Global Rekabet KOBler ve Giriimcilik Globalizasyon Kreselleme Mondalizasyon

Global Rekabet, KOBİ’ler ve Girişimcilik

Globalizasyon, Küreselleşme, Mondalizasyon • Küreselleşme süreci durmadan vites büyütüyor • İletişim ve Ulaşım her geçen gün daha hızlanıyor, daha kaliteleşiyor • Ve her şey daha da küreselleşiyor – Sermaye küreselleşiyor – Bilgi küreselleşiyor – Ticaret küreselleşiyor – Yatırımlar küreselleşiyor – Üretim ve tüketim küreselleşiyor – YA İNSANLAR!

• Ülkelerden ziyade eyaletler, bölgeler ve şehirler ön plana çıkıyor (Citymarketing) • NGO (STK)’ lar artıyor. 1900 yılında 76; 2000’de 44 bin, 2015’ de 100 bine yaklaşıyor. • ABD’de mühendislik öğrenimi gören Çin’li öğrencilerin sayısı Amerikalılardan daha fazla • İşletmeler arasında birleşme ve satın almalar artıyor, ölçekler büyüyor. Az sayıda çok büyük global şirketler ortaya çıkıyor. (KOBİ’lerde ve mikro işletmelerde katma değer payı %30 -31 ve %7 -8) • Tüm dünyada insanların yaşam tarzı, davranışları ve tüketim kalıpları birbirine benziyor (Glokalizasyon).

GLOBALİZASYON BİR TERCİH Mİ, YOKSA 10 -15 YILDIR İÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ve DAHA 40 -50 YIL SÜRECEĞE BENZEYEN BİR SÜREÇ Mİ? DAHA SONRA NE OLACAK? Bilmiyoruz! Türkiye’nin en büyük gücü: İlişkilerimizi BATI ile geliştirdikçe DOĞU’nun tercihi, DOĞU ile geliştirdikçe BATI’nın vazgeçilmezi olmak

San Diego Global Çelişki

Tijuana Global Çelişki

San Diego Global Çelişki

Tijuana Global Çelişki

Bir Anket Çalışmasının Sonuçları (Globalizasyonda: «YA İNSANLAR !» ) Dünya Çapında Bir Anket Yapılmış ve Sadece Bir Sorulmuş: “Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz”

Bir Anket Çalışmasının Sonuçları Anket Büyük Bir Başarısızlıkla Sonuçlanmış Çünkü; 1. Afrika’daki İnsanlar “YİYECEK” Kelimesinin ne anlama geldiğini bilmiyorlar, yine 2. Batı Avrupa’da insanlar “EKSİKLİK” Kelimesinin 3. Doğu Avrupa’da İnsanlar “KİŞİSEL GÖRÜŞ” ün 4. Orta Doğu’da İnsanlar “ÇÖZÜM” ün 5. Güney Amerika’da İnsanlar “LÜTFEN” Kelimesinin 6. Bazı Ülkelerde İnsanlar “DÜRÜSTLÜK” Kelimesinin 7. Amerika’daki İnsanlar “DÜNYANIN GERİ KALAN KISMI” nın Ne Anlama Geldiğini Bilmiyorlar! SORU“Lütfen dünyanın geri kalan kısmındaki yiyecek eksikliğine bir çözüm ile ilgili kişisel görüşünüzü dürüstçe belirtiniz”

Acaba -Daha adaletli, eşitlikçi, özgür ve dayanışmacı Bir global dünya nasıl kurulur? Ne yapmalı? -M. Kemal Atatürk -Globalizasyon rüzgarına karşı duvar mı yel değermeni mi? -Çin’den gelen gemiler Globalizasyon=Değişim? (Değişimin sınırı: “Kızım, tanıyamadım”)

