GEBE HASTALARDA KRONK ARI TEDAVS Medikal ve Giriimsel
GEBE HASTALARDA KRONİK AĞRI TEDAVİSİ Medikal ve Girişimsel Dr. Bilge KARSLI Akdeniz Üniversitesi Algoloji Bilim Dalı
GEBE HASTA l l Gebelikteki fizyolojik değişikler İlaçlardaki yanıtlardaki değişiklikler l Girişimlerin çoğunun acil nitelikte oluşu l Hastanın anestezi için hazır olmaması l Midenin dolu olması l Annedeki fizyolojik değişikliklerin fetusa yansıması l İntrauterin resüsitasyonun olanaksız olması
Her anne adayı sağlıklı ve rahat bir hamilelik dönemi geçirebilmeyi ister. Normal fizyolojik bir süreç olan hamilelikte vücudun bütün sistemleri etkilenir. Çeşitli ağrılı durumlara yol açabilir. n Annede endişe yaratır n Hayat kalitesini düşürür n Annenin veya bebeğin sağlığını tehdit eden hastalıkların habercisi olabilir
Gebelikte Ağrı, Hormonal değişiklikler, l Vücuttaki sıvı artışı ve dağılımında değişiklikler l Vücut ağırlığı artışı, l Vücut postüründe değişiklikler l İ EN D E N I R AĞ
Gebelikte Ağrı Gebelikteki fizyolojik değişiklikleri bilmek, l Gebelik öncesi olan ağrıları bilmek, l Gebelikte sık görülebilen ağrı sendromlarını bilmek l Ağrının tanı ve tedavisini kolaylaştırır.
Gebelikte Ağrı l l l Tanı yöntemlerinin fetustaki riskleri Tedavi yöntemlerinin fetusa zararlı etkileri Annenin bebek bakımındaki endişeleri Ağrının tanı ve tedavisinde ZORLUK
Ağrının doğru değerlendirilmesi AĞRI Ağrı tedavisinin başarılı olmasını sağlar
Ayrıntılı anamnez Ayırıcı Tanı Fizik muayene Laboratuar ve radyolojik incelemeler Şüpheli hikayesi ve pozitif muayene bulguları olan gebeler laboratuar ve radyolojik incelemelerle değerlendirilmelidir. Görüntüleme yöntemleri müdahale gerektiren veya tanı konulamayan durumlarda yapılmalıdır.
Görüntüleme Yöntemleri U/S: Bilinen yan etkisi yok. Güvenli. X-ray: Total radyasyon dozu önemlidir. CT: Total radyasyon dozu önemlidir. MR: Bilinen yan etki yok. Güvenli.
Gebelikte Ağrı Bel ve sakroiliak eklem ağrısı Simpizis pubiste genişleme § Kas –İskelet sistemi ağrısı Nörapatiler Torasik outlet sendromu Patella femoral ağrı sendromu § Baş ağrısı Bacak krampları Variköz venler § Nöropati Femur başı osteonekrozu ve kalçada geçici osteoroporoz
Kas-İskelet Sistemi Problemleri n Postüral değişiklikler n Göğüs kafesinin ekspansiyonu n Kilo artımı n Sıvı retansiyonu n Hormonal değişiklikler
Az yada çok, hamileyken ağrı çekmeyen kadın yok gibidir. 200 gebe ile yapılan prospektif çalışmada 166 gebede (%83) hamilelik döneminde ağrı yakınması, %1 %2 %7 %34 %22 137’sinde ise (%69) ağrı hamilelik döneminde yeni başlayan bir ağrı Yeni ağrılara ek olarak, daha önceden var olan ağrıların karakteri de değişmektedir. %28 %24 %6 %12 %39 %8 %47
Kas-İskelet Sistemi Problemleri n n n Lomber lordoz artar Abdominal kaslar gerilir, uzar, tonusu azalır. Lomber ekstansör kaslar kısalır ve ağrıya neden olur Uterus pelvis tabanına ve lumbosakral pleksusa bası yapar Kalçalara ve bacaklara yayılan ağrı olur. n. Göğüsün transvers çapı artar, diyafragma Yükselir, subkostal açı artar. n. Yükselen birinci kosta üzerindeki nörovasküler yapılar gerilir. n. Kollarda uyuşma ve karıncalanma olur Kalça ve diz eklemlerine binen yük sonucu ağrılar oluşabilir. Uterus büyüklüğünün ve ağırlığının atması postural bozukluklara neden olur.
