FUNDUSZE UNIJNE Co to s fundusze unijne Fundusze

FUNDUSZE UNIJNE

Co to są fundusze unijne? Fundusze unijne-środki finansowe wykorzystywane w celu wspierania i restrukturyzacji gospodarek krajów członkowskich Unii Europejskiej. Z funduszy unijnych pochodzi część środków przeznaczanych na realizację programów operacyjnych.

Wyrównanie Szans Edukacyjnych Preferowane formy wsparcia powinny obejmować: programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie ogólne ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia, w szczególności obejmujące.

Skąd się biorą pieniądze unijne? Budżet Unii Europejskiej tworzą głównie dochody pochodzące z państw członkowskich. Obecnie budżet Unii osiąga poziom ok. 1% dochodu narodowego brutto Unii. Budżety roczne są ustalane w granicach wyznaczonych przez długoterminowy plan finansowy, zwany także perspektywą finansową Unii Europejskiej. Dzięki temu wydatki są ponoszone w sposób przewidywalny. Obecny plan finansowy obowiązuje do 2020.

Struktura Funduszy Europejskich Pięć głównych funduszy wspiera rozwój gospodarczy wszystkich krajów Unii zgodnie z celami strategii Europa 2020. Są to: -Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego -Europejski Fundusz Społeczny -Fundusz Spójności -Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich -Europejski Fundusz Morski i Rybacki

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnegojego celem jest zmniejszanie różnic w poziomie rozwoju regionów w Unii i wzmacnianie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej UE jako całości. Z funduszu pochodzi m. in. wsparcie inwestycji produkcyjnych i infrastrukturalnych oraz wsparcie udzielane małym i średnim przedsiębiorcom.

Europejski Fundusz Społeczny - głównym celem funduszu jest walka z bezrobociem w krajach członkowskich. Pieniądze z Europejskiego Funduszu Społecznego zwiększają możliwość zatrudnienia i kształcenia. Z jego środków współfinansowana jest pomoc dla różnych regionów i grup społecznych, w szczególności dla osób zagrożonych ubóstwem oraz dla ludzi młodych wchodzących na rynek pracy.

Fundusz Spójności - jest to fundusz przeznaczony dla państw członkowskich, których dochód narodowy brutto (DNB) na mieszkańca wynosi mniej niż 90% średniej w UE. Jego celem jest zredukowanie różnic gospodarczych i społecznych oraz promowanie zrównoważonego rozwoju głównie poprzez duże inwestycje w zakresie infrastruktury transportowej i ochrony środowiska.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - fundusz ten zajmuje się wspieraniem przekształceń struktury rolnictwa oraz wspomaganiem rozwoju obszarów wiejskich.

Europejski Fundusz Morski i Rybacki - fundusz wspiera restrukturyzację rybołówstwa państw członkowskich.

Dlaczego Polska otrzymuje Fundusze Unijne Głównym kryterium podziału środków finansowych Unii na poszczególne państwa członkowskie jest poziom produktu krajowego brutto (PKB) na mieszkańca. Regiony o poziomie PKB na mieszkańca w granicach 75% - 90% średniego poziomu unijnego zaliczane są do regionów w okresie przejściowym, a bardziej rozwinięte to te, których PKB na mieszkańca osiąga 90% lub więcej średniej unijnej. Nasz poziom PKB na mieszkańca osiąga niecałe 70% średniego poziomu UE. Tylko województwo mazowieckie przekroczyło granicę 75% i znalazło się w grupie regionów lepiej rozwiniętych. Poza obiektywnym kryterium podziału funduszy, jakim jest poziom PKB na mieszkańca, wielkość przyznanych danemu państwu środków zależy od wielu innych czynników i zawsze jest przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską.