Türkiye’de Girişimcilik ve KOBİ’ler Nereden nereye geldik? • DÜN (Kemal Tahir) • Dünkü yatırım başarı kriteri: Döviz tasarrufu • Dünkü yatırım mukayesesi kriteri: Balkanlar ve Orta Doğu • BUGÜN (GSMH’da 17. ; 2023 hedefi 10. ; Kişi başı gelirde 61. ; Yaşam endeksinde 69. ) Nereye gidiyoruz? • ABD, AB, JAPONYA vd. . . (Yeni Rakiplerimiz: BRIC, ASEAN, MERCOSUR, Malezya, Çin, Hong Kong, Hindistan, Pakistan v. d. ) (BİZİM DE DEDEMİZ VAR!)

Rekabet Senaryoları 1. Aslan Avcıları 2. Otomotiv Sanayi 3. Aslan/Ceylan Yarışı (alın teri) • İster KOBİ, ister BOBİ ol! Daha hızlı koşmalısın 4. Kedilerin Rekabeti (akıl teri) • Olabildiğince bilgilen: Asıl katma değer burada • En önemli rekabet gücü: BİLGİ, BİLGİ! • NEREDEYİZ? OSBDER Projesi: ‘Komşum ne iş yapıyor? ’ Anket çalışması para mı istersin, bilgi mi istersin? SONUÇ: Sübvansiyon değil Enformasyon!+ Para mı, bilgi mi ? (Yumurtacı Murat + Köpekbalığı Örnekleri)

Globalizasyonun Ekonomik Boyutu GLOBAL REKABET NE YAPMALI? = “Arz Niagara Şelalesi, Talep Musluk Olunca” “ Ya bir yol açacağız Ya bir yol bulacağız Ya da yoldan çekileceğiz” Kartacalı Komutan Hanibal Ø Dünyamızda ne ürün kıtlığı, ne para kıtlığı var! Talep ve istihdam kıtlığı var Ø Sadece işletmeler değil, şehirler ve ülkeler de rekabet ediyor. Ø Global rekabetin dominant oyuncusu: GİRİŞİMCİ

Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(1) v 1 Mark’lık domates Dünya Golf Pazarı: 96 Milyar $ • İspanya: 16, 5 Milyar $ • Türkiye 0, 03 Milyar $ Seracılık (İhracat) • İspanya: 12 Milyar $ • Türkiye: 0, 5/0, 6 Milyar $ Şarap İhracatı • Fransa: 8, 2 Milyar $ • İtalya: 5, 3 Milyar $ • İspanya: 2, 5 Milyar $ • Şili: 1, 5 Milyar $ • Türkiye: 0, 007 Milyar $ 15

Her Yer Pazar, Her Yerde Müşteri, Herkes Rakip(2) Tarım Ürünleri İhracatı: • Hollanda: 120 Milyar $ (İthalat 60 Milyar, İhracat 120 Milyar) • Türkiye: 15 -16 Milyar $ • Turizm Geliri (2012 Yılı) • Mikanos: 1 Milyar $ • Köyceğiz/Dalyan(52) + Fethiye/Göcek(210) + Gökova(32) =0, 294 Milyar $ PAZARLAMA, ürünü tanıtmaktır SATIŞ, bu tanıtımı sonlandırmaktır TAHSİLAT, satış bedeli tahsil edebilmektir MÜŞTERİYE « 2» DEDİRTME ! 16

ÜRÜN HAYAT EĞRİSİ: Çarşamba’yı Sel Aldı CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN

Uzun Dönem Başarının Şartı: İnovasyonda Süreklilik CİRO Kuruluş Tutunma Büyüme Olgunluk Düşüş ZAMAN