Kas-İskelet Sistemi Problemleri BEL AĞRISI
Gebelerin % 50 -80’de bel ağrısı Kişisel sağlık sorunu Halk sağlığı sorunu
BEL AĞRISI %1 Sırt, lomber, sakral bölgeler %28 %2 %7 %34 %22 %12 %24 %6 %39 %47 %8 Alt bel bölgesinde (%40), sakroiliak eklemler ve simfizis pupis (%50), sırt bölgesinde de (%10) ağrı olabilir. Kristianson P. Spine, 1996 Ostgaard HC. Spine, 1991
l l Gebelik ve doğumda, fiziksel değişikliklere uyum için pelvik relaksasyon gereklidir. Sakroiliak eklem / pelvik ligamentler (dorsal, iliolumbal, sakrotuberus) / gluteus maximus / biceps femoris / torakolumbal fasiya Pelvis pozisyonu Pelvik ağrı Bel ağrısı
l l l Kadınların % 70’inde bel ağrısı Kadınların %50 -80’ninde gebelikte bel ağrısı Bel ağrısının %40’ı postpartum ilk 6 ayda düzeliyor Gebelikteki mekanik, hormonal, vasküler değişiklikler Anne, fetus Postural egzersizler, istirahat, fizik tedavi, medikal tedavi, akupunktur, stabilizasyon kemerleri
l l l Gebelikte ve postpartum dönemde bel ağrısı ve pelvik ağrı sıktır. Etyolojisi anlaşılamamıştır. Epidural / Spinal anestezi ile C/S ilişkili midir? • Epidural / Spinal anestezi ile ilişkili değil • Elektif C/S sonrası uzun süreli bel ağrısı-istatistiksel olarak anlamlı
l l l Epidural/ Spinal anestezi, bel ağrısı ile ilişkili değildir. Önceden var olan bel ağrısı, İğne tipi, girişim deneme sayısı bel ağrısı ile ilişkili olabilir.
l Relaxin l l Kollojen ile ilişkili peptid hormon Corpus luteum ve plasentadan salgılanır İlk trimestrde salgılanmaya başlar, postpartum ilk günlerde ortadan kalkar. Pelvik relaksasyon, simfisis pubisin ayrılması l 731 literatür l 2 literatürde bel ağrısı-pelvik ağrı/relaxin
Relaxin n. Relaksin korpus luteumdan salınan polipeptid bir hormondur. ilk trimestde yüksektir, düşer ve doğuma kadar bu seviyede kalır. n. Relaksin kollegenaz salınımını stimüle ederek, eklem ligament gevşekliğini artırmakta, kıkırdağı yumuşatmakta, sinovyal proliferasyona neden olmaktadır. n. Simfizis pubiste genişlemeye, sakroiliak eklemlerde zorlanmaya, pelvis ve lomber vertebral eklemlere yük binmesine neden olur. Phys Med Rehabil 2006 Eur Spine J 2012
Kas-İskelet Sistemi Ağrıları n % 15’inde ağrı günlük hayatı etkileyecek şiddettedir. n Daha sonraki gebeliklerde ağrıya predispozan olabilmektedir. n %10 -15 olguda kronikleşmektedir. n Çalışan gebe kadınların %9 -21’nin şiddetli bel ağrısı nedeniyle rapor almaktadır Bel ağrısı önemli bir sosyoekonomik problemdir ve tedavi edilmelidir. Albert H, Eur Spine J 2000, Albert H, Acta Obstet Gynecol Scand 2001, Nacır B, Turk J Rheumatol, 2009
Gebelikte Ağrı, § Kas –İskelet sistemi ağrısı § Başağrısı § Nöropati BAŞAĞRISI
l Başağrısı öyküsü önemli risk faktörü l Başağrısının ayırıcı tanısı yapılmalı l Gebelikte tanı sınırlı
