GEM TARZLARI mehmetaliercan Karacabey Anadolu Lisesi www cografyakulubu
GEÇİM TARZLARI mehmetaliercan Karacabey Anadolu Lisesi www. cografyakulubu. com 1
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi • Tarih Çağları Boyunca İnsanların Geçim ve Yaşam Tarzlarında Değişmeler Gerçekleşmiştir. • Öncelikle Bu Tarihsel Süreci Gözden Geçirelim 2
• Bu çağda insanlar avcılık ve besin toplayıcılığı ile geçiniyorlardı. • Barınakları kaya sığınaklarıydı. • Küçük gruplar halinde ve göçebe olarak yaşarlardı. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Paleolitik Çağ 3
1 İlk aletleri yapar 2 Ateşi bulur 3 El ve soyutlama becerisini geliştirir 4 Kuşları avlayabilmek için ok uçlarını 5 Dikiş dikebilmek için kemik iğneler 6 Mağara duvarlarına resimler icat eder mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Paleolitik Çağda İnsan; 4
• İnsan, Kaba Taş devrinde doğadaki taşları olduğu gibi kullanmasına rağmen, Yontma Taş devrinde artık yavaş taşları yontarak alet yapımına başlamıştı. • Bu aletleri, et kesme, ağaç budama, savunma ve avlanma amacıyla kullanmışlardı mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Paleolitik Çağ 5
• Yarımburgaz (İstanbul) mağarası Paleolitik dönem dolgularının en iyi korunduğu yerlerden biridir mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Paleolitik Çağ 6 Kaynak: Arkeo Atlas 1
• Göç etmeden yaşamak için doğal şartları uygun yerler buldular • Bu yerler, doğal yiyeceklerin ve av hayvanlarının bulunduğu verimli sulak alanlardı. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Mezolitik Çağ 7
Beslenme çeşitlendi Kültür mozayiği belirginleşti Yeni arayışlar yaşandı Tarıma geçiş aşamasına gelindi Köpek evcilleştirildi mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Mezolitik Çağda 8
• Türkiye’de mezolitik dönemi en iyi yansıtan kazı yeri Antalya yakınlarındaki Öküzini Mağarası’dır mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Mezolitik Çağ 9
1 Tahılların tarıma alınması 2 Hayvanların evcilleştirilmesi 3 Köylerin oluşması 4 Seramik yapan zanaatkarların ortaya çıkması 5 Ticaret başlaması mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 10 Neolitik Çağda ortaya çıktı
• Tarım ve hayvancılıkla uğraşmak insanın yaşam biçimindeki en köklü değişimdir. • Ekilen tohumların yetişmesini ve üreyen hayvanların büyümesini beklemek, bir yere yerleşmeyi zorunlu kılmıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 11
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ Barınağın kulübeye dönüşmesi 3 bin yıl içinde deneme yanılma yöntemiyle oluşan yavaş bir süreç. Neolitik döneme ait bu kulübeler İÖ 8 bin yıllarına kadar Güneydoğu Anadolu’da görülebilir. 12 Kaynak: Arkeo Atlas 1
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ Yuvarlak kulübelerin yaşayan örneği: Kırklareli’nde Istrancalar 13 Kaynak: Arkeo Atlas 1
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ Yerleşik hayatla Göçebelik bitmiş Kerpiç evler yapılmış Köyler oluşmuş Nüfus artmıştır 14 Kaynak: Arkeo Atlas 1
• İnsanların kap kacak, giyecek gibi ihtiyaçları ortaya çıkınca seramik yapan zanaatkarlar ortaya çıkmıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 15
• Ticaret ilk defa, tarım ve hayvancılık yapanlarla zanaatkarlar arasında takas yapılmasıyla ortaya çıkmıştır mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 16
• Neolitik kültürlerin gelişiminde ticaret önemli bir yer tutar. Obsidiyen bu ticaretin en canlı tanığı. • Ender bulunan bu taşın en büyük yatakları Anadolu’dadır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 17 Kaynak: Arkeo Atlas 1
• Niğde yakınlarındaki Kaletepe, obsidiyenin bilinen en önemli işlik yerlerinin başında geliyor mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 18 Kaynak: Arkeo Atlas 1
• Neolitik Çağda un iki bazalt taşın arasında ezilerek elde ediliyordu. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Neolitik Çağ 19 Kaynak: Arkeo Atlas 1
1 Tarım yerleşmeleri büyüdü 1 2 Daha çok hayvan beslendi 3 Köylerin etrafı surlarla çevrildi 1 4 Köyler kentlere dönüştü. 5 Devletler ortaya çıktı mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Kalkolitik Çağda 20
