GENEL JEOLOJ Yrd Do Dr TLAY KKSOY ATLAKLAR
- Slides: 63
GENEL JEOLOJİ Yrd. Doç. Dr. TÜLAY KÖKSOY
ÇATLAKLAR VE FAYLAR
ÇATLAKLAR VE FAYLAR Herhangi bir kayaca etkiyen kuvvetlerin kayacı oluşturan parçaları birbirinden ayırması veya parçalaması şeklinde meydana gelen olaya “kırılma” adı verilir. Kırılma yüzeyi arasındaki açıklık bir santimetreden daha küçük ise “çatlak” bir santimetreden daha fazla olması durumunda ise “yarık” olarak tanımlanır. Kırık yüzeylerinin birbirlerine kıyasla gözle görülebilir bir şekilde kaymaları sonucunda ise “fay” denilen kırıklı yapılar oluşmaktadır.
FAYLAR Kayaçlarda gözle görülebilecek kadar kayma hareketi gösteren kırıklara Fay denir. Faylarda kayma hareketinin oluştuğu düzleme fay düzlemi veya fay aynası denir. Fay düzleminin eğik olması durumunda birbirine kıyasla kayan bloklardan birisi fay düzleminin üzerinde, diğeride altındadır. Fay düzleminin üzerinde bulunan bloka “tavan bloku” altındakine “tavan bloku” adı verilir.
FAYLARIN DEĞİŞİK TÜRLERİ 1 - Doğrultu atımlı faylar a- Sağ yönlü b- Sol yönlü 2 - Eğim atımlı faylar a- Normal b- Ters 3 - Yanal (oblik) atımlı faylar a- Normal b- Ters
Normal Fay: Fay düzleminin iki yanında bulunan blokların fay düzleminin eğimi boyunca birbirine nazaran kayarak hareket etmesi sonucu meydana gelirler. Normal Fay
Ters Fay: Tavan bloğu taban bloğuna nazaran fay düzlemi üzerinde eğim Yukarıya doğru hareket etmiş veya taban bloğu tavan blokuna nazaran fay düzlemi üzerinde eğim aşağıya doğru hareket etmiştir. Ters Fay
Doğrultu Atımlı Faylar : Bir bloğun diğerine göre yanal hareket etmesine "Doğrultu Atımlı Faylanma" denir. Bir blok diğerine göre sağa hareket ediyorsa "Sağ Yönlü Doğrultu Atımlı Faylanma", sola hareket ediyorsa "Sol Yönlü Doğrultu Atımlı Faylanma" denir. Doğrultu Atımlı Yanal Fay
Graben: İki normal fay arasında aşağıya doğru çökmüş dar ve uzun çukurluklardır. Horst: İki normal fay arasında grabenlere nazaran yukarı çıkmış veya Yükselmiş olan kesimlere denir. Çöküntü (Graben) Fayı Yükselti (Horst) Fay
Horst -Graben
Animation
FAYLAR ÇEŞİTLİ NEDENLERLE GELİŞİR
EĞİM ATIMLI NORMAL FAY
EĞİM ATIMLI TERS FAY
Jeolog pusulası (Brunton pusulası) ile ölçüm
FAYLARIN TANINMASINA YARAYAN VERİLER 1 - Fay düzleminin karakteristik özellikleri 2 - Fay düzlemi ile temas halde bulunan tabaka uçlarının kıvrılması 3 - Fay breşi ve milonit oluşumu 4 -Silisleşme ve mineralizasyon 5 - Sıcak, soğuk su kaynaklarının çizgisel sıralanışı 6 - Çizgisel bitki anomalisi 7 - Belirli morfolojik yapının bir çizgisellik boyunca kesilmesi 8 - Fay eteği molozları veya fay birikinti konisi 9 - Dik ve keskin topografya yüzeyleri 10 -Belirli hatlar boyunca yoğun depremsellik görülmesi 11 - Yapıların devamsızlığı 12 -Tabakaların tekrarlanması veya kaybolması 13 - Sondajlarda ayrılma veya bindirme sahalarının saptanması
KIVRIMLAR
Kıvrım Tabakalı kayaçların tektonik kuvvetlerin etkisiyle kazandıkları dalga şeklindeki deformasyonlara kıvrım, meydana gelen olayada kıvrımlanma denir.