Baş ağrısı ü Hormonal değişiklikler (progesteron ve östrojen) ü Sıvı retansiyonu ü Postür değişiklikleri ve artmış ağırlığa bağlı zorlanmalar ü Sinüs konjesyonu ü Hipertansiyon 1 -3 trimesterde
Baş ağrısı Migren Kandaki östrojen düzeyi migren ağrılarında etkili olmaktadır. İlk trimestrde östrojen düzeyindeki yükselme koruyucu etki gösterir. Menstruasyon dönemi ile ilişkili migreni ve aurasız migreni olan gebeler baş ağrısından kurtulmaktadır. Gebelikte migren ağrıları ilk kez görülebilir (%2 -4). Mevcut migren ağrıları devam edebilir. Yaş, uyku düzeni ve stres önemlidir
Baş ağrısı Hipertansiyon 3. trimestrde ortaya çıkar. Hipertansiyona bağlı baş ağrısı ciddi bir problemdir. (Preeklampsi-Eklampsi) Baş ağrısına eşlik eden karın ağrısı, bulantı, kusma , bulanık görme preeklampsiyi düşündürmelidir. Hikaye Ayrıntılı muayene, nörolojik muayene, fundus muayenesi Lab. tetkikler
Baş ağrısı Akut strok Serebral venöz tromboz Semptomatik beyin tümörü (Menenjiom, pitüiter adenom) Selim intrakraniyal hipertansiyon (psödotümör serebri) Marcus DA, Headache, 2003
Gebelikte Ağrı § Kas –İskelet sistemi § ağrısı Baş ağrısı § Nöropati NÖROPATİ
Nöropati Fasiyal nöropati (Bell paralizisi), Median nöropati (karpal tunel sendromu) Lateral femoral kütanöz nöropati (meralgia paresthetica)
NÖROPATİ Meralgia paresthetica affecting parturient women who underwent cesarean section -A case report Korean J Anesthesiol 2010 December 59(Suppl): S 86 -S 89 Case Report kjae. 2010. 59. S. S 86 Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2014; 18(18): 2766 -71. Peripheral neuropathy in obstetrics: efficacy and safety of α-lipoic acid supplementation. A manual therapy and exercise approach to meralgia paresthetica in pregnancy: a case report J Chiropr Med. 2006 Fall; 5(3): 92– 96.
NÖROPATİ Lateral femoral kütanöz nöropati (meralgia paresthetica) nİnguinal kanalda sinirin kompresyonu gebelikte sık görülür. (kilo alımı, artmış lomber lordoz, postür değişikliği) n. Semptomlar unilateraldir n 3. trimesterde görülür. n. Egzersiz, Antiinflamatuar ajanlar n. Lokal steroid enjeksiyonu önerilir
NÖROPATİ Karpal Tünel Sendromu n % 2 -62 görülmektedir n Bilateral, duyusal ve motor semptomlar n 3. trimesterde görülür ve doğum sonrası kaybolur n Postürün düzeltilmesi ve gece atelleri semptomları olarak rahatlatır. n Lokal steroid enjeksiyonları, motor fonksiyon kaybı varsa uygulanmalıdır. Padua L, Clin Neurophysiol 2001 Turgut F, J Clin Neurosci 2001
NÖROPATİ Fasiyal Paralizi (Bell paralizisi) nİnsidansı % 0. 04 tür. n. Gebe olmayan, aynı yaş grubundaki kadınların 3 katından daha fazladır. n%80’i 3. trimestrde meydana gelir ve çoğunlukla unilateraldir. n% 72’sinde semptomların ortaya çıkmasından sonraki 10 hafta içinde tam iyileşme olur. n. Prednizon tedavisi ve destekleyici tedavi önerilir. Cohen Y, Obstet Gynecol Surv 2000.
