GIO VIN DY NGUYN TH DUNG KIM TRA

GIÁO VIÊN DẠY: NGUYỄN THỊ DUNG

KIỂM TRA BÀI CŨ Em hiểu thế nào là lượt lời trong hội thoại? Chúng ta cần chú ý điều gì khi sử dụng lượt lời trong hội thoại?

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng. Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: - Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau! (Ngô Tất Tố - Tắt đèn)

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: . gõ đầu roi xuống đất. cai lệ. thét. bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: 1 - Gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: 2 - Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: 3 - Cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất: 4 - Thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất: 5 - Bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét: 6 - Bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét: 7 - Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét:

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: - Có nhiều cách sắp xếp trật tự từ trong câu.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi tay thước và dây thừng. song, Gõ đầu roixuống đất, cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: - Thằng kia ! Ông tưởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? Nộp tiền sưu! Mau! (Ngô Tất Tố - Tắt đèn) Nhấn mạnh sự hung hãn của cai lệ, liên kết với câu khác.

HIỆU QUẢ DIỄN ĐẠT 1) Gõ đầu roi xuống đất, 2) Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ: 3) Cai lệ thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất: 4) Thét bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất: 5) Bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét: 6) Bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, gõ đầu roi xuống đất, cai lệ thét: 7) Gõ đầu roi xuống đất, bằng giọng khàn của người hút nhiều xái cũ, cai lệ thét: Câu Nhấn Liên mạnh kết với sự câu sau hung trước hãn 1 X X X 2 X X 3 X 4 _ _ _ 5 X 6 X 7 X X

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: - Có nhiều cách sắp xếp trật tự từ trong câu. - Tác giả nhằm nhấn mạnh sự hung hãn của cai lệ, liên kết với câu khác. 3. Ghi nhớ: Trong một câu có thể có nhiều cách sắp xếp trật tự từ, mỗi cách đem lại hiệu quả diễn đạt riêng. Người nói (người viết) cần biết lựa chọn trật tự từ thích hợp với yêu cầu giao tiếp.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: * Ví dụ 1: a) Người nhà lí trưởng hình như không dám hành hạ một người ốm nặng, sợ hoặc xảy ra sự gì, hắn cứ lóng ngơ ngác, muốn nói mà không dám nói. Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu. Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn. ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: * Ví dụ 1: a) … Đùng đùng, cai lệ giật phắt cái thừng trong tay anh này và chạy sầm sập đến chỗ anh Dậu. Sắp xếp theo thứ tự trước sau của hoạt động. Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn. Sắp xếp theo thứ tự trước sau của hoạt động.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: * Ví dụ 1: b) Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngỏng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề vào đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào với những roi song, tay thước và dây thừng. ( Ngô Tất Tố, Tắt đèn) * Cụm từ : cai lệ và người nhà lí trưởng Thể hiện thứ bậc cao thấp và thứ tự xuất hiện của các nhân vật. * Cụm từ: roi song, tay thước và dây thừng. Tương ứng với trật tự từ của cụm từ đứng trước.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: * Ví dụ 2: So sánh tác dụng của những cách sắp xếp trật tự từ của các bộ phận câu in đậm dưới đây: a) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà tranh, Đảm bảo. Tre sự hi hàisinh hòađể vềbảo mặtvệngữ giữ đồng lúa chín. conâm. người. (Thép Mới, Cây tre Việt Nam) b) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ làng, giữ nước. Tre hi sinh để bảo vệ con người. c) Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín, giữ nước. Tre hi sinh để bảo vệ con người.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: Cách viết của tác giả nhằm mục đích: + Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật hiện tượng. + Để tạo liên kết câu. II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: * Ví dụ 1: + Thể hiện trình tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm. * Ví dụ 2: + Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm của lời nói.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: 1. Ví dụ: 2. Nhận xét: 3. Ghi nhớ: SGK/112 - Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự của hoạt động, trình tự quan sát của người nói, …) - Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng. - Liên kết câu với những câu khác trong văn bản. - Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm của lời nói.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: III. Luyện tập:

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây: a) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, …Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta) b) Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi ! Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca. . . ( Tố Hữu, Ta đi tới) c) Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn. - Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần. (Nguyễn Công Hoan, Ngựa người, người ngựa)

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây: a) Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, …Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta) Tên các vị anh hùng dân tộc được kể theo thứ tự thời gian trong lịch sử.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây: b) Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi ! Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca. . . ( Tố Hữu, Ta đi tới) Đặt cụm từ Đẹp vô cùng lên trước Tổ quốc ta ơi để nhấn mạnh vẻ đẹp của non sông mới được giải phóng. Đặt cụm từ hò ô lên trước để bắt vần với sông Lô: đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 1: Giải thích lí do sắp xếp trật tự từ trong những bộ phận câu và câu in đậm dưới đây: c) Ấy cũng may cho cô, vơ vẩn mãi ở ngoài phố thế này mà gặp mật thám hay đội con gái thì khốn. - Mật thám tôi cũng chả sợ, đội con gái tôi cũng chả cần. (Nguyễn Công Hoan, Ngựa người, người ngựa) Các từ và cụm từ mật thám, đội con gái được lặp lại nhằm mục đích liên kết chặt chẽ câu ấy với câu đứng trước.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng để xác định tác dụng của trật tự từ trong câu: Câu 1: Lão hút xong, đặt xe điếu xuống, quay ra ngoài, thở khói. ( Nam Cao, Lão Hạc) A. Nhấn mạnh đặc điểm của sự vật, hiện tượng. B. Thể hiện trình tự của các hoạt động. C. Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng để xác định tác dụng của trật tự từ trong câu: Câu 2: Lão hút xong, đặt xe điếu xuống, quay ra ngoài, thở khói. Sau một điếu thuốc lào, óc người ta tê dại đi trong một nỗi đê mê nhẹ nhõm. (Nam Cao, Lão Hạc ) A. Tạo sự liên kết với những câu khác. B. Thể hiện trình tự của các hoạt động. C. Đảm bảo sự hài hòa về ngữ âm.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng để xác định tác dụng của trật tự từ trong câu: Câu 3: Lom khom dưới núi, tiều vài chú Lác đác bên sông, chợ mấy nhà. (Bà Huyện Thanh Quan, Qua Đèo Ngang) A. Thể hiện trình tự quan sát của người nói. B. B. Thể hiện trình tự của các hoạt động. C. C. Nhấn mạnh đặc điểm của sự vật, hiện tượng.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 2: Chọn câu trả lời đúng để xác định tác dụng của trật tự từ trong câu: Câu 4: Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời xây nền độc lập, Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương, . . . (Nguyễn Trãi, Nước Đại Việt ta) A. Thể hiện trình tự quan sát của người nói. B. Thể hiện trình tự trước sau theo thời gian. C. Nhấn mạnh đặc điểm của sự vật, hiện tượng.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U III. Luyện tập: Bài tập 3: Dựa vào văn bản Đi bộ ngao du của Ru-xô, em hãy viết đoạn văn nghị luận triển khai luận điểm sau: Lợi ích của việc đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế và giải thích tác dụng của việc sắp xếp trật tự từ trong một câu cụ thể.

Ngữ văn - Tiết 115: LỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG C U I. Nhận xét chung: II. Một số tác dụng của sự sắp xếp trật tự từ: III. Luyện tập: IV. Hướng dẫn về nhà: - Hoàn thành bài tâp 3. - Chuẩn bị: Tìm hiểu các yếu tố tự sự và miêu tả trong văn nghị luận.