GEOTERMALNA ENERGIJA POSTANAK I REZERVE Geotermalna energija je

GEOTERMALNA ENERGIJA

POSTANAK I REZERVE Geotermalna energija je najvećim delom energija postupnog prirodnog raspadanja radioaktivnih elemenata koji se nalaze u Zemlji Princip iskorištavanja geotermalne energije sastoji se u tome, da se voda dovodi sa površine u dublje slojeve, u njima se ugreje i tako ugejana ponovo pojavljuje na površini Voda ili vodena para koja se pojavljuje u izvorima vruće vode ili vodene pare, dospela je u dublje slojeve s površine kroz vodopropusne slojeve

MOGUĆNOST KORIŠTENJA GEOTERMALNE ENERGIJE • Do danas nije tehnički rešeno iskorištavanje energije akumulirane u suvim stenama, a ni energije u vodi u velikim dubinama • Mogućnost korištenja energije zavisi od temperature • Potencijal geotermalne energije je ogroman, ima je 50 000 puta više od sve energije koja se može dobiti iz nafte i gasa širom sveta • Najveći deo nosioca geotermalne energije ima temperature niže od 383 K, a vrlo mali deo preko 423 K

• Najpogodnija su područja na rubovima tektonskih ploča, tj. područja velike vulkanske i tektonske aktivnosti • Poznata je već hiljadama godina, ali je uglavnom korištena u svrhe lečenja • 1913. Godine – larderello, Italija – prva elektrana na geotermalnu energiju snage 250 kw

INSTALACIJE ZA KORIŠĆENJE TERMALNIH VODA Dele se prema: a) pritisku termalne vode na izlasku iz bušotine (sa dovoljnim i nedovoljnim pritiskom) b) izlaznoj temperaturi (sa dovoljnom i nedovoljnom temperaturom) c) sadržaju štetnih primesa (bez i sa štetnim primesama) d) radnom sistemu (otvorene i zatvorene ) ( e) za druge specifične okolnosti i slučajeve.

Energetske karakteristike termalnih voda Faktori koji karakterišu energetski potencijal geotermalne vode su: • izdašnost, • temperatura termalne vode na izlazu iz bušotine i • pritisak termalne vode na izlazu iz bušotine. Maksimalni toplotni potencijal izvora termalne vode:

GDE SE KORISTI Geotermalna energija se iskorištava u preko 20 zemalja u svetu Island, SAD, Italija, Nemačka, Francuska, Litvanija, Novi Zeland, Meksiko, Nikaragva, Kostarika, Rusija, Filipini, Indonezija, Kina, Japan. . .

GEOTERMALNA ENERGIJA U SVETU Geotermalna elektrana Malitbog (Filipini) je trenutno najveća geotermalna elektrana na svetu. Geotermalna elektrana West ford flat je jedna od 22 geotermalne elektrane, koja je deo geotermalnih elektrana geysers (Kalifornija). Pet geotermalnih Elektrana proizvodi oko 27% islandske energije

GEOTERMALNA ENERGIJA KOD NAS Vojvodina nema uslova za dobijanje prirodne vodene pare, ali ima dobre uslove za dobijanje termalnih voda. Početak proizvodnje termomineralnih voda i geotermalne energije u Vojvodini počinje 1978. godine, dok prodaja počinje 1986. godine. Korišćenje termomineralnih lekovitih voda u banjskoj terapiji i prevenciji oduvek je zauzimalo značajno mesto u razvoju civilizacije. Korišćenje termomineralnih voda u energetske svrhe novijeg je datuma

GEOTERMALNE BUŠOTINE U VOJVODINI U Vojvodini je izbušeno ukupno 79 hidrotermalnih bušotina Prosečna dubina bušenja je 827 m, dok je najdublja bušotina 2. 520 m. Najveći broj bušotina je u Bačkoj 48, zatim u Banatu 18, a najmanje u Sremu 13. Optimalna izdašnost bušotina na samoizliv najčešće se kreće u rasponu 10 -15 l/s, a izlazne temperature vode između 45 i 65 °C.

Pored gore navedenih 15 sistema koji su u eksploataciji na još jedanaest hidrotermalnih bušotina su izgrađeni nadzemni hidrotermalni sistemi, ali su oni trenutno van proizvodnje jer su uglavnom korisnici prestali da preuzimaju termalnu vodu. U Tabeli 8 prikazane su hidrotermalne bušotine na kojima je izgrađen hidrotermalni sistem, a koje nisu u proizvodnji.

Na osnovu svetskih i domaćih iskustava, ocenjuje se da bi se geotermalne vode Panonskog basena Vojvodine, s obzirom na njene fizičko-hemijske i geotermalne odlike, mogle koristiti u sledećim oblastima: • u poljoprivredi za zagrevanje staklenika, • u stočarstvu i živinarstvu za zagrevanje farmi, • u industriji kao tehnološka topla vode, • sportsko-rekreaciono-turističkim centrima, • za zagrevanje naselja i drugih objekata, • za snabdevanje stanovništva sanitarnom toplom vodom, • u ribarstvu.

EMISIJA GASOVA I PARA • Geotermalni fluid uglavnom sadrži otopljene gasove kao na primer ugljendioksid, metan i vodonikov sulfid, a u neznatnim količinama azot lako isparljive pare arsena i žive. • Geotermalno postrojenje ima značajnu ekološku prednost u odnosu na postrojenje sa fosilnim gorivima jer nema emisije azot oksida i sumpordioksida

EMISIJA OTPADNE TOPLOTE • Na geotermalnim resursima s preovladavajućom parnom fazom, toplota odlazi u atmosferu ispuštanjem pare i na površinskim cevovodima. • Delotvornost postrojenja za pretvaranje geotermalne u električnu energiju je mnogo manja u odnosu na druga slična postrojenja za proizvodnju električne energije • U procesu iskorištavanja geotermalne energije buka se pojavljuje tokom izrade bušotina i izgradnje postrojenja za pretvaranje geotermalne u električnu energiju

REINJEKTIRANJE GEOTERMALNOG FLUIDA • Svaki odnos proizvodnje fluida i toplote u iskorištavanju geotermalne energije koji se prirodno nadomesti u podzemlju smatra se obnovljivim. • Gotovo uvijek planira se reinjektiranje fluida u ležište čime se nadomešta proizvedena voda i podržava pritisak u ležištu.

PREDNOSTI GEOTERMALNE ENERGIJE • Čista i sigurna (zanemariva emisija u okolinu) • Gotovo neiscrpne zalihe • Geotermalne elektrane zauzimaju mali prostor • Pouzdanost, jer ne zavisi o meteorološkim uticajima • Relativno niski troškovi proizvodnje

NEDOSTACI GEOTERMALNE ENERGIJE • Zbog niske temperature – mala toplotna iskoristivost • Nema mnogo lokacija koje su prikladne za iskorištavanje • Nemoguće je transportovati • Prodor raznih hemijskih jedinjenja na površinu otopljenih u izlaznoj vodi • Uticaj na okolinu pri izradi bušotine

POSTOJI REŠENJE ZA ZAČARANI KRUG IZMEĐU EMISIJE ŠTETNIH GASOVA, EFEKTA STAKLENE BAŠTE, GLOBALNOG ZAGREVANJA I RASTA POTROŠNJE ENERGIJE, A REŠENJE JE UPOTREBA OBNOVLJIVIH IZVORA ENERGIJE