GRMCLK Gebze Teknik niversitesi 2015 Gz Dnemi KAPSAM
GİRİŞİMCİLİK Gebze Teknik Üniversitesi 2015 Güz Dönemi
KAPSAM TEMEL KAVRAMLAR GİRİŞİMCİ YARATMA GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
TEMEL KAVRAMLAR
DÜNYADA GİRİŞİMCİLİK FAALİYETLERİ Kaynak: Global Entrepreneurship Monitor, 2014 Global Report
DÜNYADA GİRİŞİMCİLİK FAALİYETLERİ Kaynak: 2015 Global Entrepreneurship Index, GEDI (Global Entrepreneurship and Development Institute )
DÜNYADA GİRİŞİMCİLİK FAALİYETLERİ Kaynak: 2015 Global Entrepreneurship Index, GEDI (Global Entrepreneurship and Development Institute )
TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMCİLİK KONUMU Kaynak: 2015 Global Entrepreneurship Index, GEDI (Global Entrepreneurship and Development Institute )
TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMCİLİK KONUMU Kaynak: 2015 Global Entrepreneurship Index, GEDI (Global Entrepreneurship and Development Institute )
TÜRKİYE’NİN GİRİŞİMCİLİK KONUMU Kaynak: 2015 Global Entrepreneurship Index, GEDI (Global Entrepreneurship and Development Institute )
TEMEL KAVRAMLAR Sürekli değişen piyasa koşullarında değişimi sağlayan Şirketler kurup yeni iş fırsatları yaratan Girişimci Kimdir? Kaos ve Karışıklıkta fırsatları görebilen, Girişimciler, risk ve belirsizlik koşullarında, kar ve büyüme amacıyla fırsatları ortaya çıkarıp ve gerekli kaynakları bir araya getirerek yeni iş yaratan kişilerdir.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilere İlişkin EFSANELER! Efsane 1 - Girişimciler düşünen değil eylemde bulunanlardır. Efsane 2 - Girişimci olunmaz, girişimci doğulur. Efsane 3 - Girişimciler her zaman kaşiflerden olur. Efsane 4 - Girişimciler akademik ve sosyal açıdan yetersizdirler. Efsane 5 - Girişimciler belli bir profile sahip olmalıdır. Efsane 6 - Girişimci olmak için gerekli olan tek şey paradır. Efsane 7 - Girişimci olmak için gerekli olan tek şey şanstır. Efsane 8 - Girişimcilik belirsiz ve kaotiktir. Efsane 9 - Çoğu girişimci batar.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimci vs. Küçük İşletmeci Girişimci ve Küçük İşletme Sahibi kavramları genelde birbirlerinin yerine kullanılmaktadır. Örtüştüğü durumlar olmakla birlikte, aralarında önemli farklar bulunmaktadır. Girişimci o. Temel amaçları yenilik, karlılık ve sürdürülebilir büyümedir. o. Odak o. Bu noktası firmanın gelişmesidir. doğrultuda şirketini hedeflerine ulaştırdıktan sonra başkalarına devredebilir. Küçük İşletmeci o. Faaliyet gösterdikleri alanda dominanttırlar. o. Yenilikçilik ve yeni pratiklerle ilgilenmezler. o. Büyüme amacı gütmezler, bu sebeple agresif olmayan ve durağan olarak işlerini yürütürler.
TEMEL KAVRAMLAR Yeni iş kurmaktan çok daha fazlası Fırsatlar arayarak, riskli alanlara girme cesaretini göstererek yeni fikirleri hayata geçirme becerisi Hiçbir şeyden bir vizyon yaratma ve inşa etme yetisidir. Girişimcilik bireyde gelişen bir süreçtir. Girişimcilik Nedir?
TEMEL KAVRAMLAR Girişimciliğin Kısa Tarihi - 1 1700’ler … John Law (1671 -1729) İlk Girişimci Richard Cantillon (~1680 -1734) Girişimci kavramını iktisadi anlamda kullanan ilk kişi Jean Baptiste Say (1767 -1732) Girişimciyi dördüncü üretim faktörü olarak kabul etmiştir.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimciliğin Kısa Tarihi -2 1800’ler … Alfred Marshall (1842 -1924) “Girişimciler üretim ve dağıtım süreçlerini çalıştıran kişilerdir. ” Max Weber (1864 -1920) “Rasyonel bir kapitalist yenilenen kazanç peşindedir. ”
TEMEL KAVRAMLAR Girişimciliğin Kısa Tarihi - 3 1900’ler … Joseph Schumpeter (1883 -1950) Girişimciyi “yenilikçi” olarak tanımlamıştır. Teknoloji ve girişim kavramını bütünleştirmiştir Peter F. Drucker (1909 -2005) Girişimciyi fırsatları “maksimize” eden kişi olarak tanımlamıştır.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar Düşünce Okulları Yaklaşımı Süreç Yaklaşımı
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar Düşünce Okulları Yaklaşımı Makro Bakış Açısı Çevresel Düşünce Okulu Finansal / Sermayesel Düşünce Okulu Dışlayıcı (Displacement) Düşünce Okulu Mikro Bakış Açısı Girişimci Nitelikler Düşünce Okulu Yatırım Fırsatı Düşünce Okulu Stratejik Formülasyon Düşünce Okulu
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar Makro Bakış Açılı Yaklaşımlar Çevresel Düşünce Okulu Girişimcinin yaşamını etkileyen dış faktörler üzerinde yoğunlaşır. Kurumlar, değerler gibi sosyo-politik çerçevenin girişimcinin gelişimindeki etkileri odak noktadır. Finansal / Sermayesel Düşünce Okulu Sermaye arama ve oluşturma sürecini girişimciliğin temel noktası olarak alır. Girişimin tamamı finansal yönetim çerçevesinde analiz edilir. “Dışlayıcı” (Displacement) Düşünce Okulu Belli bir grup içerisinde oluşan koşulların bireyi girişimciliğe ittiği olgusuna dayanmaktadır. Politik düzenlemeler, kültürel oluşumlar ve iktisadi koşullar bireyi girişimciliğe yönlendiren örneklerden bazılarıdır.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar Mikro Bakış Açılı Yaklaşımlar Girişimci Nitelikler Düşünce Okulu Başarılı girişimcilerin benzer niteliklere sahip olabileceği anlayışını savunmaktadır. Yaratıcılık, kararlılık, teknik bilgi, başarı öne sürülen başlıca girişimci niteliklerdir. Yatırım Fırsatı Düşünce Okulu Girişimciliğin fırsat yönüne odaklanılmaktadır. Fikir kaynakları, yeni kavramların gelişimi ve yatırım fırsatlarının uygulanması bu okulun temel araştırma alanlarını oluşturmaktadır. Stratejik Formülasyon Düşünce Okulu Planlama sürecinin ve strateji geliştirmenin, başarılı bir girişimin temel niteliği olduğu vurgulanmaktadır. Stratejik formülasyon, eşsiz etmenlerin (piyasalar, ürünler, insanlar, kaynaklar) etkin yatırım olanaklarına dönüştürülmesiyle mümkün hale gelmektedir.
TEMEL KAVRAMLAR Girişimcilikle İlgili Teorik Yaklaşımlar Süreç Yaklaşımları Girişimci Olaylar Yaklaşımı Girişimciliği, tekil aktiviteler olarak değil; kişilerin planladığı, uyguladığı, ve kontrol ettiği girişimsel olaylar süreci olarak incelemektedir. Girişimci Değerlendirme Yaklaşımı Niteliksel, niceliksel, stratejik ve etik olmak üzere girişimci, teşebbüs ve çevresinin değerlendirilmesi bu yaklaşımın odak noktasını oluşturmaktadır. Değerlendirme sonucu, “girişimcilik kariyeri”, erken, orta ve geç dönem olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Çok Boyutlu Yaklaşım Girişimciliğin, bireyi, çevresini, organizasyonu ve teşebbüs sürecini de içine alarak karmaşık ve çok boyutlu bir çerçevede incelenmesini kapsamaktadır.
