GRUPLA PSKOLOJK DANIMA 1 SONLANDIRMA AAMASIEVRES 1 ERKEN

GRUPLA PSİKOLOJİK DANIŞMA

1. SONLANDIRMA AŞAMASI/EVRESİ

1ı. ERKEN SONLANDIRMA

Iıı. SONLANDIRMA AŞAMASININ GENEL ÖZELLİKLERİ

IV. SONLANDIRMADA GRUP LİDERİNİN GÖREVLERİ

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Diğer üyelerle etkili bir şekilde vedalaşabilmek, grup sürecindeki yaşantılar ve paylaşımlar kadar önemlidir. ▧ Grubun son aşaması üyelere grup sürecindeki deneyimlerinin anlamını açıklama/fark etme olanağı sağlar.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Ek olarak kazanımlarını sağlamlaştırma ve yeni edindikleri becerilerden/davranışlardan hangilerini günlük yaşamlarına aktarmak istediklerini düşünme fırsatı da sağlar. ▧ Üyelerin sonlandırma gerçeği ile yüzleşmeleri ve nasıl «hoşçakal» diyeceklerini öğrenmeleri gerekir.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Üyelerin yanı sıra liderler de bazen beceri eksikliğinden ya da sonlandırmaya yönelik kendi dirençleri nedeniyle bu aşamada süreci iyi idare edemeyebilirler.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Yapılandırılmış gruplarda grup oturumlarının ne kadar süreceği önceden belirlenmektedir. ▧ Ani bir sonlandırmada danışanlarda öfke, kaygı ve hayal kırıklığı gibi duygular ortaya çıkabilir.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Grup üyelerini sonlandırmaya hazırlamak oldukça önemlidir. ▧ Grubun sonlanacağı konusunda üyeler önceden uyarılmalıdır. ▧ Genel bir ilke olarak oturum sayısı ne kadar uzun ve grup üyelerinin paylaşımı ne kadar yoğunsa sonlandırma süreci de o kadar uzun olur.

***En temel ölçüt ise üyelerin grup deneyimlerini değerlendirebilmesi için yeterli süreyi ayırabilmektir.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Üyelerin davranışsal amaçlarına ulaşıp ulaşmadıkları, ya da ne derece ulaştıkları konusu irdelenir. ▧ Ayrıca, grubun ve liderin bir değerlendirilmesi yapılır. ▧ Üyeler, gruba ne verdiler, ne aldılar, bunun üzerinde durulur.

Sonlandırma Aşaması/Evresi ▧ Gruptan alınana ve gruba verilene göre bir düz çizgide kendini değerlendirme alıştırması gündeme getirilebilir. ▧ 100 puanlık HİPOTETİK ÇİZGİ…

Erken Sonlandırma 100%

Erken Sonlandırma ▧ Erken sonlanma/sonlandırma, grup üyelerinin gruptan ayrılması nedeniyle veya lidere özgü nedenlerle meydana gelebilir. ▧ Beklenmedik sonlanma, üyelerde hayal kırıklığı, kaygı, üzüntü, öfke gibi birtakım olumsuz duygular yaratabilir.

Erken Sonlandırma ▧ Erken sonlanmanın önüne geçebilmek için grup liderinin şu noktalara dikkat etmesi önemlidir: ▧ Oturumların zamanında başlaması ve bitmesi, ▧ Açık, net ve tutarlı olunması, ▧ Grup oturumlarına belirli bir nedenden dolayı ara verilmesi gerekiyorsa bunun üyelere önceden bildirilmesi.

Erken Sonlandırma ▧ Gruptan ayrılmak isteyen bir üye olduğunda, üyeye bu kararını grup üyeleri ile konuşması için fırsat yaratmak gerekir. ▧ Böylece üyeye geribildirim verilerek süreçte kazandıklarının farkına varmasına yardımcı olunur.

SONLANDIRMA AŞAMASININ GENEL ÖZELLİKLERİ 100%

Genel Özellikler ▧ Sonlandırma aşaması, ▧ Grup üyelerine yaşamış oldukları deneyimlerin anlamlarını gözden geçirme, ▧ Gruptan elde ettikleri kazanımları sağlamlaştırma, ▧ Öğrendikleri yeni davranışları grup dışında da devam ettirme kararını netleştirme olanağı sunar.