İşbirliği ve Ortaklık Uzlaşma ve diyalog “Sıkılmış Yumrukla El Sıkılmaz” (Güven) Gandi Ø Ortaklık işbirliği anlaşmasını yazılı, noter tasdikli yapmayı unutma! (Önce kavga et, sonra sefasını sür. Tersini yapma!) Ø Başarılı işbirliği örnekleri (STFA: Sezai Türkeş ve Fevzi Akkaya ve ALARKO: Üzeyir Garih, İshak Alaton) Ø KOBİ’lerden çok BOBİ’ler işbirliği/ortaklık yapıyor Hatta ülkeler yapıyor (TTIP, TPP + ÇİNMANYA) Ø Türkiye’de mikro işletmeler (Toplam işletmelerin %95’i) Ø ‘Küçük Olsun Benim Olsun’ değil, ‘Büyük Olsun İkimizin-Üçümüzün Olsun’ Ø (Ama Hepimizin Olmasın, ZİRA HERKESİN OLAN KİMSENİNDİR, SAHİPSİZDİR!) 19

Güven • “İşin Hilesi Dürüstlüktür” Sani Konukoğlu • Güven sağlamanın olmazsa olmaz şartları: -HUKUK DEVLETİ -Etkin Yargı Sistemi -Etik (Şövalyelik kahramanlığa…. . ) • Şeffaflık • Hesap Verebilirlik • Adil Olma (Hak ve Adalete Saygı) • Serbest Piyasa Ekonomisi, Hukuk ve Güven (marjinal moral teorisi) • İngiltere’den bir güven örneği

İletişimin Olmazsa Olmaz Şartları • Konuşmasını bil • Dinlemesini bil ve dinlediğini belli et • Susmasını bil (Bir ağız İki kulak) “Söz ola kese savaşı, Söz ola bitire başı Söz ola ağulu aşı, Yağ ile bal ede bir söz” Yunus Emre İletişimin Gerekleri: • Tebessüm (Gülümsemenin maliyeti yoktur) • Sükut • İletişimde BEN yok, BİZ var • Etkin ve sürdürülebilir bir ilişki ağı

İletişimde Muhakkak Yapılması Gerekenler: • Mutlu iken Söz verme! • Üzgün ve kederli iken cevap verme! • Öfkeli iken karar verme! • Eleştirmekle geçirdiğin zamanın 2 katını övmeye ayır! • YANLIŞ İLETİŞİM = “Satılmış” Rektör!

GÖSTERDİM ! Gördü anlamına gelmez SÖYLEDİM ! Duydu anlamına gelmez DUYDU ! Doğru anladı anlamına gelmez ANLADI ! Hakverdi anlamına gelmez HAK VERDİ ! İnandı anlamına gelmez İNANDI ! Uyguladı anlamına gelmez UYGULADI ! Sürekli olacak anlamına gelmez 23

Büyüme Sürecinde Tuzaklar “ Fakiri Kuru İnadı, Memuru Süslü Avradı, Zengini Şımarık Evladı Batırır “ Anonim • Büyüme tutkunu ve iktidar hırsını zapt-ı rapt altında tut • Nakit dengeni sakın ihmal etme ( 3 Top )

Nesil Değiştirmede Süreklilik “ Bir İşletmeyi Dede Kurar, Baba Büyütür, Oğul Tutar, Torun Sanat Tarihi Okur ! ” Alfred Marshall (Marshall 4’lüğünün Rusya Çin versiyonu: Baba tüccar, Oğul playboy, Torun dilenci oluyor ) Ø Babaya öğütler ü Akşam yemeği sohbeti + Çocuklarına en iyi kanatları tak ü Yahudi terbiyesi Ø 100/200 Yıllık İşletmelerimiz “Başka yerde şubemiz yoktur!” Ø Aile İşletmeleri ve Kurumsallaşma 25

Girişimci Babaya Öğütler • Çocuklarınıza güvenin. Hata yapmalarına izin verin. • ÇOCUĞUNUZU SİZE BENZEYEN BİRİ OLARAK DEĞİL, KENDİNİZİ GELECEKTEKİ BÜYÜK BİR İŞ ADAMININ BABASI GİBİ GÖRÜN • Akşam sofralarında ailece beraber olun. Aile içi sohbetlerde, çocuklarınızın yanında işle ilgili yüreklendirici ve teşvik edici güzel şeyler anlatın. Asla işinizden şikayet etmeyin.