Programy krajowe Środki unijne w programach krajowych Lp. Nazwa programu Fundusze Europejskie 1. Program Infrastruktura i Środowisko 27, 4 mld euro 2. Program Inteligentny Rozwój 8, 6 mld euro 3. Program Wiedza Edukacja Rozwój 4, 7 mld euro 4. Program Polska Cyfrowa 2, 2 mld euro 5. Program Polska Wschodnia 2 mld euro 6. Program Pomoc Techniczna 0, 7 mld euro

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej Tym, co odróżnia programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej (0, 7 mld euro) od programów regionalnych i krajowych, jest ich międzynarodowy charakter oraz nacisk na współpracę polskich beneficjentów z zagranicznymi partnerami. Przykładowe przedsięwzięcia realizowane ponad granicami mogą dotyczyć ochrony dziedzictwa kulturowego i środowiska, rozbudowy infrastruktury, rozwoju przedsiębiorczości oraz edukacji.

Fundusz „Łącząc Europę” Instrument „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility – CEF) to nowy instrument finansowy, który zastąpił dotychczasowy program TEN-T. Wspiera rozwój trzech obszarów – sieci transportowej, energetycznej oraz telekomunikacyjnej. Unia Europejska przeznaczyła w swoim budżecie na ten cel odrębną pulę środków finansowych. Fundusze te będzie można wykorzystać w latach 2014 -2020 na inwestycje dotyczące budowy i modernizacji infrastruktury w dziedzinie transportu, energetyki i telekomunikacji.

Perspektywa Unijna Perspektywa unijna-główny krótkoterminowy plan Unii Europejskiej, sporządzany na czas jednego roku, obejmujący dochody i wydatki związane z prowadzeniem i koordynacją polityk wspólnotowych. Podstawę traktatową budżetu stanowią artykuły 310– 325. Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.

Komitet do spraw Umowy Partnerstwa Komitet jest podmiotem pomocniczym ministra, który koordynuje działania realizowane przez wszystkie instytucje zajmujące się rozdzielaniem środków Unii Europejskiej oraz dba o to, żeby wdrażanie Funduszy Europejskich w Polsce wypełniało cele założone dla unijnej polityki spójności. W skład komitetu wchodzą przedstawiciele wszystkich instytucji zarządzających programami oraz Ministra Finansów, partnerzy społecznogospodarczy, a także przedstawiciele samorządów.

Kto Koordynuje Rozdzielaniem Funduszy Unijnych? Za wdrażanie Funduszy Europejskich w Polsce odpowiada Minister Inwestycji i Rozwoju. To jego zadaniem jest koordynowanie realizacji założeń wynikających z najważniejszego dokumentu opisującego, jak i na co w latach 2014 -20 będą przeznaczone Fundusze Europejskie – Umowy Partnerstwa.

Instytucje zarządzające Odpowiedzialność w zakresie rozdzielania i kontrolowania funduszy jest podzielona pomiędzy wiele instytucji. Instytucje zarządzające wyznaczono dla każdego z programów. Odpowiadają one za przygotowanie programów oraz zarządzanie nimi. Instytucją zarządzającą dla programów krajowych i programów współpracy terytorialnej jest Minister Inwestycji i Rozwoju. Natomiast dla każdego z programów regionalnych – zarząd województwa. Instytucje zarządzające ustalają szczegółowe zasady działania programu, a w szczególności: • dbają o to, by projekty były właściwie realizowane z odpowiedniego funduszu, • przygotowują procedury i kryteria wyboru projektów, a także sprawdzają czy dofinansowane projekty spełniają postawione przed nimi wymagania, a deklarowane przez beneficjentów wydatki zostały właściwie zrealizowane i zapłacone, • oceniają i monitorują postępy w realizacji programu, • certyfikują poniesione przez beneficjentów wydatki tzn. potwierdzają przed Komisją Europejską ich prawidłowość i zgodność z prawem krajowym i unijnym, • wspierają i organizują prace komitetu monitorującego program. Instytucje zarządzające odpowiadają za realizację całego programu, w tym sprawdzenie wszystkich projektów z niego realizowanych. Jednak swoje zadania często przekazują innymi instytucjom tzw. instytucjom pośredniczącym.