Genel Özellikler ▧ Liderin grubu sonlandırma aşamasına hazırlaması için üyelere grubun sonlanmaya yaklaştığını ara hatırlatması önemlidir. ▧ Kayıp duygusuyla baş etmenin en etkili yöntemlerinden biri geçmiş yaşantıların paylaşılması ve grup sürecindeki heyecan verici anlamlı yaşantıların anımsanmasıdır.

Genel Özellikler ▧ Sonlandırma aşaması, üyelerin kazanımlarını kişiselleştirmelerine ve grup deneyimini içselleştirmelerine yardımcı olur. ▧ Yoğun/derinlemesine paylaşımlarda azalma görülür.

Genel Özellikler ▧ Grup üyeleri grup sürecinde değişimi deneyimlese bile önemli olan bu değişimin grup dışında da devam ettirilmesidir. ▧ Sonlandırma aşamasından sonra grubun güvenilir, destekleyici ortamı ortadan kalkar. ▧ Bir grup süreci bittikten sonra grup üyeleri stres ve kaygı yaşayabilir, desteğe ihtiyaç duyabilirler.

SONLANDIRMADA GRUP LİDERİNİN GÖREVLERİ

Liderin Görevleri ▧ Grup yaşantısını gözden geçirmek ve özetlemek, ▧ Grup üyelerinin gelişimlerini ve değişimlerini değerlendirmek, ▧ Grup üyelerine destek olmak, ▧ Bitmemiş işlerini tamamlatmak, ▧ Üyelerin yaşadığı değişimi günlük yaşama geçirmeleri için cesaretlendirmek, ▧ Vedalaşmak, ▧ İzleme görüşmesi düzenlemek.

Liderin Görevleri ▧ Duygularla İlgilenmek ▧ Sonlandırma ile üyeler bir yandan rahatlama ve başarı duygusu yaşarken öte yandan kayıp duygusu yaşayabilirler. ▧ Sonlandırma aşamasında duyguların ifade edilmesi sağlanmalıdır. ▧ Ayrıca lider, ayrılığa dair kendi duygularının farkında olmalıdır.

Liderin Görevleri ▧ Kaygı ve endişenin ifade edilmesi, ortaya konması hem üyeler hem de lider için kritiktir. ▧ Bu noktada liderin görevi grup uyumunun/birlikteliğinin birlikte atılan adımların bir sonucu olduğunu hatırlatmaktır. Yakın ilişkiler tesadüf eseri oluşmazlar…

Liderin Görevleri ▧ Duygularla İlgilenmek ▧ Üzüntü ▧ Duygusal ikilemler ▧ Doyum/tatmin ▧ Kaygı

Liderin Görevleri «Çok yoğun bir duygusal havanın dağıtılmasında fayda vardır. »

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Bu yoğun duygusal havayı dağıtmak, yumşatmak için neler yapabiliriz?

Liderin Görevleri ▧ Bitirilmemiş İşleri Ele Almak ▧ Grup sürecinde tüm sorunlar ele alınıp çözülemez. ▧ Bitirilmemiş işlerle ilgilenmek için sonlandırma aşamasında gerekli zaman ayrılmalıdır. ▧ Asıl önemli olan, bitirilmemiş işlerin kaynağı bireyin kendisi mi yoksa grup süreci mi olduğunu fark etmektir.

Liderin Görevleri ▧ Bu süreçte yaptıklarınızla ilgili neler hissediyorsunuz?

Liderin Görevleri ▧ Vedalaşmak, grup deneyimini etkili bir şekilde tamamlayabilmek için gerçekleştirilmesi gereken önemli bir görevdir. ▧ Bu aşamada üyeler, duygu ve düşüncelerini paylaşmaları için cesaretlendirilmelidir.

Liderin Görevleri ▧ Grup Sürecini Değerlendirmek ▧ Sonlandırma aşamasında üyelerin yaşamlarındaki değişimleri gözden geçirmesi gerekir. ▧ Neredeydim? Nereye geldim?

