GENLERDE Salkl Beslenme Do Dr Zekeriya Aktrk Riyad
GENÇLERDE Sağlıklı Beslenme Doç. Dr. Zekeriya Aktürk Riyad Uluslararası Türk Okulu, 14 Mart 2007 zekeriya. akturk@gmail. com 1 / 32
Beslenmemize dikkat etmesek neler olabilir? • • • Şişmanlık Zayıflık Kalp hastalıkları Tansiyon yüksekliği Yağ yüksekliği Kansızlık Kemik zayıflığı Kanser Guatr … 2 / 32
3 / 32
Bu sunum hakkında • Amaç – Gençlerde sağlıklı beslenmenin önemini kavramak – Beslenmenin hastalıklarla ilişkisini açıklayabilmek – Önemli besin öğelerine olan günlük ihtiyacı belirtebilmek – Vücut kitle endeksini hesaplayabilmek – Şişmanlığın risklerini sayabilmek – Besin piramidini açıklayabilmek • Süre – 30 dk sunum – 15 dk tartışma ve özet 4 / 32
• Türkiye’de nüfusun %19. 7’sini 10 -19 yaşlar arasındaki gençler oluşturmaktadır TNSA 2003 5 / 32
1900’lü yıllarda ölüm nedenleri Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics. National Vital Statistics System and unpublished data. 1997. 6 / 32
Günümüzde ölüm nedenleri 7 / 32
Besin öğeleri • • • Su Karbonhidratlar Vitaminler, mineraller ve lif Proteinler Yağlar 8 / 32
Besin piramidi Yağlar Proteinler Lif Karbonhidratlar Su 9 / 32
Vücudumuzdaki su Günlük ihtiyacımız: 1 -3 litre (40 ml/kg) 10 / 32
Demir • Günlük ihtiyacımız: 10 -18 mg (1 -2 mg/kg) • Kaynaklar: – – – – Et Tavuk Balık Karaciğer Yumurta Kurubaklagiller, Pekmez, tahin Yeşil yapraklı sebzeler 11 / 32
Kalsiyum 12 / 32
Kalsiyum kaynakları 13 / 32
D Vitamini • Günlük ihtiyacımız 400 -600 ünite • Kaynaklar: – – – – süt ve süt ürünleri, balıklar, balıkyağı, deniz ürünleri, yumurta, karaciğer, Tereyağı … 14 / 32
Osteoporoz 15 / 32
Protein • Günlük ihtiyacımız: 1 gram / kg vücut ağırlığı • Kaynaklar: – – – – etler, süt ürünleri yumurta baklagiller, tahıllar, sebzeler kabuklu yemişler 16 / 32
Kahve-Kola • Kafeinli içeceklerin fazla miktarlarda tüketilmesi osteoporoz gelişiminde bir risk faktörüdür. • Kanda kafein düzeylerinin yükselmesi kalsiyum atılımını artırmaktadır. • Kafein, kemikler açısından önemli bir mineral olan magnezyum atılımını da etkiler • Kafein demirin vücutta kullanılmasına engel olur 17 / 32
Sigara • Sigara içenlerde bağırsaklardan kalsiyum emilimi azalmaktadır, • Kemik yıkımı artmaktadır. • Oksijen taşınması bozulduğundan besinlerden yeterince yararlanılamamaktadır. 18 / 32
Lif alımı • Günlük 25 gram lif (posa) alınması önerilmektedir • Kaynaklar: – Sebzeler – Meyveler 19 / 32
Tek açıdan doğru beslenmek yetmez! Resmin tamamını görmeliyiz… 20 / 32
21 / 32
Kahvaltının önemi • Akşam yemeği ile sabah arasında 12 saatlik süre geçer. Sabah kalktığımızda kahvaltı yapmazsak beynimizde yeterince enerji oluşmaz. • Kahvaltı bazal metabolizma hızımızı artırır. Vücudumuz daha iyi çalışır. 22 / 32
Şişmanlık • Gelişmiş toplumlarda şişmanlık oranı %20 -40 • Ben şişman mıyım? – Vücut Kitle Endeksi (BMI) – Ağırlık (kg)/Boy 2 (m 2) – (71)/(1, 65)2 = 71/2, 7 = 26, 1 23 / 32
BMI (kg/m 2) İlişkili sağlık riskleri Zayıf < 18. 5 Düşük (ama başka sorunları var) Normal 18. 5 -24. 9 Average Kilolu 25. 0 -29, 9 Artmış Şişman 30. 0 -34. 9 Orta derecede artmış Çok şişman 35. 0 -39. 9 Çok artmış Aşırı şişman 40 or higher Tehlikeli düzeyde artmış 24 / 32
25 / 32
Şişmanlığın riskleri • • Kalp hastalığı Şeker hastalığı Yükske tansiyon Kanser Psikolojik sorunlar Eklem problemleri Diğer… 26 / 32
Öneriler 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Günde 2 bardak süt içiniz. Her gün kahvaltı ediniz. Günde 3 öğün yemek yiyiniz. Süt ürünlerini, meyve ve sebzeleri her gün yiyiniz. Spor yapınız. Yemeklerden önce ve sonra ellerinizi yıkayınız. Sebze ve meyveleri yıkamadan yemeyiniz. Acıkmadan yemeyiniz ve tabağınıza yiyebileceğiniz kadar yemek alınız. 9. Açıkta satılan besinleri almayınız. 10. Kola, kahve, çay, cips, şekerleme yemeyiniz TC Sağlık Bakanlığı Beslenme Rehberi 27 / 32
Özet 1. İnsanlar en çok hangi hastalıklardan ölmektedir? 2. Protein içeren besinler hangileridir? 3. Kalsiyum içeren besinler hangileridir? 4. Demir içeren besinler hangileridir? 5. Vücut kitle endeksini nasıl hesaplarız? 28 / 32
6. Günde ne kadar su içmeliyiz? 7. Vücudumuzun ne kadarı sudan oluşmaktadır? 8. Besin piramidinin basamakları nelerdir? 9. Günlük enerji ihtiyacımızın en fazlasını hangi tür besinlerden almalıyız? 29 / 32
10. Hangi besin grubunda en fazla kalsiyum bulunur? a. Bir su bardağı süt b. Bir adet muz c. Bir su bardağı yoğurt d. 100 gram fındık 30 / 32
"If we could give every individual the right amount of nourishment and exercise, not too little and not too much, we would have found the safest way to health. " -Hippocrates c. 460 - 377 B. C. 31 / 32
32 / 32
- Slides: 32