Instytucje pośredniczące Instytucja zarządzająca programem może przekazać część swoich kompetencji innej instytucji tzw. instytucji pośredniczącej. Zazwyczaj są to podmioty specjalizujące się w dziedzinach finansowanych ze środków tego programu. I tak np. dla Programu Infrastruktura i Środowisko w zakresie funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska instytucją pośredniczącą jest Ministerstwo Środowiska. Część swoich zadań instytucje pośredniczące mogą przekazać instytucjom wdrażającym.

Instytucje wdrażające Tak, jak instytucja zarządzająca może przekazać część uprawnień instytucji pośredniczącej, tak instytucja pośrednicząca może przekazać uprawnienia innej instytucji. Nazywa się ją instytucją wdrażającą. Instytucje wdrażające to instytucje często najbliżej współpracujące z beneficjentami, przyjmujące wnioski o dofinansowanie i podpisujące umowy na realizację projektów.

Instytucja Audytowa Aby zapewnić, że wszystkie czynności, związane z dzieleniem Funduszy Europejskich, prowadzone są w Polsce zgodnie z prawem i procedurami powołana została instytucja audytowa. Odpowiada ona za prowadzenie audytów funkcjonowania całego systemu zarządzania i kontroli realizacji środków unijnych. Instytucją audytową jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, który wykonuje swoje zadania przy udziale Ministerstwa Finansów oraz urzędów kontroli skarbowych w 16 województwach.

Komitety Monitorujące Dla każdego programu powoływany jest komitet monitorujący. Zadaniem takiego komitetu jest przede wszystkim: • systematyczne sprawdzanie postępu w realizacji programu, • analizowanie spraw, które mogą mieć wpływ na wykonanie celów wyznaczonych w programie, • konsultowanie i akceptowanie zmian w programie, • przyjmowanie kryteriów oceny projektów. W skład komitetu monitorującego powoływanego dla każdego programu wchodzą przedstawiciele rządu, samorządów oraz partnerów społecznych i gospodarczych.

Kontrola wydatków i rozliczanie projektów Wszystkie wydatki ponoszone w ramach Funduszy Europejskich muszą być certyfikowane. Polega to na sprawdzeniu, czy dokumenty finansowe są rzetelne, oparte na wiarygodnych dokumentach i zgodne z przepisami prawa. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wydawaniu Funduszy Europejskich, pieniądze otrzymane z dofinansowania muszą zostać zwrócone. W celu usprawnienia realizacji programów, a także prowadzenia działań kontrolnych i audytowych powstaje Centralny system teleinformatyczny. W tym systemie znajdą się informacje o: • programach, • cyklu życia projektów, • procesie certyfikacji. Ponadto poprzez system informatyczny wszyscy beneficjenci będą mogli rozliczyć swoje projekty.

Ewaluacja i badania Ewaluacja to proces oceny efektów realizacji programów i projektów finansowanych z Funduszy Europejskich. Ewaluacja pozwala na zbadanie ich jakości i skuteczności. Zwykle prowadzona jest poprzez badania ewaluacyjne, zlecane przez instytucje uczestniczące we wdrażaniu funduszy. Celem ewaluacji jest poprawienie procesu, tj. skorygowanie wdrażania środków unijnych jeszcze w trakcie, aby w jak największym stopniu umożliwić osiągnięcie założonych celów, lub ocena, na ile program lub projekt były skuteczne i efektywne, gdy już się zakończyły.

System wytycznych Podstawy prawne dla wydatkowania Funduszy Europejskich znajdują się w rozporządzeniach unijnych oraz ustawie o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014 -20. Ponieważ obowiązki w zakresie realizacji poszczególnych programów są przekazywane różnym instytucjom, konieczne jest zapewnienie jednolitego sposobu działania. Dlatego też Minister Rozwoju wydaje wytyczne, które obowiązują wszystkie instytucje odpowiedzialne za wdrażanie programów. Te wytyczne nazywa się wytycznymi horyzontalnymi. Wytyczne horyzontalne mogą dotyczyć różnych kwestii np. : • sposobu wyboru projektów, • Kwalifikowalności wydatków, • kontroli, • ewaluacji programów, • informacji i promocji. Wytyczne horyzontalne mogą być uszczegółowione i dopasowane do specyfiki poszczególnych programów poprzez wytyczne programowe.