• Bu dönemin en önemli özelliği devletlerarası sıkı ve iyi örgütlü ticari ilişkilerin ortaya çıkması oldu. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Kalkolitik Çağ 21
El Aletleri Maden işleme Tarım Silahlarda 22 gelişme oldu mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Kalkolitik Çağ’da
• Silahların gelişmesiyle askeri açıdan güçlü imparatorluklar kuruldu mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Kalkolitik Çağ 23
• Gelişen tarım, hayvancılık ve ticaret, toplumun sosyal yapısındaki değişimleri hızlandırdı. • Bunun sonucunda değişik meslekler ortaya çıktı(yöneticilik, çiftçilik, zanaatkarlık vb) mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Kalkolitik Çağ 24
TÜR Tarih (MÖ) Bölge Köpek 10. 000 Asya, Çin, Kuzey Amerika Koyun 8. 000 Asya Eşek 4. 000 Mısır At 4. 000 Ukrayna Tavuk 3. 500 Orta Asya mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Bazı hayvanların evcileştirildiği dönem ve yerler 25
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi • Şimdi de Geçmişten Günümüze Ekonomik Faaliyetlerin Nasıl Çeşitlendiğini Birlikte İnceleyelim 26
Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi mehmetaliercan Karacabey Anadolu Lisesi 27
• İnsanın var oluşundan günümüze kadar çeşitli geçim kaynaklarının varlığı, toplumsal yapının farklılaşmasında etkili olmuştur mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 28
• İnsanlar yaşamlarını kolaylaştırmak için • önce hayvan gücünü, • sonra buharı, • Daha sonra da elektriği kullanmaya başlamışlardır mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 29
• MS 11 ve 12 yy. da tarım ve hayvancılık önemini korumakla birlikte ticaret de çok önemliydi mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 30
• Ticaretin gelişmesiyle ülkeleri ekonomik anlamda birbirine bağlayan yollar oluşmaya başladı mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 31
• Hititler döneminde var olan yollar, Roma döneminde geliştirildi ve yeni yollar yapıldı mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 32
• Ticaret, devletler için önemli bir gelir kaynağı oldu. • Ticaret yolları uzundu ve tam güvenli değildi. • Bu yüzden Selçuklular döneminde ticaret kervanlarının rahatlığı için kervansaraylar yaptırıldı. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 33
• Osmanlılar da aynı amaçla hanları inşa etmişlerdi. • İpek Yolu, Asya ve Avrupa arasındaki toplumsal değişim ve etkileşim açısından önemli bir yere sahip olmuştu. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 34
35 mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi İpek Yolu
• 1500'lü yıllarda, toplumlar arası ticaretin gelişmesiyle ülkeler arasında ekonomik ilişkiler de gelişmeye başlamıştır. • Ticaretin denizaşırı ülkelerle yaygınlaşması, özellikle Avrupa açısından önemli sonuçlar ortaya çıkarmıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 36
• Ekonomik yaşam, Batı Avrupa'da buhar makinesinin icadı ile değişmeye başlamıştı. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 37
• Sanayi Devrimi'nden önce ekonomik hayata kırsal bölgelerde yaşayanlar yön vermiştir. • Bu dönemde insanlar için sahip oldukları toprağın ve yaşadıkları yerlerin büyüklüğü önemli bir güç kaynağıydı. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 38
• 17. yüzyılda başlayan hızlı bilimsel gelişmeler tarım ve ticaret gelirlerini arttırmış, böylece Sanayi Devriminin temelleri atılmıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 39
• Sanayi Devrimi'yle toplumların yaşamlarında, köklü değişiklikler olmuş, üretim ve ulaştırma araçlarında da büyük gelişmeler meydana gelmiştir. • Dünya hızla yayılan bir makineleşmeye yönelmiş, nüfus daha hızlı artmaya başlamıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 40
• Teknoloji alanındaki gelişmeler üretimi artırırken insan gücüne olan gereksinimi azaltmıştır. • Sanayi Devriminden sonra tarımda makineleşmeye geçilmesiyle topraktan elde edilen ürün miktarı artmıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 41
