GRIP op onbegrepen gedrag Implementatie van de methodiek
GRIP op onbegrepen gedrag Implementatie van de methodiek ‘Grip op probleemgedrag’, ontwikkeld door het Vumc en het Radboudumc Workshop Kennisparade Netwerk Dementie Noord Holland Noord 18 mei 2017 Emily Albers Nicole de Boer
Wat gaan we vandaag doen? Inleiding Achtergrond onbegrepen gedrag Wat is de methode GRIP? Hoe implementeer je de methode? Werken met het programma Grip. Online Vragen / contact
Welk percentage van alle mensen met dementie woont thuis? 70%
Wat is de belangrijkste reden voor opname op een PG-afdeling? Onbegrepen gedrag = al het gedrag dat voor de bewoner, medebewoner, verzorging en/of familie niet begrepen wordt en/of een probleem is
Hoeveel % van de bewoners op een pg-afdeling vertoont onbegrepen gedrag? 80%
Welk % van de mensen met dementie in het verpleeghuis gebruikt een psychofarmacon? 65%
Conclusies Onbegrepen gedrag komt veel voor op pg-afdelingen Onbegrepen gedrag is erg belastend voor bewoners, medebewoners, familie en verzorgenden Onbegrepen gedrag zorgt voor verhoogde werkdruk en minder werktevredenheid
“Hij was ineens zó boos!”
Achtergrond onbegrepen gedrag Om te begrijpen waarom analyse van gedrag belangrijk is en op welke dingen je goed moet letten, is het handig om wat meer te weten over theorieën over onbegrepen gedrag. Onvervulde behoefte theorie Verlaagde stressdrempel theorie Adaptatie-coping model
Onvervulde behoefte theorie Veel bewoners kunnen hun gevoelens en gedachten niet meer goed duidelijk maken Via andere wegen duidelijk maken waar behoefte aan is, bijv. door roepen, af te weren, constant aandacht te vragen… Eigenlijk is het gedrag dus niet het probleem, maar het feit dat er een onvervulde behoefte bestaat!
Onvervulde behoefte theorie Voorbeeld Mevrouw Visser maakt negatieve opmerkingen naar medebewoners en moppert zowel op haar medebewoners als op zichzelf. Mevrouw geeft aan naar het toilet te gaan. Ze loopt weg, en na 10 minuten komt ze terug. Al gauw stoort ze zich weer aan haar medebewoners. Na een uur geeft mevrouw weer aan naar het toilet te gaan. De verzorging volgt haar en komt er achter dat ze het toilet niet kan vinden. De verzorging brengt haar naar het toilet. Na een half uur lijkt mw meer ontspannen te zijn.
Onvervulde behoefte theorie Bij onbegrepen gedrag moet dus volgens deze theorie gezocht worden naar wat de behoefte van een bewoner is Door de situatie goed te analyseren kan de juiste behandeling gekozen worden Uit deze theorie volgt ook dat vooral gekeken moet worden naar psychosociale interventies waarbij aan de onvervulde behoefte voldaan kan worden
Verlaagde stressdrempel theorie Iedereen heeft in het leven te maken met stress De meeste mensen kunnen aardig wat hebben, maar op een gegeven moment is de grens bereikt
Verlaagde stressdrempel theorie Wanneer hersenen door dementie zijn aangedaan, is de drempel van de hoeveelheid stress die iemand kan hebben verlaagd Mensen met dementie kunnen dus minder stress hebben dan gezonde mensen. Wanneer de drempel wordt overtreden raakt iemand bijvoorbeeld geagiteerd (onbegrepen gedrag).
Verlaagde stressdrempel theorie Voorbeeld 's Morgens wordt mevrouw de Wolf naar de huiskamer gebracht en gaat aan tafel zitten. Daar heeft ze uitzicht op zowel de huiskamer als op de gang. In de middag wordt mevrouw onrustig en roept veel en hard. Doordat mevrouw de hele dag veel prikkels krijgt van alle langslopende mensen stapelt de stress zich op. In de middag wordt haar stressdrempel overschreden, wat zich uit in roepen en onrust. Na de lunch is het daarom beter om mevrouw naar haar kamer te brengen, waar zij tot rust kan komen.
