Gebitskenmerken H 7 Aangeboren afwijkingen van het gebit

Hypodontie • • • Het melkgebit heeft 20 elementen, blijvend gebit 32. Er bestaan afwijkingen waarbij iemand te veel of te weinig elementen heeft. Dit noem je hypodontie te weinig elementen zijn aangelegd In het ergste geval van hypodontie zijn er geen elementen aanwezig (zelden) Vaker gebeurt het dat 1 of enkele elementen niet aangelegd zijn dit noem je agenetisch

� elk element ontbreken � meest voorkomt zijn de m 3’s � 30% van de mensen heeft er minder � de 2 e premolaren: m. n. de 35 en 45, soms 15 en 25 ook � 3 e plaats de laterale incisief in de bovenkaak 12, 22 � Melkgebit komen agenesiën zelden voor

Ontdekken RO Hypodontie wordt vaak per toeval ontdekt bij het maken van röntgenfoto’s of als een element niet wisselt, of juist wel en er komt niks voor terug • Oorzaak van hypodontie is onbekend, maar men neemt aan dat erfelijke factoren een rol spelen •

Therapie : Afhankelijk van het element � wens van de patiënt is er een gepaste therapie � m 3’s niks � esthetisch (aanzicht) problemen zijn of kauwfunctie raakt verstoort � ruimte te sluiten met een beugel, niet altijd mogelijk � kronen, bruggen of een gedeeltelijke gebitsprothese oplosbaar

Hyperdontie � tegenovergestelde van hypodontie. � een zeldzame afwijking � Op elke plaats kan een boventallig element aanwezig zijn � Voorkeursplaatsen: 90% in de BK voor en 10% in de OK

• • • Mesiodens: klein tandje met korte wortel in de Bk tss de 11 en 21 Andere vorm: M 4 extra laterale boven incisief / I 3 overtollige elementen nog in het kaakbot, soms breken ze door Boventallige elementen duwen andere elementen aan de kant; therapie bestaan dan ook uit extractie van dit element

Dystopie � aangeboren afwijking in de ligging van een orgaan, in ons geval de kiem van een element, het element zelf die een afwijkende ligging heeft � Merkbaar in de mondholte doordat het element doorbreekt in een abnormale positie of soms zelfs helemaal niet � Diagnose is d. m. v. een röntgenfoto. � Indien element niet is doorgebroken in de mond kan je kijken of deze er wel of niet is

• • Soms kan of wil zo’n element niet doorbreken. De kracht die nodig is voor een element om door te breken noem je eruptiekracht Wanneer dit onvoldoende is zal een element niet doorbreken Wanneer een element niet wil doorbreken noem je dat geretineerd Voor een element die wel door wil breken maar niet kan, noem je geïmpacteerd Dit komt het meest voor bij cuspidaten in de bovenkaak, verstandskiezen en bv een mesioden. •

Geïmpacteerde elementen kunnen door de druk die ze opleveren pijnklachten veroorzaken. � wortels aantasten van de buurelementen � meerderheid van de géïmpacteerde verstandskiezen chirurgisch verwijderd � Soms eerst chirurgisch behandeld en daarna orthodontisch behandeld worden (cuspidaten in de bovenkaak) � Wie heeft dat gehad?

Stoornissen in de glazuurontwikkeling � ontstaan door het niet goed functioneren van het glazuurorgaan (produceert glazuur) � Glazuur wordt gemaakt in 2 fases � 1 vormingsfase; hier wordt de glazuurmatrix aangelegd � 2 rijpingsfase; hierin verkalkt (mineraliseert) het glazuur

Vormings al de rijpingfase kunnen stoornissen optreden! Verzamelnaam is amelogenesis imperfecta • Wanneer er storing in de vormingsfase is noem je dat hypoplasie (te weinig glazuur) • Herkenbaar aan de gelige kleur van de dentine die door het glazuur heen schemert • Het weinige glazuur heeft wel de hardheid die het behoort te hebben • Vaak hebben ze een ruw oppervlak omdat het glazuur niet overal even dik is

� Elementen slijten sneller door het dunne glazuur � Op een x-foto is normaal contrast te zien tussen glazuur en dentine � Bijzondere vorm van hypoplasie kan ontstaan door hoge dosering fluoride in de ontwikkelingsfase van het gebit � Te veel aan fluor beschadigd de glazuurmatrix zichtbaar als een witte of bruine vlek (vlekjes) op het glazuur

Mottled enamel Wanneer de patiënt dit als storend ervaart kan worden overwogen dit te bleken of cosmetisch te behandelen met composiet. • • Wanneer de storing in de rijpingsfase plaats vindt spreek je van hypomineralisatie. De glazuurmatrix is aanwezig, maar niet goed gemineraliseerd (verkalkt) Glazuur is zacht, breek makkelijk af. Op röntgen lastig het verschil tussen glazuur en dentine te zien omdat het glazuur zo zacht is.

Therapie voor deze afwijkingen is er niet echt! � Op jonge leeftijd wordt gekozen voor composiet op de labiale zijde van een frontelement (facing) � Bij volwassenen maken we vaak krone.

Stoornissen in de ontwikkeling van dentine � Wanneer er een fout is opgetreden bij de vorming van dentine spreek je van dentinogenesis imperfecta. (erfelijk) � Elementen zijn bruin en doorschijnend van kleur � glazuur aanwezig wat erg makkelijk afbreekt het niet goed vast zit aan het dentine � Röntgenfoto: afwijking duidelijk zichtbaar

• Pulpa is vaak dicht gegroeid met dentine. Op deze manier verdwijnt de pulpa • Dentine is niet sterk en breekt makkelijk. Ook wortelfracturen komen vaak voor bij deze elementen • • • Therapie bestaat uit zoveel mogelijk tandmateriaal te behouden Dit gaat lastig met gewone vullingen omdat het glazuur rondom de vulling nog wel eens wil afbreken Vaak kronen Voorzichtig met de elementen omgegaan worden om fracturen te voorkomen

Verkleuringen gebitselementen � Na doorbraak, ook wel tijdens de ontwikkeling van het gebit � Amelogenesis en dentinogenesis imperfecta veroorzaken verkleuringen � Andere oorzaken voor verkleuringen

• 1 van de bekendste is het gebruik van tetracyclines tijdens de zwangerschap of gedurende de kinderjaren • Gebruikt om infecties te bestrijden (=vergelijkbaar met penicillines) • Nadeel ze worden opgenomen in het calcium van het bot van de tanden waardoor blauwgrijze verkleuringen ontstaan • Lopen als een horizontale band over de tanden Verkleuringen zijn onschuldig, echter esthetisch storend Verholpen worden met composiet, of kronen • •

�Huiswerk Studievragen maken Samenvatting bestuderen