Gezond door de nacht A Salet Intensivist JBZ
Gezond door de nacht A. Salet Intensivist JBZ J. v. Bussel Hoofd IC JBZ
Jeroen Bosch Ziekenhuis
Visiedocument Medisch Specialist 2025 Medisch personeel JBZ Positieve gezondheid ZORG
Nadelige gezondheidseffectenvan nachtwerk Cardiometabole aandoeningen Slaapstoornissen en slaapproblemen Kanker Borstkanker Prostaatkanker Dikkedarmkanker
3 Nadelige op de 100 gezondheidseffecten gevallen van diabetes onder van nachtwerkers veroorzaakt wordt door nachtwerk. Veertig jaar lang nachtwerk 21 op de 100 gevallen van diabetes onder nachtwerkers, de ziekte gekregen door nachtwerk. Verhoogd risico op diabetes van 7 procentpunten vergeleken met iemand die nooit nachtwerk heeft verricht.
4 op de 100 gevallen van een hart. Nadelige gezondheidseffecten van nachtwerk of vaatziekte onder nachtwerkers wordt veroorzaakt door vijf jaar lang nachtwerk te hebben gedaan. 23 op de 100 gevallen na veertig jaar nachtwerk. verhoogd risico op een hart- of vaatziekte van naar schatting bijna 8 procentpunten vergeleken met iemand die geen nachtwerk heeft verricht.
Slaapproblemen onder nachtwerkers naar schatting 1, 5 tot ruim 2 maal vaker voorkomen dan onder dagwerkers. Sterk verband tussen nachtwerk en een afgenomen reactievermogen, alertheid en geheugenfunctie. Het risico op werkgerelateerde ongelukken en verwondingen als gevolg van slaaptekort is naar schatting 35% hoger dan bij een normale slaapduur.
Chronobiologie
https: //youtu. be/M-Tdvu 3 N 8 d. A
Circadiaans ritme Afwisselend actieve fase – rust fase Bowel movement starts 22: 30 Bowel movement stops
Endogene klok Nucleus suprachiasmaticus INPUT OUTPUT Licht Bloeddruk Voeding Suiker regulatie Fysieke activiteit Gedrag Zeitgebers …
Chronotype Leeuwerik Uil
Slaapcyclus • Cyclus 90 minuten • 5 cycli per nacht • 1 – 2: lichte slaap • 3 – 4: diepe slaap • REM slaap: verwerking • Limbische gebieden • Dorsolat prefront cortex • ~ Leeftijd
Stress
Overdag: : bimodale ritmische secretie van de immuunparameters Night shift desynchronisatie
WERKEN IN SHIFTS Blootstelling licht: Licht ‘s nachts Donker overdag Eetpatroon: Onregelmatig, meer frequent Tijdens foute circadiaanse fase Slechtere voeding Verstoord circadiaans ritme Neuro-endocriene stress Verstoorde hormoon balans Sympathische activiteit Cellulaire stress Oxidatieve stress Accumulatie metabolieten Slaappatroon Korte slaap overdag Vroeger wakker Verstoorde slaap Cardiometabole stress ∆ Glucose metabolisme Hypertensie Endotheliale dysfunctie Stolling Lipiden profiel Gedrag Roken Alcohol Fysieke act. Risicogedrag Psychosociale stress ∆ Immuunfunctie Infecties Inflammatie Th 2 overreactiviteit
Gezond door de nacht IC JBZ
• Nachtdiensten • Rol werkgevers • • • CBS 1992 onderzoek onregelmatig werken GR 2006 -2015 -2017 Nightingale studie Verloopintenties ic verplk 2010 V&VN 2017 Argos 2018
“vaak moet er iets gebeuren voordat er iets gebeurt”
Werk en cao 28 nov 2017 ‘Tekort verpleegkundigen loopt hard op’ Gezondheid en zorg / Crisis in het ziekenhuis Tekort aan gespecialiseerd verpleegkundigen nog groter dan verwacht ‘Werkdruk in de zorg sterk toegenomen’ Volgens de beroepsvereniging van verpleegkundigen zijn de signalen over werkdruk “alarmerend” en is er snel een noodplan nodig. Investeren in gezonde werknemers: zo overtuig je het management : http: //www. pwnet. nl/personeelsmanagement/artikel/2019/04/investeren-in -gezonde-werknemers-zo-overtuig-je-het-management-10129899
nudging EEN METHODE OM MET EEN “KLEIN DUWTJE IN DE RUG”BEPAALD GEDRAG TE BEVORDEREN
maatregelen • Voeding • Slaap • Licht therapie • Rooster • Beweging / vitaliteit
Biologische klok en voeding • Normaal 3 maaltijden • Spijsverteringsstelsel is hierop ingesteld • Bij nachtwerk minder goed in staat voedsel te verdragen/verteren
Tips Verdeling van maaltijden vezelrijk Eiwitrijk Omega 3 -6 vetzuren
voeding
Slaap • Slaap is een eerste levensbehoefte • 36 uur achter elkaar wakker lukt nog wel, daarna neemt je lichaam het over • Microslaapjes gelden als veiligheidsrisico bij ORD • Fysiek • Mentaal • Dagslaap kwalitatiever slechter dan nachtslaap (oorzaak; biologische klok) • Stress en slaapgebrek gaan hand in hand
vermoeidheid • Heeft iedereen last van • Als je moe bent , heb je meer kans op fouten te maken • Ernstige vermoeidheid (ABS)
Tekenen vermoeidheid • Slaperigheid • Gapen • Wazig zien • Je niet goed kunnen concentreren • Gebrek aan motivatie • Vergeten wat je de laatste 5 min deed
Vermoeidheid achter het stuur • Prestatievermogen na 18 uur wakker zijn =0, 5 promille alcohol • Medewerkers in ORD; 2 tot 6 maal meer risico op vermoeidheid gerelateerd verkeersongeluk
Tips Powernap Lichtfiltering
Rooster en ORD • Roosters spelen meer in op belangen van organisaties • ATW • Rooster moet bij je passen • Het ideale rooster • VRR
Zelfroosteren / flexibiliseren • Verbetering productiviteit • Tevredenheid stijgt, meer maatwerk • Minder verloop • Veiligheid neemt toe • Gunstig effect op ziekteverzuim • Verhoging efficiency en flexibiliteit
Bewegen • Je stofwisseling verbetert • Je voelt je beter , beter humeur • Het verouderingsproces vertraagt en je denkvermogen verbetert • Je houdt je botten gezond door te belasten • PMO • Healthy professional
• Verzuim % : 2 • Verzuim % : 4 • Directe kosten : € 50000 • € 100000 • Voeding : € 40000 100 pers • Eenmalige : € 15000
- Slides: 44