GIO VIN O TH THANH HOI TRNG THCS

GIÁO VIÊN: ĐÀO THỊ THANH HOÀI - TRƯỜNG THCS THUỶ AN

KiÓm tra bµi cò ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? Cho vÝ dô. Nªu t¸c dông của việc sử dụng từ trái nghĩa? Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ng îc nhau. * T¸c dông: Từ trái nghĩa được dùng trong thể đối, t¹o các hình tượng t ¬ngph¶n, g©y Ên t îngm¹nh, lµm cho lêi nãi thªm sinh ®éng.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M A. Lý ThuyÕt. I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: 1 - Giải thích nghĩa của mỗi 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ từ lồng trong các câu sau? a- Con ngựa đang đứng liÖu bỗng lồng lên. Lồng (a): chỉ hoạt động của ngựa nhảy dựng lên với sức mạnh đột ngột. b- Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng. Lồng (b): đồ vật thường đan bằng tre, nứa… để nhốt chim.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M A. Lý ThuyÕt. I/ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu 2. Ghi nhí: Tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ gièng nhau vÒ ©m thanh nh ngnghÜa kh¸c xa nhau, kh «ng liªn quan g× víi nhau. Em có nhận xét gì về mặt âm thanh và mặt nghĩa của các từ lồng trên? Về âm thanh: Khi đọc lên, âm thanh của chúng hoàn toàn giống nhau. Về nghĩa: Nghĩa của các từ lồng trên khác xa nhau, không liên quan gì với nhau. Thế nào là từ đồng âm?

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: Nghĩa các cặp từ: Bài tập : a/ sáng(1): Tính từ chỉ tính chất của mắt, trái nghĩa với mắt mờ Giải nghĩa các cặp từ ? tối. a/ Những đôi mắt sáng(1), sáng(2): Danh từ chỉ thời gian: thức đến sáng(2). phân biệt với trưa, chiều, tối. b/ Năm(1) nay, năm(2) bạn đều đạt học sinh tiên tiến. b/ Năm(1): Danh từ chỉ thời gian, phân biệt với ngày, tháng. Năm(2): Số từ chỉ số lượng. . .

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu * Ví dụ: - Con ngựa đang đứng bỗng lồng lên. - Mua được con chim, bạn tôi nhốt ngay vào lồng 1. Nhờ đâu mà em phân biệt được nghĩa của các từ lồng trong hai ví dụ bên ? Dựa vào ngữ cảnh, tức là các câu văn cụ thể.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu 2. Câu “Đem cá về kho!” nếu tách khỏi ngữ cảnh có thể hiểu thành mấy nghĩa? Kho: (kho, nấu) chế biến thức ăn Kho: Cái kho để chứa cá Từ kho được hiểu theo nghĩa nước đôi hiện tượng đồng âm * Em hãy thêm vào câu này một vài từ để câu trở thành đơn nghĩa. - Đem cá về mà kho. - Đem cá về nhập vào kho.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu. 2. Ghi nhí. II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu 2. Ghi nhí. Trong giao tiếp phải chú ý đầy đủ đến ngữ cảnh để tránh hiểu sai nghĩa của từ hoặc dùng từ với nghĩa nước đôi do hiện tượng đồng âm. --Từ đồng âm trong tiếng Việt có giá trị tu từ lớn. Nó là cơ sở, là chỗ dựa cho nghệ thuật chơi chữ trong các 3. Để tránh những hiểu lầm do hiện tượng đồng âm gây ra, cần phải chú ý điều gì khi giao tiếp ? Bài tập : Giải thích nghĩa của từ đậu, bò trong các ngữ cảnh sau: * Ruồi đậu(1) mâm xôi đậu(2) * Kiến bò(1) đĩa thịt bò (2) * Đậu 1: Động từ chỉ hoạt động. . . * Đậu 2: Danh từ chỉ sự vật, đó là 1 loại quả. . . * Bò 1 : Động từ chỉ hoạt động. . . * Bò 2 : Danh từ chỉ 1 loại thịt. . .

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M Từ nhiều nghĩa: I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: . 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu 2. Ghi nhí. II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu 2. Ghi nhí. * Phân biệt từ nhiều nghĩa với từ đồng âm : Ví dụ: -Tõ ch©n : bàn chân, chân gà, … Bé phËn cuèi cïng cña ng êihay ®éng vËt ch©n : ch©n bµn, ch©n gi êng, . . Bé phËn d íi cïng cña mét sè ®å dïng. NÐt nghÜa chung lµ bé phËn d íicïng Là từ mà các nghĩa của nó có một mối liên hệ ngữ nghĩa nhất định. Từ đồng âm: Ví dụ: Tõ ® êng (®i) , ® êng (¨n) ©m thanh gièng nhau nh ng nghÜa kh¸c nhau Là những từ mà nghĩa của chúng

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu. 2. Ghi nhí II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu. 2. Ghi nhí. *Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa: - Từ đồng âm: - Là những từ mà nghĩa của chúng không có mối liên hệ ngữ nghĩa gì cả. - Từ nhiều nghĩa: Là từ mà các nghĩa của nó có một mối liên hệ ngữ nghĩa

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M B. Bµi tËp: Bài tập 1: SGK tr 136 . Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Tháng tám thu cao , gió thét già, Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, Quay về, chống gậy lòng ấm ức! Tìm từ đồng âm với mỗi từ sau đây: thu, cao, ba, tranh, sang, nam, sức, nhè, tuốt , môi ?