AĞRI TEDAVİSİNDE AMAÇ n İstirahatte ağrısızlık n Aktivitede ağrısızlık n Ağrı ile bölünmeyen uyku AĞRININ KONTROL ALTINA ALINMASI YAN ETKİLERİN AZ OLMASI FİZİKSEL FONKSİYONLARIN KORUNMASI YAŞAM KALİTESİNİN ARTMASI
AĞRI TEDAVİSİ Non-farmakolojik Tedavi Farmakolojik Tedavi Girişimsel Ağrı Tedavisi
Non-farmakolojik Tedavi Psikolojik yöntemler Fizik Tedavi – Rehabilitasyon Yöntemleri -Ağrıyla başa çıkma -Relaksasyon -Stresle başa çıkma Eklem ve yumuşak doku manüpilasyonları Yüzeyel ısıtma Masaj Kısalan kasların uzatılması için, germe egzersizleri Zayıflayan kaslar için, güçlendirme egzersizleri
AĞRI TEDAVİSİ Farmakolojik Tedavi
Farmakolojik Tedavi n. Gebede ilaç kullanımı için en kritik dönem, organogenezis (4 -10 hafta). n. Organlarda gelişme bozukluklarına veya intrauterin gelişme geriliğine neden olurlar. n. Bazı ilaçlar gebelik fizyolojisi üzerine yan etki oluşturabilirler. NSAİİ ‘ler doğumun başlamasını geciktirebilir, amniyotik sıvı volümünün azalmasına neden olabilir veya yeni doğanda pulmoner hipertansiyon riski taşıyabilirler.
Farmakolojik Tedavi Araştırmalar dünyada hekimlerin gebelikte ilaç reçete etmeyi sevmediklerini ve gebelikte çok az ilaç kullanıldığını göstermektedir. n. Hekimler ilacın teratojenik olabileceği düşüncesi ile, n. Gebenin gerçekten ilaca gereksinimi olup olmadığına karar verememekte, n. Gebeler ilaç kullanmaktan korktukları için şikayetlerini söylememekte, nİlaç firmaları gebelikte sorumluluk ve risk almamak için “gebelikte kullanımı sakıncalıdır” ifadesini prospektüse eklemektedir. Einarsan A, J Psychiatry & Neuroscience 2001 Annas GJ, Amerikan Journal of Health 1999 Farine D, Can J Clin Pharmacol 2007
Farmakolojik Tedavi
Maddenin gebe tarafından kullanılması halinde fetusta ortaya çıkacak hasar oluşturma riskinin belirteci (FDA)
Kategori A B C maddenin gebe tarafından kullanılması halinde fetusta ortaya çıkacak hasar oluşturma riskinin belirteci (FDA) Güvenilir ilaçlardır. Gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır Gerekli ise kullanılabilir. Hayvanlarda fetotoksik değildir. Yada hayvanlarda fetotoksiktir ama gebelerde fetotoksisite doğrulanamamıştır. Yarar zarar oranına göre kullanılabilir. Hayvanlarda terotojenik , gebelerde kontrollü inceleme yok. Gebelerde teratojenitesi kanıtlanmıştır. D X Ciddi, yaşamsal bir sorun var ve alternatif yoksa kullanılabilir. Gebelerde kontrendikedir. Teratojenitesi kanıtlanmış kar/zarar oranı çok düşüktür Multivitaminler Asetominofen Tramadol, Butorfenol, Fentanil, Hidrokodon, Metadon, Meperidin, Morfin, Oksikodon, İbuprofen, Naproksen, İndomethasin, Prednisolon, Metaprolol, Paroksetin, Fluksetin, Aspirin, Ketorolak Kodein, Gabapentin Lidokain, Meksiletin Propranolol, Sumatriptan Amitriptilin Dizepam Fenobarbital, Fenitoin, Valproik asit Ergotamin
