Genel Ekonomi 4 Dr zkan LEBLEBC Genel Ekonomi
Genel Ekonomi 4 Dr. Özkan LEBLEBİCİ
Genel Ekonomi Bireylerin mal ve hizmet tüketmeleri sonucu elde ettikleri haz ve tatmin duygusuna fayda denir. Bir başka tanım ise, malların insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğidir. İnsan ihtiyaçlarını karşılayan bütün mallar faydalıdır.
Genel Ekonomi 1 -Kardinal Fayda Yöntemi; Fayda ölçülebilir 2 -Ordinal Fayda Yöntemi Fayda ölçülemez Kişiden kişiye değişir
Genel Ekonomi Marjinal fayda, bir maldan birim daha fazla kullanmanın tüketiciye sağladığı ek fayda olarak tanımlanabilir. (Üstünel, 1988: 148)
Toplam Fayda Genel Ekonomi Max. Marjinal Fayda Miktar
Genel Ekonomi Marjinal Fayda Teorisine Göre Tüketici Dengesi Şunlara Bağlıdır; 1. Tüketicinin tercihleri, yani ihtiyaçları arasında yaptığı sübjektif sıralama, 2. Tüketicinin belirli bir dönem içinde harcayabileceği gelir seviyesi, 3. Tüketicinin piyasada karşılaştığı fiyatlar, yani çeşitli mal ve hizmetler arasındaki değişim oranları (Üstünel, 1988: 152)
Genel Ekonomi MUa MUb MUc MUd = = = Pa Pb Pc Pd Marjinal Fayda Teorisi Çerçevesinde Tüketici Dengesi
Genel Ekonomi Çağdaş talep teorisi ve tüketici analizlerinde “fayda” ve “marjinal fayda” gibi ölçülmesi imkansız ve yanlış anlamalara yol açabilen kavramlardan kurtulmaya çalışılmaktadır. “Farksızlık analizi” bu amaçla geliştirilmiştir. Talebin arksında fayda unsurunu aramaktan vazgeçen bu teoriye göre tüketicinin tercihlerini açıklaması veya iki maldan sağlanan tatminin eşitlendiği anlamına gelen “farksızlık” durumunun ortaya çıkması yeterlidir. (Üstünel, 1988: 153)
Genel Ekonomi Farksızlık analizi, tüketicinin kendi değerlendirmesine göre sıraladığı ihtiyaçları ile onları karşılama gücüne sahip faydalı mal ve hizmetler arasındaki ilişkileri araştırır. Bunu yaparken bir malın ölçülebilen faydası kavramını kullanmamak için iki malın tüketici nazarındaki karşılaştırmasını esas alır. (Üstünel, 1988: 157)
Genel Ekonomi Alternatifler A Malı B Malı A 10 1 B 7 2 C 5 3 D 4 4 E 3 7 Farksızlık Tablosu
Genel Ekonomi Farksızlık eğrileri, iki mal arasında tüketicinin tercihler dizisini yansıtmaktan başka bir şey yapmamaktadır. Oysa tüketici davranışlarını ve bu malların her birinden ne miktarda satın alacağını etkileyen başka unsurlar da vardır. Bunlar; söz konusu malların piyasa değerleri ve tüketicinin bütçe sınırıdır. Bunları da ele aldığımızda tüketicinin piyasadaki ekonomik dengesi ortaya çıkar. (Üstünel, 1988: 161)
Genel Ekonomi A Malı A 3 A 2 A 1 B Malı B 1 B 2 Tüketici Dengesi B 3
Genel Ekonomi Her firma; 1. Hangi mal ve hizmeti hangi miktarda üreteceğine, 2. Hangi girdileri kendisi üretip, hangilerini alacağına, 3. Hangi üretim tekniklerini kullanacağına, 4. Hangi üretim faktörlerini ne miktarda kullanacağına, 5. Üretim faktörlerine ne şekilde ödeme yapacağına karar verir. (Parmaksız, 2000: 105)
Genel Ekonomi Tavan Fiyat uygulaması Sonucu Oluşan Talep Fazlası Şu Sonuçları Doğurur; 1. Önce gelen alır uygulaması, 2. Satıcıların malı istediklerine gizlice satması, 3. Karne uygulaması, 4. Karaborsa (Ertek, 2007: 97)
Genel Ekonomi Arz Dengesini Oluşturan Etkenler 1. Firma maliyetleri (Sabit ve değişken maliyetler, Faktör maliyetleri, işlem maliyetleri) 2. Piyasa talep dengesi, 3. Faktör piyasaları ve faiz oranları 4. Yasal düzenlemeler, 5. Küresel piyasalardaki gelişmeler (Faktör piyasaları gelişmeleri)
Genel Ekonomi Bir mal üretildiğinde üretim miktarı artarken üretim maliyetleri düşüyorsa ölçek ekonomileri mevcuttur. Ölçek ekonomileri işbölümüne bağlı olarak meydana gelir. Bunu piyasa organizasyonundan ziyade firma organizasyonu sağlar.
Genel Ekonomi Firmanın Üretim Maliyeti; 1. Açık maliyet (Firmanın üretim faktörlerine yaptığı ödeme) 2. Zımni maliyet a. Sermaye maliyeti (Amortisman, faiz oranı) b. Envanter maliyeti c. Firma sahibinin kendisinin kaynak maliyeti
Genel Ekonomi Kaynakça; Üstünel, Besim, Ekonominin Temelleri, Ofset, (5. Basım), İstanbul, 1987. Ertek, Tümay, Temel Ekonomi, Beta, (2. Basım), İstanbul, 2007. Parasız, İlker, İktisada Giriş, Ezgi Kitabevi, (6. Basım), Bursa, 2000.
- Slides: 18