Gio vin inh Th Kiu Nhung KIM TRA

Giáo viên: Đinh Thị Kiều Nhung

KIÓM TRA BµI Cò 1. Thế nào là từ đồng nghĩa ? Có mấy loại từ đồng nghĩa ? Cách sử dụng từ đồng nghĩa ? 2. Nối cột A với cột B để tạo thành các cặp từ đồng nghĩa ? A B a. Đất nước 1. Tổ quốc b. To lớn 2. Bảo vệ c. Trẻ em 3. Nhi đồng d. Giữ gìn 4. Hạnh phúc e. Sung sướng 5. Vĩ đại

Em. Hình có nhận về ảnhxét tráigìngược những hình ảnh dưới đây? nhau Cười Già Khóc Trẻ

TuÇn 10 TiÕt 42: TỪ TRÁI NGHĨA I ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? 1. Ví dụ. a. Ví dụ 1. Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hương Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê Trẻ đi, già trở lại nhà, Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu. Gặp nhau mà chẳng biết nhau, Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu tới làng” Các cÆp tõ tr¸i nghÜa: NgÈng >< cói TrÎ >< giµ §i >< trë l¹i

I ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa? 1. Ví dụ. a. Ví dụ 1. b. Ví dụ 2. 2. Ghi nhớ 1: : (SGK 128) Các cÆp tõ tr¸i nghÜa: NgÈng > < cói > C¬ së vÒ ho¹t ®éng cña ®Çu theo h íng lªn xuèng TrÎ > < giµ > C¬ së vÒ tuæi t¸c §i > < trë l¹i > C¬ së vÒ sù tù di chuyÓn rêi khái n¬i xuÊt ph¸t hay quay trë l¹i n¬i xuÊt ph¸t Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau, dựa trên một cơ sở chung nào đó. Rau giµ > <rau non Dựa trên cơ sở chung là nêu lên tính chất của sự Cau giµ > <cau non vật. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau

*Ví dụ 3: Hãy tìm các từ trái nghĩa với từ “lành” trong các trường hợp sau: Quần áo lành Món ăn lành Tính lành Bát lành Quần áo rách Món ăn độc Tính ác độc Bát vỡ * L ưu ý: Khi xem xÐt tõ tr¸i nghÜa ph¶i dùa trªn mét c¬ së , mét tiªu chÝ nµo ®ã hoÆc ph¶i ®Æt chóng trong mét v¨n c¶nh cô thÓ.

II Sö dông tõ tr¸i nghÜa? 1. Ví dụ. THẢO LUẬN NHÓM ( 2’) 1/ Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” có tác dụng gì ? (nhóm 1) 2/ Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" có tác dụng gì ? (nhóm 2) 3/ Tìm một số thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa. Nêu tác dụng của việc sử dụng từ trái nghĩa trong các thành ngữ đó ? ( nhóm 3 + nhóm 4 )

1/ Håi h ¬ng ngÉu thư T¸c dông TrÎ ®i, giµ trë l¹i nhµ, => T¹o ra phÐp ®èi , kh¸i qu¸t Giäng quª kh «ng ®æi, sư ¬ng pha m¸i qu·ng ®êi xa quª, nªu c¶nh ngé ®Çu. biÖt li cña t¸c gi¶. Gióp cho GÆp nhau mµ ch¼ng biÕt nhau, c©u th¬ nhÞp nhµng, c©n xøng. TrÎ c ưêi hái : “Kh¸ch tõ ®©u ®Õn lµng 2/ C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh ? ” §Çu gi ưêng ¸nh tr¨ng räi, => T¹o ra phÐp ®èi, lµm Ngì mÆt ®Êt phñ s ư¬ng. næi bËt t×nh yªu quª NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng, hư ¬ng tha thiÕt cña nhµ Cói ®Çu nhí cè hư ¬ng. th¬. 3/ Lên voi xuống chó. Chạy sấp chạy ngửa. Đổi trắng thay đen. Lên thác xuống ghềnh. Có mới nới cũ. Điều nặng tiếng nhẹ. Gần nhà xa ngõ… => Lµm cho lêi nãi thªm sinh ®éng vµ g©y Ên t ưîng

Một số thành ngữ có từ trái nghĩa: Sáng nắng chiều mưa. Lên voi xuống chó. Chạy sấp chạy ngửa. Đổi trắng thay đen. Lên thác xuống ghềnh. Có mới nới cũ. Điều nặng tiếng nhẹ. Năm nóng năm lạnh… Tác dụng: Với các hình ảnh tương phản, làm cho từng thành ngữ trở nên sinh động và gây ấn tượng mạnh cho người đọc.

2. Ghi nhớ 1: : (SGK 128) Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau, dựa trên một cơ sở chung nào đó. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau

Bµi tËp nhanh: T×m vµ nªu t¸c dông cña viÖc sö dông cÆp tõ tr¸i nghÜa trong bµi th¬ B¸nh tr «i nư íccña Hå Xu©n Hư ¬ng. Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn B¶y næi ba ch×m víi n íc non R¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆn Mµ em v½n gi÷ tÊm lßng son. Thân phận chìm nổi và phụ thuộc vào người khác của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.

