GUARANI E REGIONAL YTUSAINGO PRESENTA TERO PRIMERA PARTE

  • Slides: 28
Download presentation
GUARANI ÑE’Ê REGIONAL YTUSAINGO PRESENTA “TERO” “PRIMERA PARTE”

GUARANI ÑE’Ê REGIONAL YTUSAINGO PRESENTA “TERO” “PRIMERA PARTE”

TERO O R E T TERO TER T O R E T TERO TER

TERO O R E T TERO TER T O R E T TERO TER O TE O O R TE RO

TERO (SUSTANTIVO) He’ise Ha’e umi ñe’ê ombohérava ava, mymba, ka’avo ha mba’e

TERO (SUSTANTIVO) He’ise Ha’e umi ñe’ê ombohérava ava, mymba, ka’avo ha mba’e

Kalo Jasy Arandu

Kalo Jasy Arandu

vakame jagua Apere’a

vakame jagua Apere’a

yvyrarogue yvyra yvoty

yvyrarogue yvyra yvoty

Aranduka ha haiha óga Mba’yru apyka sapatu

Aranduka ha haiha óga Mba’yru apyka sapatu

Ñe’êjoaju Laura oho mbo’ehaópe Mbarakaja oke hína óga ári Mesa ári oi che aranduka

Ñe’êjoaju Laura oho mbo’ehaópe Mbarakaja oke hína óga ári Mesa ári oi che aranduka

Mboy terópa oĩ ko ñemoñe’êrãme Peteî ka'aru yryvu oguapy aturu hína takuru ári ojepe'e.

Mboy terópa oĩ ko ñemoñe’êrãme Peteî ka'aru yryvu oguapy aturu hína takuru ári ojepe'e. Kirikiri oveve karape ohasávo hi'áripi ha oñe'ê chupe kóicha: – Mba'éichapa nde ka'aru pa'i. porundy poteĩ poapy

iporãite poteĩ ka'aru – yryvu – takuru – Kirikiri - ka'aru pa'i

iporãite poteĩ ka'aru – yryvu – takuru – Kirikiri - ka'aru pa'i

oĩvai jevy

oĩvai jevy

Tero ñemohenda (clasificación) Iñe’êpu’andu rupi – por su fonética Ijysaja rupi – por su

Tero ñemohenda (clasificación) Iñe’êpu’andu rupi – por su fonética Ijysaja rupi – por su moforlogía Hetepy rupi – por su estructura He’íseva rupi – por su significación Ipysokue rupi – por su extensión

Tero ñemohenda iñe’êpu’andu rupi Tero tĩgua Tero jurugua Sustantivo nasal Sustantivo oral

Tero ñemohenda iñe’êpu’andu rupi Tero tĩgua Tero jurugua Sustantivo nasal Sustantivo oral

Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae tĩgua (ã - ê – ĩ – õ –

Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae tĩgua (ã - ê – ĩ – õ – ũ - ŷ ), têrã pundie tĩgua (ĝ – mb – nd – ng – nt - ñ) ipype kamby kangy okê tĩ akã tenondehára

Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae jurugua (a, e, i, o, u, y ), têrã

Ha’e umi tero oguerekóva pu’ae jurugua (a, e, i, o, u, y ), têrã pundie jurugua (ch, g, h, j, k, l, p, r, rr, s, t, v, puso)ipype Ani oguerekova’erã pu’ae ha pundie tĩgua So’o tupa ao chipa jakare juru pororo Ka’a

