Gemotiveerd verslag 08122011 Gemotiveerd verslag Situering en kaders

Gemotiveerd verslag 08/12/2011

Gemotiveerd verslag Situering en kaders II. Verantwoording door CLB III. Maatregelen en sterktes IV. Praktisch gebruik V. Implementatie VI. Documenten VII. Voorbeelden I. 2

I. Situering en kaders Gemotiveerd verslag 3

I. Situering en kaders Aanleiding Ba. SO-werking vrij onderwijs regio Gent: ◦ Ba. SO-fiche ◦ Ba. SO-zorg: overdracht van zorg naar de secundaire school Komt de fiche goed terecht? Verdere begeleiding? Vermelding officieel attest LZN 2: recht op redelijke aanpassingen in het onderwijs 4

I. Situering en kaders Historiek ‘ 07: Werkgroep attestering: ‘ 07 -’ 10: “Proeftuin Gemotiveerd!” 12 secundaire en 20 basisscholen experimenteren met gemotiveerd verslag ‘ 10 -’ 11: vorming en ondersteuning, aanpassingen GV (digitale versie, doelgroep), ontwikkeling draaiboek ‘ 11 -’ 12: verspreiding, helpdesk, PWO, vorming en ondersteuning, aanpassingen, uitbreiding gedragsproblemen 5

I. Situering en kaders Kaders ‣ Continuüm van zorg in de leerlingbegeleiding o Preventieve basiszorg o Verhoogde zorg o Uitbreiding van zorg o School op maat Gemotiveerd verslag 6

Zorgcontinuüm Preventieve basiszorg fase 0 Focus op schoolorganisatie Verhoogde zorg fase 1 Focus op klasorganisatie Uitbreiding van zorg fase 2 Focus op inidividuele ll Overstap naar school op maat

Kaders I. Situering en kaders ‣ Handelingsgericht werken 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Denken, kijken, praten, handelen in termen van onderwijsbehoeften vd. leerling Transactioneel referentiekader De leerkracht doet ertoe Gericht op kansen en positieve aspecten van de leerling Samenwerking tussen leerkracht, begeleiders, CLB, ouders en leerling Realistische doelen en perspectieven, bruikbare adviezen Systematisch en transparante werkwijze 8

HGW 1. onderwijsbehoeften Onderwijs- en opvoedingsbehoeften van leerlingen worden vertaald in maatregelen, die afgestemd worden op de individuele leerling Bv. de leerling mag een “spel-je-mee-kaart” gebruiken Ondersteuningsbehoeften van leerkracht en ouders worden vermeld en overgedragen Bv. Rondom-methode voor spelling 9

HGW 2. Transactioneel referentiekader De maatregelen beschrijven leerkrachtgedrag, maar ook aanpak door de ouders en de leerling zelf De maatregelen worden niet geordend volgens problematiek, maar vanuit soorten aanpakgedrag De aanpak wordt minstens jaarlijks geëvalueerd en aangepast Bv. Evaluatie tijdens klassenraad in juni 10

HGW 3. De leerkracht doet ertoe Leerkracht(en) spilfiguur bij GV Gericht op haalbare maatregelen in de klas Bv. klassikaal beleid: meer tijd voor toetsen De leerkracht heeft belangrijke inspraak in de uit te voeren maatregelen. Leerkrachten geven aan wat zij als zinvol ervaren. 11

HGW 4. kansen en positieve factoren Er wordt genoteerd wat werkt in de klas Niet het probleem maar de aanpak staat centraal De positieve kenmerken van leerlingen worden expliciet vermeld en benut Bv. Leerling heeft sterk ruimtelijk inzicht (schema’s) De nieuwe school kan haar didactische en pedagogische kwaliteiten aanwenden 12

HGW 5. Voortdurende samenwerking Tijdige opstart met alle betrokkenen (midden 5 de leerjaar) Een consensus wordt nagestreefd Ouders en leerling geven aan wat voor hen belangrijk is Leerkracht beslist over maatregelen Externe hulpverleners kunnen inbreng doen Handtekening alle betrokkenen 13

HGW 6. Bruikbare, haalbare adviezen De leerkracht of het leerkrachtenteam geeft aan wat haalbaar is De maatregelen worden gebruikt in de klas en positief geëvalueerd De doelen en toekomstperspectieven van de leerling worden open besproken (b. v. koppelen aan studiekeuze) bv. Succesvol B-stroom volgen 14