• Bilgisayarın icadı, bilgi paylaşımında önemli bir adım olmuştur. • Bilgisayarın ve İnternet'in en önemli özelliği, değişimlerden küçük bir grubun değil; toplumun tamamının çok kısa sürede etkilenebilmesidir. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 42
• Örneğin, Sanayi Devrimi'nin yaşandığı dönemlerde bir makinenin daha verimli çalışmasının sağlanması en çok o işletmeyi ya da o bölgeyi etkilemekteydi. • Oysa bugün bilişim teknolojilerindeki küçük bir buluş tüm Dünya'yı inanılmaz hızda etkileyebilmektedir. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 43
• Birbirinden çok uzakta olan fabrikalar bir merkezden kolayca yönetilmeye başlanmıştır. • Hatta bilgisayar sayesinde bazı işlerde ev, ofis gibi kullanılmaktadır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 44
• Tarımda yakın zamana kadar ağırlıklı olarak klasik bitki ıslahı yöntemleri kullanılmıştır. • Yirminci yüzyılın sonlarında biyoloji alanında önemli gelişmeler olmuş ve bu gelişmeler, insanoğlunun tarımsal ürün ihtiyacının karşılanmasına da yansımıştır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 45
• Son yıllarda, biyoteknoloji ile gen aktarımı yapılarak hastalıklara daha dayanıklı ürünler elde edilmektedir. • Biyoteknolojinin temel amaçları arasında yeni çeşit geliştirmek ve mevcutlarda genetik çeşitlilik oluşturmak da sayılabilir. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 46
• Günümüzde kaybolmakta olan türlerin korunmasında, çoğaltılması zor olan türlerin üretiminde, çeşitli doku kültürü yöntemleri uygulanmaktadır. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 47
• Biyoteknolojinin dünyadaki tarımsal gıda ihtiyaçlarını karşılamada etkili bir yöntem olduğu savunulsa da bunun insan sağlığını tehdit ettiğini ileri süren görüşler de mevcuttur. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 48
• Buna rağmen hızla artan dünya nüfusunun ihtiyacını karşılamak için, tohum geliştirmede kullanılan bu teknik şimdilik vazgeçilmez olarak görülmektedir. mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Ekonomik Faaliyetlerin Çeşitlenmesi 49
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi • Konumuzun sonuna geldik. Şimdi bu konularla ilgili kitabımızdaki etkinliği yapalım. • Lütfen 101. Sayfadaki Etkinliği Açınız. 50
DÖNEM Etkin Ekonomik Faaliyet Ekonominin Temel Gücü Paleolitik Avcılık Toplayıcılık Ham madde Neolitik Sanayi Devri Tarım ve Yaşam Göçebe Hayvancılık Ham madde Yerleşik Hayat Sanayi Ticaret Enerji ve Ulaşım Köyler mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Tablodaki Boşlukları Dolduralım 51 Bilgi Çağı Hizmet, bilgi, iletişim Teknoloji Kentler
Sanayi Dön. ve Sonrası Hayvanlar evcilleştirildi İlk ve Orta Çağ Maden işlenmeye başlandı Kalkolitik Çağ Tam olarak tarım üretimine geçildi Neolitik Çağ Tekerlek bulundu Mezolitik Çağ Kas gücünün yerini buhar aldı Paleolitik Çağ Özellikleri mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Aşağıda verilen özeliklerin hangi çağlara ait olduklarını bulalım 52
Sanayi Dön. ve Sonrası Avcılık Yapılmaya Başlandı İlk ve Orta Çağ Mağara yaşamı başladı Kalkolitik Çağ Yazı İcat Edildi Neolitik Çağ Seramik Üretildi Mezolitik Çağ Yerleşik Hayata Geçildi Paleolitik Çağ Özellikleri mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Aşağıda verilen özeliklerin hangi çağlara ait olduklarını bulalım 53
Sanayi Dön. ve Sonrası Köpek Evcilleştirildi. İlk ve Orta Çağ Tarıma Geçiş Dönemi Başladı Kalkolitik Çağ Kent Devletleri Ortaya Çıktı Neolitik Çağ İlk Köyler Ortaya Çıktı Mezolitik Çağ Esnaf Sınıfı Doğdu Paleolitik Çağ Özellikleri mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Aşağıda verilen özeliklerin hangi çağlara ait olduklarını bulalım 54
mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi • Evet, şimdi sizden küçük bir isteğim var: • Teknolojik gelişmelerin insan yaşantısına olumlu ve olumsuz etkilerini araştırınız. • Bu çalışmanızı fotoğraf, şekil ve haberlerle destekleyip, bizimle paylaşınız. 55
56 mehmetaliercan@hotmail. com – www. cografyakulubu. com – Karacabey Anadolu Lisesi Dersimiz Sona Ermiştir
- Slides: 56