Liderin Görevleri ▧ Grup Sürecini Değerlendirmek ▧ Neler öğrendin? Nasıl öğrendin? ▧ Neler hoşuna gitti? Neler hoşuna gitmedi? ▧ Bu noktada başlangıç aşaması hatırlatılarak, değişen duygular ve bu değişime neden olaylar sorulabilir.

Liderin Görevleri ▧ Grup sürecini değerlendirme; +Liderin tüm grup sürecini özetlemesi, +Üyelerin kendi deneyimlerini özetlemesi, +Etkileşimli bir biçimde tüm üyeler ve lider tarafından özetlenmesi şeklinde yapılabilir.

Liderin Görevleri ▧ Öğrenilenleri İleri Taşımak ▧ Grup üyelerinin grupta kazandıkları yeni bilgi ve becerileri kişiler arası ilişkilerinde kullanmaları, öğrenilenlerin dış dünyaya taşınmasıdır. ▧ Grup üyelerinin gruptan sonra eski yaşam tarzlarına geri dönüşler yaşaması olağandır.

Liderin Görevleri ▧ Üyelere, değişim için gruba ihtiyacı olmadan, kendi başına da başarılı olabileceğini fark ettirmek önemlidir. ▧ Son aşamada lider, grupta kazanılanların uygulamaya dökülmesi konusuna odaklanmalıdır. ▧ Harekete geçmeleri ve yeni davranış örüntüleri denemeleri için üyeler cesaretlendirilmelidir.

Liderin Görevleri ▧ Değişimin yavaş olabileceği unutulmamalıdır. ▧ Bir grup sürecinin tek başına üyelerin hayatlarını değiştiremeyeceği, bunun bir süreç olduğu hatırlatılmalıdır.

Liderin Görevleri ▧ Olumlu Geri Bildirimler Vermek ve Almak ▧ Bu aşamada, grup üyelerinin birbirlerine geribildirim vermeleri için olanak sağlamak önemlidir. ▧ Geribildirim verirken, üyelerin grup sürecindeki gelişimi ve duygu ve düşünceler ön plana çıkar.

Liderin Görevleri ▧ Olumlu Geri Bildirimler Vermek ve Almak ▧ «geribildirim verirken dürüst olman ve bunu doğrudan yapmayı becermen çok hoştu» ▧ «üstüne çok gelinen anlarda bile insanlara karşı saygın tavrını kaybetmemen etkileyiciydi»

BİRLİKTE DÜŞÜNELİM… Geri bildirimlerde dikkat edilmesi gereken konular neler olabilir?

Liderin Görevleri ▧ Olumlu Geri Bildirimler Vermek ve Almak ▧ Sonlandırma evresindeyse olumlu duygularla, üyelerin gruptan ayrılması amacıyla sevgi bombardımanı, hediye etkinliği yaptırılabilir.

Liderin Görevleri ▧ Olumlu Geri Bildirimler Vermek ve Almak ▧ Sevgi Bombardımanı (Sözel): Ortaya bir sandalye konur. Sırayla herkes bu sandalyeye oturur. Sandalyeye oturan kişi hakkında herkes kişinin beğendiği, hoşuna giden, o kişiye ait duyduğu olumlu duyguları, sıfatları cümlenin başında kişinin adı söyleyerek belirtilir.

Liderin Görevleri ▧ Olumlu Geri Bildirimler Vermek ve Almak ▧ Hediye Etkinliği: Tüm üyeler ortaya gelir ve bir yuvarlak oluşturulur. Herkesin isimlerinin yazılı olduğu kağıtlar katlanır ve çekiliş yaptırılır. Sonra sırayla isimlerini çektikleri kişilere birer hayali hediye vermeleri istenir. ( Hayali çiçek, pandomim yoluyla kek yapma, uçak bileti alma, kitap, v. b)

Liderin Görevleri ▧ Grup yaşantısı sonlandıktan sonrada «gizliliğin» ihlal edilmemesi gerektiği vurgulanmalıdır.

GRUP LİDERİ ▧ Gruba katılım, grupta üye olarak yer alma, ▧ Süpervizyon altında grup yürütme, ▧ Eğitimlere katılım…

GRUP LİDERİ

GRUP LİDERİ

GRUP LİDERİ

GRUP LİDERİ

Haftanın filmi