Formy Wsparcia • dodatkowe zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz specjalistyczne służące wyrównywaniu dysproporcji; • edukacyjnych w trakcie procesu kształcenia; • doradztwo i opiekę pedagogiczno-psychologiczną dla uczniów wykazujących problemy w nauce lub z innych przyczyn zagrożonych przedwczesnym wypadnięciem z systemu oświaty (np. wsparcie dla uczniów z obszarów wiejskich, wsparcie dla uczniów niepełnosprawnych, przeciwdziałanie uzależnieniom, programy prewencyjne, przeciwdziałanie patologiom społecznym); • programy skierowane do dzieci i młodzieży, które znajdują się poza systemem szkolnictwa podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego (przedwcześnie opuszczający system szkolnictwa) umożliwiające ukończenie danego etapu kształcenia oraz kontynuację nauki; • dodatkowe zajęcia (pozalekcyjne i pozaszkolne) dla uczniów ukierunkowane na rozwój kompetencji kluczowych, ze szczególnym uwzględnieniem ICT, języków obcych, przedsiębiorczości, nauk przyrodniczo-matematycznych; • rozszerzenie oferty szkół o zagadnienia związane z poradnictwem i doradztwem edukacyjno-zawodowym, informowaniem uczniów o korzyściach płynących z wyboru danej ścieżki edukacyjnej oraz możliwościach dalszego kształcenia w kontekście uwarunkowań lokalnego i regionalnego rynku pracy (szkolne ośrodki kariery); • wdrożenie nowych, innowacyjnych form nauczania i oceniania cechujących się wyższą skutecznością niż formy tradycyjne; • wdrażanie programów i narzędzi efektywnego zarządzania placówką oświatową przyczyniających się do poprawy jakości nauczania.

Płatnik netto Pojęcie związane ze strukturą składek i uzyskiwanych przez poszczególne państwa członkowskie dotacji. Oznacza członka Unii Europejskiej, który do budżetu ogólnego Unii Europejskiej wpłaca więcej, niż z niego otrzymuje (np. w postaci dopłat, funduszy strukturalnych itp. ). Głównymi płatnikami netto są Niemcy, Francja, Szwecja i Holandia. Zjawisko to występuje na skutek faktu, iż poziom składek wpłacanych do budżetu unijnego stanowi określony procent budżetu, zaś otrzymywane fundusze są efektem prowadzonych polityk, których jednym z głównych założeń jest niwelowanie różnic rozwojowych między poszczególnymi krajami członkowskimi Unii i jej regionami. Stąd też jasne jest, iż skoro budżet Unii stanowi formę wkładu państw członkowskich, aby najbiedniejsi mogli otrzymać więcej niż wkładają, bogatsi muszą brać na siebie ciężar finansowania programów unijnych wiążących się z wyrównywaniem poziomu gospodarczego poszczególnych państw i regionów.

Wyrównanie Szans Edukacyjnych Preferowane formy wsparcia powinny obejmować: programy rozwojowe szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie ogólne ukierunkowane na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów i zmniejszanie dysproporcji w ich osiągnięciach edukacyjnych oraz podnoszenie jakości procesu kształcenia, w szczególności obejmujące.

Największe szanse na otrzymanie funduszu unijnego mają: ØOsoby , które mają mikro , małe i średnie przedsiębiorstwa. Ø Osoby, które chcą założyć działalność gospodarczą.

-Jakub Żak WYKONALI: -Mateusz Kędra -Mateusz Czupski -Jarosław Janusz