TEMEL KAVRAMLAR o Neden Girişimci Olunmalı? İnsanların girişimci olmalarında 3 temel neden olmaktadır. Kendi patronu olma arzusu Kendi idealllerinin peşinde koşma arzusu Finansal kaygılar
TEMEL KAVRAMLAR o o Başarılı Girişimcilerin Özellikleri İşletme tutkusu Ürün ve müşteri odaklılık Başarısızlığa karşı azimli olma Yönetim zekası
TEMEL KAVRAMLAR Girişimci Firmaların Ekonomik Katkısı o o Yenilikçilik İstihdam Topluma katkısı Büyük firmalara etkisi
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Şirket içi girişimcilik o Yenilikçi sonuçlara ulaşılması amacıyla, örgütlerin kendi içlerinde girişimci ruhu teşvik etmesi o NEDEN İHTİYAÇ DUYULUYOR ? Rekabet Nitelikli çalışan kaybı
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Kurumsal girişimciliğin gelişmesi için firmaların öncelikle, özgür bir ortam yaratarak girişimci ruhlu çalışanlarını cesaretlendirmesi gerekmektedir. Kurumsal Girişimciliğin Yapılandırılması İçin 4 Adım Açık hedeflerin belirlenmesi Geribildirim ve olumlu pekiştirme sistemi yaratılmalı Bireysel sorumluluk vurgulanmalı Alınan sonuca göre ödüllendirme
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Örgütlerin kurumsal girişimcilik stratejisi oluşturmak için aşağıdaki koşulları göz önünde bulundurması gerekmektedir: o İnsan kaynaklarında büyüme o Yöneticilerin, mentor /öğretmen/koç olarak eğitilmesi o Çalışanların hissedar haline getirilmesi o Yönetim şekli olarak “networking” ve yatay koordinasyon o İş kaybı riski taşımadan yeni fikirlerin geliştirilebileceği ortamların yaratılması o Küçük işletmeler arasında “iyi örneklerin”izlenilmesi
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) 4 Adımda Kurumsal Girişimcilik Stratejisi 1. Vizyon geliştirme 2. Yenilikçiliği destekleme 3. Girişimci iklim oluşturma 4. Girişimci takımlar kurma
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Vizyon Geliştirme Kurumsal girişimcilik planlamasının ilk adımıdır. Kurum çalışanları tarafından ortak paylaşılan bir vizyon başarıya ulaşmada en önemli etmenlerden biridir. Yenilikçiliği Destekleme Yenilikçilik, girişimciliğin en kilit etmenlerinden biridir. İki tip yenilikçilikten bahsetmek mümkündür: Radikal Yenilikçilik: PC, post-it, e-mail gibi çığır açıcı nitelikteki yenilikleri kapsamaktadır. Artımsal Yenilikçilik: Belli bir ürün veya hizmetin sistematik olarak yenilenmesini ifade etmektedir. Ör, mikrodalgada patlayan mısır veya dondurulmuş yoğurt
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Girişimci İklim Oluşturma Yenilikçiğin temel taşıyıcısı olan çalışanların, potansiyellerini ortaya koymaları için girişimci bir iklimde çalışıyor olmaları gerekmektedir. Girişimci iklime ait özellikler: üYönetim desteği üÇalışma özerkliği üÖdüllendirme / Güçlendirme üGerekli zamanın tanınması üÖrgütsel çerçevenin belirli olması
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Girişimci Takımlar Oluşturma Genellikle iki veya üç kişinin yarattığı ve hissedarlığını paylaştığı yeni organizasyonlardır. Diğer bir ifadeyle, büyük bir işletmenin içinde faaliyet gösteren küçük işletme de denilebilir.
TEMEL KAVRAMLAR Kurumsal Girişimcilik (Intrapreneurship) Kurumsal Girişimci Olmak İçin 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Altın Kural Her gün işe kovulacak gibi gel! Hayal kurmanı engelleyecek şeyleri engelle! Gerekliyse iş tanımı dışındaki işlere bulaş! Seni destekleyecek iyi insanlarla bağlantı kur! En iyi çalışanları seç ve onlardan bir takım kur! Mümkün olduğunca “yer altından” çalış! Himayedarına sadık ve dürüst ol! Özür dilemenin pişman olmaktan daha kolay olduğunu unutma! 9. Hedeflerini büyük tut, lakin hedefe giden yolda gerçekçi ol! 10. Vizyonunu güçlü tut!
GİRİŞİMCİ YARATMA
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilik Perspektifi Nedir? q. Başarılı girişimcilere atfedilen ortak özelliklerle oluşan girişimci davranış biçimleridir. q. Bireylerin kendilerinde girişimci potansiyeli taşıyıp taşımadıklarını anlamalarını sağlamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilik Perspektifi Girişimcilere Atfedilen Ortak Özellikler q q q Adanmışlık, kararlılık, sebat Başarı ve büyüme odaklılık Fırsatlara doğru yönelim İnisiyatifi ele alma ve kişisel sorumluluk Sorun çözümünde devamlılık Hem gerçekçi hem esprili Geribildirimler arayan ve bunları kullanan Kontrolü kendisi sağlayan Hesaplanmış riskleri alan ve arayan Statü ve güç ihtiyacı az olan Dürüstlük ve güvenirlik
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilik Perspektifi Girişimciliğin Karanlık Yönleri q Başarılı girişimcilerin içinde bulunan enerjinin yıkıcı gücü q Girişimcilerin risk iştahı doğrultusunda ortaya çıkan negatif faktörler Girişimcilerin Aldıkları Riskler q Finansal Riskler: Kişisel tasarruflar, menkul değerler, çeşitli mal ve mülk gibi finansal kaynak ve birikimleri kaybetme riski. q Kariyer Riskler: Mevcut maaş ve sağlanan yan olanakları yitirme olasılığı q Ailevi ve Sosyal Riskler: İş yoğunluğu sebebiyle aile ve arkadaşlara yeterli zaman ayıramama q Psikolojik Riskler: Yukarıdaki risk beklentileri doğrultusunda oluşan ruhsal rahatsızlıkların oluşması
GİRİŞİMCİ YARATMA Stres ve Girişimcilik q Girişimcilerdeki stres ise yukarıdaki tanıma benzer doğrultuda oluşmakta, kendine özgü nedenler ve sonuçlar barındırmaktadır. q Genel anlamda stres, bireyin beklentileri ve bu beklentileri karşılayacak yeteneklerinin uyuşmamasından kaynaklanmaktadır. Sonuçlar Nedenler Ø Risk alma mecburiyeti Ø Müşteriler, regülatörler, iş ortakları gibi çeşitli çevrelerle iletişimde bulunma zorunluluğu Ø Firma içinde farklı zamanlarda farklı rolleri (yönetici, satıcı. . vs. ) üstlenme Ø Küçük ve çoğu zaman deneyimsiz bir organizasyonla faaliyet gösterme Ø Ø Yalnızlık İş hayatına boğulma Diğer kişilerle ilişkilerde bozulma Sürekli başarılı olma ihtiyacı
GİRİŞİMCİ YARATMA Stres ve Girişimcilik Girişimcilere Özel Stresten Kurtulma Yolları q Diğer iş sahipleriyle iletişim içinde bulunarak q En kısa tatil fırsatını bile kullanmak q Çalışanlarla daha sıkı iletişimde bulunmak q İş dışı memnuniyet alanları yaratmak q Her işi yüklenmekten vazgeçip, işleri delege etmek
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimci Ego q Girişimciler sahip oldukları, “şişkin” bir egonun olumsuz etkilerine maruz kalabilirler. q Girişimcilere has yıkıcı etkileri olan ego nitelikleri şu başlıklar altında toplanmaktadır: Ø Kurduğu işletmeyle başlayan kontrol tutkusunun daha geniş bir çerçeveye yayılması Ø Rekabet olgusuyla körüklenen çevreye karşı aşırı güvensizlik Ø Başarıya olan tutkunun olumsuz boyutlara ulaşması ve işletmeyi tehlikeye sokması Ø İyimser yaklaşımla gelişen dikkatsizlik ve bunu neticesinde iş gerçeklerini yakalayamama
GİRİŞİMCİ YARATMA Yaratıcılığı ve Yenilikçiliği Geliştirme Yaratıcılık bir sistemin etkinlik ve verimliliğini arttıracak sonuçlar doğuracak fikir üretme sürecidir. Yenilikçilik (İnnovasyon) girişimcilerin fırsatları, pazarlanabilir fikirlere dönüştürme sürecidir. Girişimciler, başkalarının problem olarak gördüğü alanları fırsat olarak görebilenlerdir. Bu sebeple problemlere şu sorularla yönelirler: ü Problem nedir? ü Problemden kimler etkilenmektedir? ü Bu kişileri nasıl etkilemektedir? ü Ne gibi maliyetler yaratmaktadır? ü Çözülebilir bir problem midir? ü Piyasa üretilecek bir çözüme para verir mi?
