GUARANI E REGIONAL YTUSAINGO PRESENTA TERO PRIMERA PARTE
- Slides: 28
GUARANI ÑE’Ê REGIONAL YTUSAINGO PRESENTA “TERO” “PRIMERA PARTE”
TERO O R E T TERO TER T O R E T TERO TER O TE O O R TE RO
TERO (SUSTANTIVO) He’ise Ha’e umi ñe’ê ombohérava ava, mymba, ka’avo ha mba’e
Kalo Jasy Arandu
vakame jagua Apere’a
yvyrarogue yvyra yvoty
Aranduka ha haiha óga Mba’yru apyka sapatu
Ñe’êjoaju Laura oho mbo’ehaópe Mbarakaja oke hína óga ári Mesa ári oi che aranduka
Mboy terópa oĩ ko ñemoñe’êrãme Peteî ka'aru yryvu oguapy aturu hína takuru ári ojepe'e. Kirikiri oveve karape ohasávo hi'áripi ha oñe'ê chupe kóicha: – Mba'éichapa nde ka'aru pa'i. porundy poteĩ poapy
iporãite poteĩ ka'aru – yryvu – takuru – Kirikiri - ka'aru pa'i
oĩvai jevy
Tero ñemohenda (clasificación) Iñe’êpu’andu rupi – por su fonética Ijysaja rupi – por su moforlogía Hetepy rupi – por su estructura He’íseva rupi – por su significación Ipysokue rupi – por su extensión
Tero ñemohenda iñe’êpu’andu rupi Tero tĩgua Tero jurugua Sustantivo nasal Sustantivo oral
Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae tĩgua (ã - ê – ĩ – õ – ũ - ŷ ), têrã pundie tĩgua (ĝ – mb – nd – ng – nt - ñ) ipype kamby kangy okê tĩ akã tenondehára
Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae jurugua (a, e, i, o, u, y ), têrã pundie jurugua (ch, g, h, j, k, l, p, r, rr, s, t, v, puso)ipype Ani oguerekova’erã pu’ae ha pundie tĩgua So’o tupa ao chipa jakare juru pororo Ka’a
Mboy terópa tĩgua ha jurugua oĩ ko ñemoñe’êrãme Nati ha Peru oike korapýgui ha oma’ê mba’épa ojapo itúva ha isy kosináme, oguapy mesápe oha’arõ tembi’u. Tĩgua Jurugua 6– 4 -5 8– 7 -4
iporãite Tero tĩgua 4 Nati - Kosina – mesa - tembi’u
iporãite Tero jurugua 4 Peru – korapy – túva – sy -
oĩvai jevy
Tero ijysajateĩva – sustantivo uniforme Tero ijysajakõiva – sustantivo biforme Tero ijysaja’apýva – sustantivo triforme Tero ijysajarundýva – sustantivo cuatriforme
Tero ijysajateĩva Ha’e umi tero oguerekóva peteĩ ysaja año ojepuru haĝua kuarahy apyka Ka’a korapy
Tero ijysajakõiva Ha’e umi tero oguerekóva mokõi ysaja año ojepuru haĝua. Peteĩva héra ysaja’ypy ha oñepyrũjepi “T”pe, ha ambuéva katu héra ysajapuru ha oñepyrũ “R”pe. Ko’ã tero apytépe oĩve umi ombohérava ñane pehênguépe. ysaja’ypy: ta’ýra – tajýra – túva - tykéra Ysajapuru: ra’y – rajy – ru - ryke
Che ru Che ra’y
Tero ijysaja’apýva Ha’e umi tero oguerekóva mbohapy ysaja ojepuru haĝua. Ko’ãvape pe ysaja’ypy ha oñepyrũkuaa “T”pe, térã “O”pe ha umi mokõi ysajapuru katu oñepyrũjepi “R” peteĩva ha ambuéva “H”pe. ysaja’ypy: tova – tetyma – tañykã - óga Ysajapuru 1: rova - retyma – rañykã - róga Ysajapuru 2: hova- hetyma - hañykã - hóga
Nde rova Che róga
Tero ijysajarundýva Ha’e umi oguerekóva irundy ysaja ojepuru haĝua. Koichaĝua terópe pe ysaja’ypy oñepyrũ “T”pe, ha umi mbohapy ysajapurúgui mokõi oñepyrũ “R” ha “H”pe. Ysajapuru mbohapyha katu oñepyrũkuaa ambue pundiépe ysaja’ypy: Tymba – To’o Ysajapuru 1: Rymba – Ro’o Ysajapuru 2: Hymba – Ho’o Ysajapuru 3: Mymba – So’o
Bibliografía consultada Guarani Ñe’êtekuaaty de David A. Galeano Olivera (Ateneo de Lengua y Cultura Guarani Motenondehára)
Apohára: Mbo’ehára JORGE ROMÁN GÓMEZ EL KUNUMI REGIONAL YTUSAINGO DEL ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI CORRIENTES – ARGENTINA kunumi@arnet. com. ar
- Tero ypy
- Tero haapakoski
- Morfema lexical y morfema gramatical
- Este parte aquele parte
- Como se leen las fracciones del 1 al 20
- 50 erros na liturgia
- Te invitamos a participar
- Observa cuidadosamente el menu que se presenta
- Un miscuglio si dice omogeneo quando presenta le stesse
- La profesora sonia presenta diapositivas
- Poemas de la edad media cortos
- Il rettangolo è un parallelogramma
- En dayra dibujar un paisaje hermoso. el verbo dibujar es
- Una de las siguientes oraciones incluye un verbo reflexivo
- Piña en aymara
- 3 mohu'ã
- Diagrama de lindal
- Consonantes nasales en guaraní ejemplos
- Mombe'upy ka'a
- Letra de panambi vera
- Chake mboi he'i
- Entrevistas en guarani
- Ao ao mito
- Kaguyjy
- Reloj en guaraní
- Yrundy
- Tero varjoranta
- Tankkipeli
- Tero laiho