Farmakolojik Tedavi Non-opioid Analjezikler Güvenilir ilaçlardır. A Gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır B C Gerekli ise kullanılabilir. Hayvanlarda fetotoksik değildir. Yada hayvanlarda fetotoksiktir ama gebelerde fetotoksisite doğrulanamamıştır. Yarar zarar oranına göre kullanılabilir. Hayvanlarda terotojenik , gebelerde kontrollü inceleme yok. Gebelerde teratojenitesi kanıtlanmıştır. D X Ciddi, yaşamsal bir sorun var ve alternatif yoksa kullanılabilir. Gebelerde kontrendikedir. Teratojenitesi kanıtlanmış kar/zarar oranı çok düşüktür Asetominofen İbuprofen, Naproksen, İndometazin, Aspirin, Ketorolak
l Asetaminofen ve asetil salisilik asit – l Boyun ve yüz malformasyonları Am J Obst Gynecol 2008; 198: 178. e 1– 7 NSAİİ – Kardiyak defekt riskinde artma – Septal kardiyak defekt – Kardiyak defekt, böbrek malformasyonları, yarık dudak-damak Reprod Toxicol 2001; 15: 371– 5 Eur JEpidemiol. 2013; 28: 759– 69 Birth Def Res (Part B) 2006; 77: 268– 79
Aspirin Düşük doz aspirin (60 -80 mg/gün) Maternal ve neonatal etkileri yoktur. Güvenlidir. B Yüksek doz aspirin Neonatal platelet fonksiyonları inhibe eder ve hemoraji görülür. Gastroşizise neden olur. D NSAİİ İlk trimestrde teratojenik etkisi gösterilmemiştir. Kronik kullanımda oligohidroamniosa neden olabilirler. 3. trimestrde kullanımında, fetal ductus arteriosusun daralmasına ve neonatal pulmoner hipertansiyona neden olabilirler Babb M, Can Fam Phy, 2010
Farmakolojik Tedavi Opioid Analjezikler A B C Güvenilir ilaçlardır. Gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır Gerekli ise rahatça kullanılabilir. Hayvanlarda fetotoksik değildir. Yada hayvanlarda fetotoksiktir ama gebelerde fetotoksisite doğrulanamamıştır. Yarar zarar oranına göre kullanılabilir. Hayvanlarda terotojenik , gebelerde kontrollü inceleme yok. Tramadol, Butorfenol, Fentanil, Hidrokodon, Metadon, Meperidin, Morfin, Oksikodon Kodein (yarık damak ve ingüinal herni) Gebelerde teratojenitesi kanıtlanmıştır. D X Ciddi, yaşamsal bir sorun var ve alternatif yoksa kullanılabilir. Gebelerde kontrendikedir. Teratojenitesi kanıtlanış kar/zarar oranı çok düşüktür , inde m e n ç dö ioid, e g u iğin doz op endrom l e b Ge üksek k s u l n u y yoks , n a doğ yeni
l Kodein – l Kardiyovasküler defekt riskinde anlamlı olmayan artış riski Tramadol – – – Kardiyak septum defekti ve pes equino varus riskinde artış Eur J Clin Pharmacol. 2011; 67: 1253– 61 Reprod Toxicol. 2015; 58: 246– 51.