HGW 7. Systematische en transparante werkwijze Zelfde format voor alle scholen uit de regio Alle ingevulde gegevens blijven bewaard gedurende schoolloopbaan Sluit aan bij Ba. SO-fiche en wordt ingebouwd in intakeprocedure van secundaire scholen Wordt gehecht aan elektronisch leerlingendossier 15

I. Situering en kaders Kaders ‣ Leerzorg en VN-verdrag inzake rechten van personen met een handicap o Van ‘leerzorg’ naar ‘dringende beleidsmaatregelen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften’ o recht op redelijke aanpassingen in het onderwijs: GV sluit hierbij aan 16

I. Situering en kaders Doel GV Voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften Streven naar eenduidige en effectieve begeleiding door leerkrachten Inpassen in huidige zorgwerking Continuïteit in de begeleiding Samenwerking tussen school, CLB, ouders en leerling Focus op maatregelen, niet op problemen Geleidelijke opbouw, zeker bij overgang naar nieuwe klas, school, studierichting, … 17

Inhoud GV I. Situering en kaders Leerlinggegevens Verantwoording door CLB ◦ Diagnose: beperkingen of kenmerken van… Maatregelen ◦ Op klasniveau ◦ Op schoolniveau – in de werkplaats Sterktes van de leerling Ondersteuningsbehoeften leerkrachten/ouders Begeleiding en hulpverlening 18

II. Verantwoording door CLB 19

II. Verantwoording door CLB ‣ Verantwoording van maatregelen ‣ Waarom heeft deze leerling op deze school specifieke onderwijsbehoeften? ‣ A. d. h. v. handelingsgerichte diagnostiek met protocollen: PRODIA (www. prodiagnostiek. be) ‣ In te vullen door CLB 20

II. Verantwoording door CLB Beperkingen of specifieke onderwijsbehoeften Beperkingen bij het leren en toepassen van kennis ◦ Licht verstandelijke handicap ◦ Leerstoornis (bv. dyslexie, dyscalculie) Functiebeperkingen ◦ (bv. Matig/ernstige verstandelijke beperking, visueel, auditief, motorisch ) Beperking in de sociale interactie ◦ Gedrag- en emotionele stoornis (bv. ADHD, angst) ◦ Pervasieve ontwikkelingsstoornis (bv. Autisme) 21

II. Verantwoording door CLB Beperkingen of specifieke onderwijsbehoeften Beperking in andere participatiedomeinen ◦ (bv. Zelfverzorging) Chronische aandoening ◦ (bv. Diabetes, astma) Andere Tijdelijke problemen (bv. rouw, echtscheiding) Persoonlijke kenmerken Socio-economische herkomst Socio-culturele herkomst 22

II. Verantwoording door CLB Wanneer een GV starten/beëindigen? Kan op vraag van alle partijen (leerkracht, ouders, leerling, GON-lkr, …) Starten mogelijk nadat gebleken is dat basiszorg voor onvoldoende resultaat zorgt Leerkrachten engageren zich GV blijft bewaard en kan later opnieuw opgestart worden 23

III. Maatregelen en sterktes 24

III. Maatregelen en sterktes In te vullen door school, CLB/ouders/leerling denken mee Onderscheid klasniveau/schoolniveau Onderverdeeld naargelang vorm van ondersteuning (niet volgens stoornis) Voorbeelden ter inspiratie Bronnen: bv. begeleidingsplannen, websites ouderverenigingen, onderzoek rond (leer)stoornissen, … 25

III. Maatregelen en sterktes Maatregelen: o. a. o Aangepast curriculum (bv. vrijgesteld van zwemmen) o Aangepaste evaluatie (bv. meer tijd bij toetsen) o Stimuleren motivatie (bv. beloningskaarten) o Ondersteuning taal o Ondersteuning rekenen o Ondersteuning ruimtelijk inzicht en motoriek o Ondersteuning bij afwezigheden Sterktes Bv. Motivatie, sociaal, motoriek, taal, rekenen 26

III. Maatregelen en sterktes Ondersteuningsbehoeften leerkrachten Wat kan de leerkracht helpen? Bv. informatie via internet, boeken, documentatie Ondersteuningsbehoeften ouders Wat hebben ouders nodig? Begeleiding en hulpverlening • Schoolintern bv. zorgklas (LO), bijlessen (SO), GON, CLB • Schoolexterne begeleiding bv. logo, psychologische begeleiding, revalidatie 27

IV. Praktisch gebruik 28

IV. Praktisch gebruik Wie vult een GV in? Verantwoording: CLB Uitgevoerde maatregelen en evaluatie van de maatregelen: school Samenwerking school en CLB Ondertekend door CLB, school, ouders en leerling: engagementsverklaring Inpasbaar in elektronisch leerlingevolgsysteem 29