Bài tập 1: SGK tr 136 Thu (tiÒn) Thu (Mïa) thu Cao (thÊp) Cao (trăn) (Sè) ba Ba Ba (m¸) Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Tháng tám thu cao , gió thét già, Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta. Tranh bay sang sông rải khắp bờ Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa, Mảnh thấp quay lộn vào mương sa. Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức, Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật, Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre Môi khô miệng cháy gào chẳng được, Quay về, chống gậy lòng ấm ức!

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M III/ Luyện tập : Bài Tập 1: SGK Tr 136 Bài Tập 2: SGK Tr 136 a)Tìm các nghĩa khác nhau của danh từ cổ và giải thích mối liên quan giữa các nghĩa đó? Cổ(1): Phần cơ thể nối đầu với thân mình (cổ họng, cổ cò, Hươu cao cổ) Cổ (2): Bộ phận phần đầu của một số đồ vật hơi dài và thon ở giữa (cổ chai, cổ chày) b)Tìm từ đồng âm với danh từ cổ và cho biết nghĩa của từ đó. * Cổ phần, cổ kính, cổ đại… - cổ phần: phần góp vốn vào một tổ chức, kinh doanh. - cổ kính: (công trình xây dựng ) từ lâu, có vẻ trang nghiêm - cổ đại: Thời đại xa xưa nhất trong lịch sử

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M III/ Luyện tập : Bài Tập 1: SGK Tr 136 Bài Tập 2: SGK Tr 136 Bài Tập 3: SGK Tr 136 Bài Tập 4: SGK Tr 136 Đặt câu với mỗi cặp từ đồng âm sau ( ở mỗi câu phải có cả hai từ đồng âm): bàn ( danh tõ) bàn (®éng tõ) sâu (danh từ ) - sâu (tính từ) năm (danh từ) - năm ( số từ) Hai anh em ngåi vµo bµn b¹c m·i míi ra vÊn ®Ò. Con s©u lÈn s©u vµo bôi rËm

Bài tập 4: SGK tr 136 Thảo luận nhóm Anh chàng trong câu chuyện đã sử dụng biện pháp gì để không trả lại cái vạc cho người hàng xóm? Nếu em là viên quan xử kiện, em sẽ làm thế nào để phân rõ phải trái? Sử dụng biện pháp dùng từ đồng âm. Cần đặt từ vạc vào ngữ cảnh.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M III/ Luyện tập : Bài Tập 1: SGK Tr 136 Bài Tập 2: SGK Tr 136 Bài Tập 3: SGK Tr 136 Bài Tập 4: SGK Tr 136

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M III/ Luyện tập : Bài Tập 1: SGK Tr 136 Bài Tập 2: SGK Tr 136 Bài Tập 3: SGK Tr 136 Bài Tập 4: SGK Tr 136 Bài tập thêm : Câu hỏi trắc nghiệm 1 - Dòng nào sau đây chỉ gồm những từ đồng âm? A- Chân tường , chân núi B B- Hoa đào, đào giếng C- Cổ áo, khăn quàng cổ D- Chạy tiếp sức, đồng hồ chạy 2 - Câu đố vui: Cây gì ? Hai cây cùng có một tên Cây xoè mặt nước cây lên chiến trường Cây này bảo vệ quê hương Cây kia hoa nở ngát thơm mặt hồ

Đáp án: kh¶o: §o¹n v¨n tham B¸c t «i lµ ng êi rÊt yªu ®êi, h «m nµo t «i Cây súng( vũ khí) Em h·y mét ®Õn ch¬i còngviÕt thÊy b¸c lµm th¬ vµ ng©m th Nh÷ng c©u th¬ b¸c viÕt rÊt s©u s¾c vµ cã ý ®o¹n v¨n ng¾n (Tõ 3 ý nghÜa thiÕt thùc víi ®êi sèng. Nh÷ng lóc th 5 gi·nc©u) b¸c th êngra bê ao ngåi c©u c¸ võa c©u( hoa c¸ b¸c l¹i võa h¸t. T «i thÊy b¸c ®óng Cây súng) trong ®ã cã sö dông nh lêi hµng xãm nhËn xÐt lµ mét “ nhµ nho” tõhiÖn ®ång thêi ®¹i. ©m.

Tiết 43: TỪ ĐỒNG M A. Lý thuyết I/ ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu. 2. Ghi nhí II/ Sử dụng từ đồng âm: 1. Kh¶o s¸t, ph©n tÝch ng÷ liÖu. 2. Ghi nhí. *Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa: B: Bài tập: Bài Tập 1: SGK Tr 136 Bài Tập 2: SGK Tr 136 Bài Tập 3: SGK Tr 136 Bài Tập 4: SGK Tr 136 Hướng dẫn về nhà: 1/ Về nhà : - Học ghi nhớ SGK/135 -136. - Hoàn thành các bài tập vào vở. - S utÇm mét sè c©u v¨n, th¬ cã sö dông tõ ®ång ©m. 2/ -Chuẩn bị bài mới : “ Các yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm”.