Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen A 12

Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen A 12 Oud Dijk - Velperbroek 17 -5 -2019

Inhoud • • Toelichting project Verkeerskundige analyse Stakeholder analyse Gedragsanalyse • • Bespreken kansrijke maatregelen Bespreken invulling uitvoer en kosten 2 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Gedragsaanpak A 12 – Stimuleren Anders Reizen • • 3 Waarom A 12? Waarom inzetten op Anders Reizen? Wat willen we samen bereiken? Hoe gaat we dat doen? RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen

Waarom Anders Reizen? • Binnen 5 jaar grote veranderingen – A 12 3 rijstroken tot aan Oud Dijk – Knp Oud Dijk omgebouwd – A 15 doorgetrokken – IJsselbruggen gerenoveerd • Nu al actie nodig om spitsverkeer te verminderen! 4 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen

Wat willen we bereiken? • Betere bereikbaarheid van de regio (verkeer uit de spits); • Duurzamere mobiliteit (CO 2 reductie); • Betere robuustheid en betrouwbaarheid van het netwerk; • Opschaalbaarheid en innovatiekracht Als onderdeel van samen, slim en schoon in de regio Arnhem-Nijmegen. Werkspoor ‘Campagnes en gebiedsaanpak mobiliteitsgedrag’ • Vooruitlopen en aansluitend op de werkzaamheden VIA 15 e. d. • Maatwerk: Het maatregelenpakket samen met stakeholders in de regio ontwikkelen en uitvoeren. Zoveel mogelijk verkeer uit de spits 5 tot 10% is haalbaar en maakt het verschil (halveren file) 5 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen

Hoe gaan we dat doen? Samenwerken met jullie werken aan Triple A aanpak: • Creatie Awareness: vanuit bedrijven en overheden weggebruikers bewust te maken van de problematiek en alternatieven • Samen Aanvalsplan opzetten: samen tot gedragen maatregelenpakket komen (maatwerk) • Stimulatie Actiebereidheid: vanuit bedrijven en overheden weggebruikers te stimuleren tot actie 6 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen

Bevindingen voortraject • • • Verkeerskundige analyse Stakeholder analyse en sessies Gedragsanalyse Waar zitten de kansen? 7 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL Gedragsaanpak A 12 Stimuleren Anders Reizen

Lengte ochtendspits • 8 Ochtendspits is lang: van 6: 00 -10: 00 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

