GII THIU MT S VN BN QUY PHM

GIỚI THIỆU MỘT SỐ VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT VỀ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN Nguyễn Thị Thu Vụ Thanh toán Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Hà Nội, tháng 10/2019

NỘI DUNG CHÍNH q Một số VBQPPL về hoạt động thanh toán q Những vấn đề chung q Quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán q Quy trình thực hiện một số nghiệp vụ TTKDTM q Quy trình dịch vụ trung gian thanh toán q Q&A Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2

Một số VBQPPL về hoạt động thanh toán …. Nghị định 101/2012/NĐ-CP; Nghị định 80/2016/NĐ-CP và Nghị định số 16/2019/NĐ-CP Thông tư 23/2014/TT-NHNN và Thông tư số 02/2019/TT-NHNN; Thông tư 19/2016//TT-NHNN và các văn bản sửa đổi, bổ sung; Thông tư 46/2014/TT-NHNN; Thông tư 39/2014/TT-NHNN và văn bản sửa đổi, bổ sung Thông tư 26/2013/TT-NHNN và Thông tư số 33/2018/TT-NHNN Thông tư 23/2014/TTNHNN Thông tư 19/2016/TTNHNN Luật NHNN; Luật TCTD; NĐ 101; NĐ 80 Thông tư 26/2013/TT -NHNN Thông tư 46/2014/TT -NHNN Thông tư 39/2014/TT -NHNN Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 3

Những vấn đề chung Một số khái niệm cơ bản • Dịch vụ TTKDTM; • Dịch vụ trung gian thanh toán; • Tổ chức CƯDVTT; • Tổ chức CƯDVTGTT Những hành vi bị cấm Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 4

Một số khái niệm cơ bản Dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt Dịch vụ thanh toán qua tài khoản Cung ứng phương tiện thanh toán Dịch vụ thanh toán séc, UNC, UNT, Thẻ, Chuyển tiền, … Dịch vụ thanh toán không qua tài khoản Chuyển tiền, Thu hộ, Chi hộ 5

Một số khái niệm cơ bản Dịch vụ trung gian thanh toán Dịch vụ cung ứng hạ tầng thanh toán điện tử Chuyển mạch tài chính Bù trừ điện tử Cổng thanh toán điện tử Dịch vụ hỗ trợ dịch vụ thanh toán Hỗ trợ thu hộ, chi hộ Hỗ trợ chuyển tiền điện tử Ví điện tử 6

Một số khái niệm cơ bản Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán NHNN Ngân hàng, Chi nhánh NHNNg Tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán Không phải là ngân hàng Được NHNN cấp phép Quỹ TDND, Tổ chức tài chính vi mô, … 7

Các hành vi bị cấm Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 8

Quy định về mở và sử dụng tài khoản thanh toán Quy định chung về mở và sử dụng tài khoản thanh toán Mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại NHNN Mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 9

Quy định chung về mở và sử dụng TKTT Ủy quyền sử dụng tài khoản Tạm khóa tài khoản thanh toán Phong tỏa tài khoản thanh toán Đóng tài khoản thanh toán Quyền và nghĩa vụ chủ tài khoản Quyền và nghĩa vụ tổ chức CƯDVTT Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 10

Quy định chung về mở và sử dụng TKTT Ủy quyền sử dụng tài khoản Tạm khóa tài khoản thanh toán Phong tỏa tài khoản thanh toán • Văn bản ủy quyền có thời hạn; • Bản đăng ký mẫu chữ ký; • Bản sao giấy CMND/Thẻ CCCD/HC • Theo yêu cầu của chủ tài khoản • Theo thỏa thuận bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức CƯDVTT • Văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền • Sai sót, nhầm lẫn của tổ chức CƯDVTT, tổ chức CƯDVTT chuyển tiền; • Văn bản thông báo của một trong các chủ tài khoản thanh toán chung Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 11

Quy định chung về mở và sử dụng TKTT Đóng tài khoản thanh toán Văn bản yêu cầu của chủ tài khoản; người giám hộ, người đại diện theo pháp luật Chủ tài khoản chết, bị tuyên bố chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự Tổ chức có tài khoản chấm dứt hoạt động Chủ tài khoản vi phạm Hợp đồng mở và sử dụng. TKTT Trường hợp khác Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 12