Mboy terópa tĩgua ha jurugua oĩ ko ñemoñe’êrãme Nati ha Peru oike korapýgui ha

Mboy terópa tĩgua ha jurugua oĩ ko ñemoñe’êrãme Nati ha Peru oike korapýgui ha oma’ê mba’épa ojapo itúva ha isy kosináme, oguapy mesápe oha’arõ tembi’u. Tĩgua Jurugua 6– 4 -5 8– 7 -4

iporãite Tero tĩgua 4 Nati - Kosina – mesa - tembi’u

iporãite Tero tĩgua 4 Nati - Kosina – mesa - tembi’u

iporãite Tero jurugua 4 Peru – korapy – túva – sy -

iporãite Tero jurugua 4 Peru – korapy – túva – sy -

oĩvai jevy

oĩvai jevy

Tero ijysajateĩva – sustantivo uniforme Tero ijysajakõiva – sustantivo biforme Tero ijysaja’apýva – sustantivo

Tero ijysajateĩva – sustantivo uniforme Tero ijysajakõiva – sustantivo biforme Tero ijysaja’apýva – sustantivo triforme Tero ijysajarundýva – sustantivo cuatriforme

Tero ijysajateĩva Ha’e umi tero oguerekóva peteĩ ysaja año ojepuru haĝua kuarahy apyka Ka’a

Tero ijysajateĩva Ha’e umi tero oguerekóva peteĩ ysaja año ojepuru haĝua kuarahy apyka Ka’a korapy

Tero ijysajakõiva Ha’e umi tero oguerekóva mokõi ysaja año ojepuru haĝua. Peteĩva héra ysaja’ypy

Tero ijysajakõiva Ha’e umi tero oguerekóva mokõi ysaja año ojepuru haĝua. Peteĩva héra ysaja’ypy ha oñepyrũjepi “T”pe, ha ambuéva katu héra ysajapuru ha oñepyrũ “R”pe. Ko’ã tero apytépe oĩve umi ombohérava ñane pehênguépe. ysaja’ypy: ta’ýra – tajýra – túva - tykéra Ysajapuru: ra’y – rajy – ru - ryke

Che ru Che ra’y

Che ru Che ra’y

Tero ijysaja’apýva Ha’e umi tero oguerekóva mbohapy ysaja ojepuru haĝua. Ko’ãvape pe ysaja’ypy ha

Tero ijysaja’apýva Ha’e umi tero oguerekóva mbohapy ysaja ojepuru haĝua. Ko’ãvape pe ysaja’ypy ha oñepyrũkuaa “T”pe, térã “O”pe ha umi mokõi ysajapuru katu oñepyrũjepi “R” peteĩva ha ambuéva “H”pe. ysaja’ypy: tova – tetyma – tañykã - óga Ysajapuru 1: rova - retyma – rañykã - róga Ysajapuru 2: hova- hetyma - hañykã - hóga

Nde rova Che róga

Nde rova Che róga

Tero ijysajarundýva Ha’e umi oguerekóva irundy ysaja ojepuru haĝua. Koichaĝua terópe pe ysaja’ypy oñepyrũ

Tero ijysajarundýva Ha’e umi oguerekóva irundy ysaja ojepuru haĝua. Koichaĝua terópe pe ysaja’ypy oñepyrũ “T”pe, ha umi mbohapy ysajapurúgui mokõi oñepyrũ “R” ha “H”pe. Ysajapuru mbohapyha katu oñepyrũkuaa ambue pundiépe ysaja’ypy: Tymba – To’o Ysajapuru 1: Rymba – Ro’o Ysajapuru 2: Hymba – Ho’o Ysajapuru 3: Mymba – So’o

Bibliografía consultada Guarani Ñe’êtekuaaty de David A. Galeano Olivera (Ateneo de Lengua y Cultura

Bibliografía consultada Guarani Ñe’êtekuaaty de David A. Galeano Olivera (Ateneo de Lengua y Cultura Guarani Motenondehára)

Apohára: Mbo’ehára JORGE ROMÁN GÓMEZ EL KUNUMI REGIONAL YTUSAINGO DEL ATENEO DE LENGUA Y

Apohára: Mbo’ehára JORGE ROMÁN GÓMEZ EL KUNUMI REGIONAL YTUSAINGO DEL ATENEO DE LENGUA Y CULTURA GUARANI CORRIENTES – ARGENTINA kunumi@arnet. com. ar