GGY 212 FNANS MATEMAT Prof Dr Harun TANRIVERM

GGY 212 FİNANS MATEMATİĞİ Prof. Dr. Harun TANRIVERMİŞ Ankara Üniversitesi UBF Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetimi Bölümü

Gerçek Risksiz Faiz Oranı Ø Enflasyon beklentisinin olmadığı koşullarda, risksiz bir menkul değerin faiz oranı olarak tanımlanır. Ø Bu oran, enflasyonun bulunmadığı bir ortamda hazine bonoları veya hazine tahvillerinin faiz oranı olarak kabul edilebilir. Ø Fonların yönlendirdiği yatırımlardan beklenilen getiri oranları ve bireylerin gelecekteki tüketimleri ile şimdiki tüketimleri arasındaki zaman tercihleri, bu oranın değişmesinde rol oynayan faktörlerden biridir

Gerçek Risksiz Faiz Oranı Ø Enflasyon beklentisinin olmadığı koşullarda, risksiz bir menkul değerin faiz oranı olarak tanımlanır. Ø Bu oran, enflasyonun bulunmadığı bir ortamda hazine bonoları veya hazine tahvillerinin faiz oranı olarak kabul edilebilir. Ø Fonların yönlendirdiği yatırımlardan beklenilen getiri oranları ve bireylerin gelecekteki tüketimleri ile şimdiki tüketimleri arasındaki zaman tercihleri, bu oranın değişmesinde rol oynayan faktörlerden biridir

Enflasyon Primi (IP) Ø Enflasyon, faiz oranlarının belirlenmesinde etkili temel faktörlerden biridir. Enflasyon paranın satın alma gücünü azaltır. Ø Dolaysıyla enflasyonist koşullarda yatırımcılar enflasyonsuz bir ortamda kabul edebilecekleri faiz oranına borcun vadesi boyunca bekledikleri enflasyon oranını, enflasyon primi olarak ilave etmektedirler. Ø Enflasyon oranı olarak geçmişteki enflasyon oranı değil, gelecekte beklenilen enflasyon oranı esas alınacaktır. Ø Ancak gelecekte beklenilen enflasyon oranı ile geçmişteki enflasyon oranı arasında yakın bir ilişkinin olduğuna da dikkat edilmelidir.

Ø Geri Ödenmeme Risk Primi (DRP): Ø Bu risk, borçlunun faizi ve/veya anaparayı ödememesi durumunu gösterir. Ø Geri ödenmeme riski arttıkça borç verenler, daha yüksek bir faiz oranı beklentisine girerler. Ø Devlet tahvilleri ve hazine bonoları için bu riskin olmadığı varsayılır. Ø Likidite Risk Primi (LRP): Likidite, bir menkul varlığın değerinden fazla kaybetmeden kısa zamanda paraya çevrilebilme kabiliyetini ifade eder. Ø Likidite riski, bir menkul değerin likidite kabiliyetinin yetersizlik derecesini ifade eder

Vade Risk Primi (MRP) Ø Vade Risk Primi (MRP): Ø Vade arttıkça belirsizliğin, belirsizlik arttıkça riskin artacağına ilişkin temel finans kurallarının gereği olarak, menkul değerin veya borcun vadesi uzadıkça vade riski de artış göstermektedir.

Yeniden Yatırım Riski Primi (RRP) Ø Yeniden Yatırım Riski Primi (RRP): Tahvil veya bonoların vadesi dolduğunda, alınan anaparanın yeniden yatırılması durumunda, getirinin azalmasına yol açan faiz oranındaki düşme riski olarak tanımlanır. Ø Vadeye kalan süre azaldıkça, yeniden yatırım riski de artar. Ø Tahviller önemli ölçüde faiz oranı riskiyle karşıya iken, vadesine bir yıldan daha az süre olan tahviller ve bonolar da yeniden yatırım riski ile karşıyadırlar

KAYNAKLAR Finance of Mathematics Theory and Problems, Jr. F. Ayres, Mc Graw-Hill Inetrnational Book Company, Singapore, 1983. Finans Matematiği, N. Aydın, Birlik Ofset, Eskişehir, 1996. Finans Matematiği, O. Yozgat, Marmara Üniversitesi Yayın No: 436, İstanbul, 1986. Finans Matematiği, Z. Başkaya ve D. Alper, 2. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2003. Mali Matematik, M. İshakoğlu, Atatürk Üniversitesi Yayın No: 395, Erzurum, 1974. Mali Matematik, M. Şenel, Bilim ve Teknik Kitabevi Yayınları, Eskişehir, 1983. Yatırım Projelerinin Düzenlenmesi Değerlendirilmesi ve İzlenmesi, O. Güvemli, Atlas Yayın Dağıtım Yayın No: 7, İstanbul, 2001.