A 12 Li IJsselbrug – mvt os (1 uur) 9 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Selected link A 12 IJsselbrug Ochtendspits • • 10 Totaal ruim 11. 000 voertuigen in ochtendspits (2 uur) Grootste aandeel komt vanuit De Liemers (61%), gevolgd door de Achterhoek (24%) Merendeel is woon-werk verkeer (58%) Opvallend 19% is Overig (Vrije tijd, scholieren, e. d. ) RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Bestemmingen van De Liemers over de A 12 Ijsselbrug in de Ochtendspits • • 11 Van De Liemers gaat 37% naar Arnhem (2567 MVT) en 49% naar de Rest NL (3379 MVT) 64% is woon-werk verkeer (4417 MVT) en 20% is Overig (1359 MVT) RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Bestemmingen van de Achterhoek over de A 12 Ijsselbrug in de Ochtendspits • • 12 Van de Achterhoek gaat 20% naar Arnhem (537 MVT) en 64% naar de Rest NL (1700 MVT) 51% is woon-werk verkeer (1367 MVT) en 23% is Overig (621 MVT) RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Gemiddelde afstand en reistijd 13 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Bestemmingen van de Achterhoek over de A 18 voor knp Oud-Dijk in de Ochtendspits • • • 14 Van de Achterhoek gaat 31% (1107 MVT) naar De Liemers, 13% (465 MVT naar Arnhem) en 45% (1577 MVT) naar Rest NL 59% is woon-werk verkeer (2085 MVT) en 19% is Overig (661 MVT) Van de 3536 MVT uit de Achterhoek, gaan 2659 MVT over de IJsselbrug. 25% van het verkeer gaat daarvoor er al vanaf. RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Stakeholder analyse 2 bijeenkomsten met overheden en ondernemers regio. Kansen die hieruit voortkwamen waren: • Lijst met concrete ideeën waar draagvlak voor is. • Ondernemers De Liemers zijn betrokken en bereid tot actie • Andere ondernemers van verenigingen meer terug houdend: – Waarom zouden wij veranderen? (niet ons probleem) – Het is lastig om te veranderen – Niet in het bedrijfsbelang om te veranderen • Bereikbaarheidstafel goed medium om veel ondernemers te bereiken. • Overheden zien noodzaak en willen ondersteunen, zijn zelf grote werkgevers, maar kijken niet direct naar maatregelen in eigen organisatie 15 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Gedragsanalyse Gewoonte gedrag is lastig te doorbreken zonder directe hinder prikkel door werkzaamheden. Na stakeholder analyse werd tevens duidelijk dat veel bedrijven nog niet goed ingericht zijn op Anders Reizen. Kansen: • Mobiliteitsbeleid en werkcultuur • Aansluiten bij levensgebeurtenissen Rekening houden met: • Fases van gedragsverandering • Toepassen juiste overtuigingsprinciepes 16 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Mobiliteitsbeleid en werkcultuur Werknemers worden sterk beïnvloed door het mobiliteitsbeleid en de werkcultuur van de organisatie in hun mobiliteitskeuze. Aanpassingen hierin zijn gericht op: • Het mogelijk maken van Anders Reizen (flexibiliteit in werktijden, werkplek, OV- en fietsregelingen, e. d. ) • Stimuleren Anders Reizen via financiële prikkels en Anders Reizen gemakkelijk te maken • In de werkcultuur Anders Reizen is de norm 17 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Levensgebeurtenissen • • 18 Ander werk Mobiliteit van nieuwe medewerkers worden beïnvloed door mobiliteitsbeleid en werkcultuur bij hun mobiliteitskeuze. Andere woning Overheden kunnen nieuwe inwoners informeren over Anders Reizen in de regio en stimuleren door verstrekken gratis OV-kaart (8 -10% toename OV gebruik). Informeren zo dicht mogelijk op verhuizing. Kinderen krijgen Mobiliteitskeuzes worden gemaakt voor geboorte. Daarom bij verloskundige informeren over alternatieven Anders Reizen. Info gericht op veiligheid en gemak. Pensionering Ouderen zorgen voor deel recreatie verkeer in spits. Bij pensionering wordt mobiliteitskeuze weer opnieuw beschouwd, gemeentes kunnen hierop inspelen en op dit momoment informatie verstrekken over Anders Reizen en OV stimuleren. Gericht op gemak. RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Fases gedragsverandering Uit stakeholder analyse blijkt: • Ondernemersverenigingen in bereikbaarheidsoverleg erkennen problematiek, willen overgaan tot actie en denken al actief mee. • Bedrijven ondernemersvereniging Lindus erkennen problematiek en willen zelf ook overgaan tot actie. • Overige bedrijven zijn meer afwachtend, erkennen problematiek, maar zien voor zichzelf niet direct een rol. • Door gebrek aan directe hinder prikkel zijn reizigers