T¸c dông: + T¹o phÐp ®èi + T¹o h×nh ¶nh t ượng ph¶n + G©y Ên t ưîng m¹nh + Lêi nãi thªm sinh ®éng

III. Luyện tập Bµi tËp 1: T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u ca dao, tôc ng÷ sau ®©y: ChÞ em như chuèi nhiÒu tµu, TÊm lµnh che tÊm r¸ch, ®õng nãi nhau nÆng lêi. Sè c « ch¼ng giµu th× nghÌo, Ngµy ba mư ¬i tÕt thÞt treo trong nhµ. Ba n¨m ®ư îc mét chuyÕn sai, ¸o ng¾n ®i m ưîn, quÇn dµi ®i thuª. §ªm th¸ng n¨m chư a n» m ®· s¸ng, Ngµy th¸ng m ưêi ch a c ưêi ®· tèi.

Bµi 2 : T×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in ®Ëm trong c¸c côm rõ sau ®©y: c¸ t ư¬i > < c¸ ư ¬n Tư ¬i XÊu hoa t ư¬i> < hoa hÐo ch÷ xÊu > < ch÷ ®Ñp ®Êt xÊu > < ®Êt tèt YÕ u ¨n yÕu > < ¨n kháe häc lùc yÕu > < häc lùc giái

Bµi 3: §iÒn c¸c tõ tr¸i nghÜa thÝch hîp vµo c¸c thµnh ng÷ sau: Ch©n cøng ®¸mÒm …. . V « th ưëng ph¹t v «…. . . l¹i Cã ®i cã…. . . . Bªnträn …. . . bªn khinh g®ùc…. . . buæi c¸i xa GÇn nhµ…. . . ngâ Buæi më M¾t nh¾m m¾t…. . . Bư íc thÊpcao b ưíc. . . . r¸o Ch¹y sÊp ch¹y ngöa …. . . . Ch©n ưít ch©n…. . . .

CAO THẤP

NHỎ BÉ TO LỚN

XEM HÌNH VÀ TÌM TỪ THÍCH HỢP ? GIÀ TRẺ

HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI H·y t×m vµ ph©n tÝch t¸c dông cña viÖc sö dông tõ tr¸i nghÜa trong ®o¹n v¨n sau. T×m hiÓu truyÖn cæ tÝch “ Th¹nh Sanh”, em cµng yªu quý nh©n vËt Th¹ch Sanh bao nhiªu, em cµng c¨m ghÐt nh©n vËt LÝ Th «ng bÊy nhiªu. Th¹ch Sanh vèn lµ ng ưêi lao ®éng hiÒn lµnh , thËt thµ. Cßn LÝ Th «ng lµ kÎ x¶o tr¸, ®éc ¸c. NÕu như Th¹ch Sanh lµ ngư êicã tÊm lßng nh©n hËu , vÞ tha th× LÝ Th «ng lµ kÎ ®éc ¸c , tµn nhÉn. Th¹ch Sanh lµ ng ưêi sèng ©n nghÜa, thuû chung th× LÝ Th «ng lµ kÎ béi b¹c. Th¹ch Sanh lµ ngư êi®¹i diÖn cho c¸i thiÖn. LÝ Th «ng lµ sù hiÖn th©n cña c¸i ¸c. Yªu mÕn vµ c¨m ghÐt, tr©n träng vµ coi thưêng , ngîi ca vµ lªn ¸n… Nh÷ng s¾c th¸i t×nh c¶m ®èi lËp Êy lµ suy nghÜ cña em còng như cña mäi ngư êikhi ®¸nh gi¸ vÒ hai nh©n vËt nµy. CẤP TR¦êNG Bµi 4:

HỘI THI GIÁO VIÊN DẠY GIỎI CẤP TR¦êNG Bµi 4: T×m hiÓu truyÖn cæ tÝch “ Th¹nh Sanh” em cµng yªu quý nh©n vËt Th¹ch Sanh bao nhiªu, em cµng c¨m ghÐt nh©n vËt LÝ Th «ng bÊy nhiªu. Th¹ch Sanh vèn lµ ngư êi lao ®énghiÒn lµnh , thËt thµ. Cßn LÝ Th «ng lµ kÎ x¶o tr¸, ®éc ¸c. NÕu nh Th¹ch Sanh lµ ng êi cã tÊm lßngnh©n hËu , vÞ tha th× LÝ Th «ng lµ kÎ ®éc ¸c , tµn nhÉn. Th¹ch Sanh lµ ng ưêi sèng ©n nghÜa, thuû chung th× LÝ Th «ng lµ kÎ béi b¹c. Th¹ch Sanh lµ ng êi ®¹i diÖn cho c¸i thiÖn. LÝ Th «ng lµ sù hiÖn th©n cña c¸i ¸c. Yªu mÕn vµ c¨m ghÐt, tr©n träng vµ coi thư êng, ngîi ca vµ lªn ¸n… Nh÷ng s¾c th¸i t×nh c¶m ®èi lËp Êy lµ suy nghÜ cña em còng như cña mäi ngư êi khi ®¸nh gi¸ vÒ hai nh©n vËt nµy.

§Çu voi ®u «i chuét §Çu ®u «i

Nư íc m¾tng¾n nư íc m¾tdµi Ng¾n dµi

M¾t nh¾m m¾t më NHẮM MỞ

KÎ khãc ngư êi cư êi

CñNG Cè Cách sử dụng : Được sử dụng trong thể đối tạo hình tượng tương phản gây ấn tượng mạnh. Khái niệm Là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Từ trái nghĩa Tính chất : Cặp từ trái nghĩa phải dựa trên mét cơ sở chung Một từ nhiều nghĩa thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau.

H¦íNG DÉN VÒ NHµ Häc thuéc ghi nhí Lµm bµi tËp 4 trong s¸ch gi¸o khoa (trang 129) So¹n bµi : luyÖn nãi: V¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ng ưêi.