• İşinizle ilgili iyi gelişmeleri çocuğunuzla paylaşın. Çocuğunuz işinizi zevkli ve onurlu bir meşgale olarak algılamalıdır. Bu ona geleceğinin hayalini kurma imkanı verecektir. • Çocuğunuzun kendi çabasıyla kazandığı ilk para, miktarı ne olursa olsun, sevinç ve övgü ile kutlanılacak bir olay olarak değerlendirilmelidir. • (Patron ve Baba şapkası, ASO’dan bir hikaye: Hanımlar Suçlu ! ) 27

Nitelikli Personel • “Pahalı Personel Yoktur, Pahalıya Gelen Personel Vardır!” • Bilançoda görülmeyen Bilgi Toplumu’nun en değerli üretim faktörü: AKIL TERİ • Napolyon: Sezar’ın ve Hannibal’ın askerleri • H. Ford, H. Fuchs • En iyi elemanlarımızı sorun çözmede mi yoksa fırsatları değerlendirmede ve farklılık yaratmada mı kullanalım. • Personel seçerken çokça bilgi ve deneyim kıstası kullanılır. Ama işten çıkarırken tutum ve davranışı yüzünden çıkarırız. (ACABA BUNUN TERSİ DAHA MI DOĞRU OLURDU ? )

KOBİ / Banka İlişkileri • • • 1994, 2001 ve 2008 krizlerinden çok şey öğrendik KOBİ / Bankacı Fıkrası KOBİ’lerin kredilerdeki payı Özsermaye mi, Borçlanma mı? Nominant faiz Reel faiz, en düşük faiz tahsil edilemeyen faizdir Yavru Deve örneği ve çaresi Borç Yiğidin Kamçısıdır Yağmur , Güneş, Şemsiye ve Kar Güneşli hava, Karlı hava ve Açıkgözlerin ilkesi Konkordato İflas: Dante’nin İlahi Komedyası’nda cehennem kapısındaki tabela: Bütün umutlarınız kapıda bırakın • (Girişimci = Umudunu kaybetmeyen insan) • TEB İlkesi

AR-GE ve İnovasyon Harcama Bilgi AR-GE Bilgi (Knowledge) TEKNOLOJİ (MÜHENDİSLİK) (Know-How) Teknoloji (Mühendislik) İNOVASYON Katma Değer q İNOVASYON ve İMOVASYON (imitasyon + inovasyon) + Ghandi İnovasyonu q Von KARAJAN: İşin sırrı yönetmemen gereken zamanları bilmek! q Teknogirişimcilik (AR-GE’ci ve Girişimci: V. Koç / B. Nahum Örneği) q Yasaklar ve Zihinsel Zincirler (İşaret Parmağı) q Hem AR-GE ve hem de Girişimciliğin= İnovasyonun olmazsa olmaz şartı: Nitelikli insan (Pisa araştırma sonuçları) 30

İNOVASYON • • • Alın Teri/Akıl Teri (Kum) AR-GE ve AR’sız GE İki Fiyat Stratejisi 1. Fiyat= Maliyet + Kar 2. KAR= FİYAT - MALİYET 31