IV. Praktisch gebruik Hoe een GV overdragen? Papieren versie: • Alle partijen ondertekenen = akkoord voor doorgeven • Alle partijen zijn mede-eigenaar = hebben het recht om het document door te geven naar de volgende school. Digitale versie: • Nieuwe school vraagt GV op aan vorige school. Pas overdracht na toestemming van vorige school. • Ouders worden via mail verwittigd. 30

IV. Praktisch gebruik Chronologie Niet enkel overdrachtsinstrument, ook om goede zorg op de huidige school te bevorderen. Kleuters-lager onderwijs tot 4 e lj : GV voor specifieke doelgroepen Zorgteam 4 e lj: leerlingen met 1 -2 jaar achterstand > overgang naar 1 B Zorgteam 5 e lj: leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften: maatregelen uitproberen Zorgteam 6 e lj: ouders aanmoedigen om GV door te nemen met nieuwe school. 31

IV. Praktisch gebruik Chronologie Onthaal 1 e jaar SO o GV overlopen met dossiercoördinator o Bespreken op cel leerlingenbegeleiding Beginsituatieanalyse sept/okt: o Observatie: wie heeft wat nodig? o In samenwerking met CLB Klassenraden herfstvakantie o Bespreken van GV en observaties o Maatregelen bevestigen of aanpassen o Welke maatregelen voor de ganse klas? 32

IV. Praktisch gebruik Chronologie 3 e trimester in het 1 e lj SO o Evaluatie GV o Maatregelen volgend schooljaar afspreken Instappen/overstappen binnen SO: o Onthaalbeleid o Evaluatie bij overgang naar 2 e of 3 e graad Overgang naar hoger onderwijs o Evaluatie GV o GV en meest recent diagnostisch verslag worden door CLB aan leerling bezorgd. 33

IV. Praktisch gebruik Evaluatie en deliberatie Recente regelgeving Standpunt van de inspectie 34

V. Implementatie 35

V. Implementatie Succesfactoren Vertrouwd zijn met een handelingsgerichte visie: ondersteuning door Diocesane Pedagogische Begeleiding Preventief beleid op school o sterke zorgstructuur. o duidelijke taakomschrijving b. v. dossiercoördinator Duidelijke communicatie naar ouders en lkr Meenemen in meerjarenplan 36

V. Implementatie Succesfactoren Directie Inspraak van ouders en leerlingen Duidelijke afspraken met het CLB: ELAN Efficiënt ICT-gebruik Procesbegeleider- en bewaker 37

V. Implementatie Ervaringen van gebruikers 4 mede-eigenaars: leerling, ouders, CLB en school Opstart = intensief Leerkrachten motiveren Extra overleg niet evident Vlottere doorstroming en continuïteit Sterke punten worden benadrukt Duidelijk en transparant zorgbeleid 38

Meerwaarde GV V. Implementatie Uniform document Duidelijke communicatie bij inschrijving in nieuwe school Duidelijke communicatie bij overleg externe diensten Niet alleen focus op tekorten maar ook aandacht voor sterktes van leerlingen Mogelijkheid tot bijsturing Inpasbaar in elektronische leerlingvolgsystemen 39

VI. Documenten 40

VI. Documenten Papieren versie Beschikbaar op www. gemotiveerd. be Digitaal gebruik Te vinden op www. gemotiveerd. be/verslag Login en paswoord voor school en CLB nodig Mail naar info@gemotiveerd. be 41

VI. Schooljaar 2011 -2012 Helpdesk Bij vragen of problemen: gemotiveerd@vclbgent. be 42

VII. Voorbeelden 43

Praktijkvoorbeeld Pieter, 13 jaar Kenmerken van dyslexie Kenmerken van ADHD Lager onderwijs gevolgd in Type 8 Start nu in 1 B Tijdens overdrachtsvergadering: GV 44

45

46

47

48

PWO (Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek) Wat maakt dat het GV ingang vindt in de klasen schoolpraktijk? Welke zorgmaatregelen hebben volgens lkr, ouders, lln en CLB effectief gewerkt? Classificatie van zorgmaatregelen Welke aanpassingen zijn nodig om het GV te gebruiken bij lln van 1 e tot 3 e lj? 49

PWO (Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek) Oproep! ◦ Focusgroep Secundair onderwijs (15/11) ◦ Focusgroep Basisonderwijs 50