Antiklinal Senklinal
Kıvrımlar, antiklinal ve senklinallerden meydana gelirler. Kıvrımlarda kubbe şeklinde olan tümsek kısımlara Antiklinal, çanak şekilli olan kısımlarada Senklinal adı verilir. Antiklinal Senklinal
Antiklinal Senklinal
Senklinal
Antiklinal
Kıvrımların Değişik Türleri -Simetrik kıvrımlar -Asimetrik kıvrımlar -İzoklinal kıvrımlar -Yatık kıvrımlar -Devrik kıvrımlar -Monoklinal kıvrım -Silindirik kıvrımlar -Açısal kıvrımlar -Loca ve bavul kıvrımlar
Simetrik Kıvrım Asimetrik Kıvrım Devrik Kıvrım Yatık Kıvrım
Simetrik kıvrım: Kıvrım kanatlarının eksen düzlemine göre simetrik olduğu kıvrımlar. Asimetrik kıvrım: Kıvrım kanatlarının eksen düzlemine göre simetrik olmadığı kıvrımlar.
Monoklinal kıvrım: Tabaka eğiminin yön değiştirmeksizin aniden artması sonucu oluşan tek kanatlı kıvrım.
Monoklinal kıvrım
Devrik kıvrım: Kıvrım kanatlarının aynı yönde eğimli olduğu ve kanatlardan birisi ters dönen kıvrım. Devrik kıvrım: Bir kanatı ters dönmüs kıvrımlardır
Yatık kıvrım: Eksen düzlemleri yataya çok yakın veya yatay olan kıvrım.
Silindirik kıvrım: Şekilleri silindire benzeyen ve kesitleri az çok daire dilimi şeklinde olan kıvrımlardır.
Antiklinoryum ve Senklinoryum Bazı kıvrımlar büyük ölçekli olup geniş bir bölgede izlenebilir nitelikli olurlar. Bu kıvrımlar çoğunlukla üzerlerinde daha küçük ölçekli ve sistematik dağılımları olan antiklinal ve senklinalleri içerirler. Bu tür sistematik antiklinal ve senklinalleri içeren bölgesel ölçekli Kıvrım antiklinal özellikli ise yapı tümüyle “antiklinoryum”, senklinal özellikli ise “senklinoryum” adı verilir.
Antiklinoryum ve Senklinoryum
DERS BİTTİ!
- Genel örgütsel gruplaşma yaklaşımı
- Prof dr bektaş tepe
- Darphane ve damga matbaası
- Sesbilgisel gelişim evreleri
- Kısa cevaplı yazılı yoklamalar
- Genel muhasebe borç alacak kavramı
- Genel verici kan
- Salnda
- Topraksu genel müdürlüğü
- Eğitimde hedef türleri
- Ilişkisel tarama modeli
- Banka muhasebesi ve genel muhasebe arasındaki farklar
- Riketsiya çiçeği
- Doymuş hidrokarbonlar
- Yeteneğini bulma testi
- Genel iskontolu fatura örneği
- Makine ve tezgahlarda alınacak genel tedbirler
- Kavram nedir
- Thomas genel yetenek testi
- Genel yetenek testi
- Eşleştirme testleri özellikleri
- Hangisi fıkıh ilminin ana konularından biri değildir
- Bütirik aldehit
- Muhasebenin fonksiyonları
- Resmi yazıya çevirme
- Erdal polat
- Prof. dr. bektaş tepe
- Halk edebiyatı genel özellikleri
- 18. ve 19. yüzyıl felsefesinin öne çikan problemleri
- 327 sayılı milli emlak genel tebliği
- Tapu kadastro genel m?d?rl?g?
- Geleneksel türk tiyatrosu slayt
- Makine ve tezgahlarda alınacak genel tedbirler
- 1960 sonrası hikayeciliği
- Birleşik cevap gerektiren maddeler
- Etil metil asetilen formülü
- Kuvvetin sınıflandırılması
- Tımarlı sipahilerin genel özellikleri
- Harcırah kanunu genel tebliği (seri no 42)
- Genel lse
- Integral çarpanı bulma
- Genel denge modeli nedir
- Monografiye örnek
- Genel mikoloji
- Artış ve azalışların kaydedildiği çizelge
- Varyans analiz tablosu
- Denence özellikleri
- Gruplar içi kareler ortalaması
- Zootekni 1 ders notları
- Kısmi basınç
- Mekansal planlama genel müdürlüğü
- Tapu kadastro döner sermaye
- Sirke ruhu formülü
- Topraksu genel müdürlüğü