GEDEELD BEROEPSGEHEIM Referentiedocument Beroepsgeheim en hulpverlening I Van

GEDEELD BEROEPSGEHEIM Referentiedocument: “Beroepsgeheim en hulpverlening” – I. Van der Straete en J. Put – Die Keure 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 1

I. BEROEPSGEHEIM 1. Betekenis van het begrip 2. Onvoldoende navolging? 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 2

1. Betekenis van het begrip Art. 458 Sw Strafbaar is: n Arts … of al wie door beroep of staat drager is van toevertrouwde geheimen n Die geheimen bekend maken, buiten het geval van: - Getuigenis in rechte (onder ede / rechter) - Getuigenis voor parlem. onderz. comm. - Verplichting door een wet N. B. Soms geen straf wegens “noodtoestand” 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 3

1. Betekenis van het begrip Art. 55 -57 CGP Beroepsgeheim omvat: n Al wat patiënt zegt of toevertrouwt n Al wat arts vaststelt n. a. v. onderzoek(en) n Al wat arts ziet, hoort, verneemt, vaststelt, ontdekt of opvangt tijdens of bij gelegenheid van de beroepsuitoefening 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 4

2. Onvoldoende navolging? Cf. Column van Prof. H. Nys in “De Huisarts” (12 nov. 2010) Enerzijds: Strafrechtelijke (en disciplinaire) sanctie wegens schending is eerder zeldzaam. Anderzijds: Perceptie wijst zeker niet op het feit dat schendingen zeldzaam zijn. 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 5

2. Onvoldoende navolging? Waarom? n Art. 458 Sw: strafbaarheid vereist opzet, maar waar is de grens tussen opzet en onzorgvuldigheid? n Rechtspraak en rechtsleer niet steeds coherent met ondergraven van het beroepsgeheim als gevolg 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 6

2. Onvoldoende navolging? Waarom? Tegenstelling: openbare orde / niet absoluut n Openbare orde: algemeen belang primeert op particulier belang n Niet absoluut: soepele “functionele” toepassing met het oog op particulier belang van patiënt (of soms van andere belanghebbenden) n Trend: om te bewijzen zijn alle middelen goed, ook schending van het n 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 7

II. GEDEELD n Een geheim in de zin van art. 458 Sw, geheel of ten dele, delen met iemand anders. n Rechtstheor. figuur in de praktijk uitgegroeid tot rechtsgrond voor hedendaagse communicatie tussen samenwerkende hulpverleners n Art. 458 Sw kent die mogelijkheid niet 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 8

II. GEDEELD Vroeger: Bijna uitsluitend “COLLOQUE SINGULIER” Nu: Geneeskunde vooral in TEAMVERBAND Wegens die evolutie een meer functionalistische visie over het beroepsgeheim 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 9

II. GEDEELD Hoe correcte toepassing? n Met wie? n Wat mag er gedeeld worden? n Zeggenschap van patiënt? De rechtsleer stelt 5 voorwaarden 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 10

II. GEDEELD 5 VOORWAARDEN: A. Met wie? 1. Hulpverlener zelf gebonden door beroepsgeheim 2. Hulpverlener betrokken in de concrete hulpverlening, en dit als enige finaliteit van zijn optreden 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 11

II. GEDEELD 5 VOORWAARDEN: B. Inhoud van het gedeelde? 3. Gegevens moeten noodzakelijk zijn voor de kwaliteit van de verzorging en de continuïteit ervan, en alleen die gegevens(niet nice maar need to know) 4. In het exclusief belang van de verzorging 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 12

II. GEDEELD 5 VOORWAARDEN: C. Zeggenschap van de patiënt? 5. Geïnformeerde patiënt n Expliciete toestemming eisen is zeker niet in alle omstandigheden haalbaar n Minstens moet patiënt: doel van communicatie weten, wie is de bestemmeling, mogelijkheid van verzet 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 13

III. GEZAMENLIJK n Andere notie ter aanvulling op het gedeeeld beroepsgeheim n Wat zijn de krachtlijnen van een gezamenlijk beroepsgeheim? 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 14

III. GEZAMENLIJK Geheim rust op team van hulpverleners ipv op elk teamlid afzonderlijk n Alle relevante info kan vrij circuleren binnen het team (relevantiefilter); in die zin dan geen ber. geh. grenzen tussen teamleden onderling n Deze rechtsfiguur geldt alleen voor de leden van strikt afgebakend en voor patiënt herkenbaar team n Team = afgebakende, herkenbare entiteit n 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 15

III. GEZAMENLIJK Nederlandse rechtsleer pleit voor erkenning van zulke geheimhoudingsplicht n Erkend in de Franse wet over medische equipes n Zelfs reeds de facto toepassing in art. 31 van Vlaams Decreet Integrale Jeugdhulp n Typische voorbeelden zijn CLB’s, CGG’s n Niet geldend voor administr. personeel van het team n 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 16

SAMENVATTEND: n n n Beroepsgeheim: openbare orde / niet absoluut Mededeling op verzoek van patiënt en in zijn belang: evolutie van “openbare orde” naar “functionele” toepassing (geval per geval afwegen). Cave te “utilitaristische”benadering Getuige voor rechter: mag spreken, moet niet Wet kan verplichten te spreken Noodtoestand: wegens hoger belang spreken verantwoord; rechter oordeelt evt. over de aanvaardbaarheid van noodtoestand inroepen 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 17

SAMENVATTEND: n Gedeeld beroepsgeheim: door rechtsleer aanvaarde rechtstheor. figuur / 5 voorwaarden / bevestigende rechtspraak nog vrij schaars. n Gezamenlijk beroepsgeheim: aanvullende mogelijkheid voor team van hulpverleners. 14 mei 2011 Symposium Prov. Raad Antwerpen Dr. J. L. Desbuquoit 18