n. Gebelikte akut ağrıda yaygın olarak kullanılmaktadır n. Kronik ağrıda kullanımı ile ilgili çalışmalar sınırlı(prospektif çalışma yok) n. Fakat gebelerde terapotik dozlarda uzun yıllardır kullanılmaktadır ve teratojenik etkileri bildirilmemiştir. n. Gebeliğin farklı dönemlerinde morfin kullanan 448 gebede teratojenik etki bildirilmemiştir. Babb M, Can Fam Phy, 2010 Fentanil TTS 1. olgu: Gebeliği süresince 125 µg/sa fentanil. Doğumdan 24 -72 saat sonra yd. da orta derecede yoksunluk sendromu görülmüştür. 2. olgu: 100 µg/sa fentanil kullanmış Yan etki görülmemiştir. Regan J. Br J Obstet Gynecol, 2000 Ronald S. J Hum Lact, 2009 Opioid bağımlısı gebelerde, metadon tedavi amacı ile yaygın olarak kullanılmaktadır. Fakat kronik ağrı konusunda kullanımı ile ilgili veri az. Bağımlılık tedavisi için metadon alan gebelerde yenidoğan yoksunluk sendromu sıklıkla görülmektedir.
Farmakolojik Tedavi Adjuvanlar A B C Güvenilir ilaçlardır. Gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır Gerekli ise rahatça kullanılabilir. Hayvanlarda fetotoksik değildir. Yada hayvanlarda fetotoksiktir ama gebelerde fetotoksisite doğrulanamamıştır. Yarar zarar oranına göre kullanılabilir. Hayvanlarda terotojenik , gebelerde kontrollü inceleme yok. Gebelerde teratojenitesi kanıtlanmıştır. D X Ciddi, yaşamsal bir sorun var ve alternatif yoksa kullanılabilir. Gebelerde kontrendikedir. Teratojenitei kanıtlanış kar/zarar oranı çok düşüktür Prednisolon, Metaprolol, Paroksetin, Fluksetin, Gabapentin Lidokain, Meksiletin , Propranolol, Ca kanal blok, Sumatriptan Amitriptilin, Dizepam Fenobarbital, Fenitoin, Valproik asit Fujinaga M, Anesthesiology. 1986, James P, Anesth Analg 1997, Rosenberg L, N Engl j Med 1983, Bergman U, Lancet 1992, Hainline B, Neurol Clin. 1994, Yerby MS, Neurol Clin 199, Martin TR, Am J Epideminol, 1987, James P, Anesth Analg 1997.
SSRI grubu antidepresanlar ( C ) Pulmoner hipertansiyon Karbamazepin ( D ) Yenidoğanda düşük IQ, gelişme geriliği, nöral tüp defekti, yarık dudak-damak Gabapentin ( C ) Morfin ve opioid analjezikler I. trimester (B/C ) III. trimester D Analjezik-antipiretik Parasetamol (B) Analjezik-antiinflamatuar (NSAİİ) I. trimester (B/C) III. trimester (D)
Parasetamol • Grup B Morfin • En sık kullanılan, en güvenilir ilaç. Aspirin • Düşük dozlarda, kısa süreli (B) 1. trimestrde • Grup D • Yüksek dozlarda, uzun süreli ve • Terotojenik. PDA erken kapanma, 3. trimestrde (D) intrauterin gelişme geriliği, perinatal • Son dönemlerde kullanıldığında mortalite, peripatrum hemoraji. solunum depresyonu, sedasyon, NSAİİ konstipasyon • I, II. Trimesterde Grup B, III. Trimesterde Grup D Meperidin • Grup B • I. trimesterde Abortus riski • III. Trimesterde ise Duktus arteriozus erken kapanması, Oligohidroamnios, perinatal ölüm ve preeklampsi riski artar Fentanil, Alfentanil • Grup C
AĞRI TEDAVİSİ Girişimsel Tedavi
Kategori A B C D X maddenin gebe tarafından kullanılması halinde fetusta ortaya çıkacak hasar oluşturma riskinin belirteci (FDA) Güvenilir ilaçlardır. Gebelerde zararlı etkisi saptanmamıştır Gerekli ise kullanılabilir. Hayvanlarda fetotoksik değildir. Yada hayvanlarda fetotoksiktir ama gebelerde fetotoksisite doğrulanamamıştır. Yarar zarar oranına göre kullanılabilir. Multivitaminler Asetominofen Tramadol, Butorfenol, Fentanil, Hidrokodon, Metadon, Meperidin, Morfin, Oksikodon, İbuprofen, Naproksen, İndomethasin, Prednisolon, Metaprolol, Paroksetin, Fluksetin, Aspirin, Ketorolak Kodein, Gabapentin Hayvanlarda terotojenik , gebelerde kontrollü inceleme yok. Lidokain, Bupivakain ? ? ? Gebelerde teratojenitesi kanıtlanmıştır. Amitriptilin Dizepam Fenobarbital, Fenitoin, Valproik asit Ciddi, yaşamsal bir sorun var ve alternatif yoksa kullanılabilir. Gebelerde kontrendikedir. Teratojenitesi kanıtlanmış kar/zarar oranı çok düşüktür Ergotamin
Görüntüleme Yöntemleri U/S: Bilinen yan etkisi yok. Güvenli. X-ray: Total radyasyon dozu önemlidir. CT: Total radyasyon dozu önemlidir. MR: Bilinen yan etki yok. Güvenli.