FİKİR ÖZGÜRLÜĞÜ, HOŞGÖRÜ (TAHAMMÜL DEĞİL), MERAK VE İNOVASYON • • Fikir Özgürlüğü, Risk, Cesaret (Rodin’in “Düşünen Adam Heykeli”: İnovasyon için delilik gerekli mi? ) (Bir kamyoncu fıkrası) Von KARAJAN : “İşin sırrı yönetmemen gereken zamanları bilmek!” Yasaklar ve Zihinsel Zincirler (İşaret Parmağı) Alternatifler sadece sana sunulanlar değildir. (Kova, fincan ve kaşık) Aquio Moritha Herkes Mersin’e giderken Tersine gidebilmek (K. Kolomb) İnovasyon fıkraları (Er Robinovic, Karyola, Genetik toplantısı) Ülkemizde Fikir Özgürlüğü (İstatistiklere göre bir çocuk ergenlik çağına gelinceye kadar ortalama 100. 000 kez ebeveynlerinden, diğer büyüklerinden, öğretmenlerinden, yöneticilerinden “Yapma, Etme, Elleme, Dokunma, Konuşma” gibi sözler duyarak büyür) Buna rağmen yeni bir şey yapmaya cesaret edip başarabilen insanlarımıza BRAVO diyelim. 32

FARKINDALIĞINIZI ÖLÇEBİLİRSİNİZ (BİR FARKINDALIK DENEMESİ)

Danimarka Rize İnek

Türkiye Tablosu 1. Ortalama yaş=29 -30 (Avrupa’dan 15 Yaş Daha Genç) 2. Nüfusun %70’i 30 Yaşın Altında 20 -35 yaş arası 21 -22 milyon 20 -50 yaş arası 35 -36 milyon Kadın nüfus 38 -39 milyon 3. İlköğretimde 17 -18 Milyon, Yüksek Öğretimde 4 -5 Milyon Öğrencimiz Var İŞTE ALTINTOPUMUZ FATİH Projesi’ne (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) Akşemsettin ve Molla Gürani Projeleri’ni de eklemeyi unutmayalım.

Bir Tespit “Türkiye İmkanlarının Üstünde, Ama Potansiyelinin Altında Yaşayan Bir Ülkedir” Atilla Karaosmanoğlu İmkanların üstünde yaşama = Cari açık, enflasyon, v. d Potansiyelin altında yaşama= Maddi israf (İsveç), İnsan israfı (İdil Biret) Doğu’ya yaklaştıkça batıda itibarımız, batıya yaklaştıkça doğuda değerimiz artıyor.

HEDEF KOYMAYI, PLANLAMAYI, VİZYON ve MİSYONUNU İHMAL ETME • Ama aslolan eylemdir, elde edilen sonuçtur • Topa vurmadan gol atamazsınız • Planlamayanı planlarlar • Planlama bakmak değil, görebilmektir 37

EYLEM SÜRECİNDE… • Azimli ol • Sebat et ve çok çalış • İşini sev ve kendini olabildiğince niteliklendir • Ve eylem sürecinde en önemlisi: BAŞARACAĞINA İNAN ! (Bambu ağacı) 38

FİKİR (HAYAL) VİZYON (Amaçlar) ØBatı Kültüründe Hayal: Gerçekleştirmeye yönelik ve yaratıcı ØDoğu Kültüründe Hayal: Keyif verici ve gerçeklerden kaçma vesilesi RÜYA (Yatağa gir, gözlerini kapat ve uyu) STRATEJİ (Yol Haritası) HEDEFLER • Fikir odur ki, bir yol açsın (STRATEJİ) • Yol odur ki, seni gerçeğe (HEDEFLERE) ulaştırsın • Hedef odur ki, (EYLEME) dönüşebilsin EYLEM SONUÇ AMA SONUÇ OLARAK MUHAKKAK EKONOMİK DEĞERLER YARATILABİLSİN HEM DE OLABİLDİĞİNCE YÜKSEK KATMA DEĞERLİ

Biraz Da Şansımıza Güvenelim i. SA, mu. SA q Unutma: Postacı kapıyı sadece 2 kere çalmaz. Görebilenler için postacı hep kapımızdadır, Yeter ki hazır ol ! q Kendi SWOT’unu kendin yap. Aynaya bakmayı ihmal etme ! Eleştiriye açık ol! (A. Moritha) q Kulağı duymayan hanım ! q Hayat biraz da bilardo oynamaya mı benziyor ? SON SÖZ: Bir Hint Deyişi