ve kontrol Bilgi dolaşımı Sosyal iyileştirme Yasallaştırma yardımı Canlandırma Güç Sosyal 2/15/2022 Politik Sistem Ekonomik Toplumsal Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 13

KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI Basın (Genel) » Gazete » Radyo » Televizyon İnternet 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 14

Kitle İletişim Araçlarının Karşılaştırılması –Hızlılık Bakımından –Yaygınlık Bakımında –Güvenilirlik Bakımından –İnandırıcılık Bakımından - Kalıcılık 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 15

Toplumsallaşma Bakımından Kitle İletişim Yaklaşımları -İdealist Yaklaşım: Kitle İletişim Araçları toplumu biçimlendirir –Materyalist Yaklaşım: Gecikmeli olarak, kitle iletişim araçları toplumsal gelişmeyi yansıtır. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 16

Toplumsallaşma Bakımından Kitle İletişim Yaklaşımları - Özerklik Yaklaşım: Kitle iletişim araçları toplumu ne yansıtır, ne de biçimlendirir. –Karşılıklı Bağımlılık Yaklaşımı: Kitle iletişim araçları toplumu hem yansıtır, hem de biçimlendirir. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 17

Temel İletişim ve Kitle İletişim Modelleri • Doğrusal Olmayan Modeller – Ogood ve Schramm (1954) – Gerbner Modeli (1956) – Newcomb – ABX Modeli (1953) – Riley- Denge Kuramı 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 18

Aristoteles (Aristo) Modeli: m. ö. 384 -322 Platon’un öğrencisi, büyük Yunanlı filozoflarının sonuncusudur. Gerçekliğin, duyularla algılanan şey olduğu görüşündedir. Retorik adlı eserinde iletişimi şöyle yorumlar: Konuşmacı + Konuşma Metni + Dinleyici sözlü iletişim içerik yapısında ve sunulmasında bazı şartları sürekli taşıyorsa istenen ve amaçlanan etkiyi sağlayabilir. ) 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 19

Lasswell Modeli- 1948 Kim + neyi + hangi kanaldan + kime + hangi etkiyle söyler (İletişim temelde bir ikna sürecidir) 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 20

Shannon ve Weaver: Matematiksel İletişim Modeli-1949 - Amerikan telefon şirketinde çalışan iki arkadaştır. İletişim sürecine “Gürültü” ögesini eklemişlerdir. -İletişim süresi mesajın vericiden alıcıya doğrudan aktarılmasıdır. Kaynağın mesajı alıcıya kabul ettirmesi ve istediği yönde uygulatması niteliğine bağlıdır. -Spiker-Haber-Mikrofon-Ses Dalgası-Frekans-Ses Dalgası-Radyo-Kişi 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 21

Osgood ve Schramm- 1954 • Dairesel bir model oluşturmuştur. Gönderici Kodlayıcı Yorumlayıcı Açımlayıcı Gönderici Hedef Model aktörlerin rolleri ile ilgilenir. Mesaj: En büyük Fenerbahçe: Hedefin mesajı Açışı: Bu kişi Fenerbahçeli. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 22

Gerbner Genel İletişim Modeli 1956 Algı Kavramı üzerinde durur. Kişiler arası ve kişi+ Kitle İletişimini inceler. • • • Kişi Bir olayı algılayıp Tepkide bulunduğunda Belli bir ortamda Bazı araçlar kanalıyla Kullanılabilir bir malzeme hazırlar Bunun bir biçimi Ve bağlantısı vardır İçeriği aktararak içerik iletir Ve bunun bazı sonuçları vardır. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 23

Newcomb – ABX Modeli (1953) • Heider’in Denge kuramına göre uyarlanmıştır. • Kişiler arası algı açısından geliştirilmiş temellere dayanmaktadır. • Eğer bireyin zihinsel yapısıyla dış çevresine ilişkin algıları arasında bir uyum varsa durum dengelidir. Tam tersi ise denge bozulmuş olur. • A= Kaynak B= Alıcı X=Konu 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 24

Riley- Denge Kuramı: 1959 • Riley ve Riley iletişim sürecinde çevrenin rolüne dikkati çekmek için uygulanabilir bir model formüle etmeye çalışan ilk araştırmacılardır. Onlara göre kitle iletişimi toplumdaki parçalar arasında işleyen toplumsal bir sistemdir. • İletişim, iletileri formüle ederken ve alırken etkilenebilir. Alıcı ise iletiyi kabul ederken veya seçerken grubunun rehberliğine başvurabilir. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 25

DİĞER MODELLER Houland: Etki tepki Hipodermik Model İletişim bireyin diğer bireylerin davranışlarını etkilemek amacı ile sözlü işaretler göndermesi sürecidir. (Amaç: Alıcıdaki tutum, görüş ve nihayetinde davranış değişikliğine neden olan faktörlerin tespit edilmesidir. ) 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 26

Elizabeth Noelle Neumann: Suskunluk Sarmalı “Kitle iletişim araçları tarafından etrafa aktarılan düşünceler ne kadar yoğun olursa bireysel görüşler de o kadar sessiz kalacaktır. ” 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 27

Suskunluk Sarmalı - Kişiler toplumdaki çoğunluk tarafından benimsenmeyen tutumlar, inançlar, fikirleri benimsiyor görünmekten kaçınır - Kişiler bunun için hangi tutum/fikirlerin yaygın olup olmadığını anlamak için çevreyi gözlerler, izlerler - Kişi çoğunluğun benimsediği fikirlerini açıklarken, çoğunluğuna ters düşen fikirlerini bastırır, suskun kalmayı yeğler 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 28

Medya Etiği Nedir? A) Medya etiği, medya dünyası ile insan davranışları arasındaki bağlantıları araştıran, B) Belirli medya davranışlarını ve onların gerektirdiği sorumlulukları inceleyen, C) Medyanın temel noktalarını belirleyen etik yasaları ve kuralları aydınlatmayı deneyen BİR BİLİMDİR

Medya Etiği Ne ile İlgilenir? • Felsefenin bir alt koludur. Medya Kurumlarında çalışanların mesleklerini icra ederken uymak zorunda oldukları kurallar ve ilkelerle ilgilenir. 2/15/2022 Yard. Doç. Dr. Nurhayat Yoloğlu 30

Meslek Etiği olarak Medya Etiği Alanları 1. Gazetecilik etiği 2. Medya ekonomisi etiği 3. Enformasyon etiği 4. Bilim etiği 5. Pedagoji etiği

Optionen Teilen. Senden. Gefällt mir 2/15/2022 32