l 25 y, 10 haftalık gebe (1. trimester) l 2 yıl önce tanı, mandibular, Karbamazepin 400 mg ile kontrolde iken TN artmış, VAS 9 -10 l Karbamazepin stop, fetal malformasyon? ? l Parasetamol 4 X 500 mg l Perkütan diagnostik mandibular blok, periferik sinir stimülatörü l 5 ml %2 lidokain, 24 saat analjezi
l 13 haftalık gebelik döneminde (2. trimester) l Risk-yarar l Trigeminal gangliyona RF l Fetus radyasyondan korundu, total 25 sn skopi uygulanmış l VAS 7…. 3 l Komplikasyon, malformasyon yok
Spinal kord stimülasyonu (SCS) gebelikte kontrendike olarak kabul edilmektedir l Abortus l Teratojenik etkiler l Yd gelişimindeki uzun süreli etkileri bilinmiyor
7 l l l l l 24 y, Kompleks rejyonal ağrı sendromu (CRPS), sağ el Elektrotlar C 3 -C 5 yerleşimli Konsepsiyon döneminde kullanıldı, gebelik planlandığında deaktive edildi K. doğum doktoru Lyrica ve Fentanil kullanımını kesti Gebelik süresince deaktive edilmesi önerildi VAS 4…. 10 oldu Gebelik süresinde 5 dk aralıklarla çalıştı Sağlıklı doğum, Annede komplikasyon yok Bebeğin gelişimi normal, 3 yaşa kadar izlendi
Bel cerrahisi sonrası (FBSS) L 1 -L 2 yerleşimli elektrotlar Kompleks rejyonal ağrı sendromu (CRPS I) T 12 -L 1 yerleşimli elektrotlar
Gebelerde, l l l Önceden var olan kronik ağrı Gebelikle ilişkili kronik ağrı Doğumla ilişkili kronik ağrı • Non-farmakolojik tedaviler • Farmakolojik ağrı tedavisi • Girişimsel ağrı tedavisi İlaçların teratojenik etkileri Hızlı radyolojik değerlendirme Radyasyon riski-skopi USG kullanımı İşlemlerin fetus ve yenidoğan üzerindeki uzun süreli etkilerinin bilinmemesi
n Gebelerin çoğunda ağrı şikayeti görülür. n Ağrı tedavisi etik zorunluluktur. BAŞARILI AĞRI TEDAVİSİ İÇİN,
SONUÇ n n n Gebelikteki fizyolojik değişiklikleri bilmek Gebelikteki postür değişikliklerini bilmek Gebelikteki ağrılı durumları bilmek Ayrıntılı öykü ve fizik muayenenin önemini bilmek Tanı yöntemlerinin fetusa etkilerini bilmek Analjezikleri fetusa zararlı etkilerini bilmek
SONUÇ Multidisipliner yaklaşım l Kadın l Yeni doğum doğan l Algoloji l Anestezi
- Slides: 72