ook niet bewust van problematiek en hun eigen aandeel hierin (zitten in hun gewoontegedrag) 19 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Fases gedragsverandering Belangrijk om te richten op bewustwording en bieden handelingsperspectief: Bewustwording van cultuur omslag Voor bedrijven: Anders Reizen als de nieuwe norm en gericht op de bedrijfsvoordelen en positieve kanten van anders reizen de werkcultuur. Voor reizigers: kunnen, naast reistijd winst en lagere reiskosten, liggen op gemak, gezondheid en milieu (afhankelijk van doelgroep). Handelingsperspectief bieden zodat bedrijven gemakkelijker tot actie over gaan. Laagdrempelige maatregelen en acties. En vertellen hoe je deze kan invoeren en ondersteuning bieden. Zodat organisaties dit niet zelf hoeven uit te zoeken. 20 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Overtuigingsprincipes Bereikbaarheidstafel • Wederkerigheid en sympathie: Samen met ondernemersverenigingen werken aan een bereikbaarheidstafel, daarbij informatie en inspraak geven om commitment terug te krijgen. Daarbij werkt het opbouwen van een vertrouwensband en herhaaldelijk contact bij aan sympathie, waardoor bereidheid om voor elkaar wat te betekenen versterkt. • Sociale bewijskracht: Het platform biedt de mogelijkheid om gezamenlijk op te trekken, ervaringen te delen en elkaar te overtuigen van Anders Reizen. • Consistentie: door in de voorfase ondernemersverenigingen positief te laten uitspreken over Anders Reizen, kan telkens een stap verder gezet worden naar meer commitment en actie. 21 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Overtuigingsprincipes Bedrijven • Wederkerigheid: Het aanbieden van een gratis dienst (lezing, mobiliteitsscan), maakt dat men eerder bereid is iets terug te toen en Anders Reizen uit te proberen. • Sociale bewijskracht: bedrijven worden niet overtuigd door een autoriteit (overheid), maar door ‘peers’, c. q. soortgelijke bedrijven die de transitie naar Anders Reizen hebben doorgemaakt en een voorbeeld zijn van hoe het anders kan en dat het positief uitpakt voor je werkcultuur. En bedrijven aanspreken via hun eigen ondernemersverenigingen. • Consistentie: door met kleine laagdrempelige maatregelen te beginnen (en ze daar ‘ja’ tegen te laten zeggen), kan telkens een stap verder gezet worden naar meer commitment en actie. 22 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Overtuigingsprincipes Reizigers • Wederkerigheid: Het aanbieden van een gratis dienst (kopje koffie, OV-kaart), maakt dat men eerder bereid is iets terug te toen en Anders Reizen uit te proberen. • Sociale bewijskracht en autoriteit: Meningen van vrienden of gelijkgestemden overtuigen meer, maar ook een expert als een verloskundige waarvan je vertrouwd op haar oordeel. (overheden staan wel te ver weg van de directe invloedsfeer om als overtuigende autoriteit te dienen) • Consistentie: door een keer ja te zeggen tegen meer gratis info of probeer kaartje, ben je sneller geneigd in een tweede instantie ook je gegevens te geven als daarom gevraagd wordt. 23 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Een. Vandaag enquête april 2019 • • 24 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK 17% is bereid staan 29% is bereid te rijden 49% is bereid nemen 20% is bereid Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL zijn auto te laten op een andere tijd een andere route te carpoolen

Een. Vandaag enquête april 2019 • • 25 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Voor 16% is OV een optie Voor 27% is fietsen een optie 20% kan op een andere tijd vertrekken 7% kan dichter bij werk gaan wonen Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Een. Vandaag enquête april 2019 26 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Tijd voor koffie • 27 Na pauze set aan maatregelen beoordelen RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Maatregelen beoordelen • Aanvullen maatregelen • • 5 groene stickers voor meest kansrijke maatregelen 5 rode stickers voor minst kansrijke maatregelen • Bespreken uitkomsten en komen tot definitief maatregelenpakket 28 RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL

Wat is er voor nodig het maatregelenpakket te laten slagen? • • 29 Hoe faseren en uitrollen? Via welke kanalen? Wie daarbij betrekken? Wat gaat het maatregelenpakket kosten? RWS DEPARTEMENTAAL VERTROUWELIJK - PERSOONSVERTROUWELIJK Rijkswaterstaat HIER KOMT DE TITEL