GİRİŞİMCİ YARATMA Yaratıcı Sürecin Doğası Yaratıcı süreç her süreç gibi geliştirilebilir. Çoğunlukla inanılanın aksine yaratıcılık doğuştan gelen bir yetenek, ya da sadece dahilerin sahip olduğu bir özellik değildir. Farklı şeyler arasında diğerlerinin göremediği ilişkileri görmek yaratıcı sürecin en önemli yönünü oluşturmaktadır. Yaratıcı Sürecin Aşamaları 1. Aşama - Altyapı veya Bilgi Birikimi: Kapsamlı okumalar yapma, başkalarıyla iletişim halinde olma, profesyonel toplantı ve seminerlere katılma … gibi çeşitli aktivitelerle, belli bir perspektifin oluşturulması. 2. Aşama - Kuluçka Dönemi: Problemlerden uzaklaşarak bilinçaltının yaratıcılığı açığa çıkaracak şekilde çalışması, ör; Dinlenme, egzersiz yapma, hobilerle uğraşma… vs.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yaratıcı Sürecin Doğası Yaratıcı Sürecin Aşamaları 3. Aşama - Fikrin Ortaya Çıkması: Yaratıcı fikirler genelde işle alakadar olunmadığı zamanlarda ortaya çıkar. Kişinin yavaş ama emin adımlarla çözüm üretmeye başladığı aşamadır. Birçok kimse 2. aşamadan 3. aşamaya geçtiğinin farkında olamayabilir. Hayal kurma, rahat ortamlarda çalışma, çalışırken veriler aralar fikirlerin ortaya çıkışına yardımcı olabilmektedir. 4. Aşama - Değerlendirme ve Uygulama: Yaratıcı sürecin en zor aşamasıdır. Büyük bir disiplin, cesaret ve sabır gerektirir. 3. aşamada kaba bir biçimde oluşan fikir üzerinde çalışılarak son formuna getirilir. Bu aşamada enerjiyi muhafaza etme, farklı görüşlere sahip kişilerle fikirleri tartışma, fikri savunacak argümanları geliştirme bu aşamada uygulanabilecek adımların bazılarıdır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yaratıcılık Nasıl Geliştirilir? Objeler, kişiler, teknolojiler, süreçler ve materyaller gibi şeylerin arasındaki ilişkilerin farkına varmak birçok icat ve yeniliğin çıkışını oluşturmaktadır. Bu yetenek, kişiler veya objeler arasındaki tamamlayıcı olabilecek görerek gelişebilir. Kişi ve eşyalara karşı geliştirilecek işlevsel bakış açısı onların eksik noktaları ve ihtiyaçlarını geliştirme konusunda yaratıcılığı arttırabilir. İşlevsel bakış açısını geliştirmek için atılacak ilk adım kişilere ve onların ihtiyaçlarına geleneksel olmayan yöntemlerle bakmaktır. Birtakım zihinsel alışkanlıklar yaratıcı düşüncenin gelişmesinde engeller ortaya çıkarmaktadır. Bu yararsız zihinsel yapıları ortadan kaldırmak yaratıcılığı arttırmak yönünde önemli avantajlar sağlamaktadır. Sürekli seçenekler arasında kalmak, daima güvenli alanlarda kalmak, basmakalıp düşünceler… yararsız zihinsel yapıların örneklerindendir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yenilikçi Süreç q Birçok yenilik, yeni fırsatların bilinçli ve amaçlı şekilde araştırılması sonucu ortaya çıkmaktadır. q Başarılı yenilikçiler göstergeler, insanları, değişimi sürekli olarak takip ederler. Ortaya çıkardıkları yeniliklerle potansiyel tüketicilerin beklenti ve değerleri ile oluşan ihtiyaçları gidermeyi amaçlarlar. q Yeniliklerin çoğu, basit, açık ancak spesifiktir.
GİRİŞİMCİ YARATMA İcat Yenilikçi Süreç Yenilikçilik Çeşitleri Tamamen yeni bir ürün, hizmet veya sürecin bulunması. Örneğin, Wright Kardeşler-uçak; Edisonampul; Graham Belltelefon Kopyalama Mevcut konseptin yaratıcı şekilde yinelenmesi. Örneğin, Wal-Mart Genişletme Mevcut ürün veya hizmetin farklı şekilde veya farklı alanlarda kullanılması. Örneğin, Mc. Donald’s, Sentez Mevcut konseptlerin birleştirilerek yeni bir düzenleme altında sunulması. Örneğin, Fed -ex
GİRİŞİMCİ YARATMA Yenilikçiliğin Kaynakları Yenilikçi Süreç q Beklenmeyen olaylar; planlamamış veya tahmin edilmemiş başarı ve başarısızlıklar q Uyuşmazlıklar; beklentiler ve gerçekler arasında oluşan boşluk veya farklılık q Süreç ihtiyaçları; belirli bir ihtiyacı karşılamaya yönelik doğan talepler q Sektör ve piyasa değişiklikleri; Tüketici tutumları, teknolojik gelişmeler ve sektör büyümesi neticesinde ortaya çıkan değişiklikler q Demografik değişikleri; Nüfus yapısındaki değişiklikler q Algısal değişiklikler; insanların olguları üzerindeki yorumlarının değişmesi q Bilgi-tabanlı kavramlar; Yenilik gelişmesinde kullanılan yeni kavram ve metotlar
GİRİŞİMCİ YARATMA Yenilikçiliğin Prensipleri Potansiyel Girişimciler yeniliklerin belli prensipler çerçevesinde inşa edildiğini bilir ve buna göre hareket ederler. Bireylerin yenilikçiliğe yönelik başlıca prensipler şunlardır. q Faaliyet odaklı olunması q Ürün veya hizmeti basit ve anlaşılabilir oluşturulması q Ürün veya hizmeti müşteri odaklı yapılması q İşe küçük ölçekli proje ve işlerle girişilmesi q Yüksek hedeflerin belirlenmesi q Deneme & gözden geçirme kurallarının uygulanması q Hataların değerlendirilmesi q Belirlenmiş bir çizelgenin takip edilmesi q İnnovatif aktivitelerin desteklenmesi q Çok, çok çalışılması
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk Genel anlamda etik , kabul edilebilir bir çerçevede eylemde bulunmayı sağlayan temel kural ve parametrelerdir. Daha özel anlamda ise, iyi-kötü, doğru-yanlış arasındaki farklılıkları açıklayan davranışsal kodlardır. Girişimciler için etik, kimi zaman faaliyetlerinin hukuki boyutuyla ikilem yarattığı için önem arz etmektedir. Kanunlar, firmaların hukuki sınırını belirlerken, etik sorular için yanıtlayıcı olamayabilmektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma Davranış ilkeleri (code of conduct), işletmelerin, uymakla yükümlü olduğu etik teamüller ve ana hatlarını belirleyen beyannamelerdir. Sektörel veya kurumsal düzeyde oluşturulabilen davranış ilkeleri; şirketin kaynaklarının kötüye kullanımı, çıkarların çatışması, şirket içi bilgilendirme… gibi farklı nitelikteki alanları kapsayabilmektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma Girişimcilerin, strateji oluştururken organizasyon yapılarında bulunan yönetimsel etik karakteristiklerini analiz etmeleri gerekmektedir. Yönetim yapıları, etik karakteristiklerine göre 3 farklı şekilde gruplanabilir: q Ahlakdışı Yönetim; Etik kurallarla örtüşmeyen amaç ve stratejiler güden, sadece kendi çıkarlarını düşünen yönetimlerdir. q Orta Ahlaklı Yönetim; Ahlaki davranışların açıkça kodlanmadığı, bu sebeple, tamamen ahlakdışı/ahlaklı olarak nitelenemeyecek yönetimlerdir. q Ahlaklı Yönetim; Yönetimsel faaliyetlerin tam anlamıyla ahlaki bir standart üzerine kurulu olduğu yapılardır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk Etik Sorumluluklar için Strateji Oluşturma Girişimciler, organizasyonlarının ahlaki konumunu analiz ettikten sonra, aşağıdaki prensipleri benimseyebilirler: 1. Doğru insanları istihdam etmek 2. Kurallar yerine Standartlar belirlemek 3. Olayların ve faaliyetlerin içinde bulunmak 4. Kişisel davranışlarla ahlaklı yönetime örnek oluşturmak
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk, işletmelerin topluma olan yükümlülüklerinden oluşmaktadır. Firmaların bir kısmı var olan kuralları uyum göstererek sosyal itaat sağlarken, kimi firmalar daha aktif bir şekilde programlar oluşturarak sosyal sorumluluk sağlamaktadır. Bazı firmalar ise daha da proaktif davranarak sosyal duyarlı olarak nitelendirilmek istemektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimcilikte Etik ve Sosyal Sorumluluk Alanları q Çevre; çevre kirliliğini önleme, çevreyi koruma, doğal kaynaklara sahip çıkma, geri dönüşümü sağlanması… q Enerji; enerji sarfiyatını azaltma, enerji verimliliğini sağlayan ürünler geliştirilmesi… q Adaletli Yönetim; kadınların ve azınlıkların istihdamı, engelli çalışanların önemsenmesi… q İnsan Kaynakları; çalışan iş sağlığı ve güvenliği, eğitim, kariyer geliştirme olanakları, çalışan ebeveynler için çocuk bakımı olanakları… q Toplumsal Katılım; bağış, sponsorluklar, kültür ve sanat destekleri… q Ürünler; ürün güvenliğinin sağlanması, ürünlerin çevreye verdiği zararın azaltılması. . .
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimci İşletmelerin Kurulması İşletmelerin Kuruluş Dönemleri Yeni kurulan işletmelerin kuruluş dönemleri, “kuruluş öncesi”, “kuruluş sonrası” olmak üzere 3 farklı safhada incelenebilir. Kuruluş öncesi safhası, iş kurma fikrinin oluşmasından, işletmenin faaliyete geçtiği zamana kadarki dönemi kapsarken; kuruluş safhası ilk satışların başlaması, ürün teslimatlarının gerçekleştirilmesinden işletmenin artık kısa vadeli tehlikeleri atlattığı zamana kadar sürmektedir. Kuruluş sonrası safhası ise işletmenin artık girişimcinin kontrolünden çıkıp, kendi başına varlığını sürdürmeye başladığı dönemi göstermektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimci İşletmelerin Kurulması İşletmelerin Kuruluşuna Etki Eden Kritik Faktörler 1. İşin Emsalsizliği; Kurulan işin yenilik kapasitesiyle orantılı olarak, ne kadar sıradan veya sıra dışı bir yapıda olduğu kuruluş öncesi dönemde oldukça önemlidir. 2. Yatırım; İşin niteliği ve sektörüne göre, yatırılacak sermayenin miktarı, gerekli fonlarını nereden ve hangi koşullarda sağlanacağı kritik faktörlerden bir diğeridir. 3. Satışların Büyümesi; Yeni işletmenin satış ve karlarında nasıl bir büyüme trendi izleyeceği, kuruluştan hemen sonra satış ve karlarda hızlı bir büyüme gerçekleşip gerçekleşmeyeceği önemli faktörlerdendir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimci İşletmelerin Kurulması İşletmelerin Kuruluşuna Etki Eden Kritik Faktörler 4. Ürünün Bulunabilirliği; İşletmenin kuruluşunun hemen sonrasında, hazırda mal veya hizmetin satılabilir durumda bulunması büyük önem taşımaktadır. 5. Müşterinin Bulunabilirliği; Sunulan mal veya hizmeti talep edecek ve buna gerekli parayı ödeyecek müşteri kitlesinin var olması işletmenin kuruluş aşamasında olması gerekli koşulların başında gelmektedir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yeni İşletmeler Neden Başarısız Olur ? Her yıl milyonluk yatırımlarla kurulan firmaların bir çoğu başarısız olarak faaliyetlerine son vermektedirler. Yapılan araştırmalar başarısızlığın faktörleri olarak aşağıdaki sebepleri sıralamaktadır: Ürün/Pazar Kaynaklı Sorunlar ØYanlış zamanlama ØÜrün dizayn problemleri ØUygun olmayan dağıtım stratejileri Ø Açık olmayan iş tanımları Ø Az sayıda müşteriye bel bağlama Finansal Sorunlar ØSermaye yetersizliği Ø Erken borçlanma Ø Risk sermayedarı ile oluşan problemler Yönetimsel Sorunlar Ø Takım çalışmasında aksaklıklar Ø İnsan kaynakları problemleri
GİRİŞİMCİ YARATMA Yeni İşletmeler Neden Başarısız Olur ? Dışsal Nedenler Rakipler; 6. 3 Müşteri İrtibatı; 27. 3 Piyasa Bilgisi; 19. 3 İçsel Nedenler Fiyatlama; 8. 4 Lokasyon; 11. 1 Pazarlama Planlaması ; 14. 4 Büyüme; 5. 5 Makine / Teçhizat; 12. 6 Ürün Özellikleri; 7. 6 Nakit Akışı; 14. 9 Yeterli Sermaye; 15. 9 Envanter Kontrolü; 12. 3 İnsan Kaynakları; 12 Liderlik; 11. 1 Örgütsel Muhasebe Yapı; 10. 8 Sistemleri; 10. 4 Kaynak: Dodge, H. R. , Fullerton, S. , Robbins, J. E. “Stage of Organizational Life Cycle and Competition as Mediators of Problem Perception for Small Businesses”, Strategic Management Journal, 15, 1994.
GİRİŞİMCİ YARATMA Değerlendirme Süreci Teknik Fizibilite Analizi Pazar Fizibilitesi Analizi Önemli Teknik Özellikler Pazar Potansiyeli Dizayn, Dayanıklılık, Güvenirlilik, Emniyet, Standartlaşma Potansiyel müşterilerin ve onların hakim özelliklerinin tanımlanması, Potansiyel piyasa payı, potansiyel satış hacmi, Satış fiyatı projeksiyonları Mühendislik Gereklilikleri Piyasa Testleri Makinalar, Araçlar, İş Akışı Testin seçimi, Testin piyasada uygulanması, Piyasanın analizi Ürün Geliştirme Pazarlama Planlaması Tasarım, Modeller, Prototipler Dağıtım kanalları seçimi, Promosyonel çabaların etkisi, Paketleme, Fiyat farklılıkları Ürün Testleri Laboratuar testleri, Saha testleri, Fabrika Lokasyonu Tedarikçilere ve müşterilere yakınlık, Çevresel düzenlemeler
GİRİŞİMCİ YARATMA Değerlendirme Süreci Finansal Fizibilite Analizi Örgütsel Fizibilite Analizi Rekabet Analizi Gereken Finansal Kaynaklar Personel İhtiyacı Mevcut Rakipler Sabit varlıklar için, Dönen varlıklar için, İşletme sermayesi için, Gerekli personel nitelikleri, Yönetimsel gereklilikler, Bireysel sorumluluklar tayin edilmesi, Örgütsel ilişkilerin saptanması, Potansiyel örgütsel gelişim, Rekabet analizi Büyüklüğü, Finansal kaynakları, Pazar payı, Piyasaya yeni giren firmalara karşı tutumları ve tepki yöntemleri, Potansiyel yeni rakipler. Kullanılabilir Finansal Kaynaklar Borçlanma ihtiyacı, Borçlanma kaynakları, Borçlanma maliyeti, Geri ödeme koşulları, İşletme maliyeti analizi, Sabit maliyetler, Değişken maliyetler, Tahmini nakit akışı, Tahmini karlılık
GİRİŞİMCİ YARATMA İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri İşletmenin kuruluşuna dair gerekli analiz ve değerlendirme yapıldıktan sonra, sıra amaca uygun hukuki bir yapının oluşturulmasına gelmektedir. Girişimci/Girişimciler, işletmelerini şahıs işletmesi veya şirket olarak yapılandırabilirler. Şahıs İşletmeleri Øİşletme faaliyetlerini yürüten ve sahibi olan tek kişidir. Ø Karın ve zararın tamamı işletme sahibine aittir. Avantajları ü Kurulması kolay ü Yetkiler işletme sahibinde toplanmıştır. üEsneklik üKar tek bir elde toplanır Dezavantajları – Büyümeleri sınırlı – Devamlılığı belirsiz – Uzun vadeli finansman sağlama zorluğu – Gelişmemiş örgütsel yapı
GİRİŞİMCİ YARATMA İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri Şirketler İki veya daha çok kişinin bir araya gelerek, emek ve mallarını, müşterek bir amaca ulaşmak üzere bir sözleşme ile birleştirmeleri şirket (ortaklık) olarak tanımlanmaktadır. Adi Şirket Ticaret Şirketi ü Şahıs Şirketleri i. Kollektif Şirket ii. Komandit Şirket üSermaye Şirketleri i. Anonim Şirket ii. Limited Şirket iii. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
GİRİŞİMCİ YARATMA İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri Adi Şirket Ticari girişimi işletmek üzere, kanuna ahlaka aykırı olmamak ve “iktisadi amaç”, “kar elde etmek” üzere her türlü konuda kurulabilir. Ortaklığın tüzel kişiliği yoktur. Türk Ticaret Kanunu’nun şirketler için koyduğu hükümlere tabi değildir ve bu özellikleri taşımaz. Ticaret Şirketi Şahıs şirketlerinde kişisel emek, sermaye ve sorumluluk söz konusudur. En tipik özellikleri, risk faktörünün işletme sahip ve ortaklarının tüm varlıklarını kapsamış olmasıdır. q. Kollektif şirketler, şirket alacaklarına karşı ortakların tümünün sorumluluğu sınırsız ve zincirleme olan, hak ve ehliyeti işletme konusu ile sınırlı, tüzel kişiliğe sahip bir ticaret şirketleridir. q. Komandit şirketlerinde ise şirket alacaklarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu belli bir sermaye ile sınırlandırılmıştır.
GİRİŞİMCİ YARATMA İşletmelerin Hukuki Yapısı ve Türleri Ticaret Şirketi Sermaye şirketleri şahıslardan çok sermaye üzerine bina edilmiştir. İşletmelere ortak olmak için, çıkarılmış pay senetlerinden almak yeterlidir. Kişi ve kurumların sorumlulukları koydukları sermaye payı ile sınırlıdır. q. Anonim şirket, En az 5 kişi ve 50. 000 TL sermaye ile kurulabilen, aile içi veya halka açık faaliyet gösterebilen şirketlerdir. q. Limited şirketler en az iki, en fazla elli gerçek veya tüzel kişi tarafından kurulabilen, borçlarından dolayı yalnız mal varlığı ile sorumlu ve ortaklarının sorumluluğu sınırlı bulunan ticaret şirketleridir. q Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, ortaklardan bir veya daha fazlası kollektif şirketlerde olduğu gibi şirket alacaklarına karşı sınırsız sorumlu, bir diğer kısmı ise şirket alacaklarına karşı anonim şirket ortaklığı gibi koyduğu sermaye ile sınırlı bir biçimde sorumludur.
GİRİŞİMCİ YARATMA Franchising bir mal veya hizmete ait, tescilli marka (trademark) veya telif hakkı (copyright) gibi hakların sahibinin, bu hakları üçüncü kişilerin kullanımına belli koşullar altında anlaşarak satmasıdır. Avantajları ü Eğitim ve danışmanlık; franchise veren şirketin deneyimlerinden, çeşitli eğitim ve danışmanlık yollarıyla yararlanmak ü Markanın cazibesi; bilinen bir markanın tüketiciler üzerinde yarattığı güven ve alışkanlık. ü İşletmenin süreçlerinin öngörülebilirliği; daha önce franchise alan diğer işletmelerin geçirdiği süreçlerdeki başarı ve hataları izleme olanağı.
GİRİŞİMCİ YARATMA Franchising Dezavantajları ü Franchise ücretleri; markanın büyüklüğü, firmanın dünya çapında yaygınlığı gibi faktörlere bağlı olarak ödenen ücretler değişkenlik gösterebilmektedir. Diğer yandan mağazalar belli standartlara altında kurulduğu için ek masraflar ortaya çıkmaktadır. ü Franchise verenin kontrolü; Hizmet ve kalitede tek tipliliğin sağlanması için franchise verenin işletmenin işleyişinde aşırı kontrolü söz konusu olabilmektedir. ü Franchise verenin sorumluluklarını yerine getirmemesi; çok fazla tanınmayan marka ve şirketlerde, yeterli destek sağlanmamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Diğer Hukuki Konular Patentler Patent bir ürünle ilgili sahibine o ürünü tutma, satma, üretme veya lisanslama gibi hakları temin eden belgedir. Ürünün dizaynı ve içeriğine göre patent hakkına sahip olma süresi değişebilmektedir. Patent başvuru ve alma süreci, ülkelerdeki patent ofislerine göre farklılık göstermekte ve genelde kolay bir süreç değildir. İyi bir patent başvurusunda olması gereken özellikler şunlardır: üTicari açıdan önem taşıyan ve güçlü bir avantajı olması ü Maliyetleri, rekabet durumunu, diğer teknolojilerle yakınlığını içeren bir planla sunulmalı ü Patente öngörülen plana mümkün olduğunca uyulmalı üPatent değerlendirme sürecini göz önünde bulunduran stratejik planların yapılması
GİRİŞİMCİ YARATMA Diğer Hukuki Konular Telif Hakkı / Copyright veya telif hakkı sanat ve edebiyat gibi yaratıcılık gerektiren işlerde bulunan kişilerin üretilen eserlerin kullanım hakkının sağlayan hukuki belgelerdir. . Copyright sahibi, ü Eserinin yeniden çoğaltılması ü Eserin türevi ürünler ortaya koyabilir (ör: eserin film olarak çekilmesi) ü Eserin kopyalarının çeşitli ortamlarda satılması ü Eserin kamuya duyurulması gibi haklara sahiptir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Diğer Hukuki Konular Ticari Marka / Trademarks Ticari marka bir firmaya ait ürünün ayırıcı isim, marka, sembol veya sloganının Patent ve Tescilli Marka Ofis’lerinde kayıt altına alınmasıdır. Ticari marka olarak kabul edilme sürecindeki koşulları, ilgili patent ofisi belirlemektedir. Marka tescili öncesinde girişimciler tarafından dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır: ü Öncelikle markanın başka biri tarafından kullanım durumunun araştırılması ü Markanın tescili edilip edilemeyeceğiyle ilgili hukuki danışmanlık alınması ü İlgi çekici bir marka adının bulunması ü Markayla uygun logonun hazırlanması ü Mümkün olduğunda kısaltmalardan uzak durulması
GİRİŞİMCİ YARATMA Diğer Hukuki Konular İflas bir işletmenin borçlarının yükümlülüklerinin, varlıklarını aşması halinde ortaya çıkan durumdur. Hiçbir girişimci iflas etme niyetinde olmasa da, bazı koşullar iflasa yaklaşıldığının göstergesi olabilmektedir. ü Finansal yönetim zafiyetinin olması, kimsenin paranın nereye harcandığını bilmemesi ü Müşterilere yapılan iskontoların büyük ölçülerde ve devamlı hale gelmesi ü Bankaların açtıkları kredilerde artık teminat istemeye başlaması ü Kilit personelin aniden ayrılmaya başlaması ü Vergi ve diğer yükümlülüklerin ödenmemesi ve sürekli geciktirilmesi.
GİRİŞİMCİ YARATMA Girişimciliğin Finansman Boyutu Yeni bir işletme kuracak olan her girişimcinin karşılaşacağı ilk güçlüklerden biri sermayenin nerden sağlanacağıdır. Ticari krediler, kişisel birikimler, risk sermayesi… gibi pek çok finansman kaynağının arasından, ihtiyacına göre doğru finansmana aracına karar vermek girişimcilerin için büyük önem taşımaktadır. Finansman İhtiyacı Finansman Kaynakları
GİRİŞİMCİ YARATMA Finansman İhtiyacının Belirlenmesi Kurulacak İşletmenin Varlık Değerinin Belirlenmesi Sabit Sermaye Yatırım Giderlerinin Belirlenmesi İşletme (Çalışma) Sermayesi Giderlerinin Belirlenmesi Toplam Yatırım İhtiyacının Belirlenmesi
GİRİŞİMCİ YARATMA Sabit Sermaye Yatırım Giderlerinin Belirlenmesi BAŞLANGIÇ YATIRIM SERMAYESİ İHTİYAÇ TABLOSU YATIRIM HARCAMALARI TUTAR 1. Arsa Bedeli $$$ 2. Etüt ve Proje Giderleri $$$ 3. Arazi Düzenleme Giderleri $$$ 4. Bina ve İnşaat Giderleri $$$ 5. Makine ve Teçhizat Giderleri $$$ 6. Yardımcı Makine ve Ekipman Giderleri $$$ 7. İthalat ve Gümrükleme Giderleri $$$ 8. Taşıma ve Sigorta Giderleri $$$ 9. Montaj Giderleri $$$ 10. İşletmeye Alma Giderleri $$$ 11. Lisans Giderleri $$$ 12. Genel Giderler $$$ 13. Beklenmeyen Giderler $$$ 14. Diğer Giderler $$$ TOPLAM SABİT YATIRIM $$$
GİRİŞİMCİ YARATMA İşletme Giderlerinin Belirlenmesi İŞLETME GİDERLERİ TABLOSU Gider Kalemleri 1. Hammadde Toplam Harcama Sabit. Değişken % Sabit Giderler Değişken Giderler (a*0%)+(b*100%) 0/100 a b $$$ 2. Yardımcı Madde ve İşletme Mal. 0/100 3. Kira 100/0 4. Elektrik 30/70 5. Su 30/70 6. Yakıt 30/70 7. İşçilik-Personel 100/0 8. Bakım Onarım 70/30 9. Amortisman 100/0 10. Patent-Lisans 50/50 11. Genel Giderler 75/25 12. Pazarlama Giderleri 80/20 13. Ambalaj Paketleme Gid. 0/100 TOPLAM $$$
GİRİŞİMCİ YARATMA Finansman Kaynakları Gerekli sabit sermaye ve işletme sermayesinin hesaplanmasından sonra yatırırım tutarının nasıl finanse edileceği kararı verilmelidir. Bir girişimi faaliyete geçirebilmek için hem özkaynaklar hem de yabancı sermayeye gereksinim bulunacaktır. Yabancı Sermaye Özsermaye Bir işletme sahibinin ödünç aldığı ve faizi ile birlikte ödemek zorunda olduğu finansman türüdür. Herhangi bir faaliyette, işin sahibi olan kişi veya kişiler tarafından yapılan kişisel yatırımdır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Özsermaye Kaynakları q Kişisel Fonlar; Girişimcileri büyük çoğunluğunun, kuruluş aşamasında kullandığı maliyeti en düşük kaynaklardır. Tasarruflar, tahviller, gayrimenkuller fon olarak kullanılabilecek kişisel kaynaklardan bazılarıdır. q Akraba ve Arkadaşlar; Yabancı yatırımcılara oranla çok daha toleranslı, girişimciye olan yakınlığı nedeniyle maliyeti daha düşük fonlardır. Ancak aile içi ilişkilerde olumsuz etkiler yaratabilir. q Melek Yatırımcılar (Angels); Kuruluş aşamasında olan ve gelecek vaat eden işletmelere fon sağlayan varlıklı bireylerdir. q Ortaklar; Girişimcinin, işletmeyi sağlam bir sermaye zeminine oturtmak için, bir ortaklık anlaşması çerçevesinde şirkete dahil ettiği üçüncü kişilerdir. q Büyük Sermaye Şirketleri; Genelde müşterileri olduğu küçük işletmeleri desteleyen büyük şirketler de fon kaynağı olabilir. Çoğunlukla yeni teknoloji geliştiren girişimciler büyük şirketlerden fon alabilmektedirler.
GİRİŞİMCİ YARATMA Özsermaye Kaynakları q Risk Sermayedarları (Venture Capitalists); Yeni kurulmuş ve gelişme şansı olan girişimlere, yüksek riske katlanarak ve yüksek gelir etme amacıyla, hisse senedi karşılığı fon sağlayan yatırımcılardır. Risk sermayedarlarının yeni girişimlerde aradıkları özellikler şunladır. 1. Belli bir zaman periyodunda büyük oranda satış ve piyasada ürünlerin kabulü 2. Hızlı büyüme potansiyeli 3. İşletmeyi ve verilen fonu yönetmedeki yeterlilik Sermayenin yanında, risk sermayesi şirketleri girişimciye, pazarlama, yönetim ve organizasyon, müşteri bulma, teknik ve hukuki danışmanlık… gibi alanlarda da ek avantajlar sağlamaktadır.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yabancı Sermaye Kaynakları q Ticari Bankalar; Girişimcinin finansal anlamda en çok ilişkide bulunduğu kuruluşlardır. Kısa ve uzun dönemli fonları, ihtiyaca göre yapılandırılmış finansal ürünlerle işletmelere sunarlar. Girişimcinin kredibilitesine göre belli bir limit dahilinde kredi kullanımı sağlanır. q İşletmenin Varlıkları Karşılığı Ödünç Veren Kredi Kuruluşları; İşletmelerin stoklar, alacak senetleri … gibi genellikle dönen varlıklarına, belli ıskontolar karşılığı fon sağla kuruluşlardır. q Tedarikçilerden Finansman; Tedarikçilerin genelde ürünlerini satacak mağaza aramaları sebebiyle, girişimcinin aldığı ürünün tutarının ödemesinde vade açarak fonlama sağlamasıdır. q Ekipman Kredileri; Ekipman temininde bulunan satıcıların büyük bölümün, işletmeleri ekipmanlarını satın almaya teşvik etmek için, siparişi finanse edebilmektedir. Leasing uygulamalarında bu kapsamda değerlendirilebilir.
GİRİŞİMCİ YARATMA Yabancı Sermaye Kaynakları q Kredi Kooperatifleri; Kar amacı gütmeyen finansman kooperatiflerinin üyelerine açtığı kredilerdir. q Tahviller; Girişimciler için başlangıçta, uygun bir finansman aracı olarak görünmese de, tahvil ihraç etmek firmanın büyüme aşamasında uygun hale gelebilir. q Sigorta Şirketler; Tahviller ihracı gibi, genelde sigorta şirketleri tarafından büyük şirketlere açılan ipotek karşılığı kredilerdir. q Devlet veya Uluslarararası Kuruluş Ödenekleri; Girişimciyi ve özellikle yenilikçi fikirleri desteklemek için devlet veya uluslararası kuruluşlar tarafından, girişimcilere uygun maliyetlerle sağlanan krediler ve yardımlardır.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME 1. Çevresel Değerlendirme 2. Pazar Araştırması 3. Finansal Hazırlık 4. Etkin İş Planı Geliştirme
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Çevresel Değerlendirme Çevresel değerlendirme işletmenin içinde bulunduğu genel ekonomik koşulların, sektörel özelliklerin ve yerel / bölgesel durumun analiz edilmesidir. Çevresel tarama girişimcinin, karar almadan önce, ilk aşamada içsel ve dışsal çevreyi tanıma çabasıdır. SOSYAL ÇEVRE Sosyokültürel Faktörler Ekonomik Faktörler İŞ ÇEVRESİ (Sektör) Hissedarlar Tedarikçiler Hükümetler Özel Çıkar Grupları Yapı Kültür Kaynaklar Müşteriler Rakipler Ticaret Birlikleri Kreditörler Politik / Hukuki Faktörler İsçi Sendikaları İÇ ÇEVRE Topluluklar Teknolojik Faktörler
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Çevresel Değerlendirme Makro Çevre: Ekonomi ve Sektör Ekonomik çevrenin değerlendirilmesi temelde kanuni çevre ve politika alanındaki yeni trendlerin analizini içermektedir. Hükümetlerin yaptığı düzenlemeler, işletmelerin çalışma düzenini çeşitli boyutlarıyla etkileyebilmektedir: üFiyatlar ü Yönetsel sınırlamalar üMali yükümlülükler ü Psikolojik yükler ü Rekabet sınırlamaları Diğer yandan ekonomik çevrenin değişimi, politika yapıcıları yeni yasal düzenlemeler yapmaya itmektedir. Yeni trendler doğrultusundan çıkarılan kanun ve düzenlemeler bu kapsamda değerlendirilebilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Çevresel Değerlendirme Makro Çevre: Ekonomi ve Sektörel çevrenin değerlendirilmesi işletmenin içinde bulunduğu endüstri dalının temel unsurlarının analiz edilmesidir. Aşağıdaki model çerçevesinde ortak sektörel unsurlar ortaya çıkarılabilir. Yeni Girişimciler Yeni Girişimci Tehditleri Tedarikçilerin Pazarlık Gücü Sektörel Rakipler Satın Alıcıların Pazarlık Gücü Satın Alıcılar Rekabet Yoğunluğu İkame Mallar Tehdidi İkame Mallar
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Çevresel Değerlendirme Mikro Çevre İşletmenin kurulmuş olduğu yerel/bölgesel coğrafyayı oluşturan çevreye mikro çevre denilmektedir. Öncelikle işletmenin faaliyet gösterdiği yerin araştırılması gerekmektedir. Bu aşamada dikkat edilecek unsurlar: üToplumun demografik yapısı ü Ekonomik yapı ü Nüfus trendleri ü Genel iş ortamı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Çevresel Değerlendirme Mikro Çevre Girişimcilerin mikro çevrede kullanabilecekleri olanaklardan biri de iş geliştirme programları veya yerleridir. (business incubators). İş geliştirme programları / yerleri yeni işletmelerin kuruldukları bölgelerde daha uygun koşullarda faaliyet göstermeleri için olanak sağlayan yapılardır. Amaçları ve nitelikleri itibariyle 4 farklı iş geliştirme yapılarının olduğu söylenebilir: q. Kamu destekli yapılar q Kar amacı gütmeyen yapılar q Üniversite destekli yapılar q Özel sektör destekli yapılar
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması Pazarlama araştırması belirli bir pazarla ilgili bilgilerin toplanması ve ardından bu bilgilerin analiz edilmesi sürecidir. 1) Pazarlama araştırmasının ilk adımı, araştırmanın yapılma nedeninin ve ulaşılmak istenen amacın belirlenmesidir. 2) Araştırma amacının belirlenmesinin ardından birincil ve ikincil dataların toplanma sürecine geçilmektedir: 3) Dataların toplanmasının ardından, elde edilen bilginin yorumlanması ve raporlanması gerekmektedir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması ü İkincil Datalar; Birincil datalara göre elde edilmesi daha maliyetsiz verilerdir. Firma içinde biriken kayıtlar veya çeşitli yayınlarda elde edilen bilgiler bu kapsamda değerlendirilebilir. üBirincil Datalar; ikincil dataların yetersiz kalması durumunda ulaşılması gereken verilerdir. Gözlem, anket, deney gibi çok farklı yöntem ve tekniklerle birincil datalar toplanabilir. Pazarlama Araştırmasını Güçleştiren Unsurlar q. Maliyet q. Karmaşıklık q. Stratejik Kararlar q Gereksiz olduğu inancı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması Pazarlama Konseptinin Geliştirilmesi Etkin bir pazarlama konseptinin 3 temel unsuru bulunmaktadır: pazarlama felsefesi; pazar bölümlendirmesi (segmentasyonu); tüketici davranışı Pazarlama Felsefesi 1) Ürün-odaklı pazarlama felsefesi 2) Satış-odaklı pazarlama felsefesi 3) Tüketici-odaklı pazarlama felsefesi
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması Pazar Bölümlendirilmesi (Segmentasyonu) Bir grup tüketiciyi diğerlerinden ayıran belirli özelliklerin belirlenme sürecine pazar bölümlendirilmesi denmektedir. Örneğin, fiyat, demografik özellikler, yaşam stillerine göre bölümlendirme yapılabilir. Tüketici Davranışı Girişimciler pazarlama konsepti geliştirirken, tüketicilerin kişisel ve psikolojik özelliklerini de göz önünde bulundurmalıdır. Pazarda beş tipteki ürüne göre sınıflanan müşteri grupları bulunmaktadır: üHazırda ürünler ü Alışveriş ürünleri ü Özellikli ürünler ü Aranmayan ürünler ü Yeni ürünler
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması Büyümekte Olan İşletmeler İçin Pazarlama Aşamaları 1. Aşama: Girişimci Pazarlama 1. Aşama: Fırsatçı Pazarlama 3. Aşama: Esnek Pazarlama 4. Aşama: Çeşitlendirilmiş Pazarlama Stratejisi Niş Pazara Nüfus Etme Ürün-Pazar Geliştirme Yeni İş Geliştirme Pazarlama Organizasyonu Gayri resmi, esnek Satış Yönetimi Ürün-Pazar Yönetimi Kurumsal ve bölümsel basamaklar Pazarlama Amaçları Piyasada Kredibilite Satış Hacmi Müşteri Memnuniyeti Ürün yaşam eğrisi ve portföy yönetimi Kritik Başarı Faktörleri Yakın çevreden yardımlar Üretim ekonomileri İşlevsel Girişimcilik ve Koordinasyon Yenilikçilik
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimciler İçin Pazarlama Araştırması Fiyatlama Stratejileri Girişimcilerin fiyatlama stratejilerine etki eden belli başlı faktörler şunlardır: q q q q Rekabetçi baskının derecesi Yeterli tedarik olanağı Talepteki dönemsel ve mevsimsel değişiklikler Üretim ve dağıtım maliyetleri Ürünün yaşam eğrisindeki yeri Ekonomik koşullar Müşteri destek hizmetleri ve promosyon maliyetleri
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlamanın Girişimciler İçin Önemi Finansal tablolar, girişimciler için bir işletmenin tüm birimlerindeki (üretim, pazarlama, dağıtım …vs. ) bilgilerini ortak gösteren tablolardır. Girişimciler için finansal planlamada dikkat edilmesi gereken temel unsurlar şunlardır: q Finansal oran analizleri q Finansal tablolarda kullanılan teknikler q Nakit akışı tahminlerinde kullanılan teknik ve metotlar q Bütçelemede kullanılan yaklaşımlar Finansal Tablolar Bilanço Gelir Tablosu Nakit Akış Tablosu
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Bütçe Girişimcilerin finansal planlamada kullanabilecekleri en önemli araçların başında bütçe gelmektedir. Gelecek faaliyet dönemi için, işletmenin amaçlarına, hedeflerine ve işletme politikalarına uygun olarak işletme yönetimi tarafından hazırlanan gelecek dönem faaliyetlerini ve sonuçlarını parasal ve sayısal olarak ifade eden raporlara bütçe denilmektedir. q İşletme bütçesi (operating budget) belirli bir periyot içerisindeki tahmini gelir ve giderleri gösteren tablodur. q Nakit bütçesi (cash budget) belirli bir periyot içerisindeki tahmini nakit girişlerini ve harcamaları gösteren tablodur. q Sermaye bütçesi (capital budget) ise girişimcinin, getirisini bir yılı aşan vadelerde alacağı varlıklarına yaptığı harcamaları planlamak için kullanılmaktadır
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama İşletme Bütçesi (Operating Budget) Girişimcilerin işletme bütçesini hazırlarken ilk aşamada satış tahminlerini oluşturmaları gerekmektedir. Girişiciler satış tahminlerinde basitçe önceki yılların satış düzeylerine dayandırabilecekleri gibi, istatistiki yöntemler (regresyon analizleri gibi) gibi komplike tahmin metotlarını da uygulayabilirler. İkinci aşamada ise, gider tahminlerinin oluşturulması gerekmektedir. Burada işletmenin faaliyet gösterdiği alana göre, gider kalemlerinin belirlenmesi ve yine satışlarda kullanılan yöntemlere benzer yöntemlerle öngörülmesi gerekmektedir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Nakit Akım Bütçesi (Cash-Flow Budget) İşletme bütçesinin ardından sonra nakit akım bütçesinin hazırlanması gerekmektedir. Genel olarak nakit bütçesinde, nakit giriş ve çıkışlarının neler olduğu ve zamanlaması yer almaktadır. Tipik bir işletmede nakit akımları 3 farklı kaynaktan oluşmaktadır. q Nakit satışlar q Nakit ödemeler q Kredi giderleri, faiz gelirleri
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Proforma Finansal Tablolar Bütçeleme sürecindeki bir sonraki adım, gelecekteki bir dönem için proforma gelir/gider tablosunun ve proforma bilançonun hazırlanmasıdır. Proforma finansal tablo belli bir tahmin süresi sonunda işletmelerin mali tablolarının nasıl oluşması gerektiğini önceden görmemizi sağlayan tahmini tablolardır.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Sermaye Bütçesi (Capital Budgeting) Girişimcilerin, işletmelerini kurmadan önce ve kurduktan sonraki süreçte, sürekli olarak yatırım kararları almaları gerekmektedir. Ancak işletmelerin, yatırım için yaptıkları harcamaların getirisi genellikle uzun vadeli olduğu için, yatırım için harcanacak sermayenin iyi planlanması büyük önem taşımaktadır. Sermaye bütçelemesinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır: q Geri ödeme yöntemi (Payback method) q Net bugünkü değer yöntemi (Net present value method) q İç verimlilik yöntemi (Internal rate of return method)
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Geri Ödeme Süresi Yöntemi (Payback Method) Sermaye bütçelemesinde kullanılan en kolay yöntemlerden biridir. Geri ödeme süresi bir yatırımın sağlayacağı net para girişinin, yatırım tutarını karşılayabilmesi için geçmesi gerekli zaman uzunluğudur. Burada dikkat edilen en önemli etken , bir proje için yatırılan paranın kaç yıl sonra geri alınabileceğinin hesaplanmasıdır. Yatırım alternatifleri arasından, geri ödeme süresi en kısa olan proje seçilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Net Bugünkü Değer Yöntemi (Net Present Value Method) Bu yöntemin dayandığı temel nokta, paranın bugünkü değerinin, gelecekteki değerinden daha fazla olduğu gerçeğidir. Yatırım için kullanılacak sermaye maliyetinin oranı (diğer bir deyişle sermayenin mevcut koşullarda başka bir alanda değerlendirilmesi ile elde edilecek gelir) ile iskonto edilerek gelecekteki nakit akımlarının bugünkü değeri hesaplanır. Tek bir alana yatırım yapılıyor ise, bulunan net bugünkü değerin pozitif olması gerekmektedir. Birden fazla yatırım alternatifi arasından ise pozitif net bugünkü değerler arasında en yüksek olanı sağlayan yatırım tercih edilmelidir. Net nakit girişlerinin bugünkü değerleri toplamı (-) Yatırım maliyetinin bugünkü değeri Yatırımın Net Bugünkü Değeri
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama İç Verimlilik Yöntemi (Internal Rate of Return Method) Net bugünkü değer yöntemi ile aynı mantığa dayanmaktadır. Ancak bu yöntemde farklı olarak, yapılan yatırım sonucunda gerçekleşecek nakit akımlarının net bugünkü değeri ile yatırım tutarı farkını sıfırlayacak oran (iç verim oranı) hesaplanır. Bulunan iç verim oranı, kriter olarak kabul ettiğimiz iskonto (sermaye maliyet) oranından yüksek ise yatırım kabul edilir. Birden fazla alternatif söz konusuysa bahsi geçen kriterden büyük ve en yüksek olan iç verim oranına sahip yatırım alternatifi kabul edilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Başabaş Noktası Analizi Girişimcilerin, yoğun rekabet ortamında daha avantajlı koşullarda iş yapabilmesini sağlamak için kullanabileceği yöntemlerden biri de başabaş noktası analizidir. Başabaş analizi, bir işletmenin toplam gelirlerinin, toplam maliyet ve giderlerinin tamamını karşılamaya başlandığı satış düzeyini belirtir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Girişimci İşletmelerde Finansal Planlama Oran Analizleri İşletmelerin faaliyet gösterdikleri döneme ait finansal tablolar da geleceğe yönelik bilgiler içermektedir. Finansal tabloların belirli kalemleri arasında oluşturulacak yatay veya dikey oransal analizlerle, firmanın güncel konumu ve gelecekte oluşabilecek koşulları ortaya çıkarılabilir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Planlama, bir işletmenin gelecekteki yönünü ve amaçlarını belirleyen ve başarıya ulaşmasında en önemli etkenlerden biridir. Başarılı planlamanın kritik faktörleri bulunmaktadır: q Belirli, ölçülebilir ve gerçekçi hedefler q İşletmenin tüm birimleri tarafından benimsenmiş olması q Sürekliliğin ve ara değerlendirmelerin yapılabilmesi için alt hedeflerin belirlenmesi q Olası engellere karşı alternatif planların oluşturulması
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme İş Planı İş planı, girişilmek istenen işi detaylı olarak açıklayan yazılı belgelerdir. Neleri İçermeli? q İşletmenin güncel durumu, ihtiyaçları ve geleceğe yönelik projeksiyonları q Girişimcinin işletmenin hedefine ulaşmasındaki katkısının ne olacağı ve nasıl olacağı q Pazarlama, ARGE, üretim, yönetim … gibi işletmenin her biriminin yönlerini q Finansal yeterlilik, zaman çizelgesi, kritik riskler
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme İş Planı Hazırlamanın Yararları q Girişimcinin işletmeyi eleştirel ve nesnel bir şekilde değerlendirmesine olanak sağlar. q İş planında bulunan rekabet analizi, ekonomik ve finansal değerlendirmeler, girişimcinin işletmenin başarısına etki eden faktörleri daha iyi tahkik etmesini sağlar. q Girişimcinin operasyonel stratejiler ve beklenen neticeler geliştirmesine imkan verir. q İş planı sayesinde hedefler ölçülebilir ve gerçekleşen sonuçlarla karşılaştırılabilir hale gelir. q Girişimcinin finansal kaynak bulmasında kullanabileceği en önemli araçlardan biridir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme İyi Tasarlanmış İş Planları Formatla İlgili Önemli Noktalar ü Görünüm: İş planın basım kalitesi ve cildi ilk intibaının oluşmasında önem taşımaktadır. Spiral cilt ve tek tip renk kullanımı görünümde avantaj sağlayabilir. ü Uzunluk: Genelde 40 sayfadan fazla uzun olmamalıdır ü Kapak ve Baş Sayfa: Kapakta, firmanın adı adres ve telefonu olmalı ve planın hazırlandığı ay ve yıl yer almalıdır. Baş sayfada ise kapakta yazılan bilgiler tekrarlanmalı ve girişimcinin planla ilgili bilgileri takip edebileceği “kopya numarası” bulunmalıdır. ü Yönetici Özeti: Planın özetinin sunulduğu yaklaşık 2 sayfalık bölümdür. Planın geri kalanını okuması için yatırımcıları teşvik etmesi gerekir. ü İçindekiler: Planın başlıkları ve sayfa numaralarını içermelidir.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme İyi Tasarlanmış İş Planları için Kritik Noktalar Yeterli uzunlukta olmalı İyi bir şekilde organize edilmeli ve sunulmalı Geleceğe yöneltilmiş olmalı Abartılı bilgiler içermemeli Kritik risklerin altı çizilmeli Başarılı bir insan kaynağına sahip olunduğu gösterilmeli Birbirinden çok farklı ve çeşitli fırsatları içermemeli Hedeflenen pazarın ne olduğu belirlenmeli Girişimcinin şahsında kişiselleştirilmemeli, işletme 3. şahısmış gibi anlatılmalı ü Yatırımcının dikkatini çekmek için işletmenin emsalsizliğini göstermeli ü ü ü ü ü
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Örnek Bir İş Planının Ana Hatları I. Yönetici Özeti II. İş Tanımı 1. İşletmenin Genel Tanımı 2. Sektörün Geçmişi 3. İşletmenin Geçmişi 4. İşletmenin Amaçları 5. Ürün veya Hizmetin Emsalsizliği III. Pazarlama 1. Araştırma ve Analiz a) Hedeflenen pazar veya müşteri kitlesi b) Pazarın büyüklüğü ve trendleri c) Rekabet durumu d) Hedeflenen pazar payı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Örnek Bir İş Planının Ana Hatları III. Pazarlama (devam) 2. Pazarlama Planı a) Pazarlama stratejisi (satış ve dağıtım) b) Fiyatlama c) Reklam ve promosyon IV. Araştırma-Geliştirme ve Dizayn 1. Geliştirme ve Dizayn Planları 2. Teknik Araştırma Sonuçları 3. Araştırma Destek İhtiyaçları 4. Maliyet Yapısı
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Örnek Bir İş Planının Ana Hatları V. Üretim 1. Üretim Yeri Analizi 2. Üretim İhtiyaçları: makine ve teçhizat 3. Tedarikçiler ve Ulaşım Faktörleri 4. İşçi Arzı 5. Üretim Maliyetleri ile İlgili Veriler VI. Yönetim 1. Kilit Yönetim Takımı 2. Hukuki Yapı: hisse yapısı, istihdam şartları, mülkiyet yapısı 3. Yönetim Kurulu, Danışmanlar vs.
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Örnek Bir İş Planının Ana Hatları VII. Kritik Riskler 1. Potansiyel Problemler 2. Engeller ve Riskler 3. Alternatif Senaryolar VIII. Finansman 1. Finansal Tahminler a) Kar veya zarar b) Nakit akışı c) Başabaş noktası analizi d) Maliyetler 2. Fon Kaynaklar ve Kullanımı 3. Bütçe Planları 4. Finansman Aşamaları
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme Örnek Bir İş Planının Ana Hatları IX. Önemli Tarihler 1. Zamanlama ve Hedefler 2. “Deadline”lar 3. Önemli Tarihler Arasındaki Bağlantılar X. Ekler veya varsa Bibliyografya
GİRİŞİMCİ PLANLAR GELİŞTİRME Etkin İş Planları Geliştirme İş Planının Sunulması q İş planının hazırlanmasından sonraki en önemli aşamadır. İş planının yatırımcılara satılmasında sözlü sunum kilit rol oynamaktadır. q Sunum iyi bir şekilde planlanmış ve hazırlanmış olmalı, yatırımcının dikkatini çekecek unsurlar içermeli, ve esnek bir yapıda olmalıdır. q Sunumda, iş planın ana hatlarını verilmekle birlikte gerektiğinde vurgulanmak istenen ek bilgiler eklenmelidir.
- Slides: 114