Adaptatie-coping model Het leven met dementie en de opname in een verpleeghuis is een ‘opgave’, waarop ieder mens weer anders reageert Hoe iemand op opgaven reageert wordt bepaald door o. a. persoonlijke levenservaringen en karaktereigenschappen
Adaptatie-coping model Voorbeeld De heer de Vries wordt opgenomen op de afdeling. Hij vertoont veel claimend gedrag: vraagt steeds om zijn vrouw, of de verzorging. Hij valt terug op zijn oude copings-mechanisme: door bevestiging te vragen, voelt de heer zich veilig. Wanneer je kennis hebt van de achtergrond van de bewoner is het makkelijker het gedrag te verklaren en de oorzaak aan te pakken.
“Leuk hoor die theorie, maar wij werken in de praktijk!”
Waarom is het programma Grip ontwikkeld? § Richtlijnen zijn moeilijk toe te passen in de praktijk § GRIP structureert de aanpak van onbegrepen gedrag op basis van de bestaande richtlijnen § GRIP is ontwikkeld door het Vumc en het Radboudumc in samenspraak met:
GRIP studie (2010 – 2014) Implementatie van GRIP en dataverzameling vonden plaats tussen begin 2011 en eind 2012. • 17 PG-afdelingen • 380 zorgmedewerkers • 659 bewoners
Onbegrepen gedrag bewoners Onbegrepen gedrag neemt af O. a. minder rapportage van wanen, depressie, apathie, ongeremdheid, doelloos repetitief gedrag en eetproblemen
Inzet psychofarmaca neemt af Antidepressiva: daling 12% Antipsychotica: daling 19%
Werktevredenheid medewerkers Werktevredenheid neemt toe Werkdruk blijft gelijk
Conclusie Werken met GRIP is wetenschappelijk onderbouwd Zowel bewoners als omgeving (medebewoners, zorgteam) hebben baat bij het gebruik van GRIP
“Wéér iets nieuws!” “Hoe lang houden we dit project vol? ”
Inderdaad… De instellingen waar GRIP beter is geïmplementeerd, lieten grotere effecten zien. Oorzaken van een minder geslaagde implementatie: - Projectleider op afstand - Afdelingscultuur - Papieren versie sluit niet aan op digitaal werken - Andere projecten die gelijktijdig liepen - Wisselingen in het personeelsbestand
Implementatiepakket GRIP Doel: -implementatie van GRIP verloopt goed -gebruik van GRIP wordt geborgd Onderdelen: - Train-de-trainer bijeenkomsten voor lokale coördinatoren - Werkboek voor lokale coördinatoren - Digitaal programma: Grip. Online
Implementatie GRIP Fase 1. Meest uitgebreid, bestaat uit drie stappen: a) oriëntatie; b) kennis & informatie; c) acceptatie
GRIP Online Werken met het programma GRIP Online via 4 stappen: Signaleren Analyseren Behandelen Evalueren
Grip. Online Stap 1: Signaleren Wie? Wat? Afdelingsmedewerkers - ‘Spontaan’ - Invullen Monitor t. b. v. zorgleefplan
Grip. Online Stap 2: Analyseren Wie? Wat? Afdelingsmedewerkers - Invullen Analyse Zorg - Doorsturen Analyse Zorg naar arts óf psycholoog Wie? Wat? Arts e/o psycholoog - Invullen Analyse Arts of Analyse Psycholoog
Grip. Online Stap 3: Behandelen Wie? Wat? Arts e/o psycholoog - Invullen Behandelingsplan d. m. v. bepalen doel en evaluatiedatum N. B. Over de behandeling zelf wordt gerapporteerd in het Zorgleefplan van de bewoner. Dit hoeft niet in Grip. Online te worden vastgelegd.
Grip. Online Stap 4: Evalueren Wie? Wat? Arts e/o psycholoog samen met zorg Invullen Evaluatie - Afronden episode / starten nieuwe episode
Samenvatting GRIP is een methodiek bestaande uit 4 stappen om onbegrepen gedrag bij dementie aan te pakken: Signaleren Analyseren Behandelen Evalueren Gestructureerde taakverdeling betrokkenen Onderdelen implementatiepakket Train-de-trainer bijeenkomsten Werkboek voor lokale coördinatoren Grip. Online
Afsluiting Contact: www. gerion. nl/cursussen-en-symposia Emily. Albers@Omring. nl Nicole. de. Boer@Omring. nl @nicoledeboer
- Slides: 35