Quy định chung về mở và sử dụng TKTT Quyền của chủ TKTT • Thực hiện và yêu cầu thực hiện lệnh thanh toán hợp pháp hợp lệ • Sử dụng PTTT, dịch vụ và tiện ích thanh toán • Ủy quyền sử dụng TKTT • Được cung cấp thông tin về giao dịch và TKTT • Yêu cầu tạm khóa, đóng TKTT • … Nghĩa vụ của chủ TKTT • Đảm bảo có đủ tiền trên TKTT để thực hiện lệnh thanh toán • Kịp thời thông báo khi phát hiện sai sót, nhầm lẫn trên TKTT; • Hoàn trả hoặc phối hợp hoàn trả các khoản tiền do sai sót nhầm lẫn đã ghi có vào tài khoản • Cung cấp đầy đủ, rõ ràng, chính xác thông tin về mở và sử dụng TKTT • Chịu trách nhiệm về những thiệt hại do sai sót hoặc bị lợi dụng, lừa đảo do lỗi của mình • Không được cho thuê, cho mượn tài khoản • Không được sử dụng TKTT cho giao dịch rửa tiền, tài trợ khủng bố, lừa đảo, gian lận hoặc vi phạm pháp luật khác • … Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 13

Quy định chung về mở và sử dụng TKTT Quyền của tổ chức CƯDVTT • Chủ động trích (ghi Nợ) TKTT của KH trong một số TH theo quy định • Từ chối thực hiện lệnh thanh toán của chủ TKTT: Chủ TK không thực hiện đầy đủ yêu cầu về thủ tục thanh toán, lệnh thanh toán không hợp lệ. . ; TKTT không có đủ số dư; khi có văn bản yêu cầu của cơ quan NHNN có thẩm quyền; TKTT bị tạm khóa, phong tỏa. . • Từ chối yêu cầu tạm khóa, đóng TKTT khi chủ TKTT chưa hoàn thành nghĩa vụ thanh toán theo quyết định cưỡng chế • … Nghĩa vụ của tổ chức CƯDVTT • Thực hiện đầy đủ, kịp thời lệnh thanh toán hợp pháp hợp lệ của chủ TKTT; • Ghi Có vào TKTT của khách hàng kịp thời các lệnh thanh toán chuyển tiền đến, nộp tiền mặt vào TK; hoàn trả kịp thời các khoản tiền do sai sót nhầm lẫn đã ghi nợ đối với TKTT của khách hàng; • Đảm bảo bí mật thông tin liê n quan đến TKTT và giao dịch trên TKTT; • Chịu trách nhiệm về những thiệt hại do sai sót hoặc lợi dụng, lừa đảo do lỗi của mình; • … Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 14

Mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại NHNN CHI NHÁNH NHNN SỞ GIAO DỊCH Trụ sở chính TCTD, CN NHNNg trên địa bàn KBNN Trung Ương KBNN cấp tỉnh, huyện trên địa bàn NHTW các nước NH quốc tế, tổ chức tiền tệ quốc tế, NH nước ngoài Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 15

Cung ứng dịch vụ thanh toán tại NHNN Hệ thống thanh toán LNH Thanh toán giá trị cao Từng lần qua TK tiền gửi Ủy nhiệm chi Bảng kê Thanh toán giá trị thấp Áp dụng cho thành viên tham gia Khác Séc Nộp, rút TM Áp dụng cho các tổ chức có mở TK tại NHNN Hạch toán liên chi nhánh Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 16

Quy trình dịch vụ thanh toán từng lần qua TKTT tại NHNN Lập, giao nhận chứng từ • Ủy nhiệm chi, các chứng từ thanh toán thích hợp khác • Bảng kê các chứng từ thanh toán qua NHNN Xử lý chứng từ • Kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ; • Đối chiếu khớp đúng; • Lập lệnh chuyển tiền đi Hạch toán • Hạch toán vào TKTT đơn vị trả tiền và gửi Báo nợ • Hạch toán vào TKTT đơn vị thụ hưởng và gửi báo Có Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 17

Cung ứng dịch vụ thanh toán tại NHNN - Hệ thống TTĐTLNH: phí tham gia, phí thường niên, phí giao dịch; Phí dịch vụ thanh toán - Hệ thống thanh toán bù trừ: phí tham gia, phí thường niên, phí giao dịch; - Thanh toán từng lần qua tài khoản tiền gửi; - Thanh toán ngoại tệ Phí rút tiền mặt Các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài trả NHNN phí rút tiền mặt khi thực hiện rút tiền mặt tại Ngân hàng Nhà nước Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 18

Cung ứng dịch vụ thanh toán tại NHNN Biểu phí dịch vụ thanh toán qua NHNN • Thanh toán qua Hệ thống TTĐTLNH • Tiểu hệ thống giá trị thấp: 2. 000 đồng/món • Tiểu hệ thống giá trị cao: • Trước 15 h 30: 0, 01% giá trị (2. 000 – 50. 000 đồng/món) • Sau 15 h 30 : 0, 02% giá trị (4. 000 – 100. 000 đồng/món) • Thanh toán từng lần qua tài khoản tiền gửi tại NHNN: 0, 02% giá trị (4. 000 – 100. 000 đồng/món) Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 19

Cung ứng dịch vụ thanh toán tại NHNN Cách thức thu phí • Phương thức thu định kỳ • NHNN chủ động ghi Nợ tài khoản của TCTD, KBNN, CN NHNNg • Thu tập trung Trụ sở chính đối với phí TTĐTLNH • Đơn vị thu: Sở Giao dịch NHNN, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 20

Mở và sử dụng TKTT tại ngân hàng, chi nhánh NHNNg Cá nhân Từ 15 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự Mở tài khoản thông qua Người giám hộ Ngân hàng, Chi nhánh NHNNg Pháp nhân Tổ chức Tài khoản thanh toán chung Doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh Tổ chức khác theo quy định của pháp luật Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 21

Mở và sử dụng TKTT tại ngân hàng, chi nhánh NHNNg Kiểm tra • Giấy đề nghị mở tài khoản • Giấy tờ pháp lý Hồ sơ • Đầy đủ • Cá nhân • Tổ chức • Tài khoản chung • Khớp đúng, chính xác Ký hợp đồng Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 22

Cung ứng dịch vụ thanh toán tại ngân hàng, chi nhánh NHNNg Cơ sở hạ tầng CNTT Thẻ, Internet banking, Mobilie banking, m. POS, QR Code Sản phẩm và dịch vụ 24/7 Call Center Chăm sóc khách hàng Cung ứng dịch vụ ngân hàng • Hệ thống Corebanking • Phần mềm kết nối • An toàn bảo mật Thỏa thuận hợp tác Mạng lưới giao dịch rộng khắp

Dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt Séc Chuyển tiền Thu hộ Chi hộ Ví điện tử UNC UNT Thẻ

Quy trình dịch vụ thanh toán Ủy nhiệm chi • Bên trả tiền lập ủy nhiệm chi gửi đến ngân hàng phục vụ Lập, giao nhận ủy nhiệm chi Kiểm soát ủy nhiệm chi • Kiểm soát tính hợp pháp hợp lệ; • Thông báo cho bên trả tiền nếu không hợp pháp hợp lệ • Tại NH bên trả tiền: hạch toán vào TK bên trả tiền, gủi Báo nợ và lập lệnh chuyển tiền đi • Tại NH bên thụ hưởng: hạch toán vào TK (nếu có TK tại NH) và gửi báo Có Xử lý chứng từ và hạch toán Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 25

Quy trình dịch vụ thanh toán Ủy nhiệm thu Lập, giao nhận ủy nhiệm chi • Bên thụ hưởng lập UNT và chứng từ khác (nếu có) gửi đến ngân hàng phục vụ mình hoặc ngân hàng phục vụ bên trả tiền Kiểm soát ủy nhiệm chi • Tại NH bên hưởng: kiểm soát chặt chẽ đảm bảo tính hợp pháp hợp lệ của UNT • Tại NH bên trả tiền: Kiểm soát UNT hợp pháp, hợp lệ và số dư trên TKTT, khả năng thanh toán bên trả tiền Xử lý chứng từ và hạch toán • Bên trả tiền cùng NH bên hưởng: NH Kiểm tra thỏa thuận thanh toán bằng UNT; Thông báo UNT cho bên trả tiền; Thực hiện báo Nợ, báo Có cho khách hàng theo thỏa thuận • Bên trả tiền không cùng NH bên hưởng • NH bên hưởng gửi UNT cho NH bên trả tiền; • NH trả tiền kiểm soát UNT, thỏa thuận ủy quyền trích nợ và hạch toán Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 26

Quy trình thực hiện dịch vụ TGTT- Ví điện tử Rút tiền từ Ví chuyên vào tài khoản NH Nạp tiền vào Ví từ tài khoản NH Chuyển tiền giữa các Ví điện tử Thanh toán hóa đơn, mua hàng hóa dịch vụ trực tuyến